‘Aanbesteden in de thuiszorg’

Dag voor de zorg Zaterdag 14 september 2013

29-4-2020

Programma

• Voorgeschiedenis: invoering van de WMO • Gevolgen aanbesteden voor cliënt en werknemer • Wetten Kant/Leijten en discussie Europa • Aanbesteden thuiszorg in de toekomst 3

29-4-2020

Voorgeschiedenis: invoering van de WMO

• In 2007 werd de Wet Maatschappelijke Ondersteuning ingevoerd; • Daarmee werd de huishoudelijke zorg vanuit de AWBZ overgeheveld aan de gemeenten; • Gemeenten moesten deze huishoudelijke verzorging gaan inkopen volgens de Europese aanbestedingsregels.

4

29-4-2020

Europese aanbestedingsregels

• Doel van deze regels is om binnen Europa een interne markt te creëren. Door de EU-aanbestedingsregels op de WMO toe te passen is de zorg dus naar de markt gebracht • Van belang is of huishoudelijke zorg wordt aangemerkt als ‘zorg’ of als ‘schoonmaak’; – Zorg: EU-aanbestedingsregels in mindere mate van toepassing – Schoonmaak: EU-aanbestedingsregels wel van toepassing 5

29-4-2020

Europese aanbestedingsregels

• 2a-dienst: het volledige regime van de Europese aanbestedingsrichtlijnen is van toepassing • 2b-dienst: De 2B-diensten zijn aangemerkt als diensten die geen bijdrage leveren aan de eenwording van de interne markt omdat de diensten door nationale dienstverleners (moeten) worden uitgevoerd. Bij 2B-diensten is het alleen verplicht om de gunning te publiceren en de algemene regels van het EU verdrag en de regels van technische specificatie in acht te nemen.

6

29-4-2020

Hoe werkt EU-aanbesteding 2a

• Drempelbedrag: diensten die meer dan 200.000 kosten moeten worden aanbesteed; • Gemeenten stelt concept-bestek vast met daarin eisen over kwaliteit en over het tarief • Geïnteresseerde aanbieders kunnen hier vragen over stellen • Gemeente publiceert definitief bestek; aanbieders kunnen hierop intekenen • Oude situatie: wie het laagste tarief inschrijft, wint de aanbesteding. • Na bekendmaking kan er nog bezwaar aangetekend worden 7

29-4-2020

Positie werknemer in aanbestedingstraject

• Na nieuwe aanbesteding moet personeel over naar de winnaar van de aanbesteding. Maar principe ‘Mens volgt werk’ is niet van toepassing.

• ILO-verdrag 94 uit 1957:Bij aanbesteding is de sector-cao van toepassing. Maar: Nederland heeft dit verdrag nog niet geratificeerd. • Kwaliteitsdocument van Inspectie is van toepassing. Daarin eisen aan kwaliteit, vaardigheden personeel 8

29-4-2020

Gevolgen aanbesteden voor personeel

• Gemeenten schreven te lage tarieven uit • Duizenden werknemers onzeker over behoud baan • Personeel werd in loon achteruit gezet: van FWG 15 naar 10 • Zorgaanbieders stapten over op alfahulpconstructie: verlies werknemersrechten • Om de 2 jaar (of 4 jaar) nieuwe carrousel 9

29-4-2020

Gevolgen voor cliënten

• Ook te maken met de carrousel. Iedere twee jaar verandering zorgt voor onrust en onzekerheid • Verlies van de vertrouwde hulp • Kwaliteit van de zorg wordt minder. Huishoudelijke zorg is ook signaleren van problemen. Bij aanbesteding inzet op schoonmaak verdwijnt dat.

10

29-4-2020

Wetten Kant/Leijten

• Aangenomen in 2012 • Gemeenteraad moet basistarieven vaststellen op basis van de vaardigheden die passen bij de functie • Gemeenten niet langer verplicht tot aanbesteden van de huishoudelijke zorg • Twijfel of Europees recht geschonden wordt door thuiszorg niet aan te besteden.

• Maar, tot nu toe zijn gemeenten die dit hebben gedaan niet berispt.

11

29-4-2020

Aanbesteden thuiszorg in de toekomst

• Meer zorgtaken naar de gemeenten: jeugd, persoonlijke verzorging (?) en begeleiding • Wetten Kant gaan niet gelden voor deze vormen van zorg. Dat betekent dat verzorging en begeleiding wel aanbesteed moeten worden.

• Gemeenten staan financieel onder druk 12

29-4-2020

Vragen?

13