Transcript U1 V1 W1 การต่อใช้งานวงจรกำลัง F1 นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ นายรุ่งโรจน์ หนู

การควบคุมมอเตอร์ ไฟฟ้า
เสนอ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายร่ ุงโรจน์ หนูขลิบ
วิทยาลัยการอาชีพวังไกลกังวล
สานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คาอธิบายรายวิชา
ศึกษาหลักเกีย่ วกับสั ญลักษณ์ ทางไฟฟ้า
ทีใ่ ช้ ในงานควบคุมตามมาตรฐานต่ าง ๆ
โครงสร้ าง ส่ วนประกอบ หลักการทางาน
และการนาไปใช้ งานของอุปกรณ์ ต่าง ๆ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คาอธิบายรายวิชา
การอ่ านแบบวงจรควบคุมมอเตอร์ วงจร
ควบคุมเบือ้ งต้ น วงจรควบคุมมอเตอร์
ไฟฟ้ากระแสสลับ 1 เฟส และ 3 เฟส การ
ควบคุมความเร็ว การหยุดมอเตอร์ ด้วย
วิธีต่าง
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คาอธิบายรายวิชา
การตรวจซ่ อม รักษาอุปกรณ์ การต่ อ
วงจรควบคุมมอเตอร์ ไฟฟ้ากระแสสลับ
แบบต่ าง ๆ และ
การประมาณราคา
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
จุดประสงค์
1. เข้ าใจสั ญลักษณ์ ทใี่ ช้ ในงานควบคุม
มอเตอร์ ไฟฟ้ากระแสสลับ ตาม
มาตรฐานต่ าง ๆ ได้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
จุดประสงค์
2. อธิบายสั ญลักษณ์ ทางไฟฟ้าและ
วงจรไฟฟ้าแบบต่ าง ๆ ได้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
จุดประสงค์
3. มีกจิ พิสัยในการทางานด้ วยความ
ละเอียด รอบคอบ และปลอดภัย
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
จุดประสงค์
4. อธิบายหลักการทางานและสามารถ
ต่ อวงจรควบคุมมอเตอร์ ไฟฟ้า
กระแสสลับ 1 เฟส 3 เฟส ได้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
จุดประสงค์
5. ตรวจซ่ อม บารุงรักษา หาสาเหตุ
ข้ อบกพร่ อง แก้ ไขวงจรควบคุมมอเตอร์
ไฟฟ้ากระแสสลับได้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
จุดประสงค์
1. มีความรู้ ความเข้ าใจเกีย่ วกับสั ญลักษณ์ และ
อุปกรณ์ ควบคุมมอเตอร์ ได้
2. มีความรู้ ความเข้ าใจและสามารถบอกเกีย่ ว
สั ญลักษณ์ และอุปกรณ์ ควบคุมมอเตอร์ ได้
3. มีความรู้ ความเข้ าใจและสามารถนา
สั ญลักษณ์ และอุปกรณ์ ไปใช้ งานได้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
แบบที่ 1
แบบที่ 2
คอนแทคปกติเปิ ด
แบบที่ 1
แบบที่ 2
คอนแทคปกติปิด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
แบบที่ 1
แบบที่ 2
คอนแทคปรับได้ 2 ทาง
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
แบบที่ 1
แบบที่ 2
คอนแทคปรับได้ 2 ทาง
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ทางานด้ วยมือด้ วยการกดลง
ทางานด้ วยมือด้ วยการดึงขึน้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ทางานด้ วยมือด้ วยการหมุน
ทางานด้ วยมือด้ วยการผลักหรือกด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ทางานด้ วยมือด้ วยเท้ า
ทางานด้ วยมือด้ วยแรงทีด่ นั หรือกด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ทางานแบบมีล๊อค
ทางานแบบมีล๊อคทางเดียว
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ

ทางานด้ วยอุณหภูมิ
p
ทางานด้ วย Pressure หรือแรงดัน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ หรือรีเลย์ ลกั ษณะทัว่ ๆ ไป
คอนแทคเตอร์ แบบพิเศษ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
แบบที่ 1
1
แบบที่ 2
2
1
2
คอนแทคปกติเปิ ดอันที่ 1 จะถึงก่ อนอันที่ 2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
แบบที่ 1
1
แบบที่ 2
2
1
2
คอนแทคปกติปิดอันที่ 1 จะจากก่ อนอันที่ 2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
DISCONNECTING SWITCH
FUSE DISCONNECTING SWITCH
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
I > อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อกระแสเกิน
I <
อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อกระแสตา่
I
อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อกระแสวิง่
กลับทาง
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
I
> อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อกระแสรั่ว
U
> อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อแรงดันรั่ว
U > อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อแรงดันเกิน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
U < อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อแรงดันตา่
อุปกรณ์ ป้องกันตัดวงจรเมื่อภาวะเกินด้ วย
ความร้ อน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
รีเลย์ กาลังทางาน
แม่ เหล็กไฟฟ้าทางานด้ วยคอยล์
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ ปิด - เปิ ด ธรรมดา
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ ปุ่มกด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ Push button
(1 NC , 1 NO)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
Limit switch
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ ชนิด 3 ขั้ว
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ ชนิด 3 ขั้ว
ขณะทางาน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
โอเวอร์ โหลดรีเลย์ แบบธรรมดา
โอเวอร์ โหลดรีเลย์ แบบมี RESET
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
รีเลย์ ต้งั เวลา
Signal lamp
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
เก่ า
มอเตอร์ 3 เฟส
U
X
ใหม่
V W U1 V1 W1
Y Z U2 V2 W2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
เก่ า
มอเตอร์ 3 เฟส
U
X
ใหม่
V W U1 V1 W1
Y Z U2 V2 W2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
เก่ า
Ua
Xa
มอเตอร์ 3 เฟส ชนิด Ub
เปลีย่ นความเร็วรอบได้ Xb
Uc
Xc
ใหม่
Va Wa 1U1 1V1
Ya Za 1U2 1V2
Vb Wb 2U1 2V1
Yb Zb 2U2 2V2
Vc Wc 3U1 3V1
Yc Zc 3U2 3V2
1W1
1W2
2W1
2W2
3W1
3W2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
เก่ า
Ua
Xa
มอเตอร์ 3 เฟส ชนิด Ub
เปลีย่ นความเร็วรอบได้ Xb
Uc
Xc
ใหม่
Va Wa 1U1 1V1
Ya Za 1U2 1V2
Vb Wb 2U1 2V1
Yb Zb 2U2 2V2
Vc Wc 3U1 3V1
Yc Zc 3U2 3V2
1W1
1W2
2W1
2W2
3W1
3W2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
มอเตอร์ กระแสตรง
เก่ า
Armature
A,B
Shunt Winding
C,D
Series Winding
E,F
Commutating poles windingGW,HW
Compensating winding GK,HK
Separately winding
I,K
ใหม่
A1,A2
E1,E2
D1,D2
B1,B2
C1,C2
F1,F2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
มอเตอร์ กระแสตรง
เก่ า
Armature
A,B
Shunt Winding
C,D
Series Winding
E,F
Commutating poles windingGW,HW
Compensating winding GK,HK
Separately winding
I,K
ใหม่
A1,A2
E1,E2
D1,D2
B1,B2
C1,C2
F1,F2
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
U1
V1
W1
L1
L2
380 Volts
L3
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
มอเตอร์ 2 ความเร็วแบบมีขดลวดสเตเตอร์ 2 ชุด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
มอเตอร์ 2 ความเร็วแบบดาลานเดอร์ แรงบิดคงที่
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
มอเตอร์ 2 ความเร็วแบบดาลานเดอร์ แรงบิดไม่ คงที่
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
แรงดันเปลีย่ นแปลงด้ วยอัตราส่ วน 1 : 1.31
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ปลัก๊ ฟิ วส์ (Plug fuse)
ฟิ วส์ ทใี่ ช้ ในวงจรควบคุมและวงจรกาลัง จะเป็ นฟิ วส์
แรงตา่ ทีเ่ รียกว่ า ปลัก๊ ฟิ วส์ ซึ่งมีขนาดรู ปร่ างหลาย
แบบฟิ วส์ ดงั กล่ าวเป็ น เอช อาร์ ซี ฟิ วส์ (High rupture
capacity fuse)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ปลัก๊ ฟิ วส์ (Plug fuse)
ฟิ วส์ วงจรกาลัง F1
ใช้ ป้องกันสายและมอเตอร์ กระแสสู ง1.5-3 เท่ า ของ
ขนาดมอเตอร์
ฟิ วส์ วงจรควบคุม F2
ใช้ ป้องกันสายในวงจรควบคุม ขนาดกระแสตา่ ไม่เกิน
กระแสของสายไฟฟ้ าในวงจรควบคุม
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ปลัก๊ ฟิ วส์ (Plug fuse)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
การต่ อใช้ งาน
50 Hz 380/220 V
L1
L2
L3
N
PE
F2
F1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ (Contactor)
เป็ นสวิทซ์ แม่ เหล็กทีใ่ ช้ ในการตัด - ต่ อวงจรกาลัง และใน
ตัวมันเองจะมีคอนแทคช่ วยทั้งปกติปิดและปกติเปิ ดอีก
ด้ วย
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ (Contactor)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
รีเลย์ ช่วย (Auxiliary relay)
เป็ นสวิทซ์ แม่ เหล็กทีใ่ ช้ ในการตัด - ต่ อวงจรควบคุมมี
หลายขนาด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
รีเลย์ ช่วย (Auxiliary relay)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ ชนิด 3 ขั้ว
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
คอนแทคเตอร์ ชนิด 3 ขั้ว
ขณะทางาน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ ปมกด
(Push button switch)
ุ่
โดยทัว่ ไปตัวสวิทซ์ จะมีคอนแทคปกติปิดและเปิ ด อย่ าง
ละ 1 คอนแทค แต่ สามารถนาคอนแทคมาต่ อเพิม่ เติมได้
ตามต้ องการ ตัวปุ่ มกดมีหลายแบบให้ เลือกใช้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ ปมกด
(Push button switch)
ุ่
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ Push button
(1 NC , 1 NO)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
สวิทซ์ ปมกด
(Push button switch)
ุ่
โดยทัว่ ไปตัวสวิทซ์ จะมีคอนแทคปกติปิดและเปิ ด อย่ าง
ละ 1 คอนแทค แต่ สามารถนาคอนแทคมาต่ อเพิม่ เติมได้
ตามต้ องการ ตัวปุ่ มกดมีหลายแบบให้ เลือกใช้
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
หลอดสั ญญาณ (Pilot lamp)
เป็ นหลอดไฟที่ใช้ แสดงสถานะในการทางานมีหลายสี
หลายแบบ บางชนิดเป็ นแบบรวมอยู่กบั สวิทซ์ ปุ่มกด
หรือมีหม้ อแปลงเล็ก สาหรับจ่ ายไฟให้ หลอด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
หลอดสั ญญาณ (Pilot lamp)
เป็ นหลอดไฟที่ใช้ แสดงสถานะในการทางานมีหลายสี
หลายแบบ บางชนิดเป็ นแบบรวมอยู่กบั สวิทซ์ ปุ่มกด
หรือมีหม้ อแปลงเล็ก สาหรับจ่ ายไฟให้ หลอด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
หลอดสั ญญาณ (Pilot lamp)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ลิมติ สวิทซ์ (Limit switch)
เป็ นสวิทซ์ ปุ่มกดทีท่ างานโดยอาศัยแรงกดจากภายนอก
เช่ นลูกเบีย้ วมาชนทีป่ ุ่ มกดหรือทีล่ ้ อกลม โครงสร้ างภาย
ในเหมือนสวิทซ์ ปุ่มกด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ลิมติ สวิทซ์ (Limit switch)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
รีเลย์ ต้งั เวลา (Timer relay)
เป็ นรีเลย์ ทสี่ ามารถตั้งเวลาการทางาน
ของคอนแทคได้ สามารถแบ่ งได้ 2
แบบ
1. หน่ วงเวลาหลังจากเอาไฟเข้ า
2. หน่ วงเวลาหลังจากเอาไฟออก
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
รีเลย์ ต้งั เวลา (Timer relay)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
หม้ อแปลงไฟฟ้ า (Potential Transformer)
เป็ นอุปกรณ์ ทใี่ ช้ ประกอบกับเครื่องวัดไฟฟ้ า เครื่องวัด
กาลังไฟฟ้าและเครื่องวัดเพาเวอร์ แฟคเตอร์ เมือ่ แรงดัน
ของระบบสู งกว่ าย่ านการวัดของเครื่องวัดแรงดันไฟฟ้ า
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
หม้ อแปลงกระแสไฟฟ้ า (Current Transformer)
เป็ นอุปกรณ์ ทใี่ ช้ ประกอบการวัดกระแสไฟฟ้ าโดยต่ อ
ร่ วมกับเครื่องวัดกระแส เครื่องวัดกาลังไฟฟ้าและ
เครื่องวัดเพาเวอร์ แฟคเตอร์
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
โอเวอร์ โหลดรีเลย์ (Overload relay)
นิยมทาเป็ นแบบไบมีทอล โดยใช้ กระแสไหลผ่ านโหลด
เป็ นตัวควบคุมอีกทีหนึ่ง การตัดวงจรอาศัยการงอของ
ไบเมทอลขณะร้ อนเนื่องจากกระแสไหลมาก
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
โอเวอร์ โหลดรีเลย์ (Overload relay)
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
โอเวอร์ โหลดรีเลย์ แบบธรรมดา
โอเวอร์ โหลดรีเลย์ แบบมี RESET
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
โครงสร้ างภายในของโอเวอร์ โหลด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
โครงสร้ างภายในของโอเวอร์ โหลด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ปุ่ มปรับตั้งกระแสโอเวอร์ โหลด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ปุ่ มปรับตั้งกระแสโอเวอร์ โหลด
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
เป็ นสายไฟเมนรวมทีจ่ ะนากระแสไฟ
ไปจ่ ายให้ มอเตอร์ หลาย ๆ ตัว และสาย
ไฟจะต้ องทนกระแสได้ ไม่ น้อยกว่ า
125 % ของกระแสมอเตอร์ รวมกัน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
เป็ นสายไฟทีน่ ากระแสไฟฟ้าไปยังตัว
มอเตอร์ แต่ ละตัว สายไฟทีใ่ ช้ ต้องทน
กระแสได้ ไม่ น้อยกว่ า 125 % ของกระ
แสมอเตอร์
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1
วงจรตัวอย่ าง
F1
I
S1
H1
N
สายเมน
ฟิ วส์
สวิทช์ ควบคุม
โหลด
สายนิวตรอน
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1
วงจรตัวอย่ าง
F1
I
S1
เมือ่ ต่ อวงจรจะมีกระแส
ไฟฟ้ าไหลไปหยุดรออยู่ที่
สวิทซ์ S1 ในขณะนีห้ ลอด
ไฟจะยังไม่ สว่ าง
H1
N
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1
วงจรตัวอย่ าง
F1
I
S1
เมือ่ กดสวิทซ์ S1 กระแสจะ
วิง่ ผ่ านสวิทซ์ S1 และกระ
แสจะวิง่ ไปผ่ านหลอดไฟ จะ
ทาให้ หลอดไฟ H1 สว่ าง
H1
N
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1
L2
L3
N
PE
F2
F1
K1
F3
S2
Motor
3 phase
S1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1
L2
L3
N
PE
F1
การต่ อใช้ งาน
K1
F3
Motor
3 phase
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1
F2
แบบแสดงการต่ อใช้ งาน
F3
S1
S2
K1
K1
K1
H1
N
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
Cut Out
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
ระบบไฟการต่ อใช้ งาน
L1
L2
L3
N
PE
50 Hz 380/220 V
F1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1 L2 L3 N
การต่ อใช้ งาน
W1 M
V1
U1 
M1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
Circuit Breaker
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1 L2 L3 N
การต่ อใช้ งาน
W1 M
V1
U1 
M1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1 L2 L3
N PE
F1
K1
F3
M1
M

นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1 L2 L3 N
F1
การต่ อใช้ งานวงจรกาลัง
W1 M
V1
U1 
M1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1 L2 L3
L1 L2 L3
N PE
F1
F1
K1
M1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
W1
V1
U1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
Thermal Overload Relay
F3
M1
M

M

M1นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
L1 L2 L3 N
F1
การต่ อใช้ งานวงจรกาลัง
W1 M
V1
U1 
M1
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายร่ ุงโรจน์ หนูขลิบ
[email protected]
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ
นายรุ่งโรจน์ หนูขลิบ