Transcript Prezentacja programu PowerPoint

Zagrożenie ubóstwem
wśród osób pracujących
w województwie podlaskim
Podmiot badania
„Ubogi pracujący” w niniejszym badaniu to osoba, która
posiada pracę zarobkową w pełnym lub niepełnym wymiarze
czasu, której zrównoważony rozporządzalny dochód netto
w gospodarstwie domowym sytuuje się poniżej 60%
mediany całej analizowanej populacji.
(definicja przyjęta za Eurostatem)
Cele badania
 „Diagnoza skali i specyfiki zjawiska ubóstwa wśród osób
pracujących w województwie podlaskim;
 Identyfikacja czynników odpowiadających za zagrożenie
ubóstwem wśród osób pracujących;
 Analiza skutków
working poor;
społeczno-ekonomicznych
 Charakterystyka polityk publicznych
rozwiązywania problemów working poor;
w
zjawiska
zakresie
 Wypracowanie rekomendacji służących poprawie sytuacji
osób pracujących zagrożonych ubóstwem.
Metody i techniki badawcze
 Analiza desk research;
 Wywiady PAPI z osobami pracującymi zagrożonymi
ubóstwem (467 wywiadów);
 Indywidualne wywiady pogłębione
 organizacje zrzeszające pracodawców (4 wywiady),
 instytucje pozarządowe (5 wywiadów),
 instytucja polityki społecznej (1 wywiad).
Metody i techniki badawcze
 Telefoniczne wywiady pogłębione
 ośrodki pomocy społecznej (8 wywiadów),
 powiatowe centra pomocy rodzinie (8 wywiadów).
w powiatach: kolneńskim, sejneńskim, suwalskim, grajewskim,
sokólskim, monieckim, zambrowskim, białostockim;
 Wywiady eksperckie
 wykładowcy akademiccy (3 wywiady),
 Wojewódzki Urząd Pracy (1 wywiad),
 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej (1 wywiad),
 Stowarzyszenia EUROpartner Akademicki (1 wywiad).
Ubodzy pracujący w województwie podlaskim charakterystyka
20-30 lat
33.2%
poniżej 20
lat
2.4%
powyżej 60
lat
3.0%
31-40 lat
24.0%
41-50 lat
22.5%
51-60 lat
15.0%
Ubóstwo w grupie 20-30 lat
wynika z niskopłatności
wykonywanej pracy na
skutek braku kwalifikacji
i doświadczenia na rynku
pracy.
Bieda w grupie wiekowej
30-40 lat wynika
z przebywania
w gospodarstwie domowym
osób zależnych, głównie
dzieci
i rodziców.
Wykształcenie biednych pracujących
wyższe
3.2%
policealne
3.6%
17.8%
średnie zawodowe
15.0%
średnie ogólnokształcące
51.8%
zawodowe
3.2%
gimnazjalne
4.7%
podstawowe
0.6%
inne
0%
20%
40%
60%
Niski poziom wykształcenia często współwystępuje z trudnościami
w nabywaniu nowych kwalifikacji zawodowych, problemami z szybkim
przekwalifikowaniem, brakiem mobilności etc.
Wykształcenie biednych pracujących
 Niski poziom wykształcenia zmniejsza szanse na awans
zawodowy,
 Brak dodatkowych kursów, uprawnień itd. wpływa na
konieczność wykonywania przez nich najprostszych prac.
 Posiadane wykształcenie jest nieadekwatne do potrzeb
rynku pracy – często podejmują oni pracę niezgodną
z posiadanym zawodem;
 Wykonywanie najprostszych prac uniemożliwia nabywanie
doświadczenia zawodowego, zatem working poor nie
zdobywają kompetencji zawodowych.
Liczebność gospodarstw domowych ubogich
pracujących
5 osób
12.6%
4 osoby
18.0%
6 osób
10.5%
7 osób
2.1%
1 osoba
18.2%
3 osoby
27.0%
2 osoby
11.1%
8 osób
0.4%
 W 6,2% gospodarstw
występują osoby
wymagające stałej
opieki;
 Gospodarstwa z dziećmi
poniżej 6 roku życia
nieuczęszczającymi do
żłobka/przedszkola
stanowią 18,63%;
 W 32,7% gospodarstw
domowych nie ma dzieci,
natomiast występują
inne osoby nie
posiadające dochodu.
Warunki wykonywanej pracy a ubóstwo
 Niskopłatność wynikająca z wykonywania:
 Prac
niewymagających
wykształcenia
ani
innych
kwalifikacji zawodowych;
 Prostych prac pod nadzorem;
 Obowiązków niezgodnych z posiadanym wykształceniem.
W konsekwencji pracownicy nie rozwijają się zawodowo –
zagrożenie trwałym ubóstwem.
Rolnicy w małych gospodarstw niskotowarowych są grupą
szczególnie zagrożoną ubóstwem. Ponadto:
 Rzadko biorą udział w kursach i szkoleniach;
 Nie są skłonni do podejmowania dodatkowych zajęć
zarobkowych.
Sytuacja gospodarcza a ubóstwo
Słabo rozwinięta infrastruktura
Słaby rozwój gospodarczy
Ograniczona liczba miejsc pracy,
Mała liczba dużych zakładów pracy
gwarantujących stabilność zatrudnienia
Niskopłatność.
Forma zatrudnienia ubogich pracujących
Umowa zlecenie
25.4%
Umowa o pracę na czas określony
22.7%
Umowa o pracę na czas nieokreślony
22.4%
Umowa o dzieło
13.8%
Jestem rolnikiem
10.9%
Umowa na zastępstwo
2.7%
Działalność gospodarcza
2.0%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%

Co najmniej 47,3% osób pracujących na podstawie umowy zlecenie oraz co
najmniej 65,6% osób zatrudnionych na podstawie umowy o dzieło zarabia
poniżej płacy minimalnej;

37,3% respondentów zadeklarowało, że pracuje w niepełnym wymiarze
czasu pracy.
Forma zatrudnienia ubogich pracujących
60%
50%
58.6%
55.2%
47.4%
40%
40.6%
37.5%
40.4%
30%
20%
10%
12.3%
Pracujący w
pełnym wymiarze
czasu
25.3%
23.0%
21.3%
Pracujący w
niepełnym
wymiarze czasu
21.9%
14.9%
Praca na umowy
cywilnoprawne
Praca na roli
Tak, regularnie podejmuję dodatkowe zajęcia zarobkowe
Tak, jednak robię to sporadycznie
Nie
Warunki zatrudnienia a ubóstwo
Brak pewności
zatrudnienia
Wykonywanie
prac prostych
Brak
planowania
ścieżki kariery
Poczucie
niepewności
na rynku
pracy
Obawa przed
zmianą
miejsca
zatrudnienia
Brak rozwoju
kompetencji
zawodowych
Trwałość
ubóstwa
Wykonywanie
pracy niezgodnej
z wykształceniem
Niskopłatność
zatrudnienia
Problematyka świadczeń socjalnych
 13,92% badanych deklaruje korzystanie ze świadczeń
pomocy społecznej;
 Pozostali badani często deklarują, że nie posiadali
informacji o możliwości korzystania z pomocy
finansowej instytucji pomocy społecznej;
 Ponad połowa badanych pobierających świadczenia
wykonywałaby prace zarobkową bez względu na
wysokość otrzymywanego zarobku;
 Średnia kwota graniczna, poniżej której ubodzy
pracujący nie podjęliby się działalności zarobkowej jest
niższa niż najniższa krajowa.
Przeciwdziałanie ubóstwu osób pracujących
Polska 2030. Wyzwania rozwojowe
Strategia Polityki Społecznej na lata 2007-2013
Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020
Krajowy Program Zabezpieczenie Społeczne i Integracja Społeczna na lata 2008-2010
Wzrost liczby dobrze płatnych miejsc pracy
Zmiana charakteru kształcenia zawodowego
Wzrost liczby szkoleń, warsztatów
Zwiększenie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z rodzin
zagrożonych ubóstwem
Zwiększenie zakresu pomocy dla rodzin zagrożonych ubóstwem
Rekomendacje
Działania skierowane na podnoszenie poziomu kwalifikacji
zawodowych
Wsparcie dla rodziców, którzy wykonują działalność zarobkową
Wsparcie dla rodzin wieloosobowych
Zapobieganie reprodukcji negatywnych wzorców u dzieci pracujących
ubogich
Zmiana sposobu zarobkowania – promowanie samozatrudnienia
Wsparcia dla rolników
Podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych
pracujących ubogich
 Podniesienie poczucia własnej wartości oraz
sprawczości u osób ubogich pracujących.
Działania powinny być oparte o różnorodne formy
samopomocy oraz terapie indywidualne i grupowe;
 Organizacja szkoleń i warsztatów podnoszących
kwalifikacje. Działanie powinno być oparte
o konsultacje z przedsiębiorcami i w oparciu
o obecne miejsce zatrudnienia.
Wsparcie pracujących rodziców samotnie
wychowujących dzieci
 Promocja inicjatyw lokalnych związanych
z opieką nad dziećmi (przedszkola sąsiedzkie);
 Tworzenie
wolontariatu
rodzinnego
i wolontariatu III wieku m.in. wzmacnianie
więzi rodzinnych (w konsekwencji pomoc
dziadków w opiece nad dziećmi);
 Zwiększenie dostępu do przedszkoli i żłobków.
Wsparcie dla rodzin wieloosobowych
 Aktywizacja osób pozostających
w
gospodarstwie
domowym
ubóstwem;
bez pracy
zagrożonym
 Rozwój banku czasu wolnego – wspieranie
rodzin w opiece nad dziećmi;
 Promocja wolontariatu jako formy wdrażania do
życia zawodowego;
 Udzielanie mikropożyczek przez instytucje
pomocy
społecznej,
jako
instrument
umożliwiający wyjście ze spirali zadłużenia.
Promowanie i wspieranie otwierania działalności
gospodarczych
 Promowanie i wspieranie mikroinicjatyw, np.
sięgnięcie do tradycji chałupnictwa w relacji duży
producent – rodzina rolnicza/ rodzina wiejska,
 Rozwój małych firm rodzinnych o charakterze
produkcyjnym, posiadających inwentarz żywy
oraz rozwój mikroogrodnictwa i warzywnictwa,
 Rozwój agroturystyki.
Zapobieganie reprodukcji negatywnych wzorców
u dzieci osób pracujących ubogich
 Praca socjalna z rodzinami pracujących ubogich;
 Angażowanie
osób
starszych
w
w wychowaniu (wolontariat III wieku);
pomoc
 Wsparcie finansowe w celu umożliwienia dzieciom
awansu społecznego (stypendia, dofinansowanie
do studiów);
 Wsparcie finansowe umożliwiające dzieciom
prawidłowy rozwój psychofizyczny (dożywianie,
finansowanie kolonii).
Wsparcie dla rolników
 Promocja agroturystyki;
 Pomoc w powstawaniu inicjatyw mających formułę
kooperacji z dużymi producentami rolnymi;
 Praca socjalna w celu likwidacji negatywnych
postaw społecznych – zmiana postawy
roszczeniowej na aktywność społecznozawodową;
 Zwiększenie poziomu kapitału społecznego na
obszarach wiejskich (otwieranie świetlic wiejskich).
Podziękowania
Firma Collect Consulting dziękuje osobom, które
wzięły udział w badaniu „Zagrożenie ubóstwem
wśród osób pracujących w województwie
podlaskim”
oraz
Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy za współpracę
podczas realizacji badania.