Transcript Twórcze kompetencje nauczyciela, wyzwalanie dzieci*cej

Twórcze kompetencje nauczyciela wyzwalanie dziecięcej
kreatywności w klasie
z sześciolatkiem
mgr Ewa Demczuk
mgr Leokadia Urbaniak
SZKOŁA POWINNA BYĆ
MIEJSCEM NAJLEPSZEJ
ZABAWY i źródłem radości
Fascynujący świat nudna szkoła
 Wyobraź sobie, że…
W jaki sposób kamień tam się
znalazł?
Jak można go stamtąd
usunąć?
Jak uratować owieczkę?
W pogoni za realizacją programu, przewodnika
metodycznego, podręcznika uczy się bezradności,
pesymizmu, „produkuje się” lepszych i słabszych uczniów.
Próba oceny twórczych kompetencji nauczycieli
Edukacja zniewala,
ale wyzwolenie
wymaga edukacji
prof. Tomasz Szkudlarek
Nauczyciel – „homo creator”
Co w tym kontekście powinien umieć nauczyciel dziecka
sześcioletniego?
Tworzenie jest jedną z cech wyróżniających
człowieka. Jako homo creator może on
zmieniać, ulepszać siebie i swoje otoczenie.
Postawa twórcza przejawia się ciekawością życia, żądzą wiedzy,
zainteresowaniem światem, zdziwieniem, chęcią poznania siebie i świata
oraz inwencją przejawianą w tym kierunku. Jest to również
wewnętrzna motywacja do samodoskonalenia, wychodzenia poza
zastane układy, przełamywania barier i przezwyciężania przeszkód.
Cechy i powinności twórczego nauczyciela








SAMOPOZNANIE
EMPATIA
ŻYCZLIWOŚĆ
AUTENTYCZNOŚĆ
AKCEPTACJA UCZUĆ
KONKRETNOŚĆ
BIEGŁOŚĆ
ODWAGA
 Twórczy nauczyciel:
- jest przewodnikiem
po świecie wiedzy ułatwia jej
zdobywanie, a nie
podaje jej.
Twórczy nauczyciel motywuje uczniów do działania,
zachęca do poszukiwania, do zadawania pytań i do
uczenia się.
Twórczość może rozwinąć się
tylko w bezpiecznej atmosferze,
w której o wszystko można
zapytać, wszystko
zakwestionować i o wszystkim
dyskutować, w której uczeń nie
będzie się bał negatywnej oceny
nauczyciela.
Dychotomie







Nowe – znane (dla mnie)
Ważne – nieważne
Potrzebne (przydatne dla mnie) - niepotrzebne (dla mnie)
Intrygujące (dla mnie) – nudne (dla mnie)
Nietypowe, zaskakujące (dla mnie) – typowe, codzienne
Śmieszne – neutralne
Wymagające wyjaśnienia – niewymagające wyjaśnienia
 Mózgi uczniów bez udziału świadomości wyłapują to, co nowe,
zaskakujące, intrygujące, przydatne…, kierują się przy tym własnymi
subiektywnymi kryteriami. Uwaga automatycznie zanika, gdy omawiane
zagadnienia ocenione zostaną przez układ limbiczny jako małe istotne,
nie wnoszące nic nowego, nie wymagające wyjaśnień. Wyłączają one
tzw. detektor nowości.
Nauczyciel pobudza ciekawość poznawczą
dzieci - stawia i odpowiada na pytania
Albert Einstein nawoływał:
„Najważniejsze, to nie
zaprzestać zadawania pytań.
Ciekawość ma dobrą rację
istnienia. (...) Obyśmy nigdy
nie utracili świętej
ciekawości”.
W edukacji ze zdziwieniem
mamy do czynienia, kiedy
dziecko styka się po raz pierwszy
z nieznaną sytuacją
Ciekawość wiąże się z twórczym
odkrywaniem świata…
Twórcze predyspozycje nauczyciela- potencjał
dywergencyjny/twórczy
 Wskaźnikami potencjału twórczego jest:
płynność, giętkość, oryginalność oraz
wrażliwość na problemy i elaboracja
Płynność – selekcja informacji
 Płynność jest rozumiana, jako
zdolność do wytwarzania w krótkim
czasie wielu słów, sentencji, idei,
pomysłów i tym podobnych;
 Im więcej pozytywnych bodźców,
tym lepsze warunki do rozwoju
sześciolatka;
 Dzieci sześcioletnie pragną dużej
liczby nowości, zmian, różnych form
aktywności i celów będących
wyzwaniem;
 Aktywna i twórcza nauka wpływa na
liczbę i różnorodność powstających
w tym wieku połączeń neuronalnych
odpowiedzialnych za płynność
myślenia
Giętkość – mniej słów więcej działań
Giętkość myślenia można ująć, jako
zdolność wytwarzania jakościowo
Potrzebujemy prawdziwych, trójwymiarowych
różnych wytworów a także zmiany
pomocy dydaktycznych – takich, które
kierunku poszukiwań;
angażują emocjonalnie, sprawiają radość
Uczniowie nie mogą uczyć się reguł i zasad –
muszą je samodzielnie odkrywać
Nauczyciel jest organizatorem i animatorem różnych sytuacji
dydaktycznych, wskazuje uczniom drogę uczenia się w czasie
grupowego i indywidualnego działania edukacyjnego (stwarza
warunki do dokonywania odkryć)
Oryginalność – nie bójmy się
innowacji!
 Oryginalność myślenia
umożliwia dostrzeganie
nowych, niezwykłych aspektów
sytuacji, problemów,
wychodzenia poza
stereotypowe rozwiązania;
 Małe dzieci uczą się
najefektywniej, gdy zapominają,
że się uczą;
 Projekty, metody aktywne,
teatralizacja (różne rodzaje
inscenizacji i dramy);
Co to jest drama?
Drama jest specyficzną formą artystyczną zbliżoną do teatru.
Wykorzystuje jego techniki i środki. Jest jednak formą przede
wszystkim improwizowaną. Szczególnie sprawdza się w pracy
z najmłodszymi 5 - 10 latkami, gdzie nie ogranicza działania,
pozwala rozbudzić wyobraźnię, wykreować postać..
Żywy obraz - balet
Pantomima – głaszczę malutkiego kotka
Teatralizacja angażuje ucznia poznawczo, emocjonalnie i ruchowo, pozwalając na
zdobywanie wiedzy o sobie, stawianie pytań, poszukiwanie odpowiedzi oraz
konstruowanie wiedzy o świecie w kontekście interakcji społecznych.
Wprowadzenie do zajęć edukacyjnych elementów teatralizacyjnych w niezwykły
sposób wzbogaci każdego ucznia, jego wyobraźnię, aktywność, kreatywność,
otwartość i wiedzę.
Dla dzieci w młodszym wieku szkolnym kreacja teatralna aktora –
amatora jest nową jakością doświadczania siebie
W takim teatrze, który tworzą dzieci jest sporo miejsca na improwizację
i niekonwencjonalność
Wrażliwość na problemy – uczucia są
pochodną relacji z innymi ludźmi
 wrażliwość na problemy to zdolność wykrywania wad, luk,
niedostatków oraz trudności występujących w różnych
sytuacjach i działaniach ludzi;
 Siła i otwartość dziecka, podatność na uczenie się i
dostrzeganie przez niego problemów jest jego odpowiedzią na
otwartość nauczyciela z którym się spotyka , którego naśladuje
i któremu ufa;
 Oczekując szacunku, najpierw okazujmy go sami;
 Od samego początku należy dbać o relacje i dostarczać dobrych
wzorów zachowania.
Nauczyciel pozwala współdziałać, współpracować,
komunikować się, rozwiązywać problemy, pytać
i podejmować różnorodne działania
Nie jest ważne, jak i o co dziecko
pyta, ale że w ogóle pyta.
Powinniśmy
nagradzać i
doceniać sam
fakt pojawiania
się pytań, a nie
ich formę czy
treść.
Dokąd biegnie droga…
Gdzie mieszkają kolory?
Po co wieje wiatr?
Gdzie mieszka szczęście?
Gdzie mieszkają pory roku?
Dokąd odchodzą pory roku?
Gdzie ptaki uczą się śpiewać?
Gdzie mieszka cisza?
Gdzie się chowa ciepło w zimie?
Gdzie się chowa ciemność?
Dokąd lecą bańki mydlane?
Dokąd idzie droga?
O czym myślą biedronki?
Gdzie zaczyna się tęcza?
O czym rozmawiają krople deszczu?
Kiedy biedronka jest szczęśliwa?
Jakie może być morze?
Jakie może być morze?
?
Dlaczego morze jest słone?
Skąd przypływają chmury?
Jak złapać wiatr?
Kogo goni wiatr?
Na co czeka kamień?
Co można usłyszeć w lesie?
Co można policzyć?
Co w trawie piszczy?
Elaboracja
 Elaboracja zdolność
ekspresyjnego,
wyczerpującego,
pełnego szczegółów
zamknięcia sytuacji
problemowej.
TRAWA JEST ZIELONA JAK...,
Trawa jest miękka jak…,
Uzupełnij, w jak najbardziej pomysłowy sposób, porównania dotyczące trawy.
Trawa jest tajemnicza jak..
Skąd się bierze łąkowa muzyka?
Po co są marzenia?
Dziękujemy za uwagę