Transcript FORMALNI IZVORI MEĐUNARODNOG PRAVA

IZVORI
MEĐUNARODNOG
PRAVA
Vesna Knežević-Predić
Fakultet političkih nauka
KLASIFIKACIJA
IZVORA
IZVORI U
MATERIJALNOM
SMISLU
IZVORI U
FORMALNOM
SMISLU
IZVORI PRAVA U
FORMALNOM SMISLU
SU ...
PRAVNI AKTI
KOJI SADRŽE
OPŠTE NORME
PRAVNI AKTI SU ...
IZJAVE VOLJE KOJE PROIZVODE
PRAVNE POSLEDICE
MENJAJU PRAVNO STANJE
SUBJEKATA, MENJAJU NJIHOVA
OVLAŠĆENJA (PRAVA I
NADLEŽNOSTI) I OBAVEZE
OPŠTE NORME SU ...
NORME KOJE NE PRESTAJU DA
VAŽE ZATO ŠTO SU JEDNOM
PRIMENJENE,
VEĆ VAŽE ZA SVE BUDUĆE
ISTOVETNE
SLUČAJEVE I SVE DOK NE BUDU
IZMENJENE
FUNKCIJE IZVORA
SU DA ...
OBEZBEDE PRAVNU
SIGURNOST
OBEZBEDE PRAVNU
JEDNAKOST
IZVORI
MEĐUNARODNOG PRAVA
U FORMALNOM SMISLU
SU ...
ČLAN 38 STATUTA MEĐUNARODNOG SUDA
1. SUD, ČIJI JE ZADATAK DA SPOROVE KOJI SU MU
POVERENI REŠAVA SAGLASNO MEĐUNARODNOM
PRAVU, PRIMENJUJE:
A) MEĐUNARODNE KONVENCIJE, BILO OPŠTE
ILI POSEBNE, KOJIMA USTANOVLJAVAJU PRAVILO
IZRIČITO PRIZNATA OD DRŽAVA U SPORU;
B) MEĐUNARODNI OBIČAJ, KAO DOKAZ OPŠTE
PRAKSE PRIZNATE KAO PRAVO;
OPŠTA PRAVNA NAČELA PRIZNATA OD
STRANE CIVILIZOVANIH NARODA;
C)
SUDSKE ODLUKE I DOKTRINU
NAJPOZVANIJIH STRUČNJAKA JAVNOG
PRAVA RAZNIH NARODA KAO POMOĆNO
SREDSTVO ZA UTVRĐIVANJE PRAVNIH
PRAVILA.
D) ...
ČLAN 59
ODLUKA SUDA IMA OBAVEZNU SNAGU SAMO PREME
STRANKAMA U SPORU I U ODNOSU NA TAJ POSEBAN SLUČAJ.
IZVORI
MEĐUNARODNOG PRAVA
U FORMALNOM SMISLU
SU ...
OBIČAJ
OPŠTA
NAČELA
CIVILIZOVANIH
NAROD
UGOVOR
GLAVNI IZVOR
TEST PRAVA
TAKOZVANI
POMOĆNI IZVORI ...
DOKTRINA
PRESUDE
DOKAZ DA JE NEKO
PRAVILO SADRŽANO
U GLAVNOM IZVORU
DA LI POSTOJI PRIMAT?
DA LI SU HIJERARHIJSKI
USTROJENI?
DA
KAKAV?
• SUPSIDIJARNOST OPŠTIH
PRAVNIH NAČELA
DA LI POSTOJI PRIMAT IZMEĐU UGOVORA
I OBIČAJA?
NE
LEX POSTERIOR DEROGAT
LEGI PRIOR
MLAĐI PROPIS DOKIDA
STARIJI
LEX SPECIALIS DEROGAT
LEGI GENERALI
POSEBAN PROPIS DOKIDA
OPŠTI
MEĐUNARODNI
UGOVOR
UGOVORI
ZAKONI –
TRAJNA PRAVILA
(OPŠTI INTERES,
ISTI MOTIVI I
CILJEVI,
POSTOJANJE
SANKCIJA)
UGOVORI
POGODBE –
(PARTIKULARNI
INTERES,
RAZLIČITI
MOTIVI I
CILJEVI)
MEĐUNARODNI
OBIČAJ
ČL. 38.1 STATUTA
“OBIČAJ KAO DOKAZ
OPŠTE PRAKSE
PRIHVAĆENE KAO PRAVO”
MEĐUNARODNI
OBIČAJ
ELEMENTI
MATERIJALI,
OBJEKTIVNI,
KORPUS –
PONOVLJENO
DELOVANJE
SUBJEKATA
SUBJEKTIVNI,
PSIHOLOŠKI,
ANIMUS,
OPINIO
JURIS –
SVEST O
OBAVEZNOSI
MEĐUNARODNI
OBIČAJ
CORPUS
KO STVARA OBIČAJ?
KOLIKO JE VREMENA
POTREBNO?
ČINJENJE ILI UZDRŽAVANJE
STALNO, JEDNOOBRAZNO
I KONTINUIRANO
MEĐUNARODNI
OBIČAJ
OPINIO JURIS
“DRŽAVE O KOJIMA JE REČ
MORAJU ZATO OSEĆATI
DA SE PONAŠAJU PREMA
NAČELU KOJE PREDSTAVLJA
PRAVNU OBAVEZU
“... POSTOJE MNOGI
MEĐUNARODNI AKTI U PODRUČJU
CEREMONIJALA ILI PROTOKOLA,
KOJI SE VRŠE GOTOVO
BEZ ODSTUPANJA, ALI SU
MOTIVISANI RAZLOZIMA UČTIVOSTI,
OPORTUNOSTI I TRADICIJE,
ALI NE I OSEĆANJEM
PRAVNE OBAVEZE”
PROST OBIČAJ, ETIKECIJA
MEĐUNARODNI
OBIČAJ
DOMEN
UNIVERZALNO
OBIČAJNO
PRAVO
REGIONALNO ILI
PARTIKULARNO
OBIČAJNO PRAVO
LOKALNO
OBIČAJNO PRAVO
OPŠTA NAČELA KOJA
PRIZNAJU CIVILIZOVANI
NARODI
NAČELA SADRŽANA U
USTAVNIM POREDCIMA
DRŽAVA GLAVNIH
PRAVNIH CIVILIZACIJA
PACTA SUNT SERVANDA
SLOBODNO PREUZETE
OBAVEZE SE MORAJU
IZVRŠAVATI U DOBROJ
VERI
BONA FIDES
NAČELO DOBRE VERE
SVAKO PROTIVPRAVNO
DELOVANJE POVLAČI
ODGOVORNOST I
DUŽNOST NAKNADE
ŠTETE
NAČELA UGOVORNOG
PRAVA
PACTA TERTIIS NEC
NOCENT NEC PROSUNT
UGOVOR TREĆIMA NE
STVARA NI PRAVA, NI
OBAVEZE
PONIŠTAJ NIŠTAVOG
AKTA
NIKO DRUGOM NE MOŽE
PRENETI VIŠE PRAVA
NEGO ŠTO SAM
IMA
NAČELA SVOJSTVENA
SUDSKOM POSTUPKU:
1. NAČELO NEZAVISNOSTI
I NEPRISTRASNOSTI SUDA
2. NAČELO RAVNOPRAVNOSTI
I SASLUŠANJA STRANA
3. LITISPENDECIJA
(O ISTOJ SE STVARI NE
NE MOŽE VODITI POSTUPAK
PRED DVA SUDSKA TELA)
4. RES JUDICATA
SUDSKA PRAKSA I
DOKTRINA
POSREDNO SREDSTVO ZA
UTVRĐIVANJE PRAVNIH PRAVILA;
DOKAZ O POSTOJANJU I
SADRŽINI OBIČAJNOG PRAVA,
OPŠTIH NAČELA;
ČLAN 59
ODLUKA SUDA IMA OBAVEZNU SNAGU
SAMO PREME
STRANKAMA U SPORU I U ODNOSU NA TAJ
POSEBAN SLUČAJ.
JOŠ NEKI PRAVNI AKTI
KOJI SADRŽE OPŠTU
NORMU?
• ODLUKE MEĐUNARODNIH
ORGANIZACIJA?
• JEDNOSTRANI PRAVNI AKTI
DRŽAVA?
JEDNOSTRANI
PRAVNI
AKTI
JEDNOSTRANI
PRAVNI AKTI SU ...
IZJAVE VOLJE JEDNOG SUBJEKTA
KOJE PROIZVODE PRAVNE
POSLEDICE
MENJAJU PRAVNO STANJE
SUBJEKATA, MENJAJU NJIHOVA
OVLAŠĆENJA (PRAVA I
NADLEŽNOSTI) I OBAVEZE
USLOVI
PRAVOVALJANOSTI
IZJAVA OVLAŠĆENOG SUBJEKTA
PREDMET PRAVNO DOPUŠTEN
PRAVNO DOPUŠTEN JE ONAJ JEDNOSTRANI
AKT KOJI JE MOGUĆE IZVRŠITI I KOJI
NIJE U SUPROTNOSTI SA IMPERATINOM NORMOM
FORMA
VRSTE JEDNOSTRANIH
AKATA
NOTIFIKACIJA
PRIZNANJE
PROTEST
ODRICANJE
NOTIFIKACIJA
IZJAVA VOLJE KOJOM
SAOPŠTAVA NEKA ČINJENICA,
TVRDNJA ILI ZAHTEV.
DRUGA STRANA NE MOŽE
PORICATI DA SU JOJ TA
ČINJENICA, TVRDNJA ILI
ZAHTEV BILI POZNATI
PRIZNANJE
IZJAVA VOLJE KOJOM
SE PRIZNAJE PRAVOVALJANOST
NEKOG STANJA, ČINJENICE, ...
PRAVOVALJANOST TOG STANJA
ČINJENJENICE, ...
NE MOŽE BITI KASNIJE
OSPORAVANA
PROTEST
IZJAVA VOLJE KOJOM
SE PORIČE PRAVOVALJANOST
NEKOG STANJA, ČINJENICE, ...
OTKLANJA PRETPOSTAVKU
DA JE PRAVOVLJANOST TOG
STANJA, ČINJENICE ...
PRIHVAĆENA I PRIZNATA
ODRICANJE
IZJAVA VOLJE KOJOM
SE JEDAN SUBJEKT ODRIČE
NEKOG PRAVA
ODNOS UGOVORA I
OBIČAJA:
• 1. KODIFIKACIJA
– DOKTRINARNA
– POLUZVANIČNA
– ZVANIČNA
2. PROGRESIVNI RAZVOJ