Transcript inactiviteit

Inactiviteit
onwil of onvermogen?
14 maart 2011
Negatieve symptomen
Minder motivatie (avolitie, apathie)
Minder plezier (anhedonie)
Minder sociale interesse (asocialiteit)
Minder praten (alogie)
Minder uitdrukking
Oorzaak 1: psychose klachten
Hallucinaties
Wanen
Angst, veiligheid, prikkels uit de weg gaan
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Psychose
klachten
Oorzaak 2: cognitieve
problemen
Geheugen
Aandacht, concentratie
Snelheid van informatie verwerken
Flexibiliteit (kunnen switchen)
Planning, organisatie
Is tijdelijk sterk verstoord tijdens psychose
Maar blijft (vaak) ook daarna beperkt
Wordt niet erger bij iedere psychose
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Cognitieve
problemen
Psychose
klachten
Oorzaak 3: rouw om verliezen
Externe verliezen:
Opleiding, school, werk, woning
Vrienden, sociaal netwerk, hobbies
Interne verliezen:
Vertrouwen in eigen waarneming en denken
(psychose)
Cognitieve beperkingen
Oorzaak 3: rouw om verliezen
Rouwfasen:
Ontkenning
Protest en verlangen
Onderhandelen en vechten
Depressie
Reorganisatie en acceptatie
Rouw over
verliezen
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Cognitieve
problemen
Psychose
klachten
Oorzaak 4: zelf-stigma en
verwachting sociale uitstoting
Zelf-stigmatisatie:
Idee dat je niet kunt studeren / werken met een
psychotische kwetsbaarheid
Dat je niet teveel mag doen, omdat je dan weer ziek
wordt door de stress
Verwachting sociale uitstoting:
Idee dat iedereen aan je kan zien dat je een psychose
hebt gehad
Idee dat je geen partner kunt krijgen
Idee dat anderen je zullen afkeuren
Dat je er niet meer bij hoort
Zelf-stigmatisatie en
de verwachting van
sociale uitstoting
Rouw over
verliezen
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Cognitieve
problemen
Psychose
klachten
Oorzaak 5: medicatie
bijwerkingen
Antipsychotische medicatie kan heftige
bijwerkingen geven die zorgen voor minder
energie en minder interesse, en voor
slaperigheid
Zelf-stigmatisatie en
de verwachting van
sociale uitstoting
Rouw over
verliezen
Medicatie
bijwerkingen
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Cognitieve
problemen
Psychose
klachten
Oorzaak 6: ziekte-kenmerken
Negatieve symptomen kunnen ook puur
vanuit een psychotische stoornis bestaan.
‘De thermostaat’ van de persoon staat als
het ware lager afgesteld.
Zelf-stigmatisatie en
de verwachting van
sociale uitstoting
Rouw over
verliezen
Medicatie
bijwerkingen
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Cognitieve
problemen
Psychose
klachten
Ziektekenmerken
Oorzaak 7: Heftige ervaringen
Tot slot: het hebben meegemaakt van zeer
heftige gebeurtenissen (trauma’s) kan leiden
tot vermijding en ‘vervlakking’ van het
gevoel.
Mensen met psychotische kwetsbaarheid
hebben soms (niet altijd) zeer heftige
gebeurtenissen meegemaakt.
Zelf-stigmatisatie en
de verwachting van
sociale uitstoting
Rouw over
verliezen
Heftige
ervaringen
Cognitieve
problemen
Medicatie
bijwerkingen
Negatieve symptomen
(inactiviteit)
Psychose
klachten
Ziektekenmerken
Wat betekent dit?
Het is normaal dat iemand de eerste tijd direct na een
psychose een tijdje inactief is
Geef iemand de tijd om te herstellen en te rouwen om de
geleden verliezen
Cognitieve problemen kunnen bestaan als blijvende
beperking
Maar dit betekent niet dat iemand minder waard is of geen
levensdoelen kan vervullen. Hierbij is van belang:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Beperkingen en kwetsbaarheden leren accepteren
Overdreven negatieve ideeën en zelf-stigmatisatie
tegengaan
Persoonlijke doelen zijn belangrijk
Stap voor stap, niet teveel druk en kritiek
Wel duidelijke grenzen en regels
Het is een proces: verwachtingen wisselen per fase
In groepen:
Wat kan ik gebruiken van wat ik vandaag heb
gehoord om:
-
inactiviteit van familielid met psychotische
kwetsbaarheid beter te begrijpen?
-
beter om te gaan met zijn/haar
inactiviteit?
-
welke tips heb ik zelf ontdekt?