Transcript PPT Slayt
1-1 Örgütsel Davranış BUS-275/276 Yard. Doç. Dr. Bakiev, Ph.D. 4-2 Örgütsel Davranış Stephen P. Robbins ve Timothy A. Judge çeviri Chapter 4 Kişilik ve Degerler Bu Kısmı Okuduktan Sonra, Şunları Yapabiliyor Olacaksınız: 4-3 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kişiliği tanımlama, nasıl ölçüldüğünü ve bireyin kişiliğini hangi faktörler belirlediğini anlatmak Myers-Briggs türü kişilik indikatör çerçevesini anlatmak ve onun güçlü ve zayıf yanlarını değerlendirmek Big Five kişilik modelinde ana kişisel özellikleri belirlemek ve bu özellikler işyerindeki davranışı nasıl tahmin ettiğini göstermek ÖD ile ligili diğer kişilik özellikleri belirleme Değerleri tanımlama, değerlerin önemini gösterme ve terminal ve enstrümental değerleri karşılaştırma Hoftede’nin milli kültür beş değer boyutunu tanımlamak Kişilik 4-4 Bir şahısın bir şeye tepki ve başkalarla etkileşim kurmanın toplam yollarıdır(Robbins ve Judge, 2012) Genelde ölçülebilen özellikler olarak şahısın gösterdiği utangançlık, agresivlik, itaatkarlık, tembellik, hırslılık, sadakat ve ürkeklik gibi terimler anlatılır Kişiliği Ölçme 4-5 Anketleme En yaygın Hata eğilimli Gözlemci-değerlendiren Anketler Bağımsız Değerlendirme Biraz daha kesin olabilir Kişilik Tanımlayıcılar 4-6 Kalıtım en baskın faktördür çalışmaları: genetik anne-babasından daha etkindir (Illies ve diğ., 2006) İkiz Çevre de etki eder Yaşlanma da yetenek derecelerini etkiler Temel kilik sabittir (Srivastava ve diğ., 2003) Kişilik Özellikleri Ölçme: Myers-Briggs Türü Gösterge 4-7 Dünyada en çaplı kullanılan kişilik –değerlendirme enstrumanı (Kennedy and Kennedy, 2004) Şahıslar: Dışadönük veya İçedönük (D/İ) Algılama veya Sezgisel (A/S) Düşünme veya Hissetme (D/H) Değerlendirmek veya Algılama (D/A) olarak sınıflandırılmışlar Sınıflandırmalar 16 kişilik türlerine birleştirilmistir (Ör: DSHA veya İADD) İş performansı ile ilişkisi yoktur Kişilik Özellikleri Ölçmek: Big-Five (Büyük-Beş) Modeli 4-8 Beş Özellik: Dışadönüklük (Mutlu, duyguların serbestçe ifade etme) Uyumluluk Dürüstlük (alt kademe yöneticiler) Duygusal Kararlılık (mutlu) Deneyime Açık olma (yenilikçi) İs performansı ile çok güçlü ilişkisi vardır (özellikle Dürüstlük ) (Barrick ve Mount, 1991; Hurtz ve Donovan, 2000) Diğer Kişililk Özellikler 4-9 Çekirdek öz-değerlendirme: Pozitif çekirdek özdeğerlendirmesi olan kişiler kendilerini severler ve işyerinde kendilerini yetenekli ve etkili görürler (Erez and Judge, 2001). Makyavelianizm: Yüksek makyavelistler pragmatik, duygusal olarak mesafeli ve araçlar sonucu haklı çıkardığı inancına daha meyilli olurlar. Narsizm: Kendini büyük gören kişi, aşırı hayranlık talep eder, aşırı kendine yetki verme duygusuna sahip ve kibirlidir. ÖD’ı Etkileyen Ana Kişilik Özellikler 4-10 Kendini İzleme Durumsal faktörlere uymak için ve çevereye uymak için davranışı ayarlamak (Snyder, 2000) Risk Alma Risk alma isteği • Atürü Kişilik •Rekabetçi, Aceleci & Tahrikçi (Freidman and Rosenman, 1974) • Proaktif Kişilik •Fırsatları tespit eder, insiatif gösterir, harekete geçer ve durumu korur (Grant, 2000) Değerler 4-11 Değerler bizim en iyi davranış modu ve varlığın son-hali hakkında olan değerlendirmemizi temsil eden temel kararlarımızdır (Rokeach, 1973) Değer Sistemleri 4-12 Kişisel değerleri öncelik sırasına göre temsil eder: kişiye olan önemi Yoğunluk– diğer değerler ile karşılaştırmalı önemi İçerik– Değerler hiyerarşisi nispeten sabit olma eğili vardır Deperler tutumlar, motivasyon ve davranış için bir temeldir Algıyı etkiler ve objektifliği bulandırır Rokeach Değer Anketi 4-13 Terminal değerler ulaşmak istediğimiz son hedefimizi tanımlar İnsanın hayatı boyunca ulaşmak istediği hedefleridir Instrumental değerler terminal değerlere ulaşmak için tercih edilen modlar veya araçlar Terminal Değerlerin Örnekleri 4-14 Konforlu yaşam (refah hayat) Heyecanlı hayat (tahri edici, actif yaşam) Başarı duygusu (uzun süren katkı) Barış dünyası (savaşsız dünya) Güzellik dünyası (tabiat güzelliği ve sanat) Eşitlik (kardeşlik, herkese eşit fırsatlar) Aile güvenliği (sevenlerinize iyi bakma ) Özgürlük (bağımsızlı,serbest seçim) Mutluluk (hoşgörü) Instrumental Değerler Örnekleri 4-15 Hırslı (çok çalışkan, can atan) Geniş görüşlü (açık görüşlü) Yetenekli (yetkili, etkili) İstekli (kaygısız, neşeli) Temiz (temiz, düzenli) Cezur (inançlarını koruyabilen) Bağışlayıcı (affetme isteği olan) Yardımsever (diğerlerin iyiliği için çalışan) Dürüst (dürüst, samimi) Kişilik-İş Uyumu: Holland’ın Altıgeni 4-16 İş tatmini ve işten ayrılma kişilik görev arasındaki uyuma Yakın olan alanlar birbirine benzer Karşıda olan alanlar birbirinde farklıdır • Mesleki Tercih Envanter anketi Kişi-Organizasyon Uyumu 4-17 Çalışanların kişilikleri kurumsal kültüre uyması bir spesifik işin karakteritiklerine uymasından daha önmlidir Bu uyum iş tatmini, kurumsal bağlılık ve işten ayrılmayı tahmin eder. Global Uygulamalar 4-18 Big Five (Büyük Beş) Modeli kültürden kültüre değişiyor En önemli farkı faktörler ve ülke türü Değerler kültürler arası farklılık arzeder Kültürleri değerlendirmek için iki tane çerçeve: Hofstede GLOBE Hofstede’in Kültürleri Değerlendirme Çerçevesi 4-19 Bei faktör: Güç Mesafesi Bireycilik Kolektivizme karşı Erkeklik Feminizme karşı Belirsizlikten Kaçınma Kısa süreli Oryantasyon Uzun süreli Oryanasyona karşı GLOBE* Kültürleri Değerlendirme Çerçevesi 4-20 Devm eden dokuz faktör çalışması: Kendine güven Geleceğe yönelim Cins farklılıkları Belirsizlikten Kaçınma Güç Mesafesi Bireycilik/ kolektivizm Grup içi kolektivizm Performans oryantasyon Insan orantasyon *Global Leadership and Organizational Behavior Effectiveness Manajerlere Uygulamalar 4-21 Kişilik: En iyi iş uyumunu bulmak için iş, grup ve kurumları değerlendirin İşe alımda Big Five en iyi araçlardandır Myer-Briggs Türü Gösterge gelişim ve eğitim için iyidir Değerler: Tututmlar, davranışlar ve algıları çok etkiler Bireylerin değerlerini ve kurumsal kültürü uyarlayın Unutmayın… 4-22 Kişilik Bir şahısın bir şeye tepki ve başkalarla etkileşim kurmanın toplam yollarıdır Kolayca ölçülür Big Five (Büyük Beş)Kişilik Özellikleri ÖD kriterlerinin birçoğu ile alakalıdır Davranış tahmin etmede çok faydalı olabilir Değerler Kültürlerarası ve kültürler içi değişiyor Özet 4-23 1. 2. 3. 4. 5. 6. Kişiliği tanımlama, nasıl ölçüldüğünü ve bireyin kişiliğini hangi faktörler belirlediğini anlatmak Myers-Briggs türü kişilik indikatör çerçevesini anlatmak ve onun güçlü ve zayıf yanlarını değerlendirmek Big Five kişilik modelinde ana kişisel özellikleri belirlemek ve bu özellikler işyerindeki davranışı nasıl tahmin ettiğini göstermek ÖD ile ligili diğer kişilik özellikleri belirleme Değerleri tanımlama, değerlerin önemini gösterme ve terminal ve enstrümental değerleri karşılaştırma Hoftede’nin milli kültür beş değer boyutunu tanımlamak