Transcript sporda beceri öğrenimi 2

SPORTİF BECERİLER
Sportif performansın gerçekleşmesini sağlayan 3
temel öge;
 (1) Kondisyon,
 (2) Teknik ,
 (3) Taktik’tir.
Öğrenilmiş olan ve bilinçli bir şekilde uygulanan hareket
bölümleri özellikle yarışma koşullarında istenilen
akıcılık ve süratle yapıldığında beceriye dönüşürler.
Belirli deneyim ve bol tekrarla kazanılan sportif eylemler
sportif becerilerdir.
Sportif becerilerin kazanılması için uzun süreli alıştırma
ve öğrenme gerekir.
 Kondisyon kavramı sporda çok geniş kapsamlı bir
kavramdır.
 Sporcunun psikolojik kondisyonu bir yana
bıraktığımızda fiziki kondisyonu belirleyen
özellikler daha önce bilindiği gibi , motorsal temel
özellikler diye nitelediğimiz kuvvet , dayanıklılık
ve sürat’tir (çabukluk).
 Bir spor dalında iyi bir kondisyona sahip olmanın
yanı sıra üstün bir tekniğe sahip olma da başarının
temel öğesidir.
 Sporda teknik , koordinatif yeteneklerle belirginlik
kazanır.
 Kuvvet , dayanıklılık ve sürat-çabukluk gibi
kondisyonel yetenekler (motor temel özellikler)
metabolizma süreçlerine bağlı oldukları halde,
koordinatif yetenekler nöro-fizyolojik süreçlere
bağlıdırlar.Tekniği belirlerler.
 Koordinatif yetenekler çabuk ve güvenli bir motor
öğrenmenin temelidir.Bu yetenekler ne denli
geliştirilmiş ise hareketler o denli çabuk ve kolay
öğrenilir.
Performans nedir ?
Bir fiziksel aktivite sırasında, o fiziksel aktivitenin
gerektirdiği fizyolojik, biyomekanik ve psikolojik
verime “performans” adı verilir.
Bu verimin yarışma sırasında ortaya koyulabilme düzeyi
de performansın düzeyi hakkında bilgi verir.
Sportif Performansı Etkileyen Faktörler
Sportif Performansı Etkileyen Faktörler
1-FİZİKSEL FAKTÖRLER
A-Kondisyonel Yetenekler
B-Koordinatif Yetenekler
2-A-İç Faktörler (kişilik özellikleri)
B-Dış Faktörler
3-Teknik,Taktik,Yetenekler,Beceriler
Sportif Performansı Etkileyen Faktörler
Kondisyonel Yetenekler
*Kuvvet
*Sürat
*Dayanıklılık
Koordinatif Yetenekler
*Tepki /reaksiyon)yeteneği
*Ritim yeteneği
*Hareketleri birbirine bağlama yeteneği
*Denge yeteneği
Koordinatif Yetenekler
 Koordinatif yetiler, sporcuların karşılaştıkları durumlara
hızlı ve amaca uygun uyum sağlamasına olanak
vermektedir.
 Koordinatif yetenekler doğuştan kazanılan yetenekler
değildir ve önceden yapılmış antrenmanlar yoluyla
kazanılmaktadır.
 Koordinatif yetenekler hemen hemen bütün spor
branşlarının koşulları olup sporcuların; tekniklerin
çabuk öğrenilmesi ve düzeltilmesi, komplike hareket
koordinasyonlarının başarılması, amaca uygun ve
ekonomik kuvvet kullanımı ve özel durumlara uyma ve
pozisyon değiştirme kolaylığı sağlamaktadır.
Koordinatif Yetenekler
 Tepki
(Reaksiyon) Yetisi: Bir veya birden fazla
uyaranlara karşı en kısa zamanda hareket etme özelliğidir.
Örnek olarak vermek gerekirse, atletizm ve yüzme gibi
sporlarda
start
anında
verilen
uyarana
karşı
yapılan harekettir.
 Ritim Yetisi:Hareketin akışı esnasında harekete uygun
şekilde akıcı ve dinamik ritmi geliştirme yeteneğidir.
Burada asıl olan, dışarıdan verilen bir ritim ile hareketi
görsel algılamaya uygun olarak doğru yapabilme
yeteneğidir.
 Hareketi Bağlama Yetisi: Parça parça hareketin ya da
hareketlerin jimnastikte seri oluşturulması gibi birbirine
bağlanabilmesi yeteneğidir.
 Denge Yeteneği: Hareket eden vücudun değişen durum
ve koşullar karşısında dengesini sağlayabilmesidir.
Statik Denge: İnsan vücudunun dengesini belli bir yerde ya
da pozisyonda sağlama yeteneğidir.
Dinamik Denge: Hareket ederken dengeyi sağlama
yeteneğidir.
Objeyle Dengeleme: Bir araçla hareket yaparken ya da ek
bir araç kullanırken dengeyi sağlamayeteneğidir.
Sportif Performansı Etkileyen Faktörler
-İç Faktörler (kişilik özellikleri)
 Antrenman düzeyi,
 Yaş,
 Cinsiyet.
 Fiziksel uygunluk
 Irksal faktörler,
 Stres düzeyi,
 Motivasyon durumu,
 Beslenme,
 Sağlık durumu,
 İlaç kullanım
Dış faktörler
* Nem
*Sıcaklık,
*Zemini durumu
*Aile
*Antrenör
Sportif Performansı Etkileyen Faktörler
TEKNİK-TAKTİK
Teknik
Herhangi bir spor dalında, belirli bir sportif hareketin
istenilen amaca uygun ve en ekonomik şekilde
uygulanabilmesidir.
Sporda öngörülen hareket görevlerini yerine getirmek için
oluşturulan hareket ve hareket parçalarının bütünüdür.
Teknik hareketler her spor dalı için kendine özgü farklılık
gösterir.
Örneğin, basketboldaki teknik hareketlerin uygulanışı ile
uzun mesafe koşularındaki teknik hareketin uygulanışı
farklıdır.
TAKTİK
 Sporda taktik belirlenmiş bir amaca ulaşmak için
yapılan kısa süreli ve kurallı bir mücadele
(müsabaka), rakibe ya da rakiplere karşı optimum
sportif başarıyı elde etmek için oluşturulan
davranış planlarından ve karar alternatiflerinden
oluşan bir sistemdir.
 Taktik: “İstenen sonuca ulaşmak amacıyla izlenen
yol ve kullanılan yöntemlerin tümü”.
 Taktik kavramının birçok sınıflandırılması vardır.
1. Sınıflama
Genel Taktik: Taktiğin genel kural ve ilkelerini içerir.
Özel Taktik: Yapılan spor dalına özgü olan taktiktir.
Örneğin; basketbol-hentbol-voleybol ve futbolda hücum ve
savunma taktiği gibi.
2. SınıflamaBireysel Taktik: Müsabakada bir sporcunun
amaca yönelik davranışlarını içerir.
Örneğin; şut atan bir basketbolcuya ve ya futbolcuya karşı
savunma yapan oyuncunun ne zaman, nasıl ve ne şekilde
davranacağı bireysel taktiktir.
Koordinatif yetenekler ile kondisyonel
yetenekler arasındaki ilişki,

Motorik Yetenekler ve
Özellikler
Koordinatif Yetenekler
*Tepki /reaksiyon)yeteneği
*Ritim yeteneği
*Hareketleri birbirine bağlama
yeteneği
*Denge Yeteneği
Kondisyonel
Yetenekler
*Kuvvet
*Sürat
*Dayanıklılık
Esneklik,Hareketlilik
Sportif Performansı etkileyen
fiziksel faktörler
 Kuvvet : Dıştan gelen bir dirence karşı koyabilme veya
dayanabilme yeteneğidir.
 Sürat : Motorsal aksiyonu en kısa zamanda
tamamlayabilme yeteneğidir.
 Dayanıklılık
:
Organizmanın
uzun
süreli
yüklenmelere karşı koyabilme yeteneğidir.
 Esneklik : Eklem oynaklığı ve kasların elastikiyet
özeliğidir.
 Koordinasyon
Birincil İdare ve Düzenleme Süreçleri
Sportif Performansın Önemli Unsurları
1-KUVVET
1.Sınıflandırma
a) genel kuvvet :
b)özel kuvvet :
2. Sınıflandırma
a)Maksimal kuvvet
b)Çabuk kuvvet
c)Kuvvette devamlılık
3. Sınıflandırma
a)Statik kuvvet
b)Dinamik kuvvet
4. Sınıflandırma
a)Absolut Kuvvet
b)Relatif kuvvet
2-SÜRAT
a)Reaksiyon sürati
b)Sprint sürati
c)Hareket Sürati
d)Süratte devamlılık
3-DAYANIKLILIK
1. Spor Türüne Göre;
a)Genel Dayanıklılık
b)Özel Dayanıklılık
2-Enerji oluşumuna göre ;
a)Aerobik dayanıklılık
b) Anaerobik dayanıklılık
3-Motorik Özellikler Açısından;
a) Kuvvet Dayanıklılığı
b)Sürat Dayanıklılığı
1-KUVVET:Kuvvet bir dirence karşı koyabilme yetisi yada bir
direnç karşısında belirli ölçüde dayanabilme yetisi olarak ta
tanımlanır.
Kuvvet sporcunun bir kütleyi ( kendi vücudu, rakip yada bir
araç) hareket ettirme yani bir direnci yenebilme yada onu kas
çalışması ile etkileme anlamına gelen bir kavramdır.
1.SINIFLAMA
a)Genel Kuvvet: Herhangi bir spor dalına yönelme olmadan
bütün kasların kuvvetidir.
b)Özel Kuvvet:Herhangi bir spor dalına özgü gereksinim
duyulan kuvvettir.. Spor dalına doğrudan katılan kas
gruplarının geliştirilmesi.
2-SINIFLAMA
a)Maksimal kuvvet: Kas-sinir sisteminin istemli bir
kasılma sonucu ortaya çıkardığı en büyük kuvvettir.
Halter..
b)Çabuk kuvvet: Kas-sinir sisteminin yüksek hızda
kasılmasıyla bir direnci belirli bir birim
zamanda yenen kuvvet.Çabuk kuvvete patlayıcı
kuvvet,elastik kuvvette denir.
Sprint,gülle atma,atlamalar
c)Kuvvette devamlılık: Bir çok kez tekrarlanan
kasılmalarda ya sürekli kasılmalarda kasların uzun
süre yorgunluğa karşı direnebilme kuvvetidir
Yüzme,kürek çekme,orta mesafe koşuları
3-SINIFLAMA
a)Statik kuvvet: Kas boyunda gözle görülür bir
değişiklik meydana gelmeden kasların çalışması.
Doğru pozisyon alınmışsa maksimal kuvvete eşittir.
Halterin sabit bir noktada tutulması.
b)Dinamik kuvvet: Kas boyunda değişiklik meydana
gelen çalışmalardır,
Halterin kaldırılması (dinamik-konsantrik kas
çalışması, bir ağırlık yada direncin yenilmesi) ve
Halterin indirilmesi (dinamik-eksantrik kas
çalışması,bir ağırlık yada dirence karşı gevşemek).
2-SÜRAT
Belirli koşullarda motorik aksiyonu en yüksek yoğunlukta
ve en kısazaman içerisinde gerçekleştirebilme yeteneğidir.
Sporda verimi belirleyen motorsal yetilerden biridir,
fakat diğer yetilere nazaran geliştirilmesi en sınırlı olan
genellikle bireyin kalıtımsal olarak getirdiği fizyolojik
potansiyel üzerine çalışılıp iyileştirilebilen bir özelliktir
a)Reaksiyon zamanı: Reaksiyon zamanı, uyaranın
verilmesi ile bireyin bu uyarana istemli olarak verdiği
tepkinin başlangıcı arasında geçen süredir
Örneğin : 100 m. koşuda çıkış sesi ile koşuya başlama
arasında geçen süre reaksiyon zamanıdır.
b)Sprint sürati: Sporcunun yaklaşık 30 m.’ye kadar
oluşturduğu sürate denir.
c)Hareket Sürati:
Sporcunun ilk hareketi ile bitiş hareketi arasındaki
geçen
süredir.
100 m. koşuda ilk çıkış ile bitiş çizgisinin arasındaki
süredir.
e)Süratte devamlılık:
Sporcunun süratini uzun süre devam ettirebilme
yeteneğidir.
3-DAYANIKLILIK
Uzun süre devam eden yüklemelerde yorgunluğa karşı
dayanma yeteneği ve yüklenme sonrası organizmanın çok çabuk
normale dönme yeteneğidir.
1-Spor Türüne Göre;
a)Genel Dayanıklılık: Her spor dalında ve sporcuda
bulunması gereken dayanıklılık özelliğidir.
b)Özel Dayanıklılık: Her spor dalının özelliğine göre, o spor
dalının gerektirdiği teknik,taktik uygulaması ile ortaya
konan kombine bir dayanıklılık tır.
2-Enerji oluşumuna göre ;
a)Aerobik dayanıklılık; yapılan işte harcanan enerji
dengelidir genellikle organizma O2 borçlanmasına
girmeden yeterli
O2 ortamında ortaya konan
dayanıklılık tamamen organizmanın aerobik enerji
üretimine dayalı olarak ortaya çıkan bir kondisyon
özelliğidir.
b)Anaerobik dayanıklılık; Süratli, dinamik çok yüksek ve
maximal yüklemelerde organizmanın vücuttaki enerji
depolarından yararlanılarak her hangi bir sportif faaliyeti
yürütebilmesidir
3-Motorik Özellikler Açısından;
a/ Kuvvet Dayanıklılığı; Yüksek kuvvet verimine ihtiyaç
duyulan dallarda Anaerobik metabolizmanın atık
ürünlerin vücuda birikimi ile başladığı anda geçerlidir
b)Sürat Dayanıklılığı: Submaximal ve maximal ( % 85 100 arası yüklenmeler) yüklenmelerde oluşan
yorgunluğa karşı koymak için gereklidir ve anaerobik
enerji yapısının üstün olmasını sağlar.