Transcript Asit ve Bazlar İle İlgili Sunu

Asitler ve
Bazlar
2
ASİT-BAZ
TANIMI
Arrhenius AsitBazTanımı
Bronsted Lowry
Asit-Baz Tanımı
Lewis AsitBaz Tanımı
08.05.2014
3
Arrhenius Asit-Baz Tanımı (1884)
Hidrojen içeren ve suda çözüldüğünde
H+ iyonu oluşturan maddelere asit denir.
HCI
HNO3
H++Cl–
H+ + NO–3
H2SO4
2H+ + SO4–2
H3PO4
3H+ + PO4 -3
08.05.2014
4
Bronsted-Lowry Asit-Baz Tanımı (1923)
 Proton (H+ )iyonu verme
eğiliminde olan maddelere
asit denir.
 Proton (H+ ) iyonu alma
eğiliminde olan maddelere baz
denir.
HCl + H2O  Cl– + H3O+
NH3 + H2O  NH4+ + OH-
Asit + Baz  Baz + Asit
Baz + Asit  Asit
+ Baz
08.05.2014
5
Lewis Asit-Baz Tanımı
Elektron çifti veren tür
baz, elektron çifti alan
ise asittir.
Asit
Asit
Baz
Baz
08.05.2014
6
Konjuge Asit ve Baz Çiftleri
Konjuge çift
Asit+Baz  Baz+Asit
Konjuge çift
HF + H2O
Konjuge
asit
H2PO4– + OH–
Konjuge
asit
Konjuge
baz
Konjuge
baz
F– + H3O+
Konjuge
asit
Konjuge
baz
HPO42– + H2O
Konjuge
baz
Konjuge
asit
08.05.2014
7
Asit Ve Bazların Kuvveti
Elektrolit
Suda ve bazı çözücülerde
çözündüğü zaman iyonlaşarak
elektriği ileten çözeltilere elektrolit
denir.
Kuvvetli elektrolitler bir
çözücüde tamamen, zayıf
elektrolitler ise kısmen iyonlaşır.
08.05.2014
8
Asit Ve Bazların Kuvveti
Kuvvetli Asit
Kuvvetli baz
Suda tamamen
iyonlaşan asitlere
kuvvetli asit denir.
Suda tamamen
iyonlaşan iyonlaşan
bazlara kuvvetli baz
denir.
HCl, HBr, HI, HF ,
HCN, HNO3, H2SO4
NaOH, KOH, LiOH,
RbOH, CsOH
08.05.2014
9
Asit Ve Bazların Kuvveti
Zayıf Asitler
Zayıf bazlar
Suda kısmen iyonlaşan
Suda kısmen iyonlaşan
bazlara denir.
asitlere denir.
Örnek;
Örnek;
(RCOOH), CH3COOH
(NH3) Aminler
C6H5COOH, H2S, H2CO3,
(RNH2, R2NH, R3N),
H2SO3
CH3CH2NH2,(CH3)2H,
(C3H7)3N, C5H5N
08.05.2014
10
Asitlerin Özellikleri
1- Sulu çözeltileri elektrik
akımını iletir.
2- Sulu çözeltilerinin tatları
ekşidir (limon, sirke gibi).
3- Turnusol kağıdının rengini
maviden kırmızıya
dönüştürürler.
4- Sulu çözeltilerine, (suda
çözündüklerinde) hidrojen
iyonu (H+) verirler.
5- Plastik ve camlara etki
edemezler.
6- Saf haldeyken elektrik
akımını iletmezler.
7- Yakıcı özelliktedirler.
8- Bazlarla birleşerek
nötrleşirler ve tuz ile su
oluşturup ısı açığa çıkarırlar.
Nötrleşme tepkimeleri
ekzotermiktir.
9- Aktif Metallerle tepkimeye
girerek metal tuzu
oluştururlar ve H2 (hidrojen)
gazı açığa çıkarırlar.
08.05.2014
11
Asitin Değerliği
Bir asitin değerliği suya
verdiği H+ iyonu
miktarına yada (H)
sayısına bağlıdır.
HCl → H+ + Cl-
(1 değerlikli)
HNO3 → H+ + NO3-
(1 değerlikli)
H2SO4 → 2 H+ + SO4-2 (2 değerlikli)
H3PO4 → 3 H+ + PO4-3 (3 değerlikli)
Not: Asitlerin üzerine su ilave edilmez.
08.05.2014
12
BAZI ASİT VE İYONLARI
+
-
H2SO4
H + HSO4
HNO
H+ + NO3
HCIO4
H+ + CIO4-
3
-
08.05.2014
13
Günlük Hayatta Kullanılan Bazı Asitler
 Sirke, seyreltik bir asetik asit(CH3COOH) çözeltisidir.
 Araba akülerinde sülfürik asit (H2SO4) kullanılır.
 Nitrik asit (HNO3 ), boya ve gübre yapımında kullanılır.
 Temizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit (HCl)çözeltisidir.
08.05.2014
14
Bazların Özellikleri
 Baz içine fenolftalein çözeltisi
damlatıldığında, baz pembe renk
alır.
 Fenolftalein asit içine
konulduğunda asitin rengini
değiştirmez.
 Bazlar da asitler gibi suda
iyonlarına ayrıştıkları için
elektrik akımını iletir.
 NaOH ve KOH kuvvetli
bazlardır. Kuvvetli bazlar
metallere ve dokulara
tahriş edici etki yapar.
 Amonyağın buharı göze,
burna ve solunum yoluna
zarar verir.
08.05.2014
15
08.05.2014
16
08.05.2014
17
Günlük Hayatta Bazların Kullanım Alanları
 Sodyum hidroksit ( NaOH ) sabun yapımında
kullanılır. Bu yüzden sabun ağzımıza ve
gözümüze değdiğinde acı verir.
 Diş macunu ve şampuanlarda da baz olduğu için
acı tat verir.
 Amonyaklı sıvı maddeler, yağ ve kireç sökücü
olarak ev temizleyicilerinde kullanılır.
08.05.2014
Bazların Değerliği
18
Bir bazın değerliği suya verdiği OH- iyonunun miktarına
yada yapısındaki OH sayısına bağlıdır.
NaOH
KOH
Ca(OH)2
Al(OH)3
-
Na+ + OH
(1 değerlikli )
K+ + OH
(1 değerlikli )
Ca+2 + 2OH (2 değerlikli )
Al+3 + 3OH (3 değerlikli )
08.05.2014
Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi
20
pH Ölçüsü
 Bir sıvı çözeltideki asit miktarı, pH ölçüsü olarak
adlandırılan bir yöntemle tespit edilir.
 Bunun için pH kâğıdı ya da pH metre aleti
kullanılır.
 pH kâğıdı çözeltinin asitlik derecesine göre renk
değiştirir.
 pH ölçüsüne göre çözeltinin asitliği 0 - 14
arasında değerlendirilir.
08.05.2014
21
pH Ölçüsü
 0 - 7 arası değerler asit,
 7-14 arası değerler baz için kullanılır.
 pH değerinin 7 olması çözeltinin nötr olduğunu gösterir.
08.05.2014
Ph Nedir?
22
pH , bir çözeltinin asitlik veya bazlık derecesini tarif eden ölçü birimidir.
0'dan 14'e kadar olan bir skalada ölçülür. pH teriminde p; eksi logaritmanın
matematiksel sembolünden ve H ise Hidrojenin kimyasal formülünden
türetilmişlerdir.
pH = - log[H3O+]
H2O(s) + H2O(s)
veya
pH = - log[H+]
+
-
H3O +OH
-14
2
+
K[H2O] Ksu = [H3O ][OH ] = 1.0 × 10 (25 oC )
08.05.2014
23
pH Saf suda Hidronyum iyonu ve Hidroksil iyonu
konsantrasyonları eşittir.
[H3O+] = [OH-] = 1.0 x 10-7 (25°C)
pH < 7.00
asidik
çözeltiler
pH = 7.00
nötr çözeltiler
pH > 7.00
bazik
çözeltiler
08.05.2014
24
pH Hesaplamaları
Kuvvetli Asit ve Bazlarda
Kuvvetli asitlerde pH direkt
kuvvetli asitten gelen H+ iyonu
konsantrasyonu kullanarak
hesaplanır.
Burada suyun iyonlaşmasından
gelen H+ ve OH iyonları ihmal
edilir.
Zayıf Asit ve Bazlarda
Zayıf asit ve bazlarda asitlik
veya bazlık denge sabiti
kullanılır. Burada suyun
iyonlaşmasından gelen H+ ve
OH iyonları duruma göre
ihmal edilir veya edilmez.
08.05.2014
25
Zayıf Asit ve Bazlarda İyonlaşma
Zayıf asit ve bazlarda
asitlik veya bazlık
denge sabiti kullanılır.
H3O+(aq) + A (aq)
HA(aq) + H2O(s)
Ka =
[H3O+] [A-]
[HA]
CH3COOH + H2O
Ka=
H3O+ + CH3COO-
[H3O+] [CH3COO-]
[CH3COOH]
08.05.2014