YENİDOĞAN NAKLİ

Doç. Dr. Ömer ERDEVE Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD Neonatoloji BD

Tanım

• Durumu kritik bir yenidoğanın belirli koşullar sağlanarak donanımlı bir yenidoğan yoğun bakım ünitesine sevki

Temel Hedef

Stabilizasyonu sağlanmış yenidoğanın donanımlı bir YYBÜ’ne transportu esnasında görmeyeceği şekilde nakli zarar

İdeal Transport

İntrauterin transport

Neonatal Transport Endikasyonları

1. Düzey YYBÜ 2. Düzey YYBÜ 3. Düzey YYBÜ

Neonatal Transport Endikasyonları

• • • • • • • • Ağır solunum yetmezliği (uzun süreli MV ihtiyacı, PPH) Gebelik haftası <30 hf veya doğum ağırlığı <1000 g Ağır perinatal asfiksi Ağır konjenital anomaliler Kan değişimi gereksinimi Yoğun bakım ve ileri tedavi gerektiren durumlar (metabolik hast., İKK) Ciddi yenileyen apne ve/veya bradikardi Hematolojik bozukluklar (ağır trombositopeni)

Gerekli Beceriler

• • • • • • • • •

NRP

Fizik muayene Ventilatör kullanma Monitör takibi İntravenöz sıvı başlama ve izleme Cihazları kullanma ve problemlerini çözme Göğüs tüpü takma Santral kateter takma Arter kateteri takma

Ambulanslarda bulunması gereken temel ekipmanlar

• • • • • • • • • Transport kuvözü Mekanik ventilatör Kalp ve solunum monitörü (kan basıncı ölçer) Nabız oksimetresi Infüzyon pompası Aspiratör Hava-oksijen karıştırıcı Glukometre Vücut sıcaklığını ölçmek için monitör

Transport Küvözü • • • • • • • • Çift duvarlı olmalı Ventilatör, monitör ve infüzyon pompaları monte edilebilmeli Kuvöz içi ısısı kontrol edilebilmeli Ayarlanabilen oksijen sistemine sahip olmalı Kuvöz içinde bebek görülebilir olmalı Bebeğe ulaşılabilme kolay olmalı Akü ile çalışabilmeli Hafif olmalı

İlaçlar ve serumlar

• • • • • • • • • • İntravenöz sıvı setleri, enjektörler Serum fizyolojik, %5, %10, %20 dekstroz Adrenalin 1:10000 Sodyum bikarbonat Kalsiyum glukonat Dopamin, dobutamin, kafein Midazolam Morfin, nalokson Fenobarbital, fenitoin Surfaktan

Diğer aletler

• • • • • • Kendinden şişen balon (250- 750 ml) Maskeler (her boyda, yastıklı) Laringoskop ve bıçaklar (0, 1, 2 no’lu) Endotrakeal tüpler (No: 2.5, 3, 3.5, 4, kafsız) Nazogastrik sondalar (No: 6, 8, 10) Aspirasyon sondaları (No: 6, 8, 10) • • • • • • Angiocath (No: 22, 24) Umbilikal kateter (No:3.5, 5) Göbek klempi Göğüs tüpü Bistüri, flaster, makas Bebek bezi, battaniye

Transport Aracı

Transport Şeklini Belirleyen Faktörler • • • • Uzaklık Hastalığın ciddiyeti Acil girişim gerekliliği (cerrahi, kardiak) Maliyet

• • • • •

Avantaj

Kara Ambulansı <150 km

Dezavantaj

• Personel eğitimi kolay Hava şartlarına uyum Ucuz, maliyet düşük Kolay bulunur Yolda bir problem durumunda en yakın hastaneye ulaşım • • • • Hastaya girişim zor, sınırlı alan Titreşim ve gürültü Trafik sıkışıklığı Zaman Kara ulaşımı olmayan alanlar

• •

Helikopter Ambulans 150-240 km

Avantaj Dezavantaj

Hızlı Zor ulaşılan yerlere ulaşım kolaylığı • • • • • • İniş alanı kısıtlı İniş alanı uzaksa ilave ambulans Kabin alanı dar Fazla ses ve titreşim Hava şartlarından etkilenir Maliyet yüksek

Uçak Ambulans >240 km

Avantaj

• • • • Hızlı transport Hava şartlarından çok az etkilenir Daha fazla tıbbi personel taşınabilir Sabit kabin basıncı

Dezavantaj

• • • Maliyet çok yüksek Hava alanı Kara ambulansı ihtiyacı

GÖREV VE SORUMLULUKLAR

Sevk Eden Birimin Görev ve Sorumlulukları

AŞAMALAR • • • • 1. Hastanın klinik durumunun değerlendirilmesi 2. Transfer eden kurumda gereksinim duyacağı sağlık bakımının değerlendirilmesi 3. Nakilin aciliyetini belirleme 4. Nakil lojistiklerini belirleme

Sevk Eden Birimin Görev ve Sorumlulukları

• • • Yüksek riskli yenidoğanın saptanması, Transport kararının verilmesi Yenidoğanın stabilize edilmesi • • • • • •

Bu amaçla yapılacaklar:

Solunum, kalp, dolaşım, vücut ısısı stabilizasyonu Sıvı dengesinin sağlanması Metabolik homeostazis (glu, Ca, K, Na) Asit baz dengesi Hematolojik stabilite Cerrahi özel durumlara uygun yaklaşım

Transport Ekibinin Görev ve Sorumlulukları

• • • • Çağrılan merkeze uygun transport aracı ile en kısa sürede ulaşma Sorumlu hekimle görüşme Hastaya ilişkin anne ve bebek kayıtlarını alma (prenatal ve doğum ile ilgili) Doğumhanede resusitasyon, vital bulgular, laboratuvar tetkikleri, uygulanan tedavileri öğrenme

• • • Transport esnasında bebeği stabil tutma Transport sırasında saptanan yeni sorunları neonatolog ile konsülte etme, yapılan tüm uygulamaları eksiksiz kayda alma Hastanın kabul eden hastaneye teslimi sırasındaki vital bulguların kaydını yapma

Kabul Eden Hastanenin Görev ve Sorumlulukları

• • • • Transport organizasyonunun yönetimi Hastanın giriş anındaki fizik muayene ve vital bulgularının, laboratuvar ve radyolojik sonuçlarının değerlendirilmesi ve kaydedilmesi Hasta ile ilgili eklerin eksiksiz teslim alınması

Transport eden hastaneye geri bildirim raporunun hazırlanması

HAREKETE HAZIRLIK HASTA

• • • • • • Transport küvözde stabil Monitorize Damar yolları açık Sedasyon yapılmış Küvözde sabitlenmiş Isı kaybını önleyecek önlemler alınmış

EKİP TECHİZAT

• • Eğitimli ve deneyimli Giysileri uygun • • • • • • Gerekli tüm techizat mevcut İlaçlar mevcut Aküler dolu Oksijen ve hava tankları dolu Cep telefonunu şarjı dolu Sosyal güvenlikle ilgili belgeler hazır

Transport Esnasında Hedef

• • • • •

Bebek

Hipotermi Hipotansiyon

5 H KURALI

Hipoglisemi Hipoksi-Hiperoksi Hiperkarbi-hipokarbiden korunmalı

GERİ TRANSPORT

• • • • • Çok az yapılmasına rağmen üzerinde önemle durulması gerekli Bir üst düzeyden, bir alt düzeydeki üniteye nakli Ünitelerde düzeye uygun hasta bakılmasını sağlar ve hizmet kalitesini arırır YYBÜ yataklarının sınırlı olduğu durumlarda önemli Aile merkezli bakımın sağlanmasına yardımcı olur • • •

Böylece

Yoğun bakım yatakları boşaldığı için, yeni hastalara yer açılır Üniteler arası iletişim sağlanır Maliyet azaltılır

Neonatal Transport Endikasyonları

1. Düzey YYBÜ 2. Düzey YYBÜ 3. Düzey YYBÜ

www.omererdeve.com