Transcript halitosis - nazwa.pl

BOŻENA KĘDRA
ZAKŁAD CHORÓB PRZYZĘBIA I BŁONY ŚLUZOWEJ JAMY USTNEJ
UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO w BIAŁYMSTOKU
2009/2010
NIEŚWIEŻY ODDECH
HALITOSIS
FETOR EX ORE
BAD BREATH
OZOSTOMIA
ORALMADOLOR
STOMATODYSODIA
WYSTĘPOWANIE PRZYKREGO ZAPACHU Z UST
JEST ZWIĄZANE Z OBECNOŚCIĄ W WYDYCHANYM POWIETRZU
LOTNYCH ZWIĄZKÓW SIARKI /LZS/:
metylomerkaptanu, siarkowodoru, siarczku dimetylu
oraz innych, np.:
putrescyny, kadaweryny, kwasu masłowego
i propionowego, indolu, skatolu
Związki te powstają na skutek proteolitycznego rozkładu peptydów
zawierających siarkę oraz aminokwasów zawartych w ślinie, złuszczanym
nabłonku, płynie szczelin dziąsłowych, płytce nazębnej oraz resztkach pokarmu.
ZA PRODUKCJĘ TYCH ZWIĄZKÓW ODPOWIEDZIALNE SĄ
BYTUJĄCE W CHOROBOWO ZMIENIONYCH REJONACH
OKREŚLONE GATUNKI BAKTERII BEZTLENOWYCH, NP.:
Porphyromonas gingivalis
Prevotella intermedia / nigrescens
Fusobacterium nucleatum
Tanarella forsythia
Treponema denticola
Porphyromonas endodontalis
Bacteroides forsythus / melaninogenicus
Klebsiella pneumoniae
Eubacterium
KLASYFIKACJA HALITOZY
I. HALITOZA
PRAWDZIWA
Wyczuwalny wyraźny nieprzyjemny zapach z ust o
intensywności nie do zaakceptowania
Nieprzyjemny zapach z ust wynika z procesów gnilnych w
I.A HALITOZA
jamie ustnej. Nie stwierdza się choroby lub zmian
FIZJOLOGICZNA patologicznych mogących być przyczyną halitozy. Miejscem
jego powstawania jest przede wszystkim grzbietowa tylna
część języka. Należy wykluczyć przyczynę dietetyczną
I.B HALITOZA
PATOLOGICZNA
a)
PRZYCZYNA
HALITOZY
W JAMIE
USTNEJ
Nieprawidłowa higiena jamy ustnej, Stan uzębienia /
próchnica, pozostawione korzenie /, długotrwałe
nieotwieranie jamy ustnej
/po porannym przebudzeniu/, Xerostomia , obfite naloty na
języku, zmiany grzybicze, nowotworowe, zapalne,
Infekcje oraz zapalne i wrzodziejące zmiany w obrębie jamy
ustnej
b)
PRZYCZYNA
HALITOZY
POZA JAMĄ
USTNĄ
pokarmy o ostrym zapachu, palenie tytoniu, alkohol, zaawansowany
wiek, zaburzenia żołądkowo – jelitowe ( choroba wrzodowa, refluks,
przepuklina rozworu przełykowego, nowotwory), schorzenia
laryngologiczne ( zapalenie zatok, śluzówki nosa, migdałków), zapalenie
płuc/oskrzeli, gruźlica płuc, nowotwory, cukrzyca, białaczka, marskość
wątroby, odwodnienie, gorączka, zaburzenia psychogenne – depresja,
schizofrenia, hipochondria; niewydolność nerek
L e k i: przeciwnadciśnieniowe, antycholinergiczne, moczopędne,
przeciwdepresyjne, przeciwhistaminowe, pochodne amfetaminy;
Leczenie naświetlaniami; głodzenie.
II.
PSEUDOHALITOZA
Nieprzyjemny zapach z ust nie jest wyczuwalny przez otoczenie, ale
pacjent uparcie skarży się na jego występowanie . Stan można poprawić
poprzez konsultację - udostępnienie piśmiennictwa, szkolenie i wyjaśnienie wyników badań oraz proste zabiegi higieniczne w obrębie j.u.
III.
HALITOFOBIA
Po zakończeniu leczenia halitozy lub pseudohalitozy pacjent jest nadal
przekonany, że choruje na halitozę.
Nie stwierdza się objawów halitozy w wywiadzie
jak i badaniu przedmiotowym.
DIAGNOSTYKA HALITOZY
I. Powstrzymać się od spożywania aromatycznych
pokarmów na 48 godz, antybiotyków na 3 tygodnie,
- Na 3 godz papierosy, kawa, guma do żucia, nie
jeść, nie myć zębów, nie używać płukanek
-
II. testy organoleptyczne:
- Test dłoniowy, nadgarstkowy
- Test łyżeczkowy
- Test z nitką

Skala organoleptyczna wg prof. Rosenberga
0 – brak nieprzyjemnego zapachu
1 – zapach dyskretny, trudny do określenia
2 – niewielki, ale wyraźnie rozpoznawalny
3 – umiarkowany, ale zdecydowanie obecny
4 – silny, wyraźnie stwierdzony, do wytrzymania
5 – bardzo silny,
nie do wytrzymania w trakcie badania
ROZPOZNANIE
BADANIE ORGANOLEPTYCZNE
polega na wąchaniu i ocenie zapachu z jamy ustnej
/wg skali od 0 do 5/ z odległości ok. 20 cm od twarzy pacjenta.
Pacjent nie powinien otwierać ust przez 3 min, powstrzymać oddech na 30 s,
po czym delikatnie chuchnąć.
Aby badanie było mniej krępujące poleca się pobieranie
wydychanego powietrza do torby PTFE, o poj. ok. 2 l.
ROZPOZNANIE
TEST SCULLY & MAAYTAH’A
polega na mocnym zetknięciu jak największej powierzchni
grzbietu języka z grzbietową powierzchnią dłoni
i powąchaniu jej
po 2 min.
ROZPOZNANIE
ZAPACH TYLNEJ CZĘŚCI JĘZYKA
ocenia się
zbierając z niej nalot
pałeczką do wymazów lub skrobaczką do języka.
Zapach ocenia lekarz z odległości ok. 3 cm
ROZPOZNANIE
BADANIE ZAPACHU ŚLINY
pobranej na płytkę Petriego,
inkubowanej
przez 5 min w temp. 37
ROZPOZNANIE
CHROMATOGRAFIA GAZOWA
metoda najlepsza choć nietania
ROZPOZNANIE
BADANIE HALIMETREM
o występowaniu halitosis świadczą
wartości LZS w granicach 80 -100 ppb
DIAGNOSTYKA HALITOZY
 III.
-
Pomiary lotnych związków siarki:
ZŁOTY STANDARD - Chromatografia gazowa
siarkowodór, merkaptan metylu, siarczek dimetylu
-
Monitor przenośny Halimeter – j.w. prosta obsługa, niski koszt
Ppb: - 125 – 75 – : 2 – 1 – 0 (organoleptycznie)
-
Kalorymetryczna metoda ninhydrynowa – niskocząsteczkowe
związki aminowe w płynach ustrojowych( np. w ślinie - pośrednia
ocena aktywności metabolicznej bakterii odpowiedzialnych za
halitozę i ilościową ocenę aminokwasów stanowiących pulę
substratów do przemian
-
Test BANA – pośredni – ocenia obecność bakterii
rozkładających trypsynę: Treponema denticola, Porphyromonas
gingivalis, Bacteroides forsythus;
LECZENIE

Właściwie poinformować pacjenta o dolegliwości

Wyeliminować przyczyny pochodzenia zębowego,
wyleczyć stany zapalne błony śluzowej jamy ustnej

Umotywować pacjenta do utrzymywania codziennej higieny
jamy ustnej, również języka i uzupełnień protetycznych
LECZENIE

Zalecić stosowanie past do zębów i płukanek z CHX,
triklosanem, olejkami eterycznymi, chlorkiem cynku.

W celu neutralizacji nieprzyjemnego zapachu:
drażetki chlorofilowe do połykania / Fresh Natura /
tabletki z cynkiem do ssania / Hali-Z /,
gumę do żucia, miętę.
skierować pacjenta na konsultację specjalistyczną:
laryngologiczną,
gastrologiczną,
pulmonologiczną
w przypadku utrzymywania się przykrego zapachu,
mimo leczenia
PAMIĘTAJMY
Nieprzyjemny zapach z ust jest przypadłością bardzo
wstydliwą i krępującą.
Dlatego też postępowanie lekarskie
powinno być bardzo delikatne i przemyślane
Należy uświadamiać pacjentów o możliwościach jej leczenia,
a stomatolog powinien być pierwszą osobą ,
która diagnozuje schorzenie i wprowadza leczenie
badanie gustometryczne
SMAKI
Słodki: cząsteczki organiczne; cukry, alkohole
Słony: roztwory soli, jony, np. kation sodu, wrażenie
modyfikowane przez anion, np. NaCl i NaK
Kwaśny: cząstki organiczne; kwasek cytrynowy, jony wodorowe
Gorzki: cząsteczki organiczne; często trucizny
Umami: cząstki organiczne, mięso, sfermentowane sery;
kwas glutaminowy (przyprawa: glutaminian sodu)
Wrażliwość na smak wynika z uwarunkowań
genetycznych,
np. niektóre osoby silniej odczuwają smak słodki,
natomiast jedna czwarta populacji
- zwłaszcza kobiety –
jest szczególnie wrażliwa na smak gorzki.

Wrażliwość zależy od temperatury:
optymalna to 20-30°C,
wzrasta w czasie ciąży,
maleje z wiekiem.
Różnice w smaku potraw odczuwamy
dzięki receptorom w kubkach smakowych,
które są rozmieszczone w błonie śluzowej :
języka,
podniebienia,
tylnej części gardła
i górnych partiach przełyku.

Każdy z kilku tysięcy kubków (2-5 tys.)
jest unerwiony przez 50 włókien nerwowych.


Docierają one do komórek smakowych,
które są stale odtwarzane,
bo niektóre z nich żyją najwyżej 10 dni.
Na ocenę smaku potraw ma wpływ
zmysł wzroku i węchu.
Mało kto zdecyduje się na spróbowanie niebieskofioletowego mięsa,
bo w przyrodzie niebieski jest kolorem gnicia,
a fiolet ostrzega przed zagrożeniem.
Węch jest kilka tysięcy razy bardziej wrażliwy
na stężenie cząsteczek chemicznych niż smak.
Bez niego (np. w czasie przeziębienia) wrażenia
smakowe są o wiele słabsze lub całkowicie zanikają.
dysgeuzja i ageuzja
zaburzenia smaku


w chorobie Alzheimera
 w zespołach Turnera i Kallmana
 w polineuropatii cukrzycowej
w polineuropatii związanej z niedoborem witaminy B12
w chorobach endokrynologicznych:
 Addisona
 Cushinga
 niedoczynności tarczycy
zaburzenia smaku
mogą towarzyszyć brakowi w organizmie witaminy PP
mogą być ubocznym efektem stosowania niektórych leków.
po urazach głowy
w przebiegu chorób nowotworowych
m.in. guzów ślinianki przyusznej
mogą być objawem chorób zapalnych mózgu
- stwardnienia rozsianego
- udarów mózgu
- objawem przewlekłej boreliozy
zaburzenia smaku mogą prowadzić
do wtórnych następstw:
nadużywania
soli kuchennej i cukru



spadku wagi ciała
zaburzeń układu odpornościowego
Informacje o zaburzeniach smaku może podać sam pacjent
w trakcie wywiadu lekarskiego lub podczas badania klinicznego.
Podczas badania stosuje się roztwory 4 podstawowych smaków:
słodkiego - roztwór glukozy
słonego - soli kuchennej
kwaśnego - kwasku cytrynowego
gorzkiego - chininy
umami - glutaminian sodu
GUSTOMETRIA
kolejny etap badania
to podawanie wzrastających stężeń roztworów dla każdego
smaku