Transcript Elżbieta Gałas i Karolina Mielnik / PowerPoint

„Usuwamy azbest”
Nagromadzenie wyrobów
azbestowych
Co to jest azbest?
Azbest – grupa wielu różnych minerałów, występujących w formie włóknistej.
Nazwa azbest nie określa konkretnego minerału, lecz dotyczy ogółu minerałów
krzemianowych tworzących włókna. Należą do nich:
azbesty właściwe: azbesty serpentynowe (chryzotylowe) i amfibolowe
(aktynolitowe, amiantowe, antofyllitowe, amozytowe, krokidolitowe – odmiana
riebeckitu oraz magnesioriebeckitowe).
Do minerałów azbestopodobnych należą: attapulgit, sepiolit, talk włóknisty,
wollastonit, serpentynit włóknisty, antygoryt włóknisty oraz zeolity włókniste.
Przyjmuje się, że azbestami są włókniste odmiany minerałów występujące w
przyrodzie w postaci wiązek włókien cechujących się dużą wytrzymałością na
rozciąganie, elastycznością i odpornością na działanie czynników chemicznych i
fizycznych. W przyrodzie występuje około 150 minerałów w postaci włóknistej, które
w czasie procesu produkcyjnego mogą się rozdzielać na sprężyste włókna czyli
fibryle.
Oprócz wyżej wymienionych należą tu jeszcze inne minerały krzemianowe –
diopsyd, sillimanit, egiryn, lamprofyllit, astrofyllit i in.
W ostatnich latach do szkodliwych, biologicznie czynnych minerałów
oddziałujących na żywe tkanki (powodujących włóknienie płuc oraz rakotwórczych),
zaliczono dodatkowo: goethyt, lepidokrokit, boehmit, brucyt, kaolinit, haloizyt,
sepiolit, pałygorskit, erionit i kilka innych.
Azbest
Włókna azbestowe
Zastosowanie
 Włókna i wyroby odznaczają się znaczną odpornością na działanie








czynników chemicznych, ścieranie i wysoką temperaturę.
Ze względu na złe przewodnictwo ciepła i prądu jest stosowany jako
materiał izolacyjny.
Dzięki ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowany jest do wyrobu
tkanin ogniotrwałych i farb ogniotrwałych.
Dawniej produkowano z niego okładziny ciernych szczęk hamulcowych i
niepalne materiały budowlane (pokrycia dachowe, rury itp).
Dzięki niskiej cenie i dobrym właściwościom mechanicznym stosowany był
jako wzmocnienie w eternicie.
Aktualnie ze względu na działanie rakotwórcze został wycofany, a np.
pokrycia dachowe są wymieniane na inne.
Ze względu na szkodliwość pyłu azbestowego (pylica), usuwanie wyrobów
azbestowych z budynków wymaga zabezpieczeń pracowników, a odpady
utylizacji.
Jednym ze sposobów utylizacji azbestu jest jego składowanie na
składowiskach odpadów niebezpiecznych.
Ostatnio coraz większą popularność zyskuje technologia unieszkodliwiania
azbestu - MTT (Microwave Thermal Treatment).
Azbestowe pokrycia dachowe
Szkodliwość azbestu
Azbest jest przyczyną pylicy azbestowej i międzybłoniaka opłucnej.
Szkodliwość włókien azbestowych zależy od średnicy i długości włókien.
Większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się
w górnych drogach oddechowych skąd są usuwane przez rzęski, włókna
bardzo drobne są usuwane przez system odpornościowy. Najbardziej
niebezpieczne są włókna długie (>5 μm), ale cienkie (do 0,01 μm),
przenikają one do dolnych dróg oddechowych, wbijają się do płuca gdzie
pozostają i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują
nowotwory. Pierwsze wzmianki na temat szkodliwości azbestu pojawiły
się w latach 1900-1910. W roku 1910 francuskie badania potwierdziły
szkodliwy wpływ azbestu na organizm człowieka.
Pylica azbestowa
choroba płuc, będąca wynikiem wieloletniego wdychiwania włókien azbestowych
o mikroskopijnych rozmiarach (20-50 µm). Następuje zwłóknienie płuc, często
również i opłucnej, gdyż włókienka azbestu działają silnie drażniąco na drodze
chemicznej i mechanicznej. Powikłaniem azbestozy jest często rak oskrzela
(ryzyko zwiększone około czterokrotnie) oraz międzybłoniak opłucnej (prawie
tysiąckrotnie zwiększone ryzyko).
Pylica azbestowa objawia się narastającą dusznością podczas wysiłku. Podczas
osłuchiwania płuc stetoskopem, nad ich dolnymi polami słyszalne mogą być
trzeszczenia. W diagnostyce choroby stosuje się badanie rentgenowskie klatki
piersiowej i tomografię komputerową wysokiej rozdzielczości. Wykorzystywane
są również badania czynnościowe układu oddechowego. W plwocinie można
stwierdzić obecność ciałek azbestu, co potwierdza narażenie na azbest. Nie jest
możliwe leczenie przyczyny pylicy azbestowej w momencie jej rozpoznania.
Główny nacisk kładzie się na profilaktykę polegającą na eliminowaniu azbestu ze
środowiska, środki ochrony i badania lekarskie pracowników narażonych na pył
azbestowy.
Usuwanie azbestu
Prace związane z usuwaniem azbestu lub wyrobów zawierających azbest muszą
być prowadzone w taki sposób, aby wyeliminować uwalnianie azbestu lub co najmniej
zminimalizować pylenie do dopuszczalnych wartości stężeń w powietrzu regulowanych
przepisami szczególnymi. Zapewnienie powyższego wymaga:
1) nawilżania wodą wyrobów zawierających azbest przed ich usuwaniem lub
demontażem i utrzymywania w stanie wilgotnym przez cały czas pracy,
2) demontażu całych wyrobów (płyt, rur, kształtek) bez jakiegokolwiek uszkadzania
(łamanie, kruszenie, cięcie, szlifowanie itp.), tam gdzie jest to technicznie możliwe,
3) odspajania materiałów trwale związanych z podłożem przy stosowaniu wyłącznie
narzędzi ręcznych lub wolnoobrotowych, wyposażonych w miejscowe instalacje
odciągające powietrze.
Usuwanie i utylizacja
Składowanie odpadów
Demontaż wyrobów zawierających azbest
nierozerwalnie związany jest z procesem
powstawania odpadów. Obecnie jedyną metodą
unieszkodliwiania odpadów zawierających
azbest jest ich składowanie na odpowiednich
składowiskach odpadów niebezpiecznych.