Transcript تئوری های مدیریت سیستمی

‫پاییز ‪1390‬‬
‫‪...........................................................‬‬
‫‪...........................................................‬‬
‫‪........................................‬‬
‫‪..........‬‬
‫‪.........................................‬‬
‫‪...........‬‬
‫استاد ‪:‬‬
‫تهیه اسالید ‪:‬‬
‫‪................‬‬
‫‪...........‬‬
‫‪................‬‬
‫مومنون‪ 12 /‬الی ‪16‬‬
‫ِین (‪ُ )13‬ث َّم‬
‫سانَ مِن ُ‬
‫َولَ َقدْ َخلَ ْق َنا ْاْلِن َ‬
‫ار َّمِك ٍ‬
‫س َاللَ ٍة ِّمن طِ ٍ‬
‫ین (‪ُ )12‬ث َّم َج َع ْل َناهُ ُن ْط َف ًة فِي َق َر ٍ‬
‫س ْو َنا ا ْل ِع َظا َم لَ ْحما ً ُث َّم‬
‫ض َغ َة ِع َظاما ً َف َِك َ‬
‫ض َغ ًة َف َخلَ ْق َنا ا ْل ُم ْ‬
‫َخلَ ْق َنا ال ُّن ْط َف َة َعلَ َق ًة َف َخلَ ْق َنا ا ْل َعلَ َق َة ُم ْ‬
‫ار َك َّ‬
‫شأْ َناهُ َخ ْلقا ً َ‬
‫أَن َ‬
‫سنُ ا ْل َخالِقِینَ (‪ُ )14‬ث َّم إِ َّن ُِك ْم َب ْع َد َذلِ َك لَ َم ِّی ُتونَ (‪ُ )15‬ث َّم‬
‫َّللا ُ أَ ْح َ‬
‫آخ َر َف َت َب َ‬
‫إِ َّن ُِك ْم َی ْو َم ا ْلقِ َیا َم ِة ُت ْب َع ُثونَ (‪)16‬‬
‫مومنون‪ 12 /‬الی ‪16‬‬
‫مااا انساااان را از ع ااارهاى از گاااف آفریاادیم; (‪ )12‬ساااپو او را نطفااهاى در قرارگااااه‬
‫مطمئن ( رحم) قرار دادیم; (‪ )13‬سپو نطفه را ب ورت علقه (خون بسته)‪ ،‬و علقاه‬
‫را ب ااااورت مضااااغه ( چیاااازى شاااابیه گوشاااات جویااااده شااااده)‪ ،‬و مضااااغه را ب ااااورت‬
‫اسااتخوانهاید درآوردیااام; و باار اساااتخوانها گوشااات پوشاااندیم; ساااپو آن را آفااارینش‬
‫تازهاى دادیم; پو بزرگ است خداید ِكه بهترین آفریننادگان اسات! (‪ )14‬ساپو شاما‬
‫بعد از آن مدمیرید; (‪ )15‬سپو در روز قیامت برانگیخته مدشوید! (‪)16‬‬
‫‪ .1‬ماهیت ومفاهیم تئوری‬
‫‪ .8‬سازمانها ‪ :‬سیستم های عقالیی ‪ ،‬طبیعی ‪،‬باز‬
‫‪ .2‬سیر تطوروتحوف تئوریهای سازمان‬
‫‪ .9‬نظریه عمومی سیستمی ‪G.S.T‬‬
‫‪ .3‬سااااااااطوو تجزیااااااااه و تحلیااااااااف ‪ -1:‬سااااااااط‬
‫بوروکراسی‬
‫‪ .4‬سطوو تجزیه و تحلیف ‪-2:‬سط سازمان‬
‫‪ .10‬هفت الگوی کارساز مینتزبرگ‬
‫‪ .11‬هفت او مکنزی‬
‫‪ .5‬سطوو تجزیه و تحلیف ‪-3 :‬سط کارگاه‬
‫‪ .12‬دیسیپلین ها‬
‫‪ .6‬سطوو تجزیه و تحلیف ‪-4 :‬سط تکنیک‬
‫‪ .13‬مدیریت تحوف و نظریه آشوب‬
‫‪ .7‬نهاد و نهادگرایی‬
‫‪ .14‬نظریه های جدید (نظریه سلولی و ‪)...‬‬
‫(او های نرم و او های سخت)‬
‫(کارآفرینی‪،‬سازمان چابک‪،‬سازمان مجازی و ‪)...‬‬
‫مقدمه‬
‫امروزه توسعه ی سازمان ها در همه جا کاامً تادریجو و او‬
‫سر و صدا صورت گرفته است اه واوری کاه توجاه کساو را‬
‫ااه دااود جکااه اساارده اساات ‪ .‬سااازمان هااا اار تماااا جا ااه هااای‬
‫زاااادگو اجتمااااسو تساااکو دارااااد و هماااین امااار د یااا اهمیااات‬
‫موا عه آاها ه شمار مو رود ‪ .‬در ایاجا ه موا عه سازمان از‬
‫سه دیدگاه سازمان ه مثا اه سیساتا و یعاو سیساتا سقًیاو و‬
‫سیستا از مو پردازیا که ه ترتیه پیادای‬
‫ماورد توجاه رارار‬
‫تعریف سازمان‬
‫‪-1‬سازمان سیساتمو اجتمااسو اسات کاه مرزهاای اسا تا مشدصاو دارد و اا‬
‫اجزایو هماهاگ‬
‫ه وور آگاهااه و مساتمر در جهات تققاه اهاداص داا‬
‫دود فعا یت مو کاد ‪ .‬موجودیت اجتماسو سازمان ه داور وجود ااسان کاه‬
‫ماهیت اجتماسو داشته‬
‫ا افراد و گروه های دیگر تعام دارد ‪.‬‬
‫‪ -2‬سااازمان س ااارت اساات از مجموسااه ای از افااراد کااه اارای تققااه اهاادافو‬
‫معین همساری مو کااد ‪ .‬در همه ی سازمان ها از ااساان هاا اساتهاده شاده و‬
‫همه ی آاها هدفماد هستاد‪.‬‬
‫شکل گیری تئوری های سازمان ‪ ،‬مدیریت و رهبری‬
‫‪ .5‬اختراع ماشین بخار‬
‫‪ .4‬تالش برای دستیابی‬
‫به وسیله حمف و نقف‬
‫مناسب برای حمف کاال‬
‫‪ .3‬نیاز به بازار‬
‫‪ .2‬افزایش تولیدات‬
‫کشاورزی‬
‫‪ .1‬تغییر روش تولید در‬
‫کشاورزی به ورت‬
‫آیش در هلند‬
‫‪ .6‬تحوالت نعتی‬
‫عظیم و انقالب نعتی‬
‫‪ .7‬بروز نتایج حا ف از‬
‫انقالب نعتی‬
‫‪ .8‬مهاجرت زمین داران‬
‫به شهرها‬
‫‪ .9‬پایه گذاری‬
‫توسط ایشان‬
‫نعت‬
‫‪ .10‬مهاجرت کارگران‬
‫از روستاها به شهرها‬
‫‪ .15‬نیاز به شیوه های‬
‫جدیدی از مدیریت‬
‫‪ .14‬تشکیف اتحادیه‬
‫های کارگری‬
‫‪ .13‬افزایش آگاهی آنان‬
‫از مسائف‬
‫‪ .12‬آموزش کارگران‬
‫برای تولید بیشتر‬
‫‪ .11‬نیاز به کارگران‬
‫متخ ص‬
‫‪ .16‬ظهور روش های‬
‫جدید در تولید‬
‫‪ .17‬ظهور و شروع‬
‫شکف گیری مکاتب‬
‫مختلف مدیریت‬
‫ی شدن‬
‫‪ .18‬تخ‬
‫مدیریت در موضوعات‬
‫‪ .19‬ظهور و شکف‬
‫گیری مدیریت منابع‬
‫انسانی و سرمایه‬
‫انسانی‬
‫‪ .20‬شکف گیری‬
‫مدیریت رفتار سازمانی‬
‫وجوه اشتراک سازمانها‬
‫تمامی سازمان ها توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی تشکیف می شوند‪.‬‬
‫سااازمانها بااه عنااوان ساااختارهای اجتماااعی باارای اشااتراو مساااعی بااه منظااور‬
‫پیگیری اهداف مشخص تلقی می شوند‪.‬‬
‫در د بااالیی از مناابع تاا مرحلاه نیاف باه اهاداف خااص ‪،‬‬
‫سازمان می شود ‪.‬‬
‫ارف نگهاداری خاود‬
‫سازمان ها وسیله ای برای رسیدن به اهداف تلقی می شوند ‪.‬‬
‫وجوه افتراق سازمانها‬
‫الاااف) سااااختار نسااابتا ً‬
‫افقی اختیار و کنترف‬
‫از نظر شکف‬
‫و اندازه‬
‫ویژگی های‬
‫ساختاری‬
‫ب) ساااختار چنااد طبقااه‬
‫ای و سلسله مراتبی‬
‫بخش دولتی‬
‫وخ و ی‬
‫سرمایه بر و‬
‫کاربر‬
‫ساختار‬
‫ماتریسی‬
‫ساختار تیمی‬
‫و پروژه ای‬
‫سیستم (سامانه‪ ،‬منظومه‪ ،‬نظام) کلیتي است شامف حداقف دو عن ر کاه همبساته و متعاماف‬
‫با یکدیگر هدف خا ي را دنباف ميکنند‪ .‬سیستمها داراي شرایط ذِیف ميباشند‪:‬‬
‫‪ .1‬هر سیستم‪ ،‬یک کف است که نميتوان آن را به اجزاي مستقف تقسیم نمود‪.‬‬
‫‪ .2‬هاار جاازس سیسااتم‪ ،‬ویژگاايهااایي دارد کااه اگاار از سیسااتم جاادا شااود‪ ،‬آنهااا را از دساات‬
‫ميدهد‪.‬‬
‫‪ .3‬سیستم‪ ،‬ویژگيهایي دارد که در هیچ یک از اجزا‪ ،‬بطور مستقف وجود ندارد‪.‬‬
‫‪ .4‬وقتي سیستم به اجزاي مستقلي تقسیم شود‪ ،‬برخي از ویژگيهااي ضاروري خاود را از‬
‫دست ميدهد‪.‬‬
‫‪ .5‬اگاار اجاازاي یااک موجودیاات بااا یکاادیگر تعامااف نداشااته باشااند‪ ،‬تشااکیف یااک مجموعااه‬
‫ميدهند نه یک سیستم‪.‬‬
‫‪ .1‬کلیت و جامعیت وجودي‬
‫‪ .2‬سلسله مراتب‬
‫‪ .3‬همبستگي بین اجزاس‬
‫‪ .4‬تناسب بین اجزاس‬
‫‪ .5‬گردش دایره وار‬
‫‪ .6‬تولید مثف‬
‫‪ .7‬گرایش به فنا (آنتروپی)‬
‫‪ .1‬شناخت پیچیدگيها‬
‫‪ .2‬زبان مشترو بین رشتهای‬
‫‪ .3‬درو تعامالت اجزاس‬
‫‪ .4‬درو کفها و کلیتها‬
‫‪ .5‬مدفسازی‬
‫‪ .6‬دستهبندی‬
‫‪ .7‬حف مسائف‬
‫‪ .8‬شبیهسازی‬
‫‪ .8‬گرایش به تکامف‬
‫‪ .9‬مهندسي و معماری‬
‫‪ .9‬گرایش به تعادف‬
‫‪ .10‬خالقیت و نوآوری‬
‫‪ .10‬هم پایاني و چند پایانی‬
‫نام‬
‫فون برتاالنفي‬
‫ِكنت بولدینگ‬
‫روو اشبي‬
‫چارلزوست چرچمن‬
‫جي فوستر‬
‫پیتر چِكلند‬
‫راسف ایکاف‬
‫تعريف‬
‫تخ ص‬
‫خواص‬
‫نظریه عمومي سیستمها‬
‫اقت اد‬
‫سایبرنتیك‬
‫تفِكر سیستمي‬
‫پویایي سیستم‬
‫سیستمهاي نرم‬
‫مدیریت تعاملي‬
‫کارکردها‬
‫سيستم‬
‫هدف‬
‫مرز‬
‫پردازش‬
‫برونداد‬
‫(خروجي)‬
‫(ورودي)‬
‫(فرايند تبديل)‬
‫ارکان‬
‫انديشمندان‬
‫درونداد‬
‫باز خورد‬
‫انواع‬
‫محيط‬
‫طبقه بندی رفتاری‬
‫طبقه بندی جان بکت‬
‫طبقه بندی راسل ايکاف‬
‫نوع سيستم‬
‫نمونه‬
‫نوع سيستم‬
‫هدف‬
‫روش‬
‫نوع سيستم‬
‫کل‬
‫اجزاء‬
‫فیزيکي‬
‫پروتونها و اتمها‬
‫حافظ حالت‬
‫انتصابی‬
‫انتصابی‬
‫جبري‬
‫غيرهدفمند‬
‫غيرهدفمند‬
‫بيولوژيکي‬
‫ملکولها وسلولها‬
‫هدفجو‬
‫انتخابي‬
‫انتصابي‬
‫جاندار‬
‫هدفمند‬
‫غيرهدفمند‬
‫هدفمند‬
‫انتخابي‬
‫انتخابي‬
‫اجتماعی‬
‫هدفمند‬
‫هدفمند‬
‫آرمانمند‬
‫آرمانی‬
‫انتخابي‬
‫زيست محيطي‬
‫غيرهدفمند‬
‫هدفمند‬
‫حيوانات و انسانها‬
‫اجتماعي‬
‫طبقه بندی کوگر و کنپ‬
‫نوع سيستم‬
‫نمونه‬
‫طبقهبندی کنت بولدینگ‬
‫سازهها‬
‫ساعتوارهها‬
‫استاتيکی‬
‫قطبنما‬
‫سيستمهای مکانيکي‬
‫ديناميکي‬
‫اتومبيل‬
‫سيستمهای بسته‬
‫هوموستاتيکي‬
‫جانداران‬
‫سايبرنتيک‬
‫سلول‬
‫گياه‬
‫حيوان‬
‫انسان‬
‫سيستمهای بيولوژيکي‬
‫سيستمهاي انساني‬
‫سيستمهای باز‬
‫سيستم های سخت‬
‫اجتماع‬
‫سيستمهای نرم‬
‫ناشناخته‬
‫سیستم های فیزیکی‬
‫ااواع سیستا ها از اظر و دیاگ‬
‫سیستمهای‬
‫باچارچوب‬
‫ثابت‬
‫• سیساتا هاای ااا ساادتارهای ایساتا را در اار ماو گیارد ‪ .‬ماااااد‬
‫ترتی ات اتا ها در یک کریستا یا استدوان ادی یک قیوان‪.‬‬
‫سیستمهای‬
‫ساعتی‬
‫• سیستمهای پویای ساده ا قرکات از پی‬
‫مو اشاد ماااد ساست و ماظومه شمسو‪.‬‬
‫تعیین شاده‬
‫سیستمهای‬
‫سایبرنتیکی‬
‫• سیسااتمهایو کااه اار قسااه هاادص یااا معیاااری کااه در‬
‫یاارون اارای آاهااا تعیااین شااده رااادر ااه دااودکاتر و‬
‫مو اشاد ماااد ترموستات‪.‬‬
‫سیستم های زیست شناختی‬
‫ااواع سیستا ها از اظر و دیاگ‬
‫سیستمهای‬
‫باز‬
‫• سیساتمهایو کااه راادر ااه داود اگهااداری ار م اااای ادا‬
‫ماا ع میااداد از مقیو شان استوار مو اشاد ماااد یک‬
‫سکو زاده‪.‬‬
‫سیستمهای • سیستا هایو که از راه تقسیا تسثیر امو شواد کسه از وریه ر‬
‫رشد یابنده با‬
‫یا تدا تسثیر مو شواد که دارای دستور ا عما هاای از پای رااماه‬
‫برنامه ریزی‬
‫ریزی شده رای رشد مو اشاد ‪ .‬ماااد سیساتا میاوه دردات کاوو یاا‬
‫قبلی‬
‫سیستا تدا مرغ‪.‬‬
‫سیستمهای • سیستمهایو که استعداد آگاهو مشروح از مقیوو داراد که اوًسات‬
‫را از آن دریافت مو کااد و در یک سادتار تصوری یا آگاهو از‬
‫درون‬
‫مقیو ه ساوان یک ک سازمان مو یا اد ‪ .‬سوقو که کارکرد‬
‫ت وری‬
‫قیوااات در آن ررار داراد ‪.‬‬
‫سیستم های انسانی و اجتماعی‬
‫ااواع سیستا ها از اظر و دیاگ‬
‫سیستمهای • سیستمهایو که در وضاع دودآگااهو رراردارااد و راادر‬
‫نماد‬
‫ه استهاده از ز ان مو اشاد ‪ .‬کاارکرد ااساااها در ایان‬
‫پردازی‬
‫سوح ‪.‬‬
‫سیستمهای • سیستمهای چاد جاا ه ای که ساامًاو را در ار ماو گیرااد کاه در‬
‫سوح ههاتا اظااا رارار داشاته و فرهااگ اجتمااسو مشاتر داشاته‬
‫اجتماعی‬
‫اشاد و سازمااهای اجتماسو در این سوح سم مو کااد ‪.‬‬
‫سیستمهای • سیستمهایو که شام موکه ها و ااشاادتو های اجتااه ااپ یر مو‬
‫ماورایی‬
‫اشاد‪.‬‬
‫سیستم های عقتیی‬
‫سا ااازمان ابا ازاري اسا اات کا ااه با ااراي رسا اايدن با ااه ها اادفهاي م ا ااخ طرا ا ااي ش ااده اس اات‪ .‬چگا ااون ي‬
‫الف) تعريف ‪:‬‬
‫غیرمفيا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااد يا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااا مفيا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااد با ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااودن يا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااک اب ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ازار‬
‫باه عواماال مفتلفااي بسات ي دارد کااه تحاات مفبااوم عقتياي بااودن ساااختار خت ااه ميشاود‪ .‬بنااابرايع عقتيااي بااودن‬
‫نا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااه ت ها ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااا‬
‫به انتفاب اهداف بلکه بر چگون ي رسيدن به آن اهداف نیز اشاره ميکند‪.‬‬
‫‪ -1‬سيستمهاي عقتيي‬
‫ب) ويژگيهاي تعريف ‪ّ -1 :‬‬
‫(الف) معياري براي انتفاب (ب) تصميمگیري براي طرا ي ساختار‬
‫تعین هدف ‪:‬‬
‫(ب) با نظم کردن رفتار‬
‫‪ -2‬رسميت از طريق ‪( :‬الف) استاندارد کردن‬
‫ج) مکاتب منتفب ‪ -1 :‬مديريت علمي تيلاور ‪ :‬جاوهر ا ا ي ديادگاه تيلاور (ترکيبا از اخاتق وروتساتاني‪ ،‬داروينيسام اجتمااعي و‬
‫بينش ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا از‬
‫انسان که فقط با انگیزههاي اقتصادي برانگيفته ميشود‪.‬‬
‫‪ -2‬نظريه اداري فايول ‪ :‬تيلور عقتيي کردن سازمان را از وايین به باال ويش هاد ميکرد اي ها از باال به وايین‪.‬‬
‫‪ -3‬نظريااه بورکرايا و اار ‪ :‬تأکيااد باار قاادر‪ ،‬ساان ‪ ،‬قاادر‪ ،‬عقتيااي‪-‬قااانوني‪ ،‬قاادر‪ ،‬کاريزمااا = دلبساات ي بااه تقااد‬
‫خاص‬
‫‪ -4‬نظريه رفتار اداري سايمون‪ :‬ويش هاد جايگزين انسان اقتصادي تيلور را با انسان اداري داد‪.‬‬
‫سیستا های سقًیو‬
‫واژه سقًیو ه معاو مقدود سقًیو ودن کارکردی مورد‬
‫استهاده ررار مو گیرد ‪.‬‬
‫سقًیااو ااودن اه‬
‫معنی‬
‫ااتداه اهاداص و‬
‫و غیاااااار مهیااااااد‬
‫چگواگو رسایدن‬
‫ه آن اشاره دارد‬
‫‪.‬‬
‫چگااواگو مهی اد‬
‫عقالیی‬
‫توجه‬
‫به‬
‫نشان‬
‫دهنده‬
‫ااودن را اشااان‬
‫مو دهد ‪.‬‬
‫سازمان ها ه ساوان سیستا های سقًیو‬
‫تعریف‬
‫ساااازمان ا ااازاری اسااات کاااه ااارای رسااایدن اااه هااادفهای‬
‫مشد‬
‫وراقو شده است ‪.‬‬
‫‪‬تصمیا گیری رای وراقو سادتار و ‪...‬‬
‫‪‬از وریه استاادارد کردن‬
‫‪‬از وریه ماظا کردن رفتار‬
‫رسمیت‬
‫ویژگو های تعریص‬
‫‪ ‬معیاری رای ااتداه‬
‫تعیّن‬
‫هدص‬
‫اار کارکردهااای ماادیریت ت کیااد‬
‫داشاات و کوش ا مااو امااود تااا‬
‫اصااااااو ککااااااو اداری اااااارای‬
‫سقًیااااو کااااردن فعا یاااات هااااای‬
‫سازمان را تدوین اماید ‪ .‬ایشان‬
‫اارای سقًیااو کااردن سااازمان‬
‫از « اال ه پاایین» کاار کردااد‬
‫‪.‬‬
‫نظریه‬
‫اداری فایوف‬
‫وبر در سنخ شناسی معروف خاود ساه‬
‫نوع قدرت را مشخص می کند ‪ :‬قادرت‬
‫سنتی‪ ،‬قدرت عقالیی ‪ ،‬قدرت کاریزما‪.‬‬
‫از دیااادگاه وی فقاااط رواباااط مبتنااای بااار‬
‫قدرت عقالیی و سنتی دارای ثبات کافی‬
‫هسااتند و مبنااایی جهاات شااکف بخشاایدن‬
‫به ساختار های اداری دائمی ارائاه مای‬
‫دهناااد‪ .‬از نظااار وی بوروکراسااای ناااوع‬
‫خا ی از این ساختار اداری است‪.‬‬
‫مدیریت‬
‫علمی تیلور‬
‫مکاتب‬
‫منتخب‬
‫سیستم های‬
‫عقالیی‬
‫نظریه‬
‫بوروکراسی‬
‫وبر‬
‫تیلور و پیروانش ا رار داشتند که تجزیه‬
‫علمی وظایفی که از ساوی کاارگران انجاام‬
‫ماای گیاارد باارای کشااف رویااه هااایی جهاات‬
‫کسب حداکثر بازده با حداقف وارده ها اعام‬
‫از انرژی و منابع امکان پاذیر اسات ‪ .‬ایان‬
‫تالش ها بار روی تجزیاه و تحلیاف وظاایف‬
‫فرد متمرکز بود ‪ .‬اماا ایان تاالش هاا بارای‬
‫عقالیاای کااردن کااار در سااط فاارد بااه طااور‬
‫اجتناب ناپذیری به تغییرات در کف سااختار‬
‫ترتیبات کاری منجر شد‪.‬‬
‫نظریه رفتار‬
‫اداری‬
‫سایمون‬
‫وی در زمیناااااااااااه اماااااااااااور اداری و‬
‫چگااونگی فرآیناادهای تعااین هاادف و‬
‫رسمیت به رفتار عقالیی در سازمان‬
‫را روشاان نمااود ‪ .‬سااایمون پیشاانهاد‬
‫جایگزینی انسان اقت اادی را کاه باه‬
‫وسااایله مناااافع شخ ااای برانگیختاااه‬
‫شاااده باااه چهاااره انساااانی تااار باااه ناااام‬
‫انساااان اداری داد ‪ .‬انساااانی کاااه باااه‬
‫دنباف تعقیب منافع شخ ی است ‪،‬‬
‫سیستم های طبیعی‬
‫الا ااف) تعري ا ااف‪:‬‬
‫ب) ويژگيها ‪:‬‬
‫ي‬
‫بق ا اااي س ا ااازمان ه ا اادف مش ا ااترک اف ا ااراد آن اس ا اات‪ .‬اداره يا ااک سيس ا ااتم اجتم ا اااعي ا اارفا براس ا ااا‬
‫است زيرا جنبههاي غیرعقتيي اموراجتماعي را درنظر نميگیرد‪.‬‬
‫معياره ا اااي خردگراي ا ااي غیرعقتي ا ااي‬
‫(‪ )1‬ويچيدگي هدف ‪ :‬عدم سنفيت هدف و واقعيت دنبال گردد‪.‬‬
‫(‪ )2‬ساختار غیر رسمي‪ :‬ساختار اجتماعي‪ ،‬رسمي‪ ،‬غیررسمي‬
‫(‪ )3‬تحليل کارکردي ‪ :‬علل نهايي به همان علل مؤثر‬
‫‪ -2‬سيستمهاي طبيعي‬
‫ج) مکات ااب منتف ااب ‪ )1( :‬ما ااايو و مکت ااب روابا ااط انس اااني ‪ :‬تغيیا اار ب ااراي انسا ااانها جال ااب و توجا ااه ب اادانها موجا ااب امتن ااان آنهاسا اات (مکت ااب کتسا اايک‬
‫تئوري ‪ X‬و مکتب روابط انساني تئوري ‪)Y‬‬
‫ي‬
‫(‪ )2‬نظري ا ا ااه سيس ا ا ااتمهاي همک ا ا اااري چس ا ا ااتر بارن ا ا ااارد ‪ :‬تأکي ا ا ااد داش ا ا اات ک ا ا ااه س ا ا ااازمانها اساس ا ا ااا سيس ا ا ااتمهاي همک ا ا اااري ميباش ا ا ااند‬
‫که فعاليتهاي افراد را درخود منسجم مينمايند‪.‬‬
‫(‪ )3‬نگا ا ا ا اارش نها ا ا ا ااادي سا ا ا ا االزنيک ‪ :‬سا ا ا ا االزنيک سا ا ا ا اااختار سا ا ا ا ااازماني را ارگا ا ا ا ااانیزم سا ا ا ا ااازگار يري تلقا ا ا ا ااي ميکنا ا ا ا ااد کا ا ا ا ااه در واس ا ا ا ا ا با ا ا ا ااه‬
‫ويژگيها و تعبدا‪ ،‬افراد و تأثیرا‪ ،‬محيط بیروني شکل ميگیرد‪.‬‬
‫(‪ )4‬ما ا اادل سيسا ا ااتم اجتما ا اااعي وارسا ا ااونر ‪ :‬ما ا اادل وارسا ا ااونر با ا ااا سا ا اارواژه ‪ A.G.I.L‬م ا ا ااخ گرديا ا ااده اسا ا اات وچبارکا ا ااارکرد ا ا ا ا ي را‬
‫ارائه ميدهد که کليد سيستمهاي اجتماعي براي بقا بايد آنها را انجام دهند‪:‬‬
‫ا انطباق )‪ : (Adaption‬منشأ تحصيل منابع کافي‬
‫ا نيل به هدف )‪ : (Goal Atainmant‬هدفگ اري و اجراي آن‬
‫ا انسجام )‪ : (Integration‬همکاري و هماهن ي بین واحدهاي فرعي سيستم‬
‫ا کمون )‪ : (Latency‬مسئله ايجاد و حفظ فرهنگ و ارزشهاي خاص سيستم‬
‫سازمان ها ه ساوان سیستا های و یعو‬
‫تعریف‬
‫اداره یک سیستا اجتماسو صارفا راساا‬
‫معیارهای دردگرایو غیار سقًیاو اسات ‪.‬‬
‫زیااارا کاااه جا اااه هاااای غیااار سقًیاااو اماااور‬
‫اجتماسو را در اظر امو گیرد ‪.‬‬
‫‪ ‬معیاری رای ااتداه‬
‫‪‬تصمیا گیری رای وراقو سادتار و ‪...‬‬
‫‪‬تصمیا گیری رای وراقو سادتار و ‪...‬‬
‫‪ ‬معیاری رای ااتداه‬
‫‪‬تصمیا گیری رای وراقو سادتار و ‪...‬‬
‫سادتار‬
‫غیر‬
‫رسمو‬
‫تقکی‬
‫کارکردی‬
‫ویژگو های تعریص‬
‫‪ ‬معیاری رای ااتداه‬
‫پیچیدگو‬
‫هدص‬
‫اراارد ت کید داشات کاه ساازمان هاا‬
‫اساسا سیستمهای همساری مو اشاد‬
‫کااه فعا یاات هااای افااراد را در دااود‬
‫ماساااجا ماااو امایااااد ‪ .‬وی ساااازمان‬
‫رسمو را اوسو همسااری آگاهاااه‬
‫سماادی و هدفماااد ااین افااراد تعریااص‬
‫کااارد‪ .‬یعااااو ساااازمان هاااا رم ااااای‬
‫تمای ارهراد ه مشارکت اا شده اااد‬
‫‪ .‬افاااراد ایاااد اااه مشاااارکت ترغیاااه‬
‫شواد‬
‫نظریه‬
‫سیستمهای‬
‫همکاری‬
‫بارنارد‬
‫از نظر سلزنیک گرچه سازمان ها وسایلی‬
‫می باشند ‪ ،‬اما هار کادام بارای خاود حیاات‬
‫خا اااای دارنااااد ‪.‬از نظاااار وی سااااازمانهای‬
‫رسمی ابزارهاای نظام یافتاه عقالیای بارای‬
‫رسیدن به اهدافندکه هرگاز نمای توانناد در‬
‫احاطااااه باااار ابعاااااد تیاااار عقالیاااای رفتااااار‬
‫سااازمانی موفااق باشااند ‪.‬وی ماادف سیسااتم‬
‫طبیعاااای خاااااص خااااود را کااااه در نگاااارش‬
‫معروفااای باااه تحلیاااف ساااازمان هاااا باااه ناااام‬
‫نظریه نهادی به تف یف بازیابی شده اسات‬
‫ارائه داد‪.‬‬
‫مایو و مکتب‬
‫روابط انسانی‬
‫ماااااایو بااااار روی عواماااااف فاااااردی مانناااااد‬
‫خستگی مطالعاه نماود و در جهات تعیاین‬
‫طاااوف مااادت و سااااعات اساااتراحت بهیناااه‬
‫برای حاداکثر تولیاد تاالش نماود ‪.‬وی باه‬
‫این نتیجه رسیدکه توجه خاص باه افاراد‬
‫و گاازینش آنااان باارای کارهااای خاااص ‪،‬‬
‫کااارایی آن هااا را در هاار شاارایط محیطاای‬
‫افزایش می دهد ‪.‬‬
‫(مانند رزمندگان هشت ساف دفاع مقدو)‬
‫مکاتب‬
‫منتخب‬
‫سیستم های‬
‫طبیعی‬
‫تغییااار بااارای انساااان هاااا جالاااب و توجاااه‬
‫بدانها موجب امتنان آنهاست ‪.‬‬
‫مدف سیستم‬
‫اجتماعی‬
‫پارسونز‬
‫تالکوت پارسونز چهار کارکرد ا لی را ارائه‬
‫می دهد که کلیاه سیساتم هاای اجتمااعی بارای‬
‫بقا باید آنها را انجام دهند (‪:)A.G.I.L‬‬
‫نگرش نهادی‬
‫سلزنیک‬
‫انطباق(‪:)Adaptation‬تح یف منابع کافی‬
‫نیاف باه هادف(‪:)Goal Atainmen‬هادف گاذاری و‬
‫اجرا‬
‫انسجام(‪:)Integration‬هماهنگی بین واحدها‬
‫کمون(‪:)Latency‬ایجاد و حفظ فرهنگ و ارزشها‬
‫سیستم های باز‬
‫الف) تعريف ‪ :‬تبادل‪ ،‬عامل اساي و زير نايي بقاي سيستم است‪.‬‬
‫‪ -3‬سيستمهاي باز‬
‫ب) ويژگا ا ااي ‪ :‬قا ا ااادر با ا ااه خودنگبا ا ااداري برمبنا ا اااي ميانا ا اادادها از منا ا ااابع محا ا اايط‬
‫ميباشند؛ (سلسله مراتب )‪.‬‬
‫ج) مکاتب منتفب ‪:‬‬
‫(‪ )1‬ديدگاه طرا ي سيستم‪ :‬در سطح ساختاري ارائه دادند‪.‬‬
‫(‪ )2‬نظريه اقتضايي ‪ :‬جي گالبريت ‪:‬‬
‫(الف) بهتريع راه براي سازماندهي وجود ندارد‪.‬‬
‫(ب) روشهاي سازماندهي داراي کارايي مادي نميشوند‪.‬‬
‫(‪ )3‬مدل سازماندهي ويک‪ :‬در سطح روانشناي تحليل کرد‪.‬‬
‫سازمان ها ه ساوان سیستا های از‬
‫ت اد سام اساسو و‬
‫زیر اایو قای سیستا است ‪.‬‬
‫سه تتش در زمينه ادغام ديدگاهها‬
‫(الف) مدل ساختگرايي اتزيوني ‪ :‬سيستم عقتيي و طبيعي را مکمل يکديگر ميداند‪.‬‬
‫تلفيق ااي از مکات ااب کتس اايک (عقتي ااي) و مکت ااب رواب ااط‬
‫انساني (طبيعي)‬
‫(ب) مدل اقتضايي الرنس و لورش ‪ :‬ت ها يک شکل مطلاوب ساازماندهي وجاود نادارد بلکاه‬
‫اشا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااکال متع ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااددي در اختيارنا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااد ک ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااه متناسا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااب ب ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااودن‬
‫آنها با تقاضاي محيط م خ ميشود‪.‬‬
‫ي‬
‫(ج) ما اادل سا ااطو تام سا ااون ‪ :‬احتما ااال اينکا ااه ها اار سا ااه ديا اادگاه اساسا ااا درسا اات و قابا اال‬
‫اس ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااتفاده ب ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااراي هم ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااه سازمانهاس ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اات انعط ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا اااف ک ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ا ااافي‬
‫داشته باشند‪ .‬گرچه سه ديدگاه به يک میزان نباشد ‪:‬‬
‫‪ -1‬سااطح فنا = دياادگاه سيسااتم عقتيااي ‪ -2‬سااطح مااديري = دياادگاه سيسااتم طبيعااي‬
‫‪ -3‬سطح نهادي = ديدگاه سيستم باز‬
)Organizations Rational, Natrual & Open systems (
‫ طبیعي و باز‬،‫ سیستمهاي عقالیي‬: ‫سازمانها‬
‫‪ ‬ا وااو سید مهدی ‪ .‬مدیریت عمومی ‪ - .‬تهران ‪ :‬اشر او‪.‬‬
‫‪ ‬ایروااو مقمد جواد (‪ . )1380‬درآمدی بر نظریه نهادی‪ - .‬تهران ‪ :‬اشر سیاست ‪.‬‬
‫‪ ‬ای اص استوار جیمز ‪ .‬فاری مان آر ادوارد ‪ .‬گیک ارت داایا آر ‪ . )1379( .‬مادیریت ‪ . 1‬ترجماه اسرا او ساید مقماد و‬
‫پارساییان سکو ‪ - .‬تهران ‪ :‬دفتر پژوه های فرهاگو ‪.‬‬
‫‪ ‬ای اص استوار جیمز ‪ .‬فری من آر ادوارد ‪ .‬گیک رت داای آر ‪ .‬ترجمه اسرا او ساید مقماد و پارسااییان سکاو (‪. )1379‬‬
‫مدیریت ‪ - . 2‬تهران ‪ :‬دفتر پژوه های فرهاگو ‪.‬‬
‫•‬
‫تافلر‪ ،‬الوين (‪ ،)1373‬شوك آينده‪ ،‬ترجمه حشمتهللا كامراني‪ ،‬تهران‪ :‬چاپخانه گلشن‪.‬‬
‫‪ ‬جاس و س دهللا (‪ . )1369‬ا وف و مبانی مدیریت ‪ - .‬تهران ‪ :‬ااتشارات دااشگاه آزاد اسًمو ‪.‬‬
‫‪ ‬دفت ریچارد ‪ .‬ا ‪ . )1377( .‬تئوری و طراحای ساازمان ‪ .‬ترجماه اسرا او ساید مقماد ‪ .‬پارسااییان سکاو ‪ -.‬تهاران ‪ :‬دفتار‬
‫پژوهشهای فرهاگو‪.‬‬
‫‪ ‬را یاز استیهن ‪ . )1376( .‬تئوری سازمان (ساختار ‪ ،‬طراحی ‪ ،‬کاربردها) ‪ .‬ترجمه ا اوااو ساید مهادی و داااایو فارد قسان‬
‫‪ -.‬تهران‪ :‬اشر موج‪.‬‬
‫•‬
‫رابينز‪ ،‬استيفن (‪ ،)1377‬مديريت رفتار سازماني ‪ .‬ترجمه علي پارساييان و سيدمحمد اعرابي‪ ،‬تهران‪ :‬انتشارات دفتر پژوهشهاي فرهنگي‬
‫‪ ‬رضاییان سکو (‪ . )1387‬مبانی سازمان و مدیریت ‪ - .‬تهران ‪ :‬ااشارات وزارت فرهاگ و ارشاد کشور ‪.‬‬
‫‪ ‬زاهدی شم‬
‫(ره)‪.‬‬
‫ا سادات ‪ .‬ا اوااو فقیهاو ا وا قسان (‪ . )1376‬فرهناگ جاامع مادیریت ‪ - .‬تهاران ‪ :‬دااشاگاه سًماه و او اایو‬
‫‪ ‬سید جوادین سید رضا (‪ . )1382‬مبانی سازمان و مدیریت ‪ - .‬تهران ‪ :‬اشر اگاه داا‬
‫‪.‬‬
‫‪ ‬رکو پاور آریان (‪ . )1384‬نهادهاا و ساازمان هاا (اکولاوژی نهاادی ساازمان هاا ) ‪ - .‬تهاران ‪ :‬ساازمان موا عاه و تادوین کتاه‬
‫سکوا ااسااو دااشگاه ها (سمت)‪.‬‬
‫‪ ‬رکااو پااور آریاان‪ . )1388( .‬جامعااه شناساای سااازمانها ‪ - .‬تهااران ‪ :‬سااازمان موا عااه و تاادوین کتااه سکااوا ااسااااو دااشااگاه هااا‬
‫(سمت)‪.‬‬
‫‪ ‬میرزایااو اهراجااااو قساان و سااکوااو تیرااااو فکااورا (‪ . )1374‬سااازمانها‪ :‬سیسااتم هااای عقالیاای ‪ ،‬طبیعاای و باااز‪ - .‬تهااران ‪:‬‬
‫ااتشارات دااشسده مدیریت دااشگاه تهران‪.‬‬
‫‪ ‬میرزایو اهراجاااو قسان (‪ . )1386‬مباانی فلسافی تئاوری ساازمان ‪ - .‬تهاران ‪ :‬ساازمان موا عاه و تادوین کتاه سکاوا ااساااو‬
‫دااشگاه ها (سمت)‪.‬‬
‫•‬
‫ورزشکار ‪ ،‬احمد (‪ . )1389‬مدیریت رفتار سازمانی ویشرفته (اسالیدهای آموزش ی) ‪ .‬تهران ‪ :‬دانشکده مدیریت دانشگاه عالمه طباطبایی ‪.‬‬
‫•‬
‫ورزشکار ‪ ،‬احمد (‪ . )1389‬مدیریت منابع انسانی ویشرفته (اسالیدهای آموزش ی) ‪ .‬تهران ‪ :‬دانشکده مدیریت واحد شمال دانشگاه آزاد اسالمی ‪.‬‬
‫•‬
‫هرس ي‪ ،‬پال و بالنچارد‪ ،‬کنت (‪ . )1365‬مدیریت رفتار سازمانی کاربرد منابع انسانی ‪ .‬ترجمه ‪ :‬سکو سًراه ااد‪ _.‬تهاران ‪ :‬مؤسساه‬
‫ااتشارات امیر ک یر‪.‬‬
‫‪ ‬هیگیااااز جیماااز ‪ . )1384( .‬کاااارآفرینی ‪ 101 :‬تکنیاااک حاااف خاااالق مسااائله ‪ .‬ترجماااه اقمااادپور داریاااااو مقماااود ‪ -‬تهاااران ‪:‬‬
‫ااتشارات امیرک یر‪.‬‬
‫‪ ‬وب سایت مدیریتی ایران ‪. www.managerial.ir – .‬‬
‫اللبم‬
‫‪34‬‬
‫ی ع ی محمد و آل محمد‬