Transcript Polacy na Litwie

Polacy na Litwie
Polacy na Litwie to społeczność ok. 235-300
tysięcy osób. Polacy są najliczniejszą
mniejszością narodową na Litwie, gdzie
stanowią ok. 6,7% ludności tego kraju.
Mieszkają głównie w Wilnie i w zwartym
osadnictwie w rejonach: wileńskim,
solecznickim, święciańskim i trockim (gdzie
w rejonach solecznickim i wileńskim
stanowią większość lokalną).
Statystyki
W Republice Litewskiej mieszka 234 989
osób (według spisu ludności z 2001 r.)
narodowości polskiej. Według oficjalnego
spisu ludności Polacy stanowią na Litwie ok.
6,74% wszystkich mieszkańców, więc
stanowią oni największą mniejszość
narodową Republiki. Drugą mniejszością
narodową pod względem liczebności jest
mniejszość rosyjska. Statystyki bieżące
(oparte o dane Litewskiego Rejestru
mieszkańców) podają dalszy spadek liczby
Polaków do 208 300 osób czyli 6,2% ludności
Litwy.
Udział procentowy ludności polskiej wśród mieszkańców poszczególnych gmin.
Liczebność Polaków w poszczególnych gminach.
Liczba Polaków na Litwie w obecnych granicach kraju
Rok
1897
spis
1923
szac.
1959
spis
1970
spis
1979
spis
1989
spis
2001
spis
2007
szac.
2008
szac.
2009
szac.
Populacja
260 000
415 000
230 000
240 200
247 000
258 000
235 000
212 100
208 300
205 500
Odsetek
9,7%
15,3%
8,5%
7,7%
7,3%
7,0%
6,7%
6,3%
6,2%
6,1%
Polacy na Litwie, którzy uważają polski za swój język ojczysty (dane spisów)
Rok
Odsetek
1959
96,8%
1970
92,4%
1979
88,3%
1989
85,0%
2001
80,0%
Media
•
•
•
•
•
•
•
•
W Wilnie znajdują się redakcje takich gazet jak: Nasz Czas, Kurier Wileński,
Tygodnik Wileńszczyzny czy Magazyn Wileński oraz katolickie "Spotkania",
które wydawane są w języku polskim.
Swoją siedzibę w Wilnie ma również Radio Znad Wilii, które swoje codzienne
audycje nadaje w języku polskim.
Od 2007 roku w Wilnie działa Polskie Centrum Prasowe i Konferencyjne –
wydawca jedynego na Litwie niezależnego serwisu informacyjnego w języku
polskim INFOPOL.LT, na którym działa forum polskojęzyczne.
Od 2002 roku działa witryna internetowa polskiego dziennika "Kurier Wileński",
na której od 2005 roku działa forum Czytelników pod publikowanymi tekstami.
Swoją stronę internetową ma także radio Radio Znad Wilii oraz Nasz Czas,
Tygodnik Wileńszczyzny i Magazyn Wileński.
Polskie serwisy informacyjne w Internecie mają też Dom Kultury Polskiej w
Wilnie oraz Instytut Polski w Wilnie.
W każdą sobotę w Telewizji Litewskiej nadawany jest piętnastominutowy
program dla Mniejszości Polskiej Albumy Wileńskie (lit. Vilniaus albumas).
Codziennie w Litewskim Radiu jest nadawana 30-minutowa audycja w języku
polskim.
Polski jako język
mniejszości
Polacy zarzucają władzom litewskim
naruszanie konwencji ramowej EU w związku
z żądaniem usunięcia polskich nazw ulic.
Akcją kieruje przedstawiciel rządu na okręg
wileński Jurgis Jurkevičius. Sąd
Administracyjny Litwy nakazał usunięcie
tabliczek do 14 października 2009, jednak w
kilku miejscowościach nie wykonano tego
nakazu.
Sławni Polacy na Litwie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Anna Krepsztul – malarka ludowa
Józef Kwiatkowski – prezes stowarzyszenia nauczycieli polskich "Macierz Szkolna"
Waldemar Tomaszewski – poseł na Sejm RL
Jarosław Narkiewicz – poseł na Sejm RL
Gabriel Jan Mincewicz – poseł na Sejm RL; twórca zespołu Wileńszczyzna
Michał Mackiewicz – poseł na Sejm RL i wydawca "Magazynu Wileńskiego"
Artur Ludkowski – były wicemer Wilna
Maria Rekść – mer rejonu wileńskiego
Leonard Talmont – mer rejonu solecznickiego
Antoni Jankowski – pedagog, zdobywca tytułu "Polak Roku" – 2008
Artur Płokszto – podsekretarz MON
Dariusz Ławrynowicz i Krzysztof Ławrynowicz – koszykarze, pochodzą z rodziny polskolitewskiej
Leokadia Poczykowska – polityk
Czesław Okińczyc – prezes radia "Znad Wilii"
Zygmunt Klonowski – wydawca "Kuriera Wileńskiego"
Stanisław Tarasiewicz – wydawca i redaktor serwisu internetowego INFOPOL.LT
Wanda Mieczkowska – dyrektorka polskiej galerii "Znad Wilii"
Romuald Mieczkowski – wydawca i redaktor kwartalnika "Znad Wilii"
Robert Mickiewicz – redaktor dziennika "Kurier Wileński"
Jarosław Wołkonowski – historyk, dziekan filii UB
Związek Polaków na Litwie
Związek Polaków na Litwie (ZPL) - polska organizacja
zrzeszająca członków mniejszości polskiej (Polonii) na Litwie.
Liczy około 11 tys. członków. Organizuje m.in. Zjazdy Polaków
na Litwie. Powstał w 1990 roku i zastąpił o rok wcześniejsze
Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Polaków na Litwie
(pierwszą powojenną oficjalną organizację polską na Litwie).
ZPL broni praw mniejszości polskiej, prowadzi działalność
oświatową i kulturalną, wspiera polskie inicjatywy
gospodarcze; uczestniczy w wyborach parlamentarnych i
samorządowych. Wydaje tygodnik "Nasza Gazeta".
Związek jest uprawniony do wystawiania zaświadczeń
potwierdzających aktywne zaangażowanie w działalność na
rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości
narodowej oraz do przyjmowania i przekazywania właściwemu
konsulowi wniosków o przyznanie Karty Polaka.