Transcript دکتر محمد مهدی خدایی - معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و

23/06/1436
‫‪‬‬
‫عناوین طرح ها‬
‫• طرح‪ :١-‬سنتز و تولید داروی ستیریزین (‪)Cetirizine‬‬
‫• مجری طرح‪ :‬دکتر محمد مهدی خدایی‬
‫• طرح‪ :۲-‬تولید و تدوین دانش فنی داروی ماینوکسیدیل(‪)Minoxidil‬‬
‫• مجری طرح‪ :‬دکتر مصطفی فیض ی‬
‫• طرح‪ :۳-‬دیازپام (‪ )Diazepam‬سنتز و تولید‬
‫• مجری طرح‪ :‬دکتر محمد مهدی خدایی‬
‫• طرح‪ :٤-‬سنتز و تولید داروی ایباندرونات سدیم (‪)Sodium Ibandronate‬‬
‫• مجری طرح‪ :‬دکتر مصطفی فیض ی‬
‫• طرح‪ :٥-‬تولید داروی پامیدرونات (‪)Pamidronate‬‬
‫• مجری طرح‪ :‬دکتر آوات(آرمان)طاهرپور‬
‫• طرح‪ :۶-‬سنتز و تولید داروی مونته لوکاست سدیم (‪)Sodium Montelukast‬‬
‫• مجری طرح‪ :‬دکتر آوات(آرمان)طاهرپور‬
‫‪ ‬تیم تحقیقاتی‪:‬‬
‫دکتر محمد مهدی خدایی (استاد‪-‬شیمی آلی)‪ ،‬دکتر مصطفی فیض ی(استادیار‪-‬شیمی فیزیک)‪ ،‬دکترجهانگیرشاهمرادی(استادیار‪-‬شیمی کاربردی)‪،‬‬
‫بابک فتاحی (کارشناس ارشد علوم دارویی)‬
‫دکتر محمد جوشقانی (استاد‪-‬شیمی)‪ ،‬دکترآوات(آرمان)طاهرپور(استاد‪-‬شیمی آلی)‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫توليد داروها و مراحلی که از سنتز تا عرضه آنها به بازار دارویی طی میشود‪ ،‬موضوع بسیار مهم و حایز اهمیتی است‪ .‬امروزه آگاهی دقیق از ساز و کار‬
‫بیماریها برای دستیابی به داروهای جدید امری ضروری محسوب میشود‪ .‬در واقع میتوان گفت که هر بیماری حاصل به هم خوردن نظم طبیعی یکی از‬
‫چرخههای فعالیت بدن است‪ ،‬بنابراین با دانستن اینکه کدام چرخه بدن از نظم طبیعی خود خارج شده است‪ ،‬میتوان دارویی را به کار برد که دوباره‬
‫آن را به حالت اولیه باز گرداند ‪.‬‬
‫ستیریزین ‪:‬‬
‫‪(±)-[2-[4-[(4-chlorophenyl)phenylmethyl]-1-piperazinyl]ethoxy]acetic acid‬‬
‫با نام تجاری ‪ Zyrtec‬و ستیریزین (‪ )Cetirizine‬دارویی از خانواده ترکیبات آنتی هیستامین هاست‪ .‬کاربرد اصلی آن در درمان حساسيت است‪ .‬برای‬
‫•‬
‫آلري بویژه تب یونجه و بیماریهای آلرژیک پوستی از قبیل کهیر و آنژیوادم نیز مصرف می شود‪ .‬این دارو جزو اقالم دارویی اعالم شده توسط‬
‫درمان ِ‬
‫وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است‪ .‬تولید این دارو به عنوان محصولی داخلی هدف اصلی این پروژه است‪.‬‬
‫ماینوکسیدیل ‪:‬‬
‫•‬
‫‪6-(1-Piperidinyl)-2,4-pyrimidinediamine-3-oxide‬‬
‫•‬
‫یا ماینوکسیدیل )‪ (Minoxidil‬دارویی است که به شکل سیستماتیک( قرص خوراکی )هنگام زیادی فشار خون( فشار خون باال) مصرف میشود و‬
‫به شکل موضعی( محلول ‪ ۲٪‬یا ‪ )۵٪‬برای درمان طاس ی مردانه آندروژنیک در مردان و زنان استفاده میشود‪ .‬ماینوکسیدیل با گشاد کردن رگهای‬
‫محیطی سبب کم شدن فشار خون میشود‪ .‬تاثیر آن بر درمان طاس ی نیز احتماال به دلیل همین گشادی رگهای سطح پوست و افزایش جریان خون‬
‫است که موجب تحریک فولیکولهای مو شده و از وضعیت استراحت به وضعیت رشد فعال درمیآیند‪.‬‬
‫ترکیب شیمیایی‪:‬‬
‫•‬
‫‪7-Chloro-1,3-dihydro-1-methyl-5-phenyl-2H-1,4-benzodiazepin-2-one‬‬
‫•‬
‫یا دیازپام (‪ )Diazepam‬دارویی مسکن و خوابآوراست که در رده درمانی بنزودیازپینها قرار میگیرد‪ .‬از اشکال دارویی آن میتوان به قرص‪ ،‬آمپول و‬
‫شیاف اشاره کرد ‪.‬یا این دارو جزو بنزودیازپینهای طوالنی اثر است و متابولیتهای کبدی آن نیز فعال هستند‪ .‬از دیازپام برای درمان انقباض عضالنی و‬
‫تشنج( تب و تشنج در کودکان یا حمله صرع نیز استفاده میشود‪ .‬دیازپام برای تسکین اضطراب‪ ،‬اختالالت خواب‪ ،‬و اختالالت هراس تجویز میشود‪.‬‬
‫این دارو همچنین بهعنوان ضد تشنج و شلکننده ماهیچه اسکلتی استفاده میشود‪.‬مانند سایر بنزودیازپینها آگونیست گیرندههای بنزودیازپینی بوده‬
‫که با اثر بر روی گیرندههای گابا و در نهایت ورود یون کلر به نورونها اثرات خود را اعمال میکند‪.‬‬
‫•‬
Cetirizine:
COOCH2CH3
N
COOCH2CH3
Cl
N
N
B:
Cl
N
Steps
+
N
H
Cl
Cl
C21H25ClN2O3
Exact Mass: 388.16
Cetirizine:
Mol. Wt.: 388.89
m/e: 388.16 (100.0%), 390.15 (32.0%), 389.16 (23.9%), 391.16 (7.8%), 390.16 (3.5%), 392.16 (1.1%)
C, 64.86; H, 6.48; Cl, 9.12; N, 7.20; O, 12.34
Minoxidile:
O
COOH
O
N
H
N
X
O
X
N
N
NH2
NH2
2Steps
NH
N
N
[O]
Minoxidile:
N
NH
N
O
O
H2N
N
NH2
NH2
NH2
O
C9H15N5O
Exact Mass: 209.13
O
Mol. Wt.: 209.25
m/e: 209.13 (100.0%), 210.13 (10.3%), 210.12 (1.9%)
C, 51.66; H, 7.23; N, 33.47; O, 7.65
H3C
Diazepam:
N
CH3
O
NH
Cl
Cl
Chloroacetyl chloride
Cl
O
5-Chloro-2-methylamino-benzophenone
Cl
N
Diazepam
C16H13ClN2O
Exact Mass: 284.07
Mol. Wt.: 284.74
m/e: 284.07 (100.0%), 286.07 (32.1%), 285.07 (18.5%), 287.07 (6.0%), 286.08 (1.7%)
C, 67.49; H, 4.60; Cl, 12.45; N, 9.84; O, 5.62
‫•‬
‫کمبود کلسیم در پوکی استخوان باعث میشود که بخش داخلی استخوانها متخلخل شود‪ .‬این حالت را از دست رفتن توده استخوانی‬
‫مینامند ‪.‬این عارضه در طول زمان باعث ضعیفشدن استخوانها و افزایش احتمال شکستگی در آنها میشود‪.‬پوکی استخوان بیشتر در‬
‫بین زنان رایج است تا مردان‪ .‬به این دلیل که حجم استخوان در زنان کمتر از مردان است‪ .‬معمول عمر زنها از مردان بیشتر و مصرف‬
‫کلسیم در آنها کمتر است‪ ،‬و برای قوی نگهداشتن استخوانهایشان به هورمون زنانه استروزن نیز دارند‪.‬اگر عمر مردان آنقدر زیاد باشد‪،‬‬
‫آنها نیز شاهدخطر ابتالء به پوکی استخوان در اواخر عمرشان خواهند بود‪.‬هنگامی که توده کل استخوانی در حدود ‪ 35‬سالگی به اوج‬
‫دست دادن توده استخوانی میکنند‪.‬‬
‫‪ 35‬سال به بعد شروع به از‬
‫خود میرسد‪ ،‬همه بزرگسالن از‬
‫در زنان میزان از دست رفتن استخوان پس از یائسگی که میزان هورمون استروژن افت پیدا می کند‪ ،‬سرعت میگیرد‪ .‬از آنجایی که‬
‫تخمدانها استروژن میسازند‪ ،‬اگر هر دو تخمدان با عمل جراحی برداشته شوند‪ ،‬به سرعت از دست رفتن توده ا ستخوانی افزوده‬
‫میشود‪.‬‬
‫ایباندرونات سدیم ‪:‬‬
‫‪Sodium hydrogen{1-hydroxy-3-[methyl(pentyl)amino]-1-phosphonopropyl}phosphonate‬‬
‫با ایباندرونات سدیم (‪ )Sodium Ibandronate‬دارویی از خانواده ترکیبات آنتی هیستامین هاست‪Ibandronate sodium .‬‬
‫(نام تجاری )‪ Boniva‬داروی جدیدی است که فقط یکبار در ماه بکار میرود‪ .‬این دارو هورمون نیست‪ ،‬اما بطور تدریجی از بین رفتن‬
‫استخوان را کم و تراکم استخوان را زیاد میکند‪ .‬این دارو جزو اقالم دارویی اعالم شده توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی‬
‫است‪ .‬تولید این دارو به عنوان محصولی داخلی هدف اصلی این پروژه است‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫پامیدرونات سديم‪(3-amino-1-hydroxypropylidene) bis(phosphonic acid):‬‬
‫سال ها است که پامیدرونات به همراه چند بی فسفونات دیگر در درمان درد استخوانی ثانویه به درگیری بدخیمی یا متاستاتیک مورد‬
‫استفاده قرار گرفته اند‪ .‬پامیدرونات دارای یک پروفایل ایمنی قابل قبول است که استفاده مکرر از آن را برای اکثر بیماران در دوره های‬
‫کوتاه ممکن می سازد‪.‬‬
‫یا پامیدرونات (‪ )Pamidronate‬نام تجاری )‪ (Aredia‬یا پامیدات دارویی است اثر کاهش دهنده کلسیم‪:‬دارو بازجذب استخوان را‬
‫مهار می نماید‪.‬دارو به کریستالهای هیدروکس ی آپاتیت جذب می شود و می تواند بطور مستقیم حل شدن فسفات کلسیم را مهار‬
‫نماید‪.‬دارو تولید استخوان و یا مینرالیزه شدن آنرا مهار نمی نماید‪.‬‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
Ibandronate Sodium:
CH3
N
COOH + H3PO4
H3C
CH3
1) PCl5/Chlorobezene
2)NaOH
OH
N
H3C
PO3H2
3-(methylpentylamino)-propionic acid
HO
Ibandronate Sodium:
P
O
NaO
C9H22NNaO7P2
Exact Mass: 341.08
Mol. Wt.: 341.21
m/e: 341.08 (100.0%), 342.08 (10.6%), 343.08 (1.9%)
C, 31.68; H, 6.50; N, 4.10; Na, 6.74; O, 32.82; P, 18.16
Pamidronic acid:
PO3H2
COOH
H2N
Few Steps
OH
Pamidronic acid:
H2N
PO3H2
2-aminopropionic acid
C3H11NO7P2
Exact Mass: 235.00
Mol. Wt.: 235.07
m/e: 235.00 (100.0%), 236.00 (3.7%), 237.01 (1.5%)
C, 15.33; H, 4.72; N, 5.96; O, 47.64; P, 26.35
‫• مونته لوکاست سدیم ‪:‬‬
‫• ‪{1-[({(1R)-1-{3-[(E)-2-(7-Chloro-2-quinolinyl)vinyl]phenyl}-3-[2-(2-hydroxy-‬‬
‫‪2-propanyl)phenyl]propyl}sulfanyl)methyl]cyclopropyl}acetic acid‬‬
‫• با نام مونته لوکاست سدیم (‪ )Montelukast Sodium‬مونته لوکاست یا مونتکس یک آنتاگونسیت‬
‫انتخابی گیرنده لوکوترین با عملکرد و کاربردهای مشابه با زافیرلوکاست است اگر چه گزارش شده است که‬
‫طول مدت فعالیت آن طولنی تر است و به صورت نمک های سدیم تجویز می شود ولی دوزها بر اساس پایه‬
‫بیان می شوند به طوریکه ‪ 10/37‬ميلي گرم مونتلوکاست سدیم تقریبا معادل با ‪ 10‬میلی گرم مونتلوکاست‬
‫می باشد‪ .‬در درمان آسم مزمن مونتلوکاست سدیم با دوزهای معادل ‪ 10‬میلی گرم مونتلوکاست و یکبار در‬
‫روز داده می شود و مصرف ان باید در بعدازظهرها صورت گیرد‪ .‬در مورد بچه های ‪ 6‬سال تمام تا ‪ 14‬سال‬
‫می توان دوز معادل با ‪ 5‬میلی گرم مونتلوکاست تجویز کرد و در کودکان ‪ 6‬ماهه تا ‪ 5‬ساله دوز معادل با ‪4‬‬
‫میلی گرم‪ .‬نکته این که نباید از آن در درمان حمالت حاد آسم استفاده کرد‪ .‬در برخورد با رینیت آلرژیک‬
‫فصلی دوزهای مشابه با آسم در بالغین و کودکان ‪2‬سال به بال تجویز می شود‪ .‬این دارو جزو اقالم دارویی‬
‫اعالم شده توسط وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی است‪ .‬تولید این دارو به عنوان محصولی داخلی‬
‫هدف اصلی این پروژه است‪.‬‬
HO
Montelukast Sodium
CHO
Cl
N
CH3
Ac2O
Cl
Cl
N
CHO
N
1) XMg-CH=CH2
2) Hyd.
OHC
(I)
COOMe
Br
Pd(OAc)2/LiOAc/DMF
(I) +
Cl
(II)
N
O
COOMe
Methyl-2-bromobenzoate
Cl
(II)
1)THF/Toluene/XMg-Me
2) Toluene/Acetonitrile Cl
N
[O]
THF
Me-SO2-Cl
OH
COOMe
O
N
(III)
Step-1: HOOC
BuLi/THF
N
(Me)2C-OH
SO2-Me
(IV)
SH
Cl
N
Montelukast Sodium
Step-2: HOAc/NaOH
S
(Me)2C-OH
COO Na+
C36H39ClNNaO3SExact Mass: 623.22
Mol. Wt.: 624.21
m/e: 623.22 (100.0%), 624.23 (40.7%), 625.22 (36.6%), 626.22 (15.0%),
625.23 (9.0%), 627.23 (3.0%), 627.22 (1.8%), 626.23 (1.5%), 624.22 (1.2%)
C, 69.27; H, 6.30; Cl, 5.68; N, 2.24; Na, 3.68; O, 7.69; S, 5.14
‫اقدامات انجام شده جهت تاسیس مرکز رشد‬
‫در‬
‫کرمانشاه‬
‫پزشکی‬
‫علوم‬
‫دانشگاه‬
‫مطالعه امکان سنجی در دانشگاه طی یک سال گذشته‬
‫•‬
‫• بررسی الگو های موفق در سطح کشور در دانشگاههای علوم‬
‫پزشکی‬
‫• بررسی پتانسیل تولید محصوالت بیولوژیک در دانشگاه‬
‫• بررسی امکانات صنعتی و علمی در استان‬
‫• تعیین مکان مناسب برای مرکز رشد دانشگاه‬
‫• درخواست مجوز از وزرات بهداشت و درمان‬
‫• صدور مجوز در خرداد ماه سال ‪1391‬‬
‫• آماده سازی وتجهیز ساختمان مرکز رشد‬
‫تعداد پرونده های ارجاع شده به واحد مالکیت فکری‬
‫جمع‬
‫داخل سطح خارج‬
‫دانش استان از‬
‫استان‬
‫گاه‬
‫‪14‬‬
‫‪1‬‬
‫‪5‬‬
‫سال ‪8‬‬
‫‪90‬‬
‫فهرست برخی شرکتهای دانش بنیان محصول محور‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫عنوان پروژه (غیرمستقر – مستقر)‬
‫بررس ي اثرات ضد توموري و ضد رگزايي عصاره گياهي ‪ MA589‬در برون تن‬
‫طرح توليد داروي القاء كننده مغز استخوان (جلوگیري كننده از ‪ suppression‬مغز‬
‫استخوان درطول شيمي درماني)‬
‫‪ 3‬ساخت ریزتراشه های میکروفلویدیک قطره ای جهت ساخت سامانه های انتقال دارو‪ /‬ژن و‬
‫انکپسولسیون سلول‬
‫‪4‬‬
‫طراحي و ساخت دستگاه توليد كننده امواج مغناطيس با شكل موج هيبريدي‬
‫اثر گياهي از گونه فوماريا بر درمان برص‬
‫توليد پرامي پكسول دي هيدروكلريد هيدرات ضد پاركينسون‬
‫ساخت دستگاه ضربان ساز قلبی با ریت بال‬
‫‪8‬‬
‫ساخت دستگاه تولید کننده امواج مغناطیس با شکل موج هیبریدی‬
‫تولید پماد گیاهی ضد درد با قدرت ترمیم کنندگی مفاصل زانو ومچ پا‬
‫تولید پماد گیاهی ضدسوختگی با خاصیت ضدعفونی وترمیم کنندگی‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪7‬‬
‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫استئو آرتریت یا آرتریت دژنراتیو از شایع ترین بیماری های مفاصل است که جزء انواع •‬
‫‪.‬التهابات مفصلی غیرعفونی محسوب میشود‬
‫آرتروز مفاصل‪ ،‬دومین شکایت شایع بیماران سرپایی است و حدود ده درصد کل جمعیت •‬
‫انسانی را به دلیل درد و التهابات مزمن مفاصل‪ ،‬دچار ناراحتی و ناتوانی میکند‪.‬‬
‫با سپاس از توجه شما‬