Transcript Prezentacja - Doroczna konferencja SOOIPP

Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższej
a scouting technologiczny
dr Paweł Głodek
dr Magdalena Wiśniewska
XXV DOROCZNA KONFERENCJA SOOIPP
RYNEK DLA INNOWACJI
Rzeszów, 22-24 maja 2014 r.
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Plan prezentacji
1.
2.
3.
4.
Pojęcie wiedzy i zarządzania wiedzą
Uwarunkowania zarządzania wiedzą w uczelni wyższej
Scouting technologiczny jako element procesu zarządzania wiedzą
Studia przypadków
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Dane, informacje, wiedza
•
•
Dane – fakty i figury [Skyrme, 1999]
Informacje – dane w kontekście
•
Wiedza:
[Skyrme, 1999]
Wiedza jest płynną mieszanką ukształtowanego doświadczenia,
wartości, informacji osadzonej w pewnym kontekście,
eksperckiego spojrzenie, który stanowi ramy dla oceny
i przyswojenia nowych doświadczeń i informacji.
Powstaje i wykorzystana jest w umyśle posiadacza.
W organizacji, bywa często osadzona w dokumentach,
repozytoriach, organizacyjnych rutynach, procesach, praktykach
i normach [Davenport, Prusak, 1998]
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Pojęcie wiedzy – różne
perspektywy
1. Stan umysłu
Rozumienie i doświadczenie zdobyte podczas studiowania czegoś; suma
lub zakres tego, co jest postrzegane, odkryte albo nauczone [Schubert,
1998]
Rozumienie [McQueen, 1998]
2. Obiekt
Rzecz kodyfikowana/opracowywana [Zack, 1998]
3. Proces
Proces systematycznego poznawania i stosowania owego poznania [Zack,
1998]
4. Stan posiadania dostępu do informacji
Wiedza rozumiana jako warunek dostępu do informacji [McQueen, 1999]
5. Zdolność
Wiedza jest potencjałem wpływu na działanie [Carlsson i in., 1998]
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Rozumienie pojęcia wiedzy
a zarządzanie wiedzą
Sposób rozumienia pojęcia „wiedza” implikuje sposób rozumienia
pojęcia „zarządzania wiedzą” [Carlsson i in., 1998]
•
•
•
•
Wiedza jako stan umysłu – zarządzanie wiedzą skupia się na kreowaniu sytuacji, w
których mamy do czynienia z potencjalnie użytecznymi informacjami i ułatwianie
przyswajania informacji;
Wiedza jako obiekt – zarządzanie wiedzą koncentruje się na budowie zasobów wiedzy
i zarządzania owymi zasobami;
Wiedza jako proces – zarządzanie wiedzą koncentruje się na przepływach wiedzy i
procesach jej tworzenia, dzielenia się nią oraz jej udostępniania;
Wiedza jako zdolność – zarządzanie wiedzą skupia się na kreowaniu kluczowych
kompetencji i zrozumienia strategicznej przewagi w postaci know-how , i kreowaniu
kapitału intelektualnego.
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Zarządzanie wiedzą
• Zarządzanie wiedzą to proces identyfikacji, zdobywania
i pomnażania zbiorowej wiedzy w ramach organizacji w celu
podniesienia jej konkurencyjności [von Krogh, 1998].
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Proces pozyskiwania i komercjalizacji
wiedzy w organizacji
Poszukiwanie
Ocena i selekcja
Implementacja
pozyskanie/wykonanie/
wejście/podtrzymanie
Uczenie się
Źródło: opracowanie własne na bazie Tidd,
Bessant, Pavitt, 2005
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Zarządzanie wiedzą w uczelni wyższej
– uwarunkowania w kontekście
wykorzystania praktycznego [Niedzielski, Łobacz,
2012; Długoński, 2012; Olejniczak 2012]
•
•
•
•
•
•
Duże rozproszenie informacji o wiedzy powstałej na uczelni.
Niewielki stopień otwartości środowiska naukowego na współpracę
i dzielenie się wiedzą.
Brak stałego aktywnego systemu pozyskiwania informacji - zwykle polega
on na zgłoszeniach ze strony kadry akademickiej (co stoi w sprzeczności
z poprzednim punktem).
Niska efektywność stosowanych baz danych o dostępnych rozwiązaniach
technologicznych wypracowanych w ramach uczelni.
Brak wystarczającego potencjału kadrowego w zakresie komercjalizacji
wiedzy i transferu technologii - dotyczy to głównie liczby pracowników
zaangażowanych bezpośrednio w proces komercjalizacji (nie licząc
pracowników wykonujące inne funkcje).
Występowanie zasad systemowych utrudniających proces komercjalizacji
wiedzy – preferencja dla publikowania osiągnięć naukowych nad ich
komercjalizację.
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Scouting technologiczny –
pojęcie, zastosowanie
•
Scoutingiem technologicznym określa się systematyczne podejście
przedsiębiorstwa, w ramach którego asygnuje ono część swoich zasobów
ludzkich lub też zatrudnia konsultantów zewnętrznych w celu zbierania
informacji z zakresu nauki i technologii, i które to podejście ułatwia
pozyskiwanie technologii lub prowadzi do pozyskania technologii
[Rohrbeck, 2010].
•
Cechy:
– Ukierunkowany lub nieukierunkowany
– Formalne i nieformalne powiązania
•
„Scouting” oznacza tym samym niejako „wyjście w teren”, na zewnątrz
organizacji, poza formalne kontakty w celu poszukiwania, rozwoju
technologii i jej biznesowych zastosowań
•
Od lat 90-tych XX w. adoptowany na potrzeby uczelni wyższych i jednostek
naukowych
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Scouting technologii i wiedzy
w uczelni wyższej
• Aktywne podejście do identyfikacji i monitoringu
potencjału komercyjnego prac badawczych w uczelni
wyższej
•
Rozwiązanie stosowane na świecie (Politechnika w Turynie,
Politechnika w Eindhoven, Biomedicum w Helsinkach, Uniwersytet
w Kadyksie)
•
Zakłada aktywną postawę kadr odpowiedzialnych za
komercjalizację wiedzy
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Scouting w Politechnice
w Turynie (Polito)
•
•
•
W ramach Polito działa biuro ds. transferu technologii SARTT
Podmiotem zewnętrznym wobec Polito jest inkubator I3P
Obie powyższe instytucje działają na rzecz pozyskiwania wiedzy na temat
badań naukowych prowadzonych w Polito pod kątem ich potencjału
komercyjnego drogą scoutingu technologicznego
•
system scoutingu opiera się na działalności „porta a porta”(„pukanie do
drzwi”)
–
pracownicy biura ds. transferu technologii / inkubatora przeprowadzają wywiady z partnerami
(w szczególności liderami zespołów badawczych), aby uzyskać szczegółowe informacje
na temat bieżącej działalności lub osiągniętych rezultatów
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Polito
•
•
Dwa główne sposoby realizacji działalności w ramach scoutingu
technologicznego wspierające uczelniany elektroniczny system informacji o
projektach
–
„Porta a porta”
–
„anteny”
„Porta a porta” („pukanie do drzwi”)
–
–
–
–
•
aktywny kontakt z zespołami badawczymi,
realizowany przez scoutów - etatowych pracowników inkubatora I3P,
spotkania z zespołami badawczymi średnio raz na 3-6 miesiąc,
Identyfikacja projektów dla inkubatora oraz dla centrum transferu technologii.
„Antenas” („anteny”)
–
–
–
–
–
pośrednictwo współpracujących pracowników naukowych („anten”) ,
uczestnicząc w procesie badawczym lub też mając dostęp do wyników prac innych zespołów
na bieżąco oceniają rynkową przydatność opracowywanych rozwiązań i sygnalizują pojawienie
się tematów o potencjale komercyjnym,
umowa cywilno-prawna prawnej z uczelnianym inkubatorem technologicznym I3P,
scouci technologiczni z I3P weryfikują oceny potencjału komercyjnego,
problem relatywnie wąskiego zakresu pracy.
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
TU/e Innovation Lab –
Politechnika w Eindhoven
•
•
•
•
W TU/e Innovation Lab pracuje 27 osób
Zakres działalności:
–
wsparcie organizacyjne i administracyjne dla projektów badawczych,
–
rozwój biznesów opartych na wynikach badań (spin-off),
–
obsługę funduszu inwestycyjnego oferującego środki dla startupów w wysokości 40 mln €,
• stworzony ze środków publicznych oraz prywatnych,
• oferuje instrumenty finansowe w perspektywie inwestycyjnej do 6 lat.
–
obsługę administracyjna dzierżawy pomieszczeń dla przedsiębiorstw na terenie campusu (źródło
finansowania działalności głównej)
• obecnie (2012) na terenie campusu ulokowanych jest 108 przedsiębiorstw,
–
obsługę prawną kontraktów oraz procesu patentowania.
Scouting technologiczny – Business Developers, 5 osób pełen etat
Identyfikacja nowych potencjalnych projektów
–
–
–
•
Praca Business Developers
–
–
–
–
•
Business Developer przypada na ok. 300 pracowników badawczych
Ok. 20% czasu pracy w ramach procesu komercjalizacji – reszta to analizy specjalistyczne i praca pozostałego zespołu
Wyszukiwanie tzw. „przedsiębiorcy zastępczego”
Zaangażowanie studentów do ogólnych prac projektowych
Główna ścieżka komercjalizacji – licencjonowanie
–
–
•
regularne kontakty z naukowcami z zespołów badawczych
wstępna ocena potencjału komercyjnego
Inicjowanie i udział w procesie komercjalizacji
Ochronie patentowej uczelnia poddaje jedynie wynalazki o potencjale komercyjnym
Stąd też 95% patentów uczelni jest licencjonowanych
W ostatnich 20 latach na uczelni powstały 42 firmy spin off
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Scouting technologiczny
w Uniwersytecie Łódzkim
Adaptacja rozwiązania w ramach projektu:
SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału rynkowego prac
badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorstw (scouting.uni.lodz.pl)
Projekt jest realizowany przez Wydział Zarządzania i Centrum Transferu Technologii
Uniwersytetu Łódzkiego (CTT UŁ) w ramach Poddziałania 8.2.1. Programu Operacyjnego
Kapitał Ludzki we współpracy z Uniwersytetem w Kadyksie (Hiszpania) oraz Politechniką
w Turynie (Włochy).
•
•
•
•
W UŁ działa sieć 10 scoutów technologicznych
Specjalizacja tematyczna – scouci działają w dedykowanych dyscyplinach /
obszarach wiedzy
Rozszerzenie potencjału CTT UŁ
Główne zadania:
–
–
–
–
identyfikacja projektów o potencjale komercyjnym z określonych dziedzin wiedzy
szczegółowa ocena potencjału komercyjnego przy współudziale CTT
pilotowanie projektu do momentu zawarcia listu intencyjnego
upowszechnianie idei komercjalizacji
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Proces pozyskiwania i komercjalizacji
wiedzy w organizacji
Poszukiwanie
Ocena i selekcja
Implementacja
pozyskanie/wykonanie/
wejście/podtrzymanie
Uczenie się
Źródło: opracowanie własne na bazie Tidd,
Bessant, Pavitt, 2005
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Udział scoutów technologicznych na
poszczególnych etapach procesu
komercjalizacji wiedzy w uczelni
Składnik procesu komercjalizacji
Poszukiwanie i identyfikacja
rozwiązań
Znaczenie działania scoutów
Bardzo ważna
Ważna
Ocena potencjału rozwiązań
Proces transferu
W szczególności w odniesieniu do prowadzenia
oceny wstępnej
Pomocnicza
Źródło: Opracowanie własne.
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Literatura
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Carlsson, S.A., El Sawy, O.A., Eriksson, I., and Raven, A., Gaining Competitive Advantage Through Shared Knowledge
Creation: In Search of a New Design Theory For Strategic Information Systems, 4th European Conference on Information
Systems, Lisbon, 1996.
Davenport T.H, Prusak L., Working Knowledge. How Organizations Manage What They Know, HBS Press Boston,
Massachusetts 1998
Długoński J., Bariery w procesie komercjalizacji wiedzy w ramach uczelni wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem
biotechnologii, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału
rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Łódź, 2012
Głodek P.,
McQueen, R., "Four views of Knowledge and Knowledge Management," Proceedings of the Americas Conference of AIS,
August 1998
Niedzielski P., Łobacz K., Diagnoza i analiza problemów komercjalizacji wiedzy i transferu technologii na uczelni wyższej pod
kątem barier natury organizacyjnej, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu
i oceny potencjału rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony,
Szczecin, 2012
Olejniczak W., Bariery w procesie komercjalizacji wiedzy w ramach uczelni wyższej, ze szczególnym uwzględnieniem
nanotechnologii, ekspertyza przygotowana w ramach projektu „SCOUTING – aktywny system monitoringu i oceny potencjału
rynkowego prac badawczych kluczem do współpracy nauki i przedsiębiorców”, maszynopis powielony, Łódź, 2012
Rohrbeck R., Harnessing a Network of Experts for Competitive Advantage: Technology Scouting In the ICT Industry, R&D
Management 2010, Vol. 40, No.2
Schubert, P., Lincke, D., and Schmid, B., A Global Knowledge Medium as a Virtual Community: The NetAcademy Concept,
Proceedings of the Americas Conference of AIS, August 1998
Skyrme D.J., Knowledge Networking. Creating the Collaborative Enterprise, Butterworth-Heinemann, Oxford 1999
Tidd, J., Bessant, J. and Pavitt, K., Managing Innovation: Integrating technological, market and organizational change, Third
edition, Wiley 2005.
Von Krough, G., Care in Knowledge Creation, California Management Review, 40(3), 1998
Zack, M., An Architecture for Managing Explicated Knowledge,Sloan Management Review, September 1998
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]
Dziękujemy za uwagę
[email protected]
[email protected]
Wydział Zarządzania UŁ
ul. Matejki 22/26, 90-237 Łódź
tel. (42) 635 50 51
e-mail: [email protected]