Transcript Klik hier - VNO

Achterhoekse overheden en ondernemers in dialoog
Aanbesteden blijft bewogen onderwerp in de regio
Het aanbesteden houdt de gemoederen van ondernemers en van overheden nog aardig bezig. Ruim 180
geïnteresseerden kwamen op 1 oktober naar het gemeentehuis van Bronckhorst om kennis te delen en te
praten over hun knelpunten. Het initiatief van deze marktdag kwam van MKB-Nederland/Midden, VNO-NCW
Achterhoek, Bouwend Nederland en andere brancheorganisaties in samenwerking met
Grote belangstelling vanuit de
de gemeenten. Vooral partijen uit de zorg, het onderwijs en uit de bouwsector bleken
zorg en vanuit de bouw tijdens
erg betrokken bij dit onderwerp. Naast ondernemers waren er ook veel aanbestedende
de marktdag Achterhoek, op 1
diensten uit de Achterhoek aanwezig. Antoon Peppelman, wethouder van de gemeente
oktober j.l in het
Bronckhorst (foto), verwelkomde de deelnemers aan de start. Hij bevestigt dat
gemeentehuis van
ondernemers nog veel vragen hebben bij het aanbestedingsbeleid van hun gemeente
Bronckhorst.
en andere overheden. Daarom is het goed om op deze marktdag duidelijk te maken
waar de behoeften liggen. We hebben het hier immers over een flink economisch
belang, zowel voor ondernemers als ook voor overheden en burgers. Per burger wordt er jaarlijks door
gemeenten ca. 1000 euro per persoon via aanbestedingen uitgegeven.
Innovatief aanbesteden: het hangt af van de context!
Wethouder Ilse Saris van Winterswijk, geeft aan dat Winterswijk zich ook ontwikkelt in de manier waarop we
de vraag aan de markt stellen. ‘We vragen in marktconsultaties ook aan de ondernemers of we hierin goede
keuzes maken.’ Ook via het Meldpunt aanbesteden Achterhoek/Liemers krijgen de Achterhoekse gemeenten
veel feed back op hun wijze van aanbesteden. ‘Wij stellen onszelf ook regelmatig de vraag of we voldoende
kennis hebben om de aanbestedingen te kunnen doen.’
Uiteindelijk gaat het erom dat je de kennis en creativiteit van de markt weet aan te spreken. Wat innovatief
voor de bouw is, is misschien geen effectieve werkwijze voor de zorg. Een markconsultatie blijkt een effectieve
manier om te toetsen of opdrachten goed in de markt worden gezet, voorafgaand aan de aanbesteding.
Ook Jacqueline Hunting, controller bij Stichting Elver, met zorghuizen voor 550 cliënten, geeft aan dat nieuwe
vormen van aanbesteden worden toegepast met goede intenties. ‘Maar de praktijk wil ook wel eens anders
uitpakken’, zo geeft ze aan. Goed om eens op een aantal onderwerpen in te
KANS
zoomen.
EMVI kan beter toegepast
Met de stelling ‘EMVI is nutteloos’ is nagenoeg iedereen het oneens. Kwaliteit
moet beloond kunnen worden. Wel kent EMVI in de praktijk veel gradaties om
1
Als een aanbesteding weinig ruimte
biedt voor onderscheidende
aanbiedingen, maak er dan gewoon
een Laagste Prijs aanbesteding van.
kwaliteit te waarderen. Maar de pijn zit bij de ondernemers vooral in de transparante criteria voor kwaliteit en
in de wegingsfactor en in de extra kosten voor de aanbieding.
Tom van Eck ( Bouwend Nederland) kreeg van zijn leden te
horen dat EMVI vaak veel werk was, maar uiteindelijk toch naar
de laagste bieder ging. Dat betekende veel inspanning voor
EMVI, met toch een matige beloning voor kwaliteit. Het was
voor Bouwend Nederland aanleiding naar een onderzoek naar
de feiten, uitgevoerd door onderzoeksinstituut EIB laten doen.
Uit het onderzoek van alle aanbestedingen van de laatste jaren
bleek de laagste inschrijver in meer dan 50% de winnaar.
70% van de juryscores blijken in de praktijk een 7 of een 8 te
zijn. Daarmee is het onderscheidend vermogen in kwaliteit vaak
beperkt, en komt in de meeste gevallen ook de laagste
inschrijver als winnaar uit de bus. Bouwend Nederland vraagt
ideeën voor de mogelijkheden van EMVI light, b.v. met behulp
van de EMVI prestatiemeting.
De gemeente Winterswijk geeft aan dat voor hen de prijs
inderdaad ook erg belangrijk blijft, zeker als het een
budgettaire meevaller betekent. Maar toch is ook kwaliteit
belangrijk, zo wordt er direct genuanceerd. In de Achterhoekse
aanbesteding van rolstoelen werd bijvoorbeeld toch gekozen
voor een duurdere actieve rolstoel, die de deelnemers in staat
stelde om langer aan het arbeidsproces deel te nemen. Deze
economische meerwaarde werd meegewogen met de gunning.
Zeker in de zorg blijkt het niet eenvoudig om de gevraagde
kwaliteit eenduidig te beschrijven. Goede ervaringen werden opgedaan in een
aanbesteding in de zorg, waarbij de prijs vast stond en de kwaliteit van de verschillende
aanbiedingen werd vergeleken op vooraf gestelde criteria en gewichtsfactoren.
Passende eisen stellen blijkt een kunst
Toch blijkt het vrij lastig om de gevraagde kwaliteit in de zorg goed te omschrijven. Een
aanwezige zorgaanbieder geeft aan dat hij moet aanbesteden op niet passende gronden.
Er worden bijvoorbeeld eisen gesteld aan zijn gebouw dat hij niet heeft. Dat beperkt mogelijk zijn kansen.
Ook bij Total Cost Ownership (TCO) aanbestedingen in de bouwsector
worden wel vraagtekens gezet door de ondernemers. Is een TCO bepaald
over een periode van 20 jaar of langer wel goed toetsbaar?
Het is voor ondernemers lastig in te schatten hoe hun aanbieding zal
vallen. Aanbesteden is een ‘jurysport’ geworden, zo wordt gesteld. Daarbij
wil je als aanbieder gewoon weten wie er in de jury zitten en welke criteria
er worden gebruikt.
2
KANS
Van A naar B is genoeg - Innovatief
aanbesteden vraagt om juiste aanpak
Het is prima als de opdrachtgever een
open vraag stelt. Ik wil een oplossing voor
van A naar B. Daarmee wordt juist de
kennis en creativiteit uit het bedrijfsleven
aangesproken. Maar in de praktijk wordt
die vraag aangevuld met allerlei
gedetailleerdere eisen, zo geven de
ondernemers aan. En daar ontstaat dan
de ruis.
Overheden willen feedback
Het belang van de lokale economie wordt door iedereen onderschreven. Het
zou het uitgangspunt moeten zijn, zo wordt gesteld. De Achterhoekse
gemeenten geven aan er tenminste rekening mee te houden dat
Achterhoekse partijen niet worden uitgesloten. Het meldpunt op internet is
daar een uitvloeisel van.
Het gaat ook wel eens niet goed, zo blijkt. Ten behoeve van de bouw van een
brandweercentrale werd in een Achterhoekse architectenselectie het
selectiecriterium gesteld dat de gegadigde de afgelopen drie jaar tenminste
een brandweerkazerne ontworpen had moeten hebben…
Een ondernemer toont zich blij met deze mogelijkheid: ‘Je wilt soms ‘piepen’
tijdens de procedure, maar dan ben je bang ook niet meer te worden
uitgeloot. Deze manier om eventueel anoniem je klacht te melden kan ons
helpen. ’
De nieuwe aanbestedingswet stimuleert
meer ruimte voor het MKB, en voorziet
hiervoor ook in klachtenregeling. Als
Achterhoekse partijen zich benadeeld
voelen door disproportionele eisen, dan
kunnen zij daar via de website
http://www.meldpuntaanbestedingenacht
erhoekliemers.nl/ melding van maken.
Behoefte aan meer info over het ‘waarom’
Ondernemers geven aan vooral meer informatie te willen horen over het waarom van de opdrachtgever en de
doelen die hij met de aanbesteding wil bereiken. Dat hebben ze nodig om een
KANS
goede en onderscheidende aanbieding te maken. Verder willen ze zeker meer
ruimte om varianten in te dienen of kansendossiers. Want ‘varianten niet
Ondernemers willen meer weten over het
toegestaan’ krijgt weinig begrip.
waarom achter de aanbesteding. Dat stelt
hen in staat een betere aanbieding te
maken.
Geen hekken om de Achterhoek!
Juist door onderhandse aanbestedingen kunnen regionale partijen goed
worden toegelaten tot opdrachten. Van die mogelijkheid wordt in de praktijk
ook breed gebruik gemaakt. Overigens zonder partijen vanuit de regio buiten
te sluiten, want de wet staat discriminatie van partijen buiten de regio niet
toe. Maar Bouwend Nederland voorzitter Achterhoek/Liemers Leo te Bogt
geeft aan: ”Je moet de scherpe kantjes van de wet wel durven op te zoeken.”
Anderzijds is er ook de hartenkreet van een Achterhoeks wegenbouwbedrijf,
dat naar eigen zeggen Friesland gemakkelijker in komt dan de eigen
Achterhoek.
In de workshop laat de gemeente Winterswijk zien met welke
aanbestedingswetten zij te maken heeft. Maar geeft ook aan dat zij 57% van
hun inkopen uit de Achterhoek betrekt.
Een van de aanwezige bedrijven plaatst oplossingen, die niet in de winter te
plaatsen zijn. Toch worden vaak in oktober nog aanvragen op
de markt gebracht, die voor het eind van het jaar klaar
moeten. Het bedrijf vraagt wat meer empathie voor
ondernemingen met seizoensgebonden werkzaamheden.
3
KANS – ruimte voor innovatie
Hoe stimuleren we innovatie? Krijgt
innovatie wel de kans in innovatief
aanbesteden? Dat was onderwerp van
een van de workshops.
Conclusie: Innovatiegericht en Duurzaam
Inkopen gaat vooral om
uitdagen/aanjagen, samenwerken en
(gezamenlijk) risico dragen. Innovaties
lijken juist in aanbestedingssituaties niet
erg tot hun recht te komen.
Sociaal Return
SROI heeft de gemoederen goed bezig gehouden. Hoe
realiseren we sociale doelstellingen van de overheid zonder
verdringing van werkgelegenheid? Nieuwe initiatieven
worden nu ontplooid. Infragemak presenteerde zich als een
initiatief waarin lokaal invulling wordt gegeven aan de SROI
met leerlingen, zonder concurrent te zijn van bestaande
bedrijven.
Zie www.infragemak.nl
Hoe krijgen we de beste aanbieding?
Het Graafschap College laat zien voor keuzes zij staan bij het
inkopen van werken en diensten. De mogelijkheden van functioneel
specificeren, Best Value Procurement en van de
concurrentiegerichte dialoog worden in de workshop besproken.
Tot slot
Na afloop wordt er nog flink nagepraat. Door kennis te blijven delen wordt het aanbesteden in de Achterhoek
stapje voor stapje doelmatiger, zo was de heersende mening.
4