Gruczoły potowe
Download
Report
Transcript Gruczoły potowe
Przydatki skóry
Gruczoły łojowe i potowe
Wykonała: Iwona Wojdyła
Gruczoły łojowe i potowe
Skóra
Największy organ naszego organizmu
Gruczoły
Skóry rozróżniamy na podstawie ich czynności
wydzielniczych:
gruczoły ekrynowe wydzielają substancje
i prawie wcale się przy tym nie zmieniają,
gruczoły apokrynowe w trakcie swoich czynności
wydalają także część komórki,
gruczoły holokrynowe (łojowe) wydalają całe
komórki.
Gruczoły ekrynowe (potowe)
Są to proste gruczoły cewkowe
rozmieszczone na całej powierzchni ciała
z wyjątkiem warg sromowych, łechtaczki,
żołędzi prącia oraz napletka.
Zbudowane są z części wydzielniczej
znajdującej się w tkance podskórnej lub
głębokich warstewkach skóry właściwej
oraz z przewodu wyprowadzającego i ujścia,
które znajdują się bezpośrednio w skórze
(naskórku).
Gruczoły ekrynowe (potowe)
Produkują one pot wodnisty i dlatego
odgrywają ważną rolę w termoregulacji.
Produkcja potu odbywa się stale.
Przy podwyższonej temp. wysiłku fizycznym
duża strata wody i soli mineralnych, głównie
NaCl, może prowadzić do odwodnienia
organizmu.
Gruczoły ekrynowe wspierają czynność
wydalniczą nerek.
Najwięcej jest ich w skórze czoła, głowy,
dłoni, stóp, grzbietu i klatki piersiowej.
Gruczoły potowe
Gruczoły apokrynowe (potowe)
Gruczoły apokrynowe (potowe)
Określają inwidualny zapach każdego z nas.
Istnieją w skórze od urodzenia-rozpoczynają
działalność w okresie pokwitania.
U kobiet jest ich więcej niż u mężczyzn.
Rozmieszczone są pod pachami, w okolicy
łonowej w pobliżu krocza, na brzuchu
w okolicach pępka, u kobiet na gruczołach
piersiowych w okolicy brodawek
i w skrzydełkach nosa.
Gruczoły apokrynowe (potowe)
Pot apokrynowy wydziela się pod wpływem
bodźców emocjonalnych.
Wydzielina zawiera składniki wonne
związane z rasą, płcią i cechami
osobniczymi.
Wydzielanie potu jest powolne i stałe.
Skład potu
99% woda
Kwasy organiczne: cytrynowy,
mrówkowy, propionowy, masłowy,
kaprylowy, mlekowy
Dodatkowo w skład potu wchodzą
aminokwasy i amoniak
Kwaśny odczyn potu (pH) jest korzystny,
ponieważ niszczy bakterie.
Gruczoły apokrynowe (potowe)
Gruczoły apokrynowe (potowe)
Gruczoły potowe
Funkcje
Bierze udział w wydalaniu komórek
rogowych na powierzchnię naskórka.
Współreguluje temp. naszego ciała-przy
podwyższonej temp. zwiększa się
wydzielanie potu. Skrapla się on na pow.
skóry, obniżając jej temp.
Wydala nieznaczną ilość zbędnych, bądź
szkodliwych substancji powstałych w wyniku
procesu przemiany materii, np. sól, kwas
mlekowy, związki azotu.
Funkcje
Przyczynia się do zachowania kwaśnego
odczynu skóry, służącego jako ochrona
przed działaniem bakterii chorobotwórczych.
Współokreśla stopień nawilżenia skóry.
Pot ma lekko kwaśne pH odczyn
kwasowo zasadowy i wraz z wydzieliną
gruczołów łojowych tworzy płaszcz
tłuszczowy czyli zawiesinę lipidowo-wodną.
Gruczoły łojowe i potowe
Na powierzchnię skóry wypływają dwa
rodzaje wydzielin:
• Wodnisty-pot (sudor), który bierze udział
w procesach regulowania ciepła
• Tłuszczowy-łój (sebum)
Pot apokrynowy zawiera wodę, sole
mineralne, lipidy, sterole białka i cukry
i dlatego stanowi doskonałą pożywkę
dla bakterii bytujących na pow. skóry.
Gruczoły łojowe i potowe
Bakterie rozkładają je powodują
powstawanie zw. zapachowych, a ich rodzaj
zależy od skł. potu, aktywności bakterii
i innych czynników, dlatego zapach
każdego człowieka jest inny.
Ekrynowe gruczoły potowe wydzielają
05 1litra potu dziennie, składa się z wody
zawiera rozp. białka, mocznik i kwasy
tłuszczowe.
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Znajdują się prawie na całej powierzchni
skórnej, nie ma ich tylko na dłoniach
i stopach.
Zagęszczenie gruczołów łojowych występuje
na głowie, twarzy, skórze nosa i policzków,
na małżowinach usznych, klatce piersiowej,
części grzbietowej w okolicy między
łopatkowej.
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Ujścia gruczołów łojowych znajdują
się w mieszkach włosowych.
Wydzielanie gruczołów łojowych związane
jest z liczbą i wielkością komórek
gruczołowych.
Wyciskanie łoju z gruczołów odbywa
się dzięki skurczom mięśni przywłosowych.
Na czynność gruczołów wpływają
temperatura i hormony.
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Ciepło powoduje zwiększenie ilości łoju,
zimno-zmniejszenie.
Hormony testosteron i progesteron prowadzą
do przerostu gruczołów łojowych.
Przy zachwianiu równowagi, może dojść
do zmian w ilości wydzielanego łoju,
a w następstwie do zmian chorobowych
skóry.
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Wydzielany łój chroni naskórek przed
maceracją, zmiękcza skórę i nadaje jej
włosom elastyczność.
Cały organizm chroni przed nadmiernym
parowaniem.
U płodu obfita wydzielina łoju zapobiega
nasiąkaniu wodami płodowymi.
Gruczoły holokrynowe (łojowe)
Funkcje
Pomaga skórze zachować elastyczność.
Chroni naskórek przed wysuszeniem
i wyparowaniem wody z jego górnych warstw
(dzięki swym hydrofilnym właściwością).
Przyczynia się do nadania skórze kwaśnego
odczynu.
Jest jednym z komponentów tworzących naturalny
czynnik nawilżający skóry( NMF).
Skład łoju
Glicerydy,
Woski,
Węglowodory,
Kwasy tłuszczowe,
Cholesterol,
Niektóre tłuszcze są rozkładane w ujściu gruczołu
łojowego przez żyjące tam bakterie na wolne kwasy
tłuszczowe, warunkujące kwaśne pH skóry.
Gruczoły łojowe i potowe
Gruczoły skórne pełnią ważne role fizjologiczne:
• łojowe produkują specyficzny kwaśny tłuszcz (łój)
konserwujący i osłaniający skórę,
• potowe uczestniczą w procesach termoregulacyjnych
Podsumowanie
Gruczoły potowe - gruczoły cewkowate ssaków.
Uchodzą wprost na powierzchni ciała lub do
mieszka włosowego.
Ich wydzieliną jest pot, który jest bezbarwny lub
zabarwiony (czerwony u hipopotama i kangura,
niebieskawy u antylopy).
Gruczoły te są silnie zredukowane u ssaków
drapieżnych.
Gruczoły potowe wydzielają pot, który poza
wodą zawiera zbędne związki powstałe
w procesie przemian metabolicznych.
Podsumowanie
Pot jest płynem o odczynie kwaśnym,
złożonym głównie z wody (98%); ponadto
zawiera on ok 0,8% roztworu fizjologicznego
NaCl oraz niewielką ilość mocznika, kwasu
moczowego i amoniaku.
Podsumowanie
U człowieka dzielimy je na dwie grupy:
gruczoły ekrynowe, uchodzące bezpośrednio
na powierzchnię skóry, rozmieszczone
są wszędzie prawie równomiernie (jest ich
trochę więcej na dłoniach i podeszwach
stóp),
gruczoły apokrynowe, uchodzące
do mieszków włosowych, występują pod
pachami, oraz w okolicach narządów
płciowych i odbytu.
Podsumowanie
Uaktywniają się one w czasie dojrzewania
płciowego.
Wydzielają pot tylko pod wpływem bodźców
emocjonalnych.
Wydzielina ich zawiera swoiste substancje
wonne decydujące o zapachu indywidualnym
i rasowym.
Podsumowanie
Gruczoł łojowy – gruczoł pęcherzykowaty skóry
u ssaków wydzielający łój, który uchodzi
do mieszka włosowego.
Jego wydzielina natłuszcza włosy i naskórek.
Rozwój i czynności gruczołu łojowego reguluje
po części poziom hormonów płciowych
w organizmie danej osoby.
U człowieka widoczne jest to w okresie dojrzewania.
Gruczołów tych nie posiadają walenie, syreny, kret
złocisty i leniwce.