Transcript Komórka
Komórka pierwszy zaobserwował komórkę w 1655 r. angielski fizyk Robert Hooke. Po raz Komórki można obserwować przy użyciu mikroskopu: – świetlnego (zdo roz .100 nm) – elektronowego transmisyjnego (zd. roz. 0,2 nm), – elektronowy skaningowy. 0,2 nm atomy 2 – 20 nm cząsteczki 200 nm – 2 µm organelle 20 µm - 200 µm = 0,2 mm komórki Mikroskop mikroskop oko elektronowy świetlny ludzkie Kształt i wielkość komórek neurony Erytrocyty 10 µm monocyt pożera komórkę drożdży 1 µm – 10-6 m 1 nm =10-9 m Struktury komórkowe protoplazma cytoplazma • • • • • • • • • jądro błona komórkowa cytozol cytoszkielet siateczka śródplazmatyczna szorsta, gładka aparat Golgiego mitochondria lizosomy peroksysomy centrosomy Błona biologiczna Rodzaje transportu przez błonę Endocytozy sposób pobierania pokarmu z udziałem błony komórkowej fagocytoza pinocytoza Jądro komórkowe • Eucaryota – organizmy zawierające jądro komórkowe. • występuje we wszystkich naszych komórkach z wyjątkiem erytocytów, największa struktura komórkowa, oddziela od cytoplazmy materiał genetyczny, kształt najczęściej kulisty, płatowate w granulocytach, położone centralnie lub peryferyjnie np. w komórkach mięśniowych szkieletowych, wielkość 0,5 – 600 µm. może się powiększyć przed kariokinezą, lub gdy rośnie aktywność metaboliczna komórki, liczba jąder – 1, wyjątek - komórki mięśniowe poprzecznie prążkowane szkieletowe • • • • • • Ultrastruktura jądra komórkowego Otoczka jądrowa – składa się z dwóch błon biologicznych: wewnętrzna jest gładka, zewnętrzna przechodzi w błony ER granularnego i posiada na swojej powierzchni rybosomy. Są w niej liczne pory jądrowe umożliwiające wymianę substancji z cytoplazmą. Karioplazma (sok jądrowy) – wypełnia wnętrze jądra, białkowa substancja koloidalna. Chromatyna - interfazowa postać materiału genetycznego. siateczka wewnątrzplazmatyczna chromatyna zanurzona w karioplazmie otoczka jądrowa jąderko por w otoczce jądrowej Chromatyna DNA • • • • Histony ilość jest stała dla danego gatunku, materiał genetyczny komórki: zawiera informację dotyczącą wszystkich białek komórki zbudowane z dwóch nici spiralnie skręconych w prawą stronę dwa rodzaje chromatyny: euchromatynę heterochromatynę (aktywna genetycznie) (nieaktywna genetycznie) białka zasadowe najstarsze ewolucyjnie Organizacja chromatyny • Całkowita długość DNA w komórce somatycznej człowieka wynosi 180 cm. • Ta ilość DNA podzielona jest na 46 cząsteczek. • W celu zmieszczenia tak dużej ilości DNA powstały białka, które upakowują DNA w małym jądrze komórkowym. Stopnie upakowania DNA Chromosom Jest najwyższym stopniem upakowania DNA budowa chromosomu rodzaje chromosomów ze względu na rozmieszczenie centromerów Zestaw chromosomów człowieka Podziały komórkowe mejoza mitoza w komórkach somatycznych = komórkach ciała w macierzystych rozrodczych komórkach 2n 2n n 2n n 2n n n n – haploidalna liczba chromosomów, 2n diploidalna liczba chromosomów n n Przebieg mitozy profaza metafaza telofaza anafaza Przebieg mejozy I podział mejotyczny II podział mejotyczny Crossing – over zjawisko wymiany fragmentów chromatyd między chromosomami homologicznymi Chromosomy homologiczne Chromosomy homologiczne mają taką samą budowę, oraz tę samą informację genetyczną, jeden z nich pochodzi od ojca drugi od matki Znaczenie podziałów komórkowych Mitoza zapewnia • wzrost • regenerację organizmowi Mejoza zapewnia • utrzymanie stałej liczby chromosomów, w następnych pokoleniach, • różnorodność osobniczą w obrębie gatunku, • różnorodność biologiczną na Ziemi. Dziękuję za uwagę