Transcript Uvod u strategijki menadzment

Uvod u strategijski
menadžment
L2, 09-10-2014
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
1
Ciljevi predavanja
• Razumjeti osnovnu treminologiju
strategije, strategijkog menadžmenta i
njegove evolucije
• Razumijevanje karakteristika strateške
odluke, značenje strategije i strateškog
upravljanja, razlikujući ih od operativnog
upravljanja
• Razumjeti kako se strateški prioriteti
razlikuju po nivoima: korporativnom,
poslovnom i operativnom
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
2
Strategija – osnovni koncepti
• 2 su osnovna pitanja:
– Koko ćemo shvatiti razliku između strategijske
odluke i taktike ili operativne odluke?
– Može li se neplanirana oportunistička ili
forsirana odluka ili akcija tretirati kao
strategija?
• Strategijsko odlučivanje:
– Važnost odluke, opseg
– period
– posvećenost , zahtjevnost (fin. Resursi itd.)
•
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
3
4
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
5
Planirana i neočekivana
strategija
• Dva su značajna problema u vezi sa
planiranom strategijom:
– Sve strategije koje top tim zeli da realizuje ne
dese se u praksi
– Strategije koje se implementuju su cesto
strategije nastale u procesu planiranja
– Pogledajmo primjere nametnute i drugih
strategija
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
6
Example of an Imposed strategy
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
7
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
8
Razvoj strategije
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
9
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
10
Startegija i karakteristike
stateškog dlučivanja
•
•
•
•
•
Dugoročne smjernice
Djelokrug – obim aktinosti organizacije
Ostvarivanje prednosti nad konkurencijom
Iznalaženje straškog prilagođavanja
Kreiranje mogućnosti na bazi unutrašnjih
resursa
• Strateško odlučivanje u liniji sa intresima
ključnih intresnih grupa
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
11
Šta je Strategijski menadžment?
Strategijski menadžment (SM) se odnosi na
razumijevanje strategijskog pozcioniranja
organizacije, identifikovanje budućih
strateških pravaca (izbora), i upravljanje
strategijskim aktivnostima (akcijama).
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
12
SM
• ...je proces u kome se analizira trend,
situacija, formulišu strategije i sprovode u
djelo, ocjenjuju, modifikuju itd. (situaciona
analiza, formulisanje str. implementacija i
evaluacija -ocjena)
• SM ima 4 osnovne karakteristike :
1.
2.
3.
4.
Interdisciplinarnost
Eksterna orjentacija
Intrena orjentacija
Usmjerenost org na budućnost
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
13
Looking at Strategic Management’s
Past
Strategy’s Military Roots
– Battlefield strategies to gain an edge on the enemy
– Exploit enemy’s weak spots
– Attack enemy where most vulnerable
Academic Origins of Strategic Management
–
–
–
–
Mainstream economic theory
Scientific management (Taylor)
Bureaucratic organizations (Weber)
Administrative functions/open systems (Barnard)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
1-14
Looking at Strategic Management’s
Past
The 1960s
– Strategic management established as separate field,
basic concepts established
The 1970s and 1980s
– Process researchers (“how” strategy is formed)
– Content researchers (“what” of a strategic
decision)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
1-15
During the 1960s, 3 classic
books on strategy
• – Alfred Chandler’s Strategy and
Structure,
• Igor Ansoff’s Corporate Strategy, and a
• Business Policy: Text and Cases by
Learned, Christensen, Andrews, and Guth
– helped distinguish strategic
management as a separate academic field
and established many basis concepts.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
16
Kenneth R. Andrews conceptual
framework for thinking about the problems...
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
17
Evolucija Strategijskog Menadžmenta (SM) I
Period
1950s
1960s –
rane 1970s
kasne 1970s
– sredina
1980s
Dominatne
teme
Planiranje
budžeta i
kontrola
Korporativno
planiranje
Pozicioniranje Konkurentsk
a prednost
Glavni
problemi
Financijska
kontrola
Planiranje
rasta,
diverzifikacija
i planiranje
portfolija
Selekcija
industrije i
tržišta;
pozicioniranje
na tržištu
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
kasne 1980s 2000s
– 1990s
Usklađivanje
strategije
prema
resursima i
komparativni
m
prednostima,
razvoj novih
biznis
modela
Inovacije u
strategiji i
organizaciji
Postizanje
kompromisa
oko veličine,
flexibilnosti i
pravovremeno
reagovanje na
promjene
18
Evolucija Strategijskog Menadžmenta (SM) II
19
Chronological evolution
Adapted from Pettigrew et al (2002),
Whittington (2002), Gould and Campbell
(1993)
Descriptor
1950’s and 1960’s
1970’s
1980’s
1990’s
21st century
Environment
Stable
Dynamic complex
Dynamic complex
Highly
dynamic
Hyper
competitive
Focus
Content
Top management
Content
Top management
Content
Top management
Process,
Organisation
Process
Organisation
Decision making
Rational,
synoptic
Rational synoptic
Rational,
participative
Context
dependent
Context
depende
nt
View of
Implementati
on
Distinct
Given
Distinct
Given
Distinct
Given
Integrated
Integrated
Research
Processual
,
longitudinal
Cross sectional
Processual
Longitudinal
Processual
Longitudinal
Dominant school
Design
Planning
Positioning
Cultural
Learning
Learning,
Organic
Strategy
paradigm
Static, exploit
Opportunities,
Static,
detailed
planning
Static,
position
defense
Static,
adaptive
Dynamic
adaptive
20
Cross sectional
Why is Strategic Management
Important?
• It gives a role to everyone in an organization to
manage strategically.
• It helps the organization perform well.
• It helps the organization to effectively cope with
the uncertainties in the external and internal
environment.
• It helps to coordinate various functions and
activities
• It is important for students to know why the field
of strategic management is vital to orgs.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
1-21
Basic Activities of Strategic
Management
Situation
Analysis
Strategy
Formulation
Strategy
Evaluation
Strategy
Implementation
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
1-22
Who’s Involved with Strategic
Management?
• Board of Directors
– Elected representatives of stockholders
– Play significant role in corporate governance
• Top Management Team
– Ultimately responsible for every decision and action of
every organizational employee
– Act as strategic leaders
• Other Strategic Managers and Organizational Employees
– Responsible for strategy implementation and evaluation
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
1-23
S. Menadžment u različitim
kontekstima
•
•
•
•
Mala i srednja preduzeća
Multinacionalne kommpanije
Proizvodni i uslužni sektor
Javni sektor
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
24
Šta je strategija?
Ne postoji univerzalna definicija
• Strategija se sastoji od ciljeva, svrhe, ili ciljeva i
glavne politike i planova za postizanje tih ciljeva,
i na takav način da se tačno definiše šta je
kompanija trenutno i šta nije (u smislu
poslovanja) i šta želi da bude / postigne u
budućnosti. (Andrews)
• Strategija je biti drugačiji. To znači sistematski
izbor skupa aktivnosti sa ciljem postizanja
jedinstvenog miksa vrijednosti.
(M. Porter)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
25
Radna definicija Strategije
• Strategija je određivanje smjera i obima
organizacije na duži rok, koja ima za cilj
uspostavljanja konkurentskih prednosti u
okolnostima promjenjivog poslovnog
okruženja kroz adekvatnu konfiguraciju
resursa i kompetentnosti sa ciljem
ispunjenja očekivanja ključnih intresnih
grupa.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
26
Link between the Firm & its Environment
THE FIRM
Goals &
Values
Resources &
Capabilities
STRATEGY
STRATEGY
THE
INDUSTRY
ENVIRONMENT
Competitors
Customers
Suppliers
Structure &
Systems
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
27
Osnovni nivoi strategije
• Korporativni nivo
• Biznis (nivo pojedinih dijelova companije,
poslovna jedinica)
• Operativni nivo
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
28
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
29
Strateške poslovne jedinice
• Strateška poslovna jedinica (SPJ) je dio
organizacije za koje postoji specifično
tržište za proizvode ili usluge koji su
drugačiji od druge SPJ.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
30
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
31
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
32
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
33
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
34
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
35
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
36
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
37
Terminologija Strategije
•
•
•
•
•
•
•
•
Vizija
Misija
Generalni cilj
Ciljevi (specifični ciljevi)
Strategijske mogućnosti
Pod-strategije
Poslovni (biznis) model
Kontrola
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
38
Vizija preduzeća
• U kontekstu menadžmenta vizija pretpostavlja sliku
idealne budućnosti preduzeća ⇒ jasna predodžba
budućih događaja, dugoročni željeni rezultat unutar
kojeg su zaposleni slobodno identifikovani u
rješavanju probleme koji stoje na putu njezina
ostvarenja
• Dobro definirana vizija sadrži dvije osnovne
komponente:
• 1. temeljna ideologija – definiše prirodu i identitet
preduzeća
• 2. predvidiva budućnost -predstavlja trajni element
vizije, a sastoji se od temeljnih vrijednosti i temeljnih
svrha
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
39
Banjoj Luci, EFBL
Misija preduzeća
• misija ili svrha označava osnovnu funkciju ili
zadatak kompanije po kojem se ona razlikuje od
ostalih
• misije određuju ciljeve u prostoru i vremenu ⇒
dobro definisana misija je temelj za izvođenje
ciljeva i ostalih planova prema hijerarhiji
• misija se sastoji od:
• 1. svrhe
• 2. strategije
• 3. standarda ponašanja
• 4. vrijednosti
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
40
• temeljne vrijednosti obuhvataju sistem ključnih
principa po kojima se poduzeće rukovodi⇒ vodić su
za prihvatljive načine postizanja ciljeva i dugoročnih
rezultata preduzeća
• osnovna svrha predstavlja najvažniji razlog
postojanja poduzeća ⇒ doprinos društvu
• nakon definiranja ideologije preporučuje se promjena
svega što nije u skladu s njom
• predvidljiva budućnost podrazumijeva
predviđanje ciljeva na dugi rok (10 i više godina) i
način njihovog ostvarivanja se tumači kako će
preduzeće izgledati, kakve će biti karakteristike
rezultata poslovanja i kakve će biti osnovne
vrijednosti
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
41
Banjoj Luci, EFBL
Tri su karakteristična načina definiranja
misije preduzeća:
• 1. menadžeri sami ili uz pomoć savjetnika
pišu izjavu o misiji ⇒ najlošiji pristup
• 2. osnivač preduzeća tokom vremena
razvija poslovnu filozofiju koja polako
preraste u misiju poduzeća ⇒ preporučljiv
pristup
• 3. misija se usmjerava na rješavanje
određenih problema čijim rješavanjem se
ojačava prvobitna misija preduzeća
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
42
Termin- definicija - primjer
• Misija- glavni razlog postojanja u skladu s vrijednostima
i očekivanjima svih intersenih grupa - biti zdrav i u dobroj
kondiciji
• Vizija ili strateške namjera -željeno buduće stanje: težnja
organizacije – trčati beogradski maraton
• Cilj – generalni opis cilja ili svrha-smršati i ojačati mišiće
• Ciljevi- precizniji /detaljniji opis glavnog cilja -izgubiti 5 kg
do 1. aprila i trčanje maratona iduće godine
• Strateška sposobnost- resursi, aktivnosti i procesi (neki
su jedinstveni i mogu obezbijediti konkurentnost)-blizina
fitnes kluba, uspješna dijeta (adekvatna ishrana)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
43
plus
• Strategije-dugoročne smjernice -redovno vježbanje,
učešće na lokalnim takmičenjima, odgovarajuća
prehrana
• Poslovni model – način na koji učesnici u biznisu
sarađuju (oko proizvod, usluga i informacija) - biti dio
efektivnog netvorka (npr. Učlaniti se u klub za trčanje)
• Kontrola – detaljno praćenje implemetacije strategije
kako be: procijenili efikasnost pojedinih aktivnosti kontrola težine, kilometraže (tračanja) vremena: ako je
postignut odgovarajući napredak ne mijenajti ništa, ako
ne razmislite o drugim strategijama i aktivnostima
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
44
Primjer Nokia
Vizija – misija
• Povezivanje je svrha pomaganja ljudima
da budi bliže onoga što im je važno i ko im
nešto znači. Bilo gdje bilo kada Nokia
vjeruje u komunikaciju, razmjenu, i računa
na ogromni potenciajal u povezivanju 2
biliona onih kiji su već povezani sa 4
biliona onih koji to još nisu.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
45
Primjer: Kingston University
Misija
• Promovisati učešće u visokom obrazovanju,
koje se smatra demokratskim pravom svih; težiti
maksimalnoj kvaliteti obrazovanja (učenja i
istraživanja); realizovati kreativni potencijal svih
svojih članova, te osposobiti studente znanjem i
vještinama kako bi pružili puni doprinos u
razvoju ekonomomije i društva u cjelini.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
46
Ciljevi preduzeća
• svako preduzeće mora imati jedan ili više ciljeva
kojima teži
• važnost ciljeva naglašava i stav pojedinih autora koji
tvrde da je organizacija sredstvo za postizanje ciljeva
• proces menadžmenta počinje definiranjem svrhe i
ciljeva stoga je neophodno precizno definirati pojam
cilja
• poseban problem proizilazi iz mnogo različitih izraza
koji se u stranoj literaturi koriste za označavanje
ciljeva ⇒ objectiv, goals, ends, mission, target itd.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
47
• namjera je pojam, odnosno koncept cilja koji
pokazuje razloge zbog kojih preduzeće
postoji (npr. cilj je opstanak)
• usmjerenje definiše pravac akcije, ali ne i
njezin domašaj (npr. cilj je ostvariti rast)
• cilj može biti formulisan i kao poslovni
rezultat kojeg se želi postići (npr. cilj je
povećanje iskorištenosti kapaciteta za 5%) ⇒
tako definisan cilj omogućuje racionalan
pristup određivanju potrebnih resursa,
• oblikovanju organizacijske strukture i
definisanju mjera koje je potrebno preduzeti
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
48
Exhibit 1.3 The Exploring
Corporate Strategy Model
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
49
Šta je strategijsko pozicioniranje?
Strategijsko pozicioniranje se odnosi na
uticaj poslovnog okruženja na strategiju,
strategijske mogućnosti organizacije, i
očekivanja i uticaj interesnih grupa
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
50
Strategic Position
Environment
Capability
The
Strategic
Position
Purpose
Culture
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
51
Šta je strategijki izbor?
Strategijki izbor se odnosi na razumijevanje
osnovnih predpostavki za buduću
strategiju na korporativnom i poslovnom
(biznis) nivou, kao i opcije za razvoj
strategije u pogledu smjernica i metoda
razvoja.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
52
Strategic Choices
Businesslevel
Corporatelevel
Strategic
Choices
Innovation
International
Evaluation
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
53
Šta je strategijska akcija
(aktivnost)?
Strategijska akcija je potvrda stratgeijske
primjene u praksi.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
54
Strategy in Action
Processes
Structuring
Strategy
in Action
Changing
Resourcing
Practice
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
55
Noviji izazovi za strategijsko
odlučivanje
•
•
•
•
Internacionalizacija –globalizacija
IKT – elekronsko poslovanje
Droštvena odgovornost, poslovna etika
Uloga znanja, ekonomija znanja
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
56
Strategija objektiva (Različiti uglovi
gledanja na strategiju)
Višedimenzonalni pogled na strategiju:
tri stateška objektiva
• Strategija kao dizajn (logički proces)
• Stratgeija kao iskustvo
• Stratgeija kao ideja
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
57
Izazovi strategijskog menadžmenta
• Sprečavanje strategijske ‘slučajnosti’
(bezciljnost)
• Razumijevanje / adresiranje savremenih
problema (npr. Internacionalizacija, eposlovanje, menadžment znanja)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
58
Dizajn
Iskustvo
Ideja
rezime
Planirano
pozicioniranje org.
kroz process
racionalizacije sa
ciljem
optimalizacije
poslovanja.
Inkrementalno
napredovanje
/razvoj bazirano na
iskustvima svih i
uzima se zdravo za
gotovo
Red i inovacije
unitar i izvan
organizacije
Predpostavka o
organizaciji
Rutinski/mehanički,
racionalni sistem
zasnovan na
hijerarhiji
Iskustvo bazirano
na kulturi
organizacije,
legitimitet i
predhodno iskustvo
Kompleksan i
potencijalno različit
organski
(sopstveni) sistem
uloga
rukovodilaca na
višem nivou
Strategijsko
odlučivanje
Ključni akteri i
njihovo iskustvo
“Treneri” kreativci
konteksta i
prepoznavaoci
obrazaca
Razumijevanje
teorije
Ekonomija: odluke Institucionalna
bazirane
teorija; uteorija
Prof. J.na
Ateljevic, Univerzitet
naučnim osnovama
kulture; psihologija
Banjoj Luci, EFBL
Kompleksonst i
teorija evolucije 59
Case Example: Electrolux (1)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
60
Profil kompanije
•
•
•
•
•
•
Aparati i mašine za domaćinstvo i industriju
80,000 zaposlenih
€15milird. prometa (2002)
Posluje u 100 zemalja
U 1990-im brzi rast i globalna ekspanzija
Mnogi izazovi za kompaniju:
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
61
Odgovor na izazove
–
–
–
–
–
–
–
Kontrola troškova
Poznavanje potrošača
Brendiranje (novi brendovi)
Razvoj proizvoda
Drustvena odgovornost
(Re)organizacja
Upravljanje talentima
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
62
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
63
Pitanja (1)
• Strateški problemi sa kojima se
susreće Electrolux?
• Koje nivoe strategije možemo
identifikovati?
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
64
Strategijski pravci - novi CE (GD)
Hans Straberg
• Misija – biti lider na svjetskom tržištu u profitabilnom
proizvodu i aplikativnoj soluciji za sve potrošače
Kako?
–
–
–
–
Odlične performance u cijeloj org.
Inovativnost i marketing – brenda i proizvoda
Superiornost u rukovođenju
Razviti tipičan pristup poslovanju
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
65
Važni aspekti
• Troškovi i performase (filozofija GM-a Hansa)
• Odlično poznavanje potrošača (navike)
• Brendovi (globalni, inovativni, povjerenje,
solucije i zadovoljstvo) e.g. Husqvarna, AEG,
Zanussi
• Razvoj proizvoda
• Talentovani menadžment tim
• Društvena odgovornost
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
66
Organizacija
• Kompleksna org. – 7 poslovnih sektora
(Široka potrošnja 5, industrija 1-2), 28
proiz. linija,
• 5 odjeljenja za admin - financije, pravni
poslovi, organizacioni dio, kadrovska
služba, komunikacije i odnosi sa javnošću
i blagajna
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
67
Pitanja (2)
• Revizija strategijskog izbora i pozicije
• Koji su glavni problemi koji bi možda mogli
uticati na uspjeh ili neuspjeh Electrolux
strategije?
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
68
Strategijski prioriteti
• Bazirani na godišnjem izvještaju
• Profitabilnost – varira unitar grupacije, 50% ne pravi dodatnu
vrijednost (odnos troškova i vrijednosti)
• Neophodnost restruktuiranja za dijelove ogr koji su neprofitabilni, sa
naglaskom na dijelove org koji su u Indiji, Kini i USA.
• Revizija strategije dijela org u Sjevrenoj Americi – brži razvoj
proizvoda, bolje korištenje brenda Electrolux i neke promjene u
samoj organisaji firme.
• Pozicija u Evropi- jačnje prodaje u Istočnoj Evropi poboljšanje
produktivnosti, veća racionalizacija palete proizvoda i brenda i
poboljšanje u samom lancu nabavke.
• Strategijski pravci i fokus –veliki obim proizvodnje nije dovoljan,
Electrlux mora da bude jedan od tri najveća snadbjevača svih
maloprodajnih lanaca kao i da bude prihvaćen kao top brand,
stabilizacija profitabilnosti na margini od 6%.
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
69
Strategy is not....
• About managing the status quo
• A response to short-term environmental or
operational fluctuations
• Rationalization of the past
• A list of good intentions or wishes
• A cluster of ideas in the mind of a few
leaders (or ‘planners’)
Prof. J. Ateljevic, Univerzitet u
Banjoj Luci, EFBL
70