Transcript Document

MERKANTİLİZM
TANIM
•Orta çağın sonları ile sanayi devrimi
arasında kalan dönem.
•Ticaret
•Ev-sanayi şeklinde başlayan sanayi
•Kapitalist sınıf: sanayiciler, büyük
tüccarlar ve bankacılar
•Keşifler ile ülkeye gelen değerli madenler
fiyatların hızla artmasına yol açmıştır.
•Sömürgecilik de sermaye birikiminin
önemli bir yoludur.
•Dış ticarette tekelci zihniyet oluşmuştur.
AMACI
•
•
Zenginlik peşinde koşmak.
Ana amacı ise değerli madenleri ülkede tutmak ve
bu madenlerin ülke dışına çıkmasını engellemektir.
Bunun da iki yolu vardır:
1. Dış ticaret
2. Sömürgecilik (kolonizasyon)
Merkantilistler bir ülkenin nüfusunun
artmasından yanadır. Merkantilist
düşünce düşük ücret politikası
olgusuna dayanır.
MERKANTİLİST DÜŞÜNCENİN ORTAYA ÇIKIŞI
Merkantilist sistem, feodalizmin külleri üzerine
doğmuştur denilebilir. Ortaçağ siyasî yapısında
yaşanan kökten değişiklikler ve sonucunda millî
devletlerin yavaş yavaş tarih sahnesine çıkmaya
başlaması, uluslararası kapsamda yaşanan ticarî
devrim ve ortaçağ iktisat sisteminde yaşanan çöküş,
merkantilizm olarak adlandırılan dönemin kapılarını
açmıştır.
FİZYOKRASİ
TANIM
• Doğal düzeni savunan bu görüşe göre toplumsal ve
ekonomik kurallar doğal bir kanun gücüyle oluşur.
• Üretimde tek verimli alan tarımdır. Tarım,
tüketilenden daha fazla üretime yol açar. Oluşan bu
fazlalık Fizyokratlar'ca net hasıla olarak ifade edilir.
Diğer faaliyetler (ticaret, sanayi) ise kısırdır, çünkü
net hasıla oluşturmazlar.
FİZYOKRASİNİN ORTAYA ÇIKIŞI
Bu düşünce sistemi 18.yy’da Fransa’da
başlamış; Almanya, İngiltere ve bütün
Avrupa kıtasına yayılmış ve ardından da
Amerika kıtasına geçmiştir. Merkantilist
düşünce sisteminden fizyokratik düşünce
sistemine geçiş doğrudan doğruya ve hemen
olmamıştır. Merkantilizmin hataları fizyokrasi
ortamını hazırlamıştır.
Fizyokrat felsefenin babası John Locke’dur.
Locke’un ‘rasyonalizm’ ve ‘doğal düzen’e
verdiği önemi Fizyokratlar da benimsemiştir.
Fizyokrasinin en ünlü temsilcisi ve kurucusu
Francois Quesnay’dır (1694-1774).
•
•
•
Fizyokratlar toplumun üç sınıftan
oluştuğunu kabul etmişlerdir. Bunlar;
Toprak sahipleri
Tarımda kiracılar; toprağı işler ve üretim
yaparlar
Kısır sınıflar olarak adlandırılan
zanaatkarlar ve tüccarlardır
Fizyokratların temel özellikleri
• Üretken olan tek alan tarım olduğunu
düşünürler.
• Vergilendirilmesi gereken tek sektör,
tarım sektörü olmalıdır. Böylece iktisat
politikasında ‘tek vergi’ diye
adlandırılan kavramı oluşturmuşlar.
• Bireycidirler.
• Ekonomiye müdahale etmemesi
gerektiğini ortaya koyarlar.
• Vergilerin sadece tarım üzerinden
alınmasını savunurlar.
• Fizyokratlar, klasik iktisadi düşüncenin
temelini atmışlar ve doğal düzeni
savunurlar.
• Ekonominin arz yönüne ağırlık veren
bir doktirindir.
• Fizyokratlar zenginliğin kaynağının
üretim olduğunu ileri sürerler.
Fizyokrat Öğretinin Esasları
a) Tabii Düzen
b) Net hasıla
c) Tek Vergi ve Serbest Dış Ticaret
KLASİK YAKLAŞIM
TANIM
Tarım sektörü üzerine duran ve bu sektörün
ekonomik servetin tek kaynağı olduğunu
belirten fizyokratlara karşın Adam Smith,
imalat sanayinin gelişmesine ve emeğin
verimliliğine dikkat çekerek tek değer ölçüsü
olarak emeği kabul etmiştir. Sermayenin
birikmiş emekten başka bir şey olmadığını
ileri sürmüştür
KLASİK YAKLAŞIMIN ORTAYA ÇIKIŞI
Adam Smith’in 1776’da yazdığı Milletlerin
Zenginliği adlı eseriyle başlayan, liberal
düşünceye dayalı klasik iktisat sisteminin
oluşturulmasında fizyokratik düşüncenin yeri
ve önemi büyüktür. Adam Smith’den sonra
David Ricardo’nun çalışmalarıyla şekillenen
Klasik iktisat, fizyokratlardan ekonominin arz
yönüne ağırlık veren düşüncelerini
devralmıştır
Klasik yaklaşımın diğer özellikleri
şunlardır
•
•
•
•
•
‘Her arz kendi talebini yaratır.’ (Say Yasası). Jean
Baptiste Say tarafından ortaya çıkmıştır.
Bu anlayışa göre; ekonomide bir mal üretildiğinde
karşılığında gelir elde edilir ve bu gelir mal ve
hizmet alımları için kullanılır
Miktar Kuramı geçerlidir. M.V=P.T şeklinde ifade
edilmektedir
M: Para miktarını, V: Paranın dolaşım hızını, P:
Fiyatlar genel düzeyini ve T: İşlem miktarını
göstermektedir
Devlet müdahalesine karşıdırlar.
•
•
•
•
Devlet; güvenlik, savunma, adalet ve
diplomasi görevlerini yerine getirecektir.
Tam rekabet koşulları geçerlidir. Tam
rekabetin özelliklerinden birisi ise
şeffaflıktır.
Tarafsız maliyeyi savunurlar
Düşük oranlı vergilemeyi savunmuşlardır