Transcript [DOWNLOAD] Zapisz na dysku

w latach 1672 - 1676




Na progu wojny trzydziestoletniej Zygmunt III wsparł
Habsburgów w ujarzmieniu opozycji protestanckiej na
Węgrzech (wyprawa oddziałów Andrzeja Lisowskiego tzw.
lisowczycy na Siedmiogród i pomoc Wiedniowi- pierwsza
odsiecz). Co nie podobało się Turcji, gdyż popierali oni
dowódcę opozycji Bethlen Gabor. Konflikty Rzeczypospolitej z
Turcja zrodziły się jednak pod koniec XVI wieku, rywalizacja o
tereny Mołdawii i Wołoszczyzny. Kryzys zaostrzały wyprawy
rabunkowe:
Tatarów zależnych od Turcji na tereny RP
Kozaków będących po władzą Polski na pogranicza ziem
Tureckich
Bezpośrednią przyczyna wojny polsko-tureckiej był najazd
Kozaków na Warnę w 1620 r.
Bitwa pod Chocimiem

1672 - Hetman kozacki Piotr Doroszenko i Tatarzy 18 lipca
pobili pod Ładyżynem grupę jazdy polsko-kozackiej,
natomiast w sierpniu potężna armia turecka pod wodzą
sułtana Mehmeda IV i wezyra Ahmeda Köprülü wkroczyła na
Podole i przystąpiła do oblężenia Kamieńca Podolskiego. Po
krótkim oblężeniu Turcy zdobyli Kamieniec Podolski, by
następnie ruszyć na Lwów, który oblegli 20 września. W
październiku pobił Tatarów hetman wielki koronny Jan
Sobieski, jednak nie zmieniło to faktu, że Rzeczpospolita nie
była w stanie przeciwstawić się armii tureckiej. Efektem tego
był traktat zawarty w Buczaczu, w którym Rzeczpospolita
odstąpiła Turcji Podole z Kamieńcem Podolskim oraz część
prawobrzeżnej Ukrainy. Zobowiązała się także płacić
coroczny haracz w wysokości 22 000 dukatów. Sejm nie
ratyfikował traktatu, więc wojnę kontynuowano.
„Atak kawalerii” Józefa Brandta


1673 - W 1673 roku znacząco powiększone dzięki
nowym zaciągom wojsko polskie i litewskie
przeszło do ofensywy. Naczelny wódz Jan Sobieski
11 listopada odniósł nad armią turecką wielkie
zwycięstwo pod Chocimiem.
1674 - W 1674 roku do wojny przeciwko Turcji
przystąpiła, dzięki czemu wojska polskie mogły
przystąpić do ofensywy na ziemiach ukraińskich.
Od jesieni 1674 do wiosny 1675 Polacy opanowali
w walkach z Tatarami całą prawobrzeżną Ukrainę.
„Tabor kozacki” Józefa Brandta


1675 - W czerwcu 1675 na polskie sukcesy Turcja
odpowiedziała kolejną ofensywą swych wojsk, które
przekroczyły Dniestr i obległy Trembowlę. Sobieski po
odparciu pod Lesienicami ataku tatarskiego na Lwów ruszył
obleganej Trembowli na odsiecz. W obawie przed Sobieskim
armia turecka wycofała się z powrotem za Dniestr.
1676 - W sierpniu 1676 roku, w związku z nową ofensywą
turecką, armia turecko-tatarska wkroczyła na Pokucie i
maszerowała w kierunku Stanisławowa. Sobieski po bitwie z
Tatarami pod Wojniłowem stawił opór przeważającej armii
turecko-tatarskiej pod Żurawnem. Po blisko trzech
tygodniach zaciętych walk zawarty został 17 października
1676 traktat pokojowy, który zakończył wojnę.
Działania
wojenne:




W pierwszej połowie XVII wieku :
Pokój w Chocimiu na mocy którego rzekę Dniestr
ustanowiono granicą polsko-turecką
Zakaz najazdów tatarskich na tereny
Rzeczpospolitej, a kozakom na tereny turecki
Co roku Polska miała wypłacać sprzymierzonym z
Turkami Tatarom tak zwane upominki, w zamian
za co ich chan zobowiązał się wspierać zbrojnie
Rzeczpospolitą






W drugiej połowie XVII wieku (1672 – 1676):
Na mocy traktatu zawartego w Buczaczu (1672) Turkowie zyskali
Podole, część województw kijowskiego i bracławskiego.
Polska zobowiązała się też do płacenia Turkom corocznego
haraczu
Na mocy traktatu pokojowego z Turkami zawartego w Żurawnie
(1676) przywrócono Polsce część utraconych wcześniej ziem, z
wyjątkiem twierdzy w kamieńcu Podolskim oraz województwa
bracławskiego.
Sułtan turecki odstąpił też od pobierania corocznego haraczu.
W 1699 roku w Karłowicach kolejny elekcyjny król
Rzeczpospolitej August II Mocny wraz z Austrią i Wenecją zawarł
pokój z Turcją, na mocy którego Polska odzyskała Kamieniec
Podolski, Podole i część zajętej wcześniej przez Turków
prawobrzeżnej Ukrainy.
Oblężenie Kamieńca Podolskiego przez Turków miało miejsce 18 – 27
sierpnia 1762 roku.
Oblężenie Kamienia
Podolskiego
Czas: 18 - 27 sierpnia 1672 roku
Miejsce: twierdza w Kamieńcu Podolskim
Wynik: kapitulacja twierdzy
Strony konfliktu:
Imperium Osmańskie
I Rzeczpospolita
Dowódcy:
Mikołaj Potocki
Mehmed IV
Siły:
Twierdza w Kamieńcu Podolskim
1060 żołnierzy 500
mieszczan oraz artyleria
200 000 żołnierzy
Straty:
niewielkie
znaczne
Bitwa pod Chocimiem
Czas: 11 listopada 1673
Miejsce: Chocim
Wynik: zwycięstwo Rzeczpospolitej
Strony konfliktu:
I Rzeczpospolita
Lipkowie
Imperium Osmańskie
Dowódcy:
Jan Sobieski
Michał Kazimierz
Radziwiłł
Dymitr Jerzy
Wiśniowiecki
Husejn Pasza
Siły:
Obraz działań
30 tys. Polaków i
Litwinów
500 Lipków
Litewskich
35 tys. Turków i 120
dział
Straty:
niewielkie
ok. 30 tys. zabitych oraz
jeńców
120 dział
Walka o sztandar turecki
Jan Sobieski pod
Chocimiem
Wyprawa na Czambuły
tureckie; płaskorzeźba na
ścianie pałacu w Wilanowie
Alicja Luboń,
Katarzyna Pietrulewicz,
Natalia Zdrojewska,
Krzysztof Drost,
Karol Widła,
Karol Klonowski,
Damian Gajewski,
Kamil Wasilewski.