Transcript 2-kemal beye hie sunumu

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI
ENDÜSTRİYEL VE KİMYASAL
KAZALAR
Kemal DAĞ
Endüstriyel ve Kimyasal Kazalar
Şube Müdürü
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü
Kimyasallar Yönetimi Dairesi Başkanlığı
İçerik
Mevcut Mevzuat ve Mevzuat Çalışmaları
 Genelge
 Yönetmelik




Amaç ve kapsam
Bildirim
Güvenlik Raporu
Acil durum Planları
Tarihçe
Seveso, 1976
Enschede, 2000
Toulouse, 2001
Buncefield, 2005
Mevzuat
11 Temmuz 1996 tarih ve 4906 sayılı
“Büyük Endüstriyel Kazalar için
Yerel Acil Durum Planı Genelgesi”
Amaç
Çevre ve toplumu etkileyebilecek düzeyde büyük kaza
riski taşıyan sabit tesislerde meydana gelebilecek acil
durumlarda, kazaya hazırlıklı olmak ve zamanında
müdahale etmek amacıyla, illerde yerel acil durum planı
hazırlanması
Mevzuat
 Genelge Kapsamında;
 Harici acil durum planı
 28.10.1997 tarih ve 4086 -7129 sayılı
yazı ile;
 Tesisler için Dahili acil durum planı
hazırlanması talimatı verildi.
Genelgenin Kapsamı
 EK I’de verilen işyerlerinde, Ek-2, 3
ve 4’te verilen isim, miktar ve
özellikteki maddelerden bir veya daha
fazlasını kullanan, depolayan, işleyen,
üreten veya atık olarak bertaraf eden
tesisler ile, bu maddelerin tesis içinde
taşınması durumlarında geçerlidir.
Kapsam Dışı
 Nükleer kazalar,
 Askeri tesislerdeki kazalar,
 Genetik olarak değişikliğe uğramış
organizmaların kaza ile ortaya çıkması,
 Deniz araştırmaları dahil, denizdeki
faaliyetlerden kaynaklanan kazalar,
 Deniz araçlarından denize petrol ya da başka
kimyasal maddelerin dökülmesi
plan kapsamı dışındadır.
İdari Sorumluluk


Planın uygulanmasından valiler sorumludur.
Vali,
 Acil durum planının hazırlanmasını
 Planın uygulanmasını temin için “Acil
Durumlara Hazırlık Komisyonu”nu kurar.
Komisyon, planın uygulanmasında görev alacak
müdahaleden
sorumlu
kurum/kuruluşları
belirler
ve
“Acil
Durumlara
Müdahale
Komisyonunu” kurar.
Acil Durumlara Hazırlık Komisyonunun
Görevleri
 Plan hazırlık, test, güncelleme
 Acil Durumlara Müdahale Komisyonunu kurma, müdahaleden
sorumlu kurum/kuruluşları sorumlu kişi/kişileri ile belirleme,
koordinasyon
 İnsan gücü, finans ve diğer imkanların hazırlanmasını sağlama
 Ulusal ve uluslararası yardım için olayı ilgililere bildirme
 Uyarı sistemleri
 Teknoloji seçimi
 Toplum bilincini artırma
 Acil durumlara müdahalede gerekli personel, ekipman ve diğer
imkanların gerektiğinde diğer illerden temini amacıyla bölge
sorumlusu vali ile işbirliği yapma
Acil Durumlara Müdahalede Bölgeler ve
Bölgesel İşbirliğinden Sorumlu Valiler
Tehlike ve Risk Değerlendirmesi
 Tehlikeli madde bulunduran tesislerin
yeri, Yangın ya da patlama şeklinde
tehlikenin niteliğinin tanımlanması ve
Dökülme, sızma ya da yayılmadan
önemli ölçüde etkilenebilecek alanın
büyüklüğü ve etkilenmeyi artıracak
koşullar gibi kriterler çerçevesinde
Önceliklerin tespit edilmesi ve gerekli
önlemlerin alınması için tehlike ve risk
değerlendirmesi yapılır.

Acil duruma müdahale için gerekli
malzemeler
 Müdahalede görevli personel için en az aşağıdaki
malzemeler bulundurulur:
 Kişisel koruyucu malzeme
 İlk yardım ve diğer acil tıbbi malzeme
 Su, hava, toprak gibi örnekleme malzemeleri ve
ölçme cihazları temin edilir.
 Örnek analizi için gerekli analitik malzeme ya da
imkanlar sağlanır.
 Yangınla mücadele/diğer malzemeler (buldozer, bot,
helikopter, vakumlu kamyonlar, tankerler, kimyasal
retandanlar, köpük) temin edilir.
Acil Durum Sonrası Yapılacak
İşlemler
 Acil durumun bittiğini saptayan ve girişe izin vermekten
sorumlu kişi unvanı ile belirlenir.
 İzinsiz girişin olmamasından emin olmak için kullanılacak
yöntemler belirlenir.
 Acil durumun sona erdiğini açıklamada kullanılacak
yöntemler belirlenir.
 Temizlik işleminde yöntemler ve sorumluluk tanımlanır.
 Zarar görmüş bölgenin izlenmesi ile ilgili yöntemler
belirlenir.
 Acil durumu incelemek ve kayıt için yöntem belirlenir.
Mevzuat Çalışmaları
 Bakanlığımızca LIFE Programından desteklenen
“Türkiye’de Seveso II Direktifi’nin
Uyumlaştırılması Projesi”
gerçekleştirildi.
Mevzuat Çalışmaları
Projenin çıktısı
“Büyük Endüstriyel Kazaların
Kontrolü Hakkında Yönetmelik ”ile




birlikte;
Güvenlik Raporu ve Acil Durum Planları
Rehberi,
Bildirim Rehberi,
Kamunun Bilgilendirilmesi Rehberi,
Denetim Tebliği
hazırlanmıştır.
Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin
Kontrolü Hakkında Yönetmelik
Amaç
 Tehlikeli maddeler içeren büyük
kazaları önlemek
 Gerekli tedbirleri almak
 Büyük kaza riski taşıyan tesislerde
acil durumlara karşı hazırlıklı olmak
 Zamanında müdahale etmek
 Kazaların insan ve çevre üzerine
etkilerini sınırlandırmak
Yönetmelik
Kapsam
 Yönetmelik eklerinde belirlenmiş sınır
değerlere
eşit
veya
üzerindeki
miktarlarda
tehlikeli
maddeleri
bulunduran alt ve üst seviyeli
kuruluşları kapsamaktadır.
Yönetmelik
Kapsam dışı faaliyetler
 Askeri kuruluşlar
 İyonlaştırıcı radyasyondan kaynaklanan tehlikeler
 Kimyasalların Kara hava deniz yolu taşımacılığı
 Boru hatları
 Depolama dışı madencilik faaliyetleri
 Denizdeki petrol ve madencilik aramaları
 Atık depo alanları
Yönetmelik Temel Maddeler
 Yetkili ve Sorumlu Otoriteler
 Üst ve Alt Seviyeli Kuruluşlar
 Bildirimler
 Büyük kaza önleme politikası
 Güvenlik Raporu
 Dahili ve Harici Acil Durum Planı
 Kamunun Bilgilendirilmesi
 Denetimler
Yönetmeliğin Ekleri
 Ek-I : Bu Yönetmeliğin Uygulandığı Tehlikeli
Maddeler
 Ek-II : Güvenlik Raporu’nda Bulunması Gereken
Asgarî Bilgiler
 Ek-III : Güvenlik Yönetim Sistemi ve İlgili Hususlar
 Ek-IV : Acil Durum Planlarında Bulunması Gereken
Hususlar
 Ek-V : Madde 15 Uyarınca Kamuya Verilecek
Bilginin İçeriği
Yetki ve Sorumluluklar
Merkezi Düzeyde;
 Çevre ve Orman Bakanlığı
 Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
Yerel Düzeyde;
 Valilikler (İl Özel
Müdürlükleri)

İdareleri,
Belediyeler
 Kuruluşlar (Seveso Tesisleri)
İl
Çevre
ve
Orman
Yetki ve Sorumluluklar
Çevre ve Orman Bakanlığı
 Bildirim ve kayıt sistemi
 BKÖP
 Acil Durum Planları
 Domino etkisi
 Bilgi sağlama
 Büyük kazaların araştırılması
 Halka açık olacak bilgi
 Denetim
 Raporlama
Yetki ve Sorumluluklar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

Kazaların incelenmesi

Domino etkisi

Güvenlik raporları

Bilgi sağlama

Denetim
Yetki ve Sorumluluklar
Yerel Yönetimler
 Harici acil durum planlarını hazırlamak,
 Risk arz eden kuruluşlar ya da kuruluş gruplarının
belirleme
 Bilgi sağlama
 Halka açık olacak bilgi
Yetki ve Sorumluluklar
Sanayi Kuruluşları

Bildirim

Bilgi sağlama

Halka açık olacak bilgi

BKÖP

Dahili Acil Durum Planları

Güvenlik raporu
Bildirim
İlk Adım
 Kim?
 Ne Zaman?
 Nasıl?
Bildirim
Bildirimi Kim Yapacak?
Kolon 2 ≤ alt seviyeli kuruluş < Kolon 3 ≤ üst seviyeli
kuruluş
Alt seviyeli kuruluş
bildirim
Üst seviyeli kuruluş
Bildirim Rehberini
dikkate alarak
ÇOB
Bildirim
Ne zaman?
SÜRE
Mevcut Kuruluşlar için
3 ay
Madde miktarındaki artışla kapsama girdiyse 3 ay
Transfer, kira satış yolu ile isim yada el
değişikliği
3 ay
hemen
Diğer Durumlarda
Bildirim
Nasıl?
e- bildirim Sistemi
www.kimyasallar.cevreorman.gov.tr
www.seveso.cevreorman.gov.tr
Bilgi Sistemi Yapısı
Kapsama Giren
İşletmelerin Belirlenmesi
 Yönetmelik, iki-seviyeli bir yöntem
izlemektedir.
 EK I’de belirtilmiş her madde için, alt seviye
ve üst seviye olmak üzere iki farklı eşik
değer mevcuttur.
 Buna bağlı olarak, Yönetmelik Üst Seviyeli
kuruluşlara, Alt Seviyeli kuruluşlardan daha
çok sorumluluk yüklemektedir.
EK–I
 Adlandırılmış Maddelerin Listesi
 Adlandırılmamış Maddeler Listesi
Ayrıca;
 alt eşik değerleri (alt seviyede sorumlu)
 üst eşik değerleri (üst seviyede sorumlu)
http://seveso.cevreorman.gov.tr
Bildirimin yapılmasının ardından
Madde miktarına bağlı olarak;
KURULUŞLAR
KAPSAM DIŞI
ALT SEVİYELİ
KURULUŞLAR
ÜST SEVİYELİ
KURULUŞLAR
Büyük Kazaları Önleme Politikası(BKÖP)
alt seviyeli kuruluş
BKÖP
6
ay içinde
BKÖP
Yönetmelik Ek III’e uygun olarak hazırlanır.
Üst Seviyeli Kuruluşlar
Güvenlik Yönetim Sistemi’ni kurar
 Güvenlik Raporu hazırlar
Tesis içinde alınacak önlemlere dair
dahili acil durum planı hazırlar
Harici acil durum planı Belediye veya Valilik
tarafından hazırlanır.
Güvenlik Raporu
Üst seviyeli kuruluş
Madde miktarındaki artışla
kapsama girdiyse 1 yıl
ÇSGB İş Teftiş
Kurulu Başkanlığına
gönderir
Mevcut faaliyetler
için 2 yıl
Diğer durumlarda,
kuruluş çalışmaya
başlamadan önce
Güvenlik Raporu
Raporda;
tehlikeli maddeleri bulunduran tesislerin
faaliyette bulunduğu süreç boyunca güvenli
ve çevreci bir yaklaşımın kısa tasviri
bulunmaktadır.
Güvenlik raporu için toplanan bilgi, büyük
kazaları tanımlamalı, bu gibi kazaları
önlemek ve bu gibi kazalar gerçekleştiğinde
etkilerini azaltmak için alınan önlemleri
açıklamalıdır
Güvenlik Raporu

Kuruluşun adı / adresi

İşletme sistemi üzerine bilgi

Kuruluşun çevresi

Kuruluşun tanımı

Kaza risklerinin tanımlanması, analizi ve önleme
yöntemleri

Bir kazanın etkilerinin sınırlandırılması için gereken
koruma önlemleri ve müdahaleler
Güvenlik Raporu
 İşletmeci ile yetkililer arasında iletişimi sağlamak
amacıyla gerekli temel bilgiler
 Kuruluşta bulunan veya bulunması muhtemel tehlikeli
kimyasallarla ilgili bilgiler
 Yakın çevre ile ilgili dikkate alınması gereken unsurlar
Gibi bir kaza durumunda kazaya doğru müdahalenin
gerçekleştirilmesi için gerekli bilgileri içerecektir.
Acil durum Planı
 Acil durumun her safhasında gerekli olacak
acil durum müdahale düzenlemelerini
 ihtiyaç duyulacak acil gereksinimler,
 uzun dönemli iyileştirmeler…….
Kapsar.
 Muhtemel bir dizi olay ve bunlara karşı
alınması gereken tedbirlerle ilgili planlarda
belirtilecek detaylı anlayış acil bir durum
karşısında görev alacaklar için faydalı
olacaktır.
Dahili Acil Durum Planları
Madde miktarındaki artışla
kapsama girdiyse 1 yıl
ÇOB,ÇSGB,
TADYGM,
Belediye/Valilik
Mevcut faaliyetler
için 2 yıl
Diğer durumlarda,
kuruluş çalışmaya
başlamadan önce
Dahili Acil Durum Planları
 Kuruluşun
karmaşıklığı
ve
büyüklüğü,
 Sürmekte olan proseslerin doğası ve
kullanılan malzemeler,
 İşletmede çalışan personel sayısı,
 Kaynakların uygunluğu ve kuruluşun
yeri dikkate alınarak yapılmalıdır
Acil durum planlarının bazı bileşenleri
 Acil servis hizmetleri ile ne zaman ve nasıl temasa
geçileceği,
 Görevi kimlerin üstleneceği ve nelerden sorumlu
olacakları,
 Acil durum müdahalesi ile ilgili prosedürler,
 Belirli durumlar ile ilgili özel prosedürler;
 İhtiyaç duyulacak özel ekipmanları da içeren kaynakların
mevcudiyeti ve ulaşılabilirliği,
 Bilginin nasıl ve nereden alınacağı,
 Acil durum müdahalesinde bulunacak kişilerin, kolayca
nasıl tanınacağı ve birbirlerini nasıl tanıyacakları,
 Acil durum müdahalesinde bulunacak kişilerin buluşma
noktaları ve bu kişilerin nasıl haberleşecekleri olarak
sayılabilir.
Harici Acil Durum Planları
Üst seviyeli kuruluş için
Yazılı
ÇOB
TADYGM
talimat
Belediye/Valilik
planın son
halini
Belediye/Valilik
Taslak Plan
30 Gün için
Kamuya açılır
6 ay
içinde
hazırlar
Harici Acil Durum Planları
 Saha dışı etki azaltıcı faaliyetler için
yapılan düzenlemeler.
 Halka
kazayla
ve
uygulaması
gereken davranışlarla ilgili olarak
belirli bilgi sağlamak için yapılan
düzenlemeler.
 Büyük bir kazanın olası sınıraşan
sonuçlar
meydana
getirmesi
durumunda diğer Üye Ülkelerin acil
durum servislerine bilgi sağlamak
için yapılan düzenlemeler.
Gözden Geçirme ve Tatbik Etme
Dahili Acil Durum Planları
(İşletmeci )
Harici Acil Durum Planlar
(Belediye/Valilik)
BKÖP Belgesi
Güvenlik Raporu
(ÇSGB’nin gerek görmesi
Halinde, İşletmeci)
3 yılı aşmayan
aralıklarla
En az 5 yılda bir
Kamunun Bilgilendirilmesi
Etki Alanı
Üst seviyeli kuruluş
Olası Kazaları, alınan tedbirleri ve
kaza anında yapılması gereken davranışları
 Kamu ve özel sektör
 Uygun yöntemler
Domino Etkisi
Belediye/Valilik:
 Aşağıdaki hususları dikkate alarak kuruluşları veya
kuruluş gruplarını tayin eder.
•
Kuruluşların konumu
•
Bulundurduğu tehlikeli maddeler
•
Büyük kaza ihtimalinin veya sonuçlarının
artabilecek olması durumunu
 Aynı grup içindeki kuruluşlar arasındaki iletişimi ve
işbirliğini sağlar
 Çevre ve Orman Bakanlığına bilgi verir
Denetim
 ÇOB ve ÇSGB (koordineli)
 Denetim Aşamaları
 Denetim programı
 Üst seviyeli kuruluşlar (yılda 1 kez)
 Denetim raporu
 Büyük bir kazadan haberdar olması
durumunda;




Acil durum planları
Kaza analizi
İyileştirici tedbirleri
Diğer tedbirler ve tavsiyeler
İdari Tedbirler ve Yaptırımlar
 İşletmeci tarafından
Güvenlik raporunun
ve dahili acil durum
planının süresinde
hazırlanmadığı,
 Büyük kazaların
önlenmesi ve
etkilerinin
sınırlandırılması için
alınan önlemlerin
yetersiz olduğunun
tespiti durumlarında
 Diğer durumlarda
Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı ve/veya Çevre ve
Orman Bakanlığı, kuruluşu
veya tesisi kapatır veya ilgili
bölümlerin işletilmesini
durdurur.
2872 sayılı Çevre Kanunu ve
4857 sayılı İş Kanunu’nun ilgili
hükümleri uygulanır.
www.seveso.cevreorman.gov.tr
İlginize teşekkür ederiz!!!