Transcript Презентация қазақ тілі әдіс.құрал

Cолтүстік Қазақстан облысы
Петропавл қаласы
Қожаберген жырау атындағы №6 орта мектеп
Жорықта жолың болсын, азаматым,
Болыңдар жаудан кекті
қайтаратын.
Кеудеңде шыбын жаның болса егер,
Жоғалтпа жер бетінен қазақ атын!
Қожаберген Толыбайұлы – жырау,
ақын, дипломат, батыр, қолбасшы.
Мұқанова Арайгүл Амантайқызы
Касенова Зира Сейлбекқызы
Қазақ тілі және әдебиеті пәнінің мұғалімдері
Лексикалық қорды
байыту – ұлттық таным
қалыптастырудың көзі
1. Оқушылардың сөздердің
түп-төркінін түсінбеуі
Кіреуке, кірлен, атыз, дәнек,
бәдірен, жағлан, әсел,
кебенек, бесақа.
2. Оқушылардың сөздік
қорларының аздығы
-
Көркем шығармалар оқымайды;
- Сөздің қадірін кетіріп, тілді
шұбарлайды;
- Қазақ сөздерінің шығу төркінін
білмейді;
ҰБТ-ға дайындық кезінде
лексика тарауы бойынша
қиындықтардың кездесуі
45%
40%
35%
30%
Лексика
25%
Фонетика
20%
Морфология
15%
Синтаксис
10%
5%
0%
1
мақсаты
Қазақ тілінен
білімдерін толықтыру
Лингвистикалық
дүниетанымын
қалыптастыру
Логикалық ойлауын,
қабылдау, түйсіну
әрекеттерін
жетілдіру
Тіл мәдениеті мен
сөйлеу мәдениетін
арттыру
Шығармашылыққа баулу
Міндеті
1. Оқушылардың бойында
ұлттық таным қалыптастыру
Қазақ халқының киелі жеті санына байланысты ұлттық
салт-дәстүрлерді еске түсіріңдер. Асты сызылған сөздің
мағынасын ашыңдар, төмендегі мақал-мәтелдерді есте
сақтаңдар.
Киімге қатысты ырымдар мен тыйымдар
Баланы бесікке салу рәсімі кезінде үстіне жеті киім-кешек
жабады. Кебенек пен қамшы – ел қорғайтын батыр болсын деген
тілекті білдіреді.
Киімнің жағасын басу да жаман ырым саналады.
Киімді әуелі бисмилла деп оң қолдан, оң аяқтан бастап киіп, сол
қолдан, сол аяқтан бастап шешеді. Қазақ бақыт оң жақтан келеді деп
иланады. Сондықтан оңның тілеуі мол, жақсы ырым саналады.
Тозбаған киімді тастауға болмайды. Қазақ халқында тозбаған киімді
тастау жаман ырым. Егер адам оны кигісі келмесе біреуге сыйлау
керек.
«Ерді кебенек ішінен таны»;
«Ешкіні кебенек аздырар».
2. Сирек кездесетін
сөздердің
мағынасын ашу
3. Тұрақты тіркестердің
мағынасын ашу
4. Тапсырмалар арқылы
ойлау, қабылдау, есте
сақтау қабілеттерін
арттыру
Сөйлемнің лексикалық мағынасына үңіле
отырып, көп мағыналы
сөзді табыңдар.
Үлгі: Жомарт, береген адам – қолы ашық
а) Аспанның бұлтсыз кезі – ... ...
Есіктің жабылмаған қалпы – ... ...
Адамдарға жұғымды мінез – ... ...
ә) Терең сөзі мынадай мағыналарға ие.
Судың адам бойламайтын тұсы – ... ...
Ойдың аса мәнді, мағыналы түрі – ... ...
5. ҰБТ-ға дайындауға көмек
жасау
Сирек кездесетін
сөздердің
түсіндірме
сөздігі
Жаттығу жұмыстары
Ойнайық та, ойлайық!
Тұрақты тіркестер
Әдістемелік
құралдың
құрылымы
Мәтіндермен жұмыс
Тест
Бұл құрал кім үшін, не үшін керек?
- Оқушы
- Студент
-Мұғалім
- Ата-ана
- Жалпы қазақ тілін
жан-жақты игергісі
келген қауым үшін
-Сөздік қорын
байыту
- Сөздің түп
төркінін білу
- Тіл мәдениетін
арттыру
- Ұлттық танымды
қалыптастыру
Тіл білімі
Әдебиет
Қолданылатын салалар
Этнопедагогика
Тіл мәдениеті