Transcript DO*RUDAN TEM*N USULÜ (Md. 22/(d)) BEND*NE GÖRE

DOĞRUDAN TEMİN USULÜ (Md. 22/(d))
BENDİNE GÖRE YAPILACAK ALIMLAR
AYNUR UZUNDUMLU
MALİ HİZMETLER UZMANI
1/39
Giriş
Harcama politikasındaki etkinlik, saydamlık,
hesap verebilirlik kavramları son yıllarda sık sık
gündeme gelmiştir. Bu kapsamda 2886 sayılı
Devlet İhale Kanunu, 4734 sayılı “Kamu İhale
Kanunu”
olarak
değiştirilmiş,
kapsamı
genişletilerek “Kamu İktisadi Kuruluşları, İktisadi
Devlet Teşekkülleri, Sosyal Güvenlik Kuruluşları
gibi özerk bütçeli kamu kaynağı kullanan kamu
kurum ve kuruluşları da kamu denetimine
alınmıştır.
2/39
Özellikle küçük harcamaların idareler bazında
çokluğu, işin ivediliği, küçük yerleşim alanlarında
istekli veya tedarikçi bulunmasındaki güçlükler ve
ihale işlemleri, kamunun mal ve hizmet alımını
geciktirmiş bazen güçleştirmiştir. Kamunun ihtiyaç
temini için en kolay ve en sık başvuracağı
DOĞRUDAN TEMİN usulü ise piyasadan fiyat
araştırması yapılmak suretiyle karşılanabilmesine
olanak tanınmıştır.
3/39
Tanımlar
Mal: Satın alınan her türlü ihtiyaç maddeleri ile
taşınır ve taşınmaz mal ve hakları,
İstekli : Mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin
ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu
veya yapım müteahhidini,
Yüklenici : Üzerine ihale yapılan ve sözleşme
imzalanan istekliyi,
İdare : İhaleyi yapan kurum ve kuruluşları,
İhale Yetkilisi : İdarenin, ihale ve harcama yapma
yetki ve sorumluluğuna sahip kişi veya kurulları
ile usulüne uygun olarak yetki devri yapılmış
görevlilerini,
4/39
İhale : 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda yazılı
usul ve şartlarda mal veya hizmet alımları ile
yapım işlerinin istekliler arasından seçilecek birisi
üzerine bırakıldığını gösteren ve ihale yetkilisinin
onayını müteakip sözleşmenin imzalanması ile
tamamlanan işlemleri,
Teklif : İsteklinin idareye sunduğu fiyat teklifi ile
değerlendirmeye esas belge ve bilgileri,
görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usulü,
Doğrudan Temin : 4734 sayılı Kamu İhale
Kanununda belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare
tarafından davet edilen isteklilerle teknik şartların
ve fiyatın görüşülerek doğrudan temin edilebildiği
5/39
usulü,
Piyasa Fiyat Araştırması Tutanağı : Doğrudan
temin usulüyle ihale komisyonu kurulmadan
yapılacak
alımlarda;
alım
yapmakla
görevlendirilecek kişi ve kişilerce yapılan piyasa
fiyat araştırması sonucunda alınan teklifleri, uygun
görülen fiyat ile yükleniciyi gösteren ve söz
konusu kişi veya kişilerce imzalanan belgeyi,
Sözleşme : Mal veya hizmet alımları ile yapım
işlerinde idare ile yüklenici arasında yapılan yazılı
anlaşmayı,
İfade etmektedir.
6/39
BİRİNCİ BÖLÜM
İHALE USULLERİ VE DOĞRUDAN
TEMİN KAVRAMI
7/39
1.İHALE USULLERİ
4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 18.
maddesi gereğince, idarelerce mal veya hizmet
alımları ile yapım işlerinin ihalelerinde aşağıdaki
usullerden biri uygulanacaktır.
a. Açık İhale Usulü
b. Belli İstekliler arasında ihale usulü
c. Pazarlık usulü
Bu kanununa göre yapılacak ihalelerde açık ihale
usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel
usullerdir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen
özel hallerde kullanılabilir.
8/39
2.DOĞRUDAN TEMİN NEDİR?
Doğrudan temin usulü, 4734 sayılı Kamu
İhale Kanununun 4.maddesinde, “Bu kanunda
belirtilen hallerde ihtiyaçların, idare tarafından
davet edilen isteklilerle teknik şartların ve fiyatın
görüşülerek doğrudan temin edilebildiği usul”
şeklinde tanımlanmıştır.
Doğrudan temin bir ihale usulü değildir.
Özel bir alım yöntemi olup ihale yetkilisince
görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından
piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçların
temin edilmesidir.
9/39
Doğrudan temin konusunu oluşturan ihtiyaçlar
ile doğrudan temin yöntemine göre ilişkin olarak
Kamu İhale Kanununun 22 nci maddesinde;
“Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilan
yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan
temin usulüne başvurulabilir :
10/39
d) 2013 yılı için Büyükşehir Belediyesi sınırları
dahilinde bulunan idarelerin (44.287 TL), diğer
idarelerin (14.755 TL “ilçelerde uygulanacak
sınır.”) Türk Lirasını aşmayan ihtiyaçları ile;
temsil
ağırlama
faaliyetleri
kapsamında
yapılacak konaklama, seyahat ve iaşeye ilişkin
alımlar
Hükümlerine yer verilmiştir.
11/39
Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale
komisyonu kurma ve Kanunun 10 uncu maddesinde
sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu
bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek
kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması
yapılarak ihtiyaçlar temin edilir.
Bu bentte yer alan parasal sınırlar Kamu İhale
Kurumu tarafından her yıl 1 şubat tarihinden geçerli
olmak üzere güncellenmektedir. Söz konusu parasal
sınırlar, bir defada yapılabilecek harcamaya ilişkin
sınırı göstermektedir. Asıl olan, bir defada yapılan
harcamanın (KDV Hariç) bu sınırları aşmamasıdır.
12/39
İKİNCİ BÖLÜM
DOĞRUDAN TEMİN (22/d) ALIM SÜRECİ
A. 22(d)’ YE GÖRE ALIMLARDA İZLENECEK YOL
1.İHTİYACIN ORTAYA ÇIKMASI
Doğrudan temin 22/d bendinde yazılı tutarı
aşmayan ihtiyaçların karşılanması için alıma karar
verilebilmesi, öncelikle alıma konu ihtiyacın (malhizmet-yapım) tespit edilmesi gerekmektedir.
13/39
Süreklilik arz eden mal veya hizmet alımları ile
yapım işlerinin kalemlere veya gruplara bölünmek
suretiyle bu bent kapsamında değerlendirilerek
alınması; Kanunun temel ilkelerine aykırılık teşkil
ettiğinden bu yöndeki uygulamaların sorumluluk
doğuracağı
hususuna
gereken
hassasiyet
gösterilmelidir.
14/39
2.ÖDENEĞİN TEMİN EDİLMESİ
Ödeneği olmadan alım yapılamaz. Doğrudan temin bir
ihale usulü olmadığı halde, 4734 sayılı Kanunun 5 inci
maddesindeki; “Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için
ihaleye çıkılamaz” hükmünün doğrudan temin için de
geçerliliği bulunmaktadır. Zira 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanununun 70. maddesinde “
Bütçelere, ayrıntılı harcama programlarına, serbest
bırakma oranlarına aykırı olarak veya ödenek
miktarını aşan harcama talimatı veren harcama
yetkililerine, her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat
dahil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki
katı tutarına kadar para cezası verilir” denilmektedir.
Bu bağlamda e-bütçe sisteminden mutlaka ödenek
kontrolü yapılmalıdır.
15/39
Öte yandan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun
62 nci maddesinin ı) bendinde, “Bu Kanunun 21
ve 22 nci maddelerindeki parasal limitler dahilinde
yapılacak harcamaların yıllık toplamı, idarelerin
bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %
10’unu Kamu İhale Kurumunun uygun görüşü
olmadıkça aşılamaz.” Hükmü yer almaktadır.
16/39
Bu düzenlemeye göre; 22/d bendi kapsamında
yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım
işlerinin bir mali yıldaki toplamı, alımın konusuna
göre idarenin bütçesindeki mal ve hizmet
alımlarında ya da yapım işlerine ilişkin
ödeneklerin % 10’unu aşamayacaktır. Bu oranın
aşılarak bir alım yapılmasının zorunlu olduğu
durumlarda ise ancak Kamu İhale Kurumunun izni
ile (d) bendinin hükmünün uygulanması mümkün
olabilecektir.
17/39
Planlanabilir ihtiyaçların salt parasal limitin
altında kalmak amacıyla parçalara bölünerek,
doğrudan teminle karşılanması ise 4734 sayılı
Kamu İhale Kanununa aykırılık teşkil etmektedir.
Bu durumda işin niteliğine göre ilgililerin idari,
mali ve cezai sorumluluklarını gündeme getirir.
18/39
3.YAKLAŞIK MALİYETİN TESPİTİ
22/d bendi kapsamında ihtiyaçları temin
ederken (yaklaşık maliyetin tespiti zorunlu
olmamakla birlikte) , yaklaşık maliyet tespit
etmekte yarar bulunmaktadır. Zira bu yolla
belirlenen söz konusu alımın mevcut parasal
limit altında kalıp kalmadığını bilmemiz
gerekmektedir. Tespit edilen yaklaşık maliyet bir
hesap cetvelinde gösterilmelidir.
19/39
Yaklaşık maliyetin tespiti veya yaklaşık maliyetin
belirlenmeyeceği durumlarda Piyasa fiyat
araştırması yapılırken, fiyatların mutlaka yazılı
teklif alınmak suretiyle tespit edilmesi gibi bir
zorunluluk bulunmamaktadır. Faks, e-mail gibi
yollarla da fiyat alınması mümkündür. Ancak
yapım işlerinde fiyat araştırmasının Yapım
İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde
belirlenen yaklaşık maliyetin hesaplanmasına
ilişkin esas ve usullere göre yapılması
zorunludur.
20/39
Bir defada birden fazla mal, hizmet veya yapım işi
karması için fiyat araştırması yapılması mümkün olup,
22/d bendi kapsamındaki alımlarla genel kabul görmüş
bir uygulama olarak en az iki kaynaktan fiyat
sorulmalıdır. Yalnız bir kişiden/firmadan fiyat alınması
fiyatın araştırıldığını göstermez.
Başka bir kamu kuruluşundan alımın yapılacağı
durumlarda piyasada fiyat araştırması yapılmasına
gerek bulunmayıp, ilgili kuruluş tarafından bildirilen
fiyatlar yeterli olacaktır. Örneğin, akaryakıt
alımlarında Sanayi ve Ticaret Müdürlüklerinden veya
akaryakıt dağıtım şirketlerinden, bunların Web
sitesinden alınacak fiyat listesi yeterli olacaktır.
21/39
Yetkili servislerinden yapılacak yedek parça
alımlarında da yetkili servislerce ibraz edilen
yedek parça fiyat listesi, fiyat araştırması
yapıldığını gösteren bir belge olarak kabul
edilecektir.
Piyasada
fiyat
araştırması
yapmakla
görevlendirilen kişi ya da kişiler, alım yapılması
uygun görülen kişi ya da firmaları piyasa fiyat
araştırması tutanağında göstereceklerdir.
22/39
4- ONAY BELGENİN DÜZENLENMESİ:
Doğrudan temin uygulamasında onay belgesi
düzenlemesi zorunludur. Nitekim bu zorunluluk kamu
ihale Genel Tebliğinde de ‘’.…22’ nci maddeye göre
ihtiyaçların karşılanmasında onay belgesi düzenlenmesi,
onay takiben ihale yetkilisince görevlendirilen kişi veya
kişiler tarafından piyasa fiyat araştırması yapılması ve
buna ilişkin belgelerin dayanakları ile onay belgesine
eklenmesi zorunludur. ‘’ şeklinde ifade edilmiştir. Bu
bağlamda 22/d kapsamında alımı yapılacak işe ilişkin
olarak idarelerce düzenlenen yaklaşık maliyet hesap
cetveli, alımın niteliğine göre hazırlanan şartname
ve/veya sözleşme tasarısı onay belgesine eklenir ve bu
onay belgesi ihale yetkilisince onaylanır.
23/39
Doğrudan temin suretiyle yapılacak alımlarda
belge düzeni bakımından uyulması gereken
kurallar konusunda Merkezi Yönetim Harcama
Belgeleri Yönetmeliği hükümlerinin gözetilmesi
gerekmektedir.
Merkezi
Yönetim
Harcama
Yönetmeliğine göre onay belgesinde;
Belgeleri
-alım konusu işin nevi, niteliği ,
-varsa proje numarası,
-miktarı
24/39
-gereken hallerde yaklaşık maliyeti,
-kullanılabilir ödeneği ve tertibi,
-alımda uygulanacak usulü,
-avans ve fiyat farkı verilecekse şartları yer alır ve
söz konusu belge harcama yetkilisinin imzasını
taşır.
25/39
5- PİYASA FİYAT ARAŞTIRMA
TUTANAĞININ DÜZENLENMESİ :
İhale yetkilisince görevlendirilen kişi veya
kişiler piyasa araştırması sonucunda ekonomik
açıdan en avantajlı teklifi belirleyerek piyasa fiyat
araştırma tutanağı tanzim ederler.
26/39
6-SÖZLEŞME YAPILMASI :
Mal veya hizmet yada yapım işinin belli bir süreyi
gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye
bağlanması zorunlu olup bir defada yapılacak
alımlarda ise sözleşme yapılması idarelerin
takdirindedir. Bu bağlamda alımın sözleşmeye
bağlanması öngörülmüş ise ihale yetkilisi ile
yüklenici
arasında
sözleşme
imzalanır.
Sözleşmenin notere tescili zorunlu değildir.
27/39
Sözleşme tanzim edilmesi durumunda, Damga
Vergisi Kanunu hükümlerine göre binde 8,25
oranındaki sözleşmeden doğan verginin sözleşme
bedeli
üzerinden
hesaplanarak
sözleşme
imzalanmadan önce peşin olarak bağlı vergi
dairesine veya muhasebe birimine yüklenici
tarafından alındı karşılığı yatırılması sağlanmalıdır.
28/39
7- MUAYENE VE KABUL İŞLEMLERİ:
22/d’ye göre yapılacak mal alımlarında Muayene
ve Kabul Komisyonu kurulmadan idare
yetkilisince kabul işlemleri yapılabilir. Bu
takdirde, Taşınır İşlem Fişi düzenlenir. Şayet mal
muayene ve kabul komisyonu kurulacak ise, işin
muayene ve kabul işlemleri, idarelerce kurulacak
en az 3 kişilik muayene ve kabul komisyonunca
yapılır. Mal veya yapılan iş yükleniciye teslim
edilmedikçe muayene ve kabul işlemleri
yapılamaz.
29/39
8- ÖDEME BELGELERİNİN DÜZENLENMESİ:
22/(d) bendine göre doğrudan temin usulüyle
yapılacak mal ve hizmet alımları ile yapım işi
bedellerinin ödemelerinde;
a) Onay Belgesi,
b) Piyasa Fiyat Araştırma Tutanağı,
c) Düzenlenmesi gerekli görülmüşse sözleşme
d) Fatura
e) Gereken hallerde, muayene ve kabul komisyon
tutanağı, kabul işleminin idarece yapılması
halinde düzenlenmiş belge,
f) Mal ve malzeme alımlarında, taşınır işlem fişi ,
Ödeme Emri Belgesine bağlanır.
30/39
Alım bedellerinin bir defadan fazla tahakkuk
ettirilmesi halinde diğer ödemelerde Ödeme
Emri Belgesine :
a) Fatura
b) Taşınır İşlem Fişi
c) Gereken hallerde muayene ve kabul komisyon
tutanağı, kabul işleminin idarece yapılması
halinde ise düzenlenmiş belge,
Bağlanmalıdır.
31/39
B. 22/(d) MADDESİNE GÖRE DOĞRUDAN
TEMİNİN GETİRDİĞİ KOLAYLIKLAR
1.sözleşme yapma zorunluluğun bulunmaması: 22/(d)
bendinde yazılı tutarı aşmayan ihtiyaçların
karşılanmasında sözleşme yapılması zorunlu
değildir. Ancak idarece gerek duyulması halinde
yazılı bir sözleşme yapılması mümkündür. Akaryakıt
alımı, taşıt bakımı ve onarım gibi alımlarda
sözleşme yapılmasının yararlı olacağı söylenebilir.
Ayrıca belirli bir süreyi gerektiren işlerde sözleşme
yapılması ileride çıkabilecek bir çok sorunun
çözümü için gerekmektedir.
32/39
2. İhale dokümanı hazırlanması zorunlu değildir.
22/(d) bendine göre yapılacak alımlarda yaklaşık
maliyet tespiti de zorunlu değildir.
3. İhale komisyonu kurulması ve ihale kararı
alınması zorunlu değildir.
4. İlan yapılması ve geçici veya kesin teminat
alınması zorunlu değildir.
5. Yazılı teklif alınması zorunluluğu yoktur.
33/39
6. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu
maddesinde sayılan yeterlik şartlarının aranılması
zorunlu değildir.
7. Şartname hazırlanması zorunlu değildir.
8. Katılma yasaklarının bulunup bulunmadığının
teyidi zorunlu değildir.
9. Yapım işi gerçekleştirilmesi halinde uygulama
projesi
hazırlama
zorunluluğu
bulunmamaktadır.
34/39
35/39
C. 22/(d) MADDESİNE GÖRE İDARELERİN
UYMASI GEREKEN ZORUNLULUKLAR
1. Ödenek temini
2. Doğrudan temin işlemlerini yürütmek üzere “en az bir
kişi” yazılı olarak görevlendirilmelidir.
3. Görevlendirme her bir işlem için tekrarlanmalıdır. Genel
görevlendirme mümkün değildir.
4. Görevlendirilen kişi ve kişiler piyasada fiyat araştırması
yapmalıdır.
5. Fiyat araştırması sonucunda tespit edilen fiyat, alımdan
önce ihale yetkilisince onaylanmalıdır.
6. Mevzuattan kaynaklanan (Fatura, onay, Taşınır İşlem
Fişi, Piyasa Fiyat Araştırma Tutanağı) zorunluluklar yerine
getirilmelidir.
36/39
37/39
38/39
39/39