Transcript SZTUKA A GEOMETRIA CHAOSU

Matematyka sztuki
Geometryzacja sztuki może być wyrazem potrzeby
ładu, która jest właściwa człowiekowi.
Grzegorz Sztabiński
„O ile nie posiadamy dowodów, że jest inaczej, oczekujemy
niezmienności rzeczy. Bez zaufania w stabilność świata
nie moglibyśmy przetrwać. Nasze zmysły nie poradziłyby
sobie z zadaniem tworzenia w każdej chwili na nowo mapy
otoczenia. (… ) Cały nasz aparat zmysłów nastrojony jest
w zasadzie na monitorowanie nieoczekiwanych zmian.
Ciągłość przestaje być po jakimś czasie rejestrowana, co
jest prawdą na płaszczyźnie zarówno fizjologicznej jak i
psychologicznej. Fiksując oko na danym układzie, co jest
obecnie możliwe do zarejestrowania dzięki urządzeniu
nakładanemu na gałkę oczną, stwierdzimy, że percept
zaniknie z powodu nieustannych drgań. Wszelkie doznania
zmysłowe, obrazy czy dźwięki o charakterze ciągłym
znajdą się poniżej progu uwagi.“
E. H. Gombrich Zmysł porządku. O psychologii sztuki dekoracyjnej; UNIVERSITAS; Kraków 2009; str. 107
Habituacja (przywykanie) jest zjawiskiem neurologicznym. Występuje w układzie nerwowym
w odpowiedzi na wielokrotne powtarzanie się tego samego bodźca (obojętnego), nie
niosącego żadnej istotnej informacji (zmiany). Odpowiedź układu na kolejne bodźce jest
wówczas coraz mniejsza.
Efekt ten można zaobserwować w przypadku wszystkich zmysłów człowieka, na przykład:
- Zmysł dotyku: Należy się położyć bez ruchu, tak aby żadna część ciała, nie była
przyciśnięta do niczego zbyt mocno. Po kilkunastu minutach w bezruchu nie odczuwamy
już żadnego dotyku, choć wciąż odczuwamy wrażenia temperatury (te receptory mają
dłuższy czas habituacji). Innym przykładem z dnia codziennego jest przyzwyczajenie się
do ubrań i nieodczuwanie ich obecności.
- Zmysł słuchu: Czytając książkę w pociągu, po chwili przestajemy postrzegać stukot kół
- Zmysł wzroku: Należy jak najdłużej wpatrywać się w jeden punkt bez mrugnięcia. W
okolicy nie może być silnych źródeł światła (za bardzo męczą wzrok). Po pewnym czasie
na siatkówce zostanie utrwalony negatywowy obraz tego, co widać. Obraz ten coraz
bardziej nakłada się na obraz wpadający do oka, aż powstaje jednolita szarość. Dość
trudno otrzymać ten efekt, gdyż oko szybko się męczy, a każde mrugnięcie zmienia
bodźce oddziaływające na siatkówkę, przeszkadzając w uzyskaniu efektu habituacji.
Habituacja jest wykorzystywana przy polowaniu przez niektóre ptaki drapieżne, u których
mimowolne ruchy oczu nie występują. Dzięki temu ich oczy podczas szybowania wysoko
ponad terenem łownym podlegają habituacji i tym samym pokazują wyłącznie wszelkie
ruchy zwierząt na ziemi - nieruchome obiekty przy szybowaniu na dużej wysokości
praktycznie nie zmieniają swego wyglądu, więc siatkówka do nich przywyka.
DEFINICJA FRAKTALI
• fraktale nie są określane wzorem, lecz
zależnością rekurencyjną;
• są samopodobne;
• ich wymiar nie jest, lub nie musi być
liczbą całkowitą.
Benoit Mandelbrot „Fractal Geometry of Nature” 1977
Gra w chaos
SZTUKA FRAKTALNA
Salvador Dali, Twarz wojny, 1940
EKSPRESJONIZM ABSTRAKCYJNY
Ekspresjonizm abstrakcyjny ( tzw. szkoła nowojorska ) to ruch artystyczny
kształtujący się w malarstwie amerykańskim w latach 40 XX wieku pod
wpływem nowoczesnego malarstwa europejskiego. Uznawany za
pierwszy czysto amerykański ruch o światowym znaczeniu.W sensie
technicznym ekspresjonizm abstrakcyjny wywodzi się z surrealizmu, z
naciskiem kładzionym na spontaniczny, automatyczny czy wręcz
podświadomy akt twórczy. Ruch łączył w sobie głębię emocjonalną i
pragnienie samowyrażenia się ekspresjonistów z antyfiguratywną
estetyką europejskich szkół abstrakcyjnych, takich jak kubizm, bauhaus
czy futuryzm. Był postrzegany jako nurt buntowniczy, anarchistyczny,
wysoce idiosynkratyczny, a nawet według niektórych, wręcz
nihilistyczny.Termin stosuje się do określenia różnorodnych w praktyce
stylów wielu artystów działających w Nowym Jorku.
Action-painting
Oparty na przypadkowości i spontanicznym
działaniu, za pierwszoplanowy uważa akt
twórczy. Odwołuje się do podświadomości
artysty, odruchowego działania jako jedynie
autentycznego sposobu tworzenia.
Willem de Kooning
Color-field painting
W color field painting najistotniejszym
elementem jest kolor. Uwaga twórcy
skupia się na przekazaniu barwy,
rozciągniętej na dużej powierzchni
malarskiej, jako nośnika emocji. Proces
twórczy podlega tutaj ścisłej kontroli.
Mark Rothko
Barnett Newman
Mimo niejednorodności wewnątrz ruchu, jego reprezentantów
cechowały pewne podobieństwa. Było to zamiłowanie do dużych
płócien, nacisk na płaskość, podejście "całościowe" – traktujące
wszystkie fragmenty płótna z równą uwagą, bez skupiania się na części
centralnej z pominięciem krawędzi.Ekspresjonizm abstrakcyjny, jako
pierwszy oryginalnie amerykański nurt w sztuce, ukazał światu
żywotność i kreatywność Ameryki lat po II wojnie światowej. Zwrócił też
uwagę na jej potrzebę i umiejętność rozwoju w sensie estetycznym,
niezależnie od europejskich standardów.Kanadyjski artysta, Jean Paul
Riopelle wprowadził ekspresjonizm abstrakcyjny w Paryżu w latach 50.
W latach 60. ruch utracił swe znaczenie, stanowiąc inspirację dla takich
nurtów artystycznych jak pop-art i minimalizm, jednak część
przedstawicieli abstrakcyjnego ekspresjonizmu tworzyła nadal w
podobnym stylu.
.
Jackson Pollock, Number 14, 1951
kson Pollock, Blue Poles: Number 11, 1952
„Termin „zbieg okoliczności“ jest tu pomocny,
ponieważ wskazuje, że zaskoczenie bierze się
z połączenia dwóch wydarzeń lub ich
konfiguracji. Ponieważ w przypadku rzucania
farby przez artystę zaangażowanych jest wiele
zmiennych – lepkość rozpuszczalnika, odległość
od płótna, kierunek i siła rzutu – mamy słuszność,
oczekując rezultatu przypadkowego, czyli
losowego. Odkrycie prawa decydującego o
określonej konfiguracji uznalibyśmy za wielce
zaskakujące, niezależnie od tego, czy jego
struktura opisana byłaby w kategoriach znaczenia,
czy w terminach geometrii.“
Wymiar fraktalny to wymiar
samopodobieństwa będący stosunkiem
logarytmu z ilości (N) samopodobnych
elementów do logarytmu z ich odwróconej
skali (s):
log N 
1 
log 
s 
