Prirodne-vrijednosti šireg prostora Vrela Bosne

Doc.dr.Sadbera Trožić-Borovac

Prostor šireg područja Vrela Bosne obuhvata : -Primarne zajednice na obroncima Igmana na obodu -Sekundarne livadske zajednice -Tercijerne zajednice (antropogenizirane, obradive površine, ugažena staništa) -Močvarna područja Vrela Bosne i padina Stojčevca

BILJNE ZAJEDNICE:    MEZOFILNE LIŠIĆARSKO-LISTOPADNE ŠUME HRASTA KITNJAKA I OBIČNOG GRABA SA PROGRADACIJAKO- DEGRADACIJSKIM STADIJIMA HIGRO-MEZOFILNE LIŠIĆARSKO-LISTOPADNE ŠUME HRASTA LUŽNJAKA I OBIČNOG GRABA SA PROGRADIJCISKO-DEGRADACIJSKIM STADIJIMA ŠUME CRNE JOHE  ŠUME I ŠIBLJACI KRUŠINE I CRNE JOHE   ŠUME BIJELE VRBE ŠUME BIJELE I LOMLJIVE VRBE ŠIBLJACI SA TRNJINOM I KURIKOM  MEZOFILNE NITRIFICIRANE LIVADE  ACIDIFILNE MEZOFILNE LIVADE  HIGRO-MEZOFILNE LIVADE  HIGROFILNE LIVADE   HIGROFILNE NITRIFICIRANE LIVADE FRAGMENTI MEZO-TERMOFILNIH LIVADA ZAJEDNICE TRSTIKE – VODENE  ZAJEDNICE BARSKE VEGETACIJE  ZAJEDNICE HIGROFILNIH VISOKIH ZELJASTIH BILJAKA   ZAJEDNICE VODENJARA ZAJEDNICE IZVORA PARKOVSKI UREĐENA PODRUČJA  NITROFILNA VEGETACIJA U KULTURAMA  VEGETACIJA NAPUŠTENIH STANIŠTA

TABELA 1. KONSTATOVANE VRSTE BILJAKA NA PROSTORU ŠIREG PODRUČJA VRELA BOSNE broj vrsta Drveća zeljaste biljke gljive

131 > 400 20

mikrofite

102

specifičnost

zaštićene i ugrožene vrste medonosno i ljekovito bilje Jestive ugrožene i 26 vrata sa uskim arealom rasprostranj.

TABELA 1. KONSTATOVANE VRSTE ŽIVOTINJA NA PROSTORU ŠIREG PODRUČJA VRELA BOSNE životinje

broj vrsta specifičnost

invertebrata Ihtipopulaci.

sisari ptice

preko 30 7 20 52 pet endema ugrožene rijetke ugrožene i rijetke

Značajnosti živog svijeta: -Endemične vrste -Razvijene zajednice crne johe koje regulišu higrofilnost zemljišta -Uticaj alohtonih vrsta na ukupni biodiverzitet istraživanog područja - složenost ekoloških odnosa u ekosistemu šireg područja Vrela Bosne koja proizilazi iz ukupnog biodiverziteta u sadejstvu sa dugogodišnjim antropogenim utjecajem -Mogućnosti sprečavanja dalje degradacije ovog ekosistema kako u vremenu tako i u prostoru

 ZAŠTITA ŠIREG PODRUČJA VRELA BOSNE PODLOGA I USMJERENJE – PRIRODNA BOGASTVA  SVJETSKA UNIJA ZA KONZERVACIJU PRIRODE IUCN – (KATEGORIJE OD I-IV)  BIODIVERZITET KAO TEMELJ ZA ADEKVATNO UPRAVLJANJE  KONVENCIJA O BIOLOŠKOJ RAZNOLIKOSTI UPRAVLJANJE NA BAZI ZAŠTITE EKOSISTEMA PODRAZUMJEVA: 1. ZAŠTITU STANIŠTA KOJA OMOGUĆAVAJU EGZISTENCIJU SVIH NATIVNIH VRSTA U DATOM REGIONU 2. UPRAVLJANJE NA REGIONALNOJ SKALI KOJE OMOGUĆAVA UBLAŽIVANJE PRIRODNIH POREMEĆAJA 3. DUGOROČNO PLANIRANJE KOJE OMOGUĆAVA DUGOROČNU ZAŠTITU 4. OMOGUĆAVANJE UPOTREBE ZA LJUDSKE POTREBE NA NAČIN KOJI NEĆE REZULTIRATI ZNAČAJNE EKOLOŠKE DEGRADACIJE

VRELO BOSNE SA PROSTOROM STOJČEVCA PREMA SVIM KRITERIJIMA JE EKOLOŠKI SENZITIVNO PODRUČJE: a. REPREZENTATIVNO b. PEJSAŽNE VREIJEDNOSTI c. POGODNO ZA NAUČNA ISTRAŽIVANJA d. MONITORING e. MJESTO KONFLIKTA PRIRODNOG I URBANOG f. ZASNOVANO NA BIOLOŠKIM INFORMACIJAMA UPRAVALJANJE OVIM PROSTOROM JE POTPUNA KONZERVACIJA  (ZAŠTITA) ČITAVOG PROSTORA PARAMETRI KOJI OVO ODREĐUJU SU (Johanson, 1995, Redžić et all., 2001): BOGASTVO BILJNIM I ŽIVOTINJSKIM VRSTAMA  RIJETKOST (RARITET)  ENDEMIČNOST ŽIVIH OBLIKA  REPREZENTATIVNOST  UGROŽENOST  FUNKCIJA ILI NAMJENA