Transcript Вытворчая гаспадарка

Першабытны лад
на тэрыторыі
Беларусі
План:
1.Пранікненне людзей на тэрыторыю Беларусі.
Перыядызацыя першабытнай гісторыі
2. Каменны век
3. Бронзавы век. Рассяленне індаеўрапейцаў
4. Жалезны век
5. Рэлігійныя вераванні і мастацтва
1. Пранікненне людзей на тэрыторыю Беларусі.
Перыядызацыя першабытнай гісторыі
Першыя спробы людзей пранікнуць на
тэрыторыю Беларусі – 35 тыс. г. назад.
Людзей таго часу называлі
краманьёнцамі.
Халодны клімат быў абумоўлены
знаходжаннем на Беларусі ледавіка.
Ледавік – лёд таўшчынёй
2 км, які пакрываў зямную паверхню.
Краманьёнец
Людзі рассялялісь на поўдні Беларусі. Самыя старажытныя
паселішчы (стаянкі):
26 тыс. г. назад – каля
в. Юравічы на р.
Прыпяць
23 тыс. г. назад – каля
в. Бердыж
на р. Сож
Адна з асноўных жывёл, на якую палявалі – мамант. Яго
косткі, іклы, чэрапы выкарыстоўвалі пры пабудове жылля,
падобнага на шалаш – будан.
Перыядызацыя першабытнага ладу
Агульнагістарычная
Археалагічная
Першабытны чалавечы статак.
Мацярынская родавая абшчына
Каменны век
35 – 3 тыс.г. да н.э.
Бацькоўская родавая
абшчына
Бронзавы век
2е – пач. 1-га тыс. да н.э.
Суседска-родавая абшчына
Жалезны век
з VII ст. да н.э.
2.Каменны век ( 35-3 тыс. да н.э.)
Спажывецкая (прысвойваючая) гаспадарка – від гаспадаркі, калі чалавек браў ад
прыроды ўсё ў гатовым выглядзе.
Заняткі
Галоўныя
Паляванне
Збіральніцтва
Насарогі, маманты,
алені,мядзведзі
Карані, клубні,
арэхі,ягады,
грыбы
Востраканечнікі,
нажы, дзіды,сякеры
Палка-капалка,
вострыя камяні
Дадатковыя
Рыбалоўства
Бортніцтва
Збор мёду дзікіх
пчол
Вуда, гарпун,
сеткі, кручкі
Прыкладна 13-11 тыс. г. да н.э. – адыход
апошняга ледавіка, пацяпленне, паступовы пераход
да аселага жыцця.
Новыя вынаходніцтвы:
• Лук і стрэлы
Свідраваныя і шліфаваныя
каменныя сякеры
Каменная зерняцёрка
Чаўны (лодкі)
• Ганчарства
• Ткацтва
Асноўны матэрыял для вырабу прылад працы –
крэмень.
Яго здабывалі ў шахтах, якія знойдзены каля
п.Краснасельскі Ваўкавыскага раёна.
3. Бронзавы век
(2 е- пач. 1га тыс. да н.э.)
Сыравіна для выплаўкі бронзы (медзь і волава ) траплялі на Беларусь з
Прыкарпацця, Каўказа.
 2,5 -1,8 тыс.г. да н. э. – пераход да вытворчай гаспадаркі. Вытворчая
гаспадарка – гаспадарка, пры якой людзі самі рабілі тое, што неабходна для
жыцця. Такім чынам адбываецца так званая неалітычная рэвалюцыя.
Спыжывецкая
гаспадарка
Вытворчая гаспадарка
Паляванне
Жывёлагадоўля
Збіральніцтва
Земляробства
Першая прыручаная жывёла – сабака
Хатнія жывёлы – свінні, коні, буйная рагатая жывёла
Узнікненне і развіццё земляробства
Матычнае
Падсечна
-агнявое
Ворыўнае
Матыка
Барана-сукаватка
Рала
Узрастанне ролі мужчынскай працы прыводзіць да змены мацярынскага
роду (матыярхат) бацькоускім (патрыярхат) – парадак жыцця, пры якім
роднасць лічылася па мужчынскай лініі.
Рассяленне індаеўрапейцаў
 У час бронзавага веку на тэрыторыю Беларусі пранікаюць
індаеўрапейцы - плямёны жывёлаводаў-вандроўнікаў з Малой Азіі.
 У час рассялення на тэрыторыі Еўропы ў выніку змешвання іх з мясцвым
насельніцтвам узніклі германцы, славяне, балты.
 Балцкія плямёны на рубяжы 3-2 тыс. да н. э. Пачалі паступова асвойваць
тэрыторыю Беларусі.
4. Жалезны век (з VIIст. да н.э.)
Людзі навучыліся здабываць жалезную (балотную) руду. У печах –
домніцах выплаўлялі крычнае жалеза.
Радавая абшчына ў працэсе рассялення людзей на новыя землі, а таксама
змешвання прышлых земляробаў і жывёлаводаў з мясцовым насельніцтвам,
пачынае ператварацца ў суседска-родавую.
Суседска –родавая абшчына – аб`яднанне не толькі родзічаў, але і
суседзяў, якія жылі на некалькіх блізка размешчаных паселішчах.
Удасканаленне прылад працы 
з’яўленне лішкаў прадуктаў 
маёмасная няроўнасць  сутычкі
паміж плямёнамі  будаўніцтва
ўмацаваных паселішч – гарадзішч.
Гарадзішча жалезнага веку
5. Рэлігійныя вераванні і мастацтва
Немагчымасць растлумачыць прыродныя з’явы 
вера людзей у надзвычайныя сілы прыроды  рэлігія:
1. Анімізм – вера ў існаванне душы, духаў.
2. Фетышызм – вера ў звышнатуральныя магчымасці
неадушаўлёных прадметаў.
3. Татэмізм – вера ў звышнатуральную сувязь людзей і
жывёл ці раслін.
4. Магія –
вера ў магчымасць чалавека ўплываць на
людзей, жывёл, прыроду.
Людзі пакланяліся сонцу, агню, камяням, вужам;
пакінулі пасля сябе курганы – насыпы на месцы
пахавання родзічаў; складалі міфы.
Драўляны ідал
Першымі помнікамі мастацтва сталі :
Лунніцы – жаночыя
падвескі
Арнамент на гліняным
посудзе
Статуэткі з
косці, гліны
Першымі музычнымі інструментамі сталі
бубны і дудкі.
Фібулы – шпількі для
адзення
Зрабіце тэст па тэме