Transcript Mazurek Dąbrowskiego

POLSKIE
SYMBOLE
NARODOWE
Symbole narodowe
– to symbole, które wizualnie
i słownie prezentują wartości
i ciągłość historii
narodów i państw.
Podstawowymi symbolami
narodowymi są:
Hymn,
Godło,
Flaga,
HYMN
Hymn - to uroczysty i podniosły utwór pochwalny,
pierwotnie sławiący bóstwo, później także bohaterskie
czyny, wielkie idee, otoczone powszechnym szacunkiem
wartości i instytucje. Utwory tego typu, związane były
z publicznymi uroczystościami kultowymi, występowały
w rożnych kręgach kulturowych. Źródłem europejskiej
tradycji były antyczne hymny greckie.
W średniowieczu rozwinął się hymn kościelny, związany
z tradycją i liturgią chrześcijańską.
Hymn państwowy to tradycyjna pieśń patriotyczna, będąca
symbolem jedności i odrębności narodowej.
Polskim hymnem państwowym jest
„Mazurek Dąbrowskiego”
“Mazurek Dąbrowskiego” jest oficjalnym polskim
hymnem państwowym od 26 lutego 1927 roku.
Jego słowa, pierwotnie jako “Pieśń
Legionów Polskich we Włoszech”,
zostały
napisane
przez
Józefa
Wybickiego – poetę i publicystę,
natomiast autor melodii opartej na
motywach ludowego mazurka jest
nieznany.
Pieśń powstała w lipcu 1797 roku we włoskim
miasteczku Reggio Emilia. Pierwszy raz
została wykonana publicznie 20 lipca 1797
roku. Od samego początku z aplauzem
została przyjęta przez Legiony
Dąbrowskiego. Z początkiem 1798 roku
znana była również w kraju we wszystkich
zaborach. Śpiewana była podczas powstania
listopadowego (1830), styczniowego (1863),
w czasie rewolucji 1905 roku, a także
podczas I i II wojny światowej. Po II wojnie
światowej “Mazurka Dąbrowskiego” uznano
za hymn państwowy w 1948 roku.
Słowa
„Mazurka Dąbrowskiego”
1. Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy,
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.
Ref. Marsz, marsz, Dąbrowski,
Z ziemi włoskiej do Polski.
Za twoim przewodem,
Złączym się z narodem.
2. Przejdziem Wisłę,
Przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał na przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Ref. Marsz, marsz, Dąbrowski...
3. Jak Czarniecki do Poznania,
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania,
Wrócim się przez morze.
Ref. Marsz, marsz, Dąbrowski...
4. Już tam ojciec do swej Basi,
Mówi zapłakany,
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.
Ref. Marsz, marsz, Dąbrowski...
PRZED „MAZURKIEM”
GAUDE MATER POLONIA
Pierwszym polskim hymnem, była pieśń
„Gaude Mater Polonia” (Raduj się, Matko
Polsko), napisana po łacinie w połowie
XIII stulecia przez Wincentego z Kielc ku czci
św. Stanisława Szczepanowskiego. Cały hymn
liczy 11 zwrotek, w których opowiedziane jest
męczeństwo Świętego oraz cuda jakie miały
miejsce za jego przyczyną.
BOGURODZICA
Najstarszą zachowaną pieśnią polską, która
w średniowieczu pełniła rolę hymnu narodowego
jest Bogurodzica. Była ona śpiewana w czasie
koronacji Jagiełły w 1386 r., przed bitwą pod
Grunwaldem w 1410 r. oraz pod Warną w 1444 roku,
ale dokładny czas jej powstania nie jest znany.
Legenda literacka głosi, że jej autorem był
św. Wojciech, zamordowany w czasie chrystianizacji
Prus. Na ogół jednak językoznawcy na podstawie
analizy tekstu ustalają czas powstania na pierwszą
połowę XIII wieku. Treścią Bogurodzicy są
modlitewne prośby.
HYMN SZKOŁY RYCERSKIEJ
(ŚWIĘTA MIŁOŚCI KOCHANEJ OJCZYZNY)
Kolejną słynną pieśnią był „Hymn Szkoły
Rycerskiej” Ignacego Krasickiego z XVIII wieku,
znany także, od pierwszych słów, jako „Święta
miłości kochanej ojczyzny”. Pisany po gorzkich
doświadczeniach konfederacji barskiej
i pierwszego rozbioru Polski, wiąże po raz
pierwszy "świętą miłość" ojczyzny z ofiarą
i cierpieniem.
GODŁO
Godło - to symbol wyróżniający, znak
rozpoznawczy przynależności osoby bądź
przedmiotu do szerszej grupy rodowej,
prawnej lub społecznej.
Godło państwowe to wizerunek będący
symbolem określonego państwa,
umieszczany na fladze państwowej,
pieczęciach państwowych
i monetach.
Polskim godłem narodowym jest
wizerunek orła białego w koronie
w czerwonym polu.
Legenda Orła Białego
Według popularnej legendy, założyciel państwa
Polan, Lech, podczas postoju w okolicach
Poznania ujrzał pod wieczór sporych rozmiarów
gniazdo na drzewie. Znajdował się w nim biały
orzeł z dwoma pisklętami. Gdy Lech przyglądał
się mu, orzeł rozpostarł skrzydła na tle nieba
czerwonego od zachodzącego słońca. Lech
zachwycił się, postanowił tam osiąść, umieścił
orła w swym herbie, a miejsce na pamiątkę
nazwał Gniezdnem (obecnie Gniezno) od słowa
gniazdo.
HISTORIA GODŁA POLSKIEGO
Orzeł w koronie widnieje już na denarach (ówczesnych
monetach) Bolesława Chrobrego – to jego najwcześniejszy
zachowany wizerunek. Orzeł występował na monetach
i pieczęciach książąt piastowskich, tarczach i chorągwiach
od dwunastego wieku. Heraldyczny znak orła jako godło
dynastii państwowej pojawił się w 1. połowie XIII w.
Za rządów Władysława Łokietka stał się oficjalnym godłem
całego państwa.
Orzeł w koronie polskiej po raz pierwszy
pojawił się podczas koronacji Przemysława II
w 1295 r., kiedy to stał się godłem
zjednoczonego Królestwa Polskiego. Od
połowy XV w. znak ten zaczął figurować na
pieczęciach koronnych.
Forma graficzna orła zmieniała się przez wieki.
Podobnie zresztą, jak i sama tarcza, czyli pole,
na którym orzeł był umieszczony.
Symbol orła z okresu
panowania króla Zygmunta
Starego (1506 - 1549)
Godło z okresu
panowania króla
Kazimierza Wielkiego
(1333 - 1370)
Godło Rzeczypospolitej Obojga
Narodów, czyli Polski z okresu od
1569 do 1795 roku, gdy była
państwem federacyjnym
złożonym z Korony Królestwa
Polskiego i Wielkiego Księstwa
Litewskiego.
Godło stanowi czwórdzielna tarcza
z umieszczonymi na niej naprzemiennie
wizerunkami polskiego Orła i litewskiej Pogoni.
W okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów królowie używali też
własnych herbów, zwykle umieszczając je w tarczy sercowej (na tle)
herbu państwowego. Obrazują to poniższe przykłady.
Godło Polski
z herbem królów
Szwecji – 1587 rok królem Polski został
Zygmunt III z
panującej w Szwecji
dynastii Wazów
Godło Polski
z herbem
Leszczyńskich
– 1704 rok
- królem Polski
został Stanisław
Leszczyński
Godło Polski
z herbem Sasów
– 1697 rok królem Polski
został August II
Mocny
Godło Polski
z herbem
Poniatowskich
– 1764 rok
- królem Polski
został Stanisław
August
Poniatowski
Ostatnią formą graficzną orła, jako godła
z czasów przed ostatnim rozbiorem Polski
w 1795 roku, jest przedstawiony obok symbol
z okresu panowania ostatniego króla Polski
– Stanisława Augusta Poniatowskiego
W okresie 123-letniego okresu niewoli pod zaborami symbol orła pojawiał się
jednak w godłach lub symbolach mających związek z Polską.
Godło Księstwa
Warszawskiego
1807 - 1515
Godło Królestwa
Polskiego
1815 - 1831
Symbol Powstania
Listopadowego
1830 - 1831
Symbol Powstania
Styczniowego
1863 - 1864
W 1919 r. po odzyskaniu przez Polskę
niepodległości zatwierdzono orła
w koronie, jako godło państwowe, który
przypominał orła Stanisława Augusta
Poniatowskiego.
Nowy wizerunek orła został
wprowadzony rozporządzeniem
Prezydenta RP z 1927 roku.
Był on wzorowany na godle
z czasów Stefana Batorego,
o kształcie prawie identycznym
z obowiązującym obecnie.
W okresie PRL orzeł w godle Polski, choć podobny do
przedwojennego, stracił jednak swoją koronę.
Godło
wprowadzone
w 1945 roku
Godło
wprowadzone
w 1955 roku
Obowiązujący obecnie wzór godła
został wprowadzony
9 lutego 1990 roku.
FLAGA
Flaga - to płat tkaniny określonego kształtu
i barwy przymocowywany do drzewca, który może
zawierać godła, symbole, wizerunki. Flaga jest
znakiem rozpoznawczym, symbolem państwa,
miasta, oddziału wojsk lub organizacji.
Flaga państwowa (flaga narodowa) – to jeden
z symboli państwowych, oficjalny znak
symbolizujący suwerenność państwa. Jest
wywieszana na urzędach państwowych oraz
w trakcie świąt i uroczystości państwowych, bądź
spotkań międzynarodowych.
Flaga Polski, to prostokątny płat tkaniny
(o stosunku boków 8:5) utworzony z dwóch
równych, poziomych pasów: białego (u góry)
i czerwonego (u dołu).
Są to barwy pochodne od herbu państwa. Pas górny oznacza Orła
Białego, pas dolny pole tarczy herbowej.
Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe po raz
pierwszy 3 maja 1792. Podczas obchodów pierwszej rocznicy
uchwalenia Ustawy Rządowej, czyli Konstytucji 3 Maja, damy
wystąpiły w białych sukniach przepasanych czerwoną wstęgą,
a panowie nałożyli na siebie szarfy biało-czerwone.
Natomiast pierwsza regulacja prawna dotycząca polskiej flagi
została przyjęta w uchwale Sejmu Królestwa Polskiego
z 7 lutego 1831, czyli w okresie Powstania Listopadowego.
Po odzyskaniu niepodległości barwy i kształt flagi uchwalił
sejm odrodzonej Polski 1 sierpnia 1919 roku.
W ustawie podano: "Za barwy Rzeczypospolitej Polskiej uznaje
się kolor biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych,
z których górny – biały, dolny zaś – czerwony."
Choć oficjalnie biel i czerwień są naszymi barwami narodowymi
od 1831 roku, mają one jednak dużo starsze korzenie. Sięgają
średniowiecza - już w XIII wieku biały orzeł umieszczony został przez
książęta piastowskie w czerwonym polu tarczy herbowej.
Od tej pory zmieniającemu się stale wizerunkowi orła zawsze
towarzyszyły biel i czerwień. Z czasem kolory te uzyskały
samodzielne znaczenie w symbolice narodowej. Zaczęły się one
pojawiać na tarczach i chorągwiach rycerskich, proporcach
husarskich i sztandarach wojskowych. W pierwszej połowie XVIII
wieku do umundurowania wojskowego wprowadzone zostały białe
kokardy,
symbolizujące
przynależność
państwową
wojska.
W chwili wybuchu powstania listopadowego zmieniono barwę
kokardy wojskowej na biało-czerwoną. Biel oznaczać miała dobro i
czystość dążeń narodu polskiego, czerwień - dostojność, majestat i
potęgę władców polskich. Odtąd barwy biało-czerwone uznane
zostały za barwy narodowe.
Od 1955 roku dwa rodzaje flag są w Polsce
nazywane "flagą państwową". Oprócz opisanej
wcześniej flagi biało-czerwonej istnieje jeszcze
flaga z godłem Polski na białym prostokącie
nazywana "flagą państwową z godłem".
Aktualnie flagę państwową z godłem Rzeczypospolitej Polskiej umieszcza
się:
- na przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach
konsularnych oraz innych oficjalnych
przedstawicielstwach
polskich za granicą,
- na cywilnych lotniskach i lądowiskach na terenie Polski,
- cywilnych samolotach komunikacyjnych podczas lotów za granicę,
- w kapitanatach (bosmanatach) polskich portów,
- na polskich statkach morskich, jako banderę,
Modyfikacją flagi państwowej
z godłem jest bandera wojenna,
ustanowiona ustawą
z dnia 19 lutego 1993 roku.
Jest ona umieszczana na polskich
okrętach wojennych.
Flaga narodowa ma również
swoje święto.
Od 2004 roku 2 maja jest
w Polsce oficjalnym Dniem
Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.
Źródła tekstów
1. Wikipedia – wolna encyklopedia internetowa.
2. Tematyczne strony internetowe.
Źródła zdjęć:
1. Wikipedia – wolna encyklopedia internetowa.
2. Zbiory prywatne.