Д±рыс кµпжаќтар
Download
Report
Transcript Д±рыс кµпжаќтар
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫ, “№ 3 ЖАЛПЫ ОРТА
БІЛІМ БЕРЕТІН МЕКТЕП КЕШЕН” КММ
МАТЕМАТИКА ПӘНІ МҰҒАЛІМІ
БАГДАТОВА АЛУА БАГДАТОВНА
ДҰРЫС КӨПЖАҚТАР
Мақсаты: Оқушыларды дұрыс көпжақтың түрлерімен
таныстыру.
Білімділік:
Дөңес көпжақтар үшін Эйлер
сипаттамасын есептеу формуласын енгізу, Эйлер
формуласын есеп шығаруда пайдалана білу дағдысын
қалыптастыру.
Дамытушылық:
Байқағыштық, талдай білу,
салыстыра білу және қорытынды жасай білу
қабілеттерін дамыту.
Тәрбиелік:
Соңғы нәтижеге жету жолында
табандылық пен жігерлілік көрсете білуге, өзін - өзі
бағалай білуге және жекелей жұмыс жасай білуге,
оқушыларды
жауапкершілікке,
ұстамшылдыққа,
адамдармен
қарым-қатынас
жасай
білуге,
эстетикалық тәрбие беру, салауатты өмірге,
ұғымталдыққа, дәлдікке, ұқыптылыққа, іскерлікке, өз
еңбегі мен өзге еңбегін қадірлей білуге, тәрбиелеу.
ҚАЙТАЛАУ СҰРАҚТАРЫ:
1. Көпжақ дегеніміз не?
Беті
саны
шектеулі
көпбұрыштардың
бірігуінен тұратын денені көпжақ деп атайды.
2. Көпжақтар неше түрге бөлінеді?
Екі түрге: дөңес және дөңес емес.
3. Дөңес көпжақ дегеніміз не?
Егер
көпжақ
өзінің
жағын
қамтитын
жазықтықтардың кез келгеніне қарағанда
тұтастай біржақ бетінде орналасса, онда ол
дөңес көпжақ деп аталады.
4. Көпжақтың түрлерін ата.
Призма, параллелепипед, пирамида.
ЕГЕР ДӨҢЕС КӨПЖАҚТЫҢ ЖАҚТАРЫ ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ САНЫ
БІРДЕЙ ДҰРЫС КӨПЖАҚТАР БОЛСА ЖӘНЕ КӨПЖАҚТЫҢ ӘРБІР
ТӨБЕСІНЕН ШЫҒАТЫН ҚЫРЛАР САНЫ БІРДЕЙ БОЛСА, ОНДА
ОНЫ ДҰРЫС КӨПЖАҚ ДЕП АТАЙДЫ
Дұрыс көпжақтың бес түрі бар:
1) Дұрыс тетраэдр;
2) Куб (Гексаэдр);
3) Октаэдр;
4) Додекаэдр;
5) Икосаэдр.
Дұрыс тетраэдрдың жақтары – дұрыс
үшбұрыштар, оның төбесінде үш қыры
тоғысады.
Дұрыс
тэтраэдр
барлық
қырлары
тең
болатын
үшбұрышты
пирамида.
Кубтың жақтары – квадраттар, оның әрбір
төбесінде үш қыры тоғысады. Куб - барлық
қырлары
өзара
тең
тікбұрышты
параллелепипед.
Октаэдрдың жақтары – дұрыс үшбұрыштар,
оның әрбір төбесінде олар төртеуден
тоғысады.
Грек
тілінен
аударғанда,
“октаэдр” – “сегіз жақты” деген мағына
береді.
Додекаэдрдың
жақтары
–
дұрыс
бесбұрыштар, оның әрбір төбесінде үшеуден
тоғысады.
Грек
тілінен
аударғанда,
“додекааэдр” – “он екі жақты” деген мағына
береді.
Икосаэдрдың
жақтары
–
дұрыс
үшбұрыштар, оның әрбір төбесінде бесеуден
тоғысады.
Грек
тілінен
аударғанда,
“икосаэдр” – “жиырма жақты” деген мағына
береді.
№
Дұрыс
көпжақтың
грекше аттары
1.
Тетраэдр
Төрт
жақты
6
4
4
2.
Куб (Гексаэдр)
Алты
жақты
12
6
8
3.
Октаэдр
Сегіз
жақты
12
8
6
4.
Додекаэдр
Он екі
жақты
30
12
20
5.
Икосаэдр
Жиырма
жақты
30
20
12
Қазақша
аты
Қырының Жақтары- Төбелеріның саны нің саны
саны
Осы кестеден байқағандай Қ +2= Ж+Т .Мұндағы Қ- қырларының саны,
Ж-Жақтарының саны, Т-төбелерінің саны.
Бұл формула Эйлер формуласы деп аталады.
7-ТЕОРЕМА (ЭЙЛЕР ТЕОРЕМАСЫ).
Дөңес көпжақтың жақтарының санын Ж,
қырларының санын Қ, төбелерінің санын Т
деп белгілесек, онда Қ +2= Ж+Т болады.
Бекіту.
Есеп.
Дөңес көпбұрыштың әрбір төбесінде үш қыры
тоғысқан. Егер оның қырларының саны 12-ге тең
болса, онда төбелері мен жақтарының санын
анықтаңдар.
Жауабы: Төбелер саны – 8, жақтар саны – 6
болатын көпжақ – куб.
«ОЙЛАН, ТАП».
БЕРІЛГЕНДЕР БОЙЫНША ҚАЛҒАН БЕЛГІСІЗДЕРДІ ТАБЫҢДАР.
№
Дұрыс
көпжақтың
грекше аттары
Қазақша
аты
Қырының Жақтары- Төбелеріның саны нің саны
саны
1.
Тетраэдр
Төрт
жақты
4
2.
Куб (Гексаэдр)
Алты
жақты
12
3.
Октаэдр
Сегіз
жақты
12
4.
Додекаэдр
Он екі
жақты
30
5.
Икосаэдр
Жиырма
жақты
4
8
8
20
20
12
Қорытындылау.
Үйге тапсырма: § 4, № 6, 11
Дұрыс көпжақтардың макетін жасау