Transcript AIDS - Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğü

HIV/AIDS
Bursa Halk Sağlığı Müdürlüğü
Aralık 2013
1 ARALIK 2013
DÜNYA AIDS GÜNÜ ANA TEMASI
HIV/AIDS
• HIV/AIDS hastalığı ilk defa 1981 yılında Amerika
Birleşik Devletleri {ABD)'nde ve Haiti'den gelen
göçmenlerde tanımlandı
•
"AİDS" (Acquired Immuno Defıciency Syndrome)
Kazanılmış Bağışıklık Yetmezlik Seendromu Virüsü adı
verildi.
• 1984 yılında ise AİDS'e neden olan virüs "HIV"
(Human Immunodefıciency Virüs) (İnsan Bağışıklık
Yetmezliği Virüsü) izole edildi.
HIV Nedir?
Human Immunodefıcieny Virüs (HIV)
(İnsan Bağışıklık Yetmezlik Virüsü)
HIV virüs, bağışıklık sisteminin içine
yerleşerek, bireyin bağışıklık sistemini
zayıflatan bir virüstür.
HIV/AIDS hastalığı tanı, takip, tıbbi bakım
ve sosyal yönden MULTİDİSİPLİNER
çabaları gerektiren bir hastalıktır.
Dünyadaki durumu
●Dünyada yaklaşık 35.3 milyon erişkin ve
çocuğun HIV ile enfekte olduğu, her gün
yaklaşık 7000 kişinin HIV enfeksiyonu aldığı
tahmin edilmektedir.
Yayılımı
• Hastalık 1980'li yıllardan bu yana tüm dünyada
din, dil, ırk, cins, ülke ayırımı yapmadan hızla
yayılmaya devam etmektedir.
• 1990'lı yılların başlarından beri bulaşma pek
çok ülkede en sık korunmasız yapılan cinsel
temas ardından ise damar içi madde
kullananların ortak paylaştığı enjektör ile
olmaktadır.
Yayılımı
• HIV enfeksiyonu sadece erişkinleri değil,
bebek, çocuk, genç, yaşlı herkesi tehdit eden,
• virüsü tam olarak vücuttan atmayı
sağlayabilecek tedavisinin ve aşısının
bulunamadığı bir hastalıktır.
• Kullanılan ilaç tedavisi ile, HIV/AIDS
hastalığından ölümler azalmış, ancak yaşam
boyu ilaç kullanımını gerektiren bir tür kronik
hastalığa dönüşmüştür.
HIV Pozitiflik Nedir?
• Kanında HIV virüsü bulunan kişilere HIV
pozitif denir.
• Bu kişiler aynı zamanda kanında antikor
bulunan seropozitif kişilerdir.
(Anti-HIV testi -ELISA testi pozitif)
AİDS Nedir?
• AİDS bulaşıcı bir virüs hastalığıdır. Mikrobu
HIV (hiv) adı verilen virüstür.
• HIV girdiği vücudun, mikroplara karşı koyma
yeteneğini sağlayan bağışıklık sistemini
etkileyip yok eder.
• Direnci azalan vücutta, HIV in etkisinin yanı
sıra, çeşitli mikroplar da hastalıklara neden
olurlar.
HIV/AIDS HASTALIĞININ
BELİRTİLERİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Tekrarlayan ateş ve gece terlemesi
Nedeni belirsiz hızlı kilo kaybı
Boyun, koltuk altı ve kasık lenf bezlerinin şişmesi
Sürekli yorgunluk
İshal
İştah azlığı
Ağızda beyaz lekeler
Deride değişiklikler
Nedensiz kanamalar
Geçmeyen öksürük veya nefes darlığı
HIV/AIDS HASTALIĞININ
BELİRTİLERİ
• Ancak;
Bütün bu belirtiler basit bir hastalık nedeni
olabilir...
Kuşkulu iseniz, ELİZA Testi Yaptırın
HIV/AIDS BULAŞMA YOLLARI
• HIV bulaşıcılığı yüksek olmamasına rağmen, mutlaka
korunulması gereken bir virüstür.
• Virüs açık hava şartlarında uzun süreli canlı kalamamakta,
oksijenle temasta kısa sürede ölmektedir.
• Standart sterilizasyon uygulamaları virüse karşı korunmada
yeterlidir.
• Virüsün bulaşma yolu temelde vücut sıvıları ile olmaktadır,
bu nedenle kan, meni gibi virüsün daha yoğun olduğu vücut
sıvılarının virüsün iletiminde yeri büyüktür.
HIV enfeksiyonun
üç temel bulaş yolu
• 1. Korunmasız cinsel ilişki:
HIV enfeksiyonunun en sık bulaşma şeklidir. HIV,
korunmasız (kondom, kılıf, kaput, prezervatif
kullanılmadan) yapılan her türlü cinsel temasla
bulaşabilmektedir.
• 2. Kan ve kan ürünleri ile bulaşma:
Kanda virüsün yoğun miktarda bulunması nedeni
ile, virüsü taşıyan kişilerden alınmış kan ve kan
ürünleri ile hastalık bulaşabilmektedir.
• 3. Anneden bebeğe bulaşma:
HIV enfeksiyonu gebelik süresince, doğum
sırasında vücut sıvıları ve emzirme sırasında süt
ile bebeğe geçebilmektedir.
HIV nasıl bulaşmaz ?
• Dokunmak, tokalaşmak, sarılmak ile,
• Gözyaşı, ter, tükürük ile,
• Aynı yerde oturmak, aynı havayı solumak ile,
• Aynı havuzu, banyoyu, tuvaleti, duşu paylaşmak ile,
• Giysilerin ortak kullanılması ile,
• Tabak, çatal, kaşık, bıçak, bardak paylaşılması ile,
• Telefon kulaklığı, kapı tokmağı ile,
• Sivrisinek, böcek, arı sokması ile HIV bulaşmaz
KORUNMA
• HIV enfeksiyonu önlenebilir bir hastalıktır ve
diğer hastalıklarda olduğu gibi korunma
önlemleri tedaviden çok daha etkili ve
ucuzdur.
• Cinsel eğitim ve HIV/AIDS eğitim
programlarının cinsel etkinlikler üzerinde
uyarıcı – arttırıcı etkisinin olmadığı tam
tersine, azaltarak ya da kondom kullanımını
artırarak riskli cinsel davranışları azalttığı
saptanmıştır.
KORUNMA
• Toplumun HIV/AIDS ve Cinsel Yolla Bulaşan
Enfeksiyonların bulaşma ve korunma yolları
hakkında eğitilmesi ,bilgilendirilmesi ve olumlu
davranış değişikliğinin geliştirilmesi.
• Güvenli / sağlıklı yaşam / davranışlarının
desteklenmesi ve zarar azaltımına yönelik
koruyucu hizmetlerin sağlanması.
KORUNMA
• Kan ve kan ürünlerinin , HIV ve kan yoluyla
bulaşan diğer enfeksiyonlar yönünden güvenliğinin
sağlanması ve sürdürülmesi.
• Anneden bebeğe HIV geçişinin önlenmesi
konusunda hedef kitlenin bilgilendirilmesi ve
destek programlarının geliştirilmesi.
Cinsel yolla bulaşmaya
karşı korunma:
• En sık görülen bulaşma yolu cinsel
temasla olduğu için bu yolla korunma
büyük önem taşımaktadır.
• Kondom ve doğru kondom kullanımı,
hastalığın cinsel yolla bulaşmaya karşı en
güvenli ve basit korunma yoludur.
Kan ve kan ürünleri ile olan
bulaşmaya karşı korunma:
• 1987 yılından beri de ülkemizde kan ve kan
ürünleri HIV yönünden test edilmektedir.
Organ ve doku nakilleri öncesinde gerekli
testlerin yapılması HIV geçiş riskini en aza
indirmektedir.
• Damar içi madde kullanımı alışkanlığının
önlenmesi, tedavi edilmesi, ortak enjektör
kullanımı risklerinin anlatılması bu grup
hastalarda HIV bulaşma riskini azaltmaktadır.
Ülkemizde HIV/AIDS
Yayılma Nedenleri
 Ülke nüfusu genç ( 15-49 yaş )
 Cinsel yolla bulaşan infeksiyonlar konusunda
bilgiler kısıtlı
 Damar içi uyuşturucu madde kullanımı artmakta
 Turizm sektörü genişlemekte
 Yurt dışında çalışma ve hızlı sirkülasyon
 Fuhuş, insan ticareti, cinsel
istismar,tecavüz,göç,…
HIV testi yapılması zorunlu gruplar:
 Kan donörleri
 Kayıtlı kadın seks işçileri
 Yasa dışı çalışan seks işçileri
 Risk teşkil edecek yerlerde çalışanlar
 İnvazif tıbbi müdahale edilecek olanlar
 Evlenecek çiftler
EŞ CİNSEL ERKEKLER
TİCARİ SEKS ÇALIŞANLARI
DAMAR İÇİ MADDE KULLANICILAR
MAHKÜMLAR
HIV/AIDS’Lİ İNSANLAR
MÜLTECİLER , SIĞINMACILAR ……
HIV/AIDS ÖNLENMESİ İÇİN ÖNERİLER
EĞİTİM !!!!














Örgün eğitim
Gençlik programları
Gönüllü Danışmanlık ve Test programları
Zor ulaşılan gruplara eğitim
Yazılı ve görsel basın aracılığı ile toplum eğitimi
CYBİ tanı ve tedavisinin artırılması
Ücretsiz kondom temini
Kadın kondomlarının kullanımının artırılması
Temas sonrası profilaksi (PEP)
Mikrobisidlerin kullanımı
Kan ve kan ürünlerinin güvenliği
Temiz enjektör temini
Anneden bebeğe bulaşa karşı korunma
Tedaviye erişimin artırılması
Ülkemizdeki HIV Doğrulama Merkezleri
123456789-
Ankara Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarı
Kızılay Derneği Ankara Kan Merkezi
Gülhane Askeri Tıp Akademisi
İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
İstanbul Deri ve Tenasül Hastalıkları Hastanesi
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi
İzmir Hıfzısıhha Enstitüsü
Başbakanlık
Kadının Statüsü ve
Sorunları Genel Müdürlüğü
AIDS Savaşım
Derneği
Başbakanlık
Gençlik ve Spor
Genel Müdürlüğü
TRT
YÖK
DPT
HATAM
AIDS ile Mücadele
Derneği
Türkiye
3. Sektör Vakfı
Başbakanlık
Sosyal Hizmetler ve
Çocuk Esirgeme Kurumu
Diyanet İşleri
Başkanlığı
Türkiye
Aile Planlaması
Derneği
Sağlık
Bakanlığı
Türkiye
Kızılay Derneği
Meslek
Odaları
PODER
Türkiye
Esnaf ve
Sanatkarları
Konfederasyonu
Maliye
Bakanlığı
TBMM Tüm Partiler
Nüfus ve Kalkınma
Grubu
Türkiye
Gazeteciler
Cemiyeti
Milli Savunma
Bakanlığı
Milli Eğitim
Bakanlığı
PYD
İçişleri
Bakanlığı
Başbakanlık
Aile Araştırma
Kurumu
ULUSAL AIDS
KOMİSYONU
İnsan Kaynağını
Geliştirme Vakfı
TBMM Hukuk
Müşavirliği
Çalışma Bakanlığı
Kültür ve Turizm
Bakanlığı
Başbakanlık
Adalet
Bakanlığı
TÜRKİYE'DE BİLDİRİLEN AİDS VAKA VE TAŞIYICILARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI
01 EKİM 1985 - 30 Haziran 2013
YILLAR
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013*
TOPLAM
HIV (+)
0
1
32
21
22
23
27
36
47
48
59
92
95
82
89
111
137
136
136
175
246
253
345
390
437
516
632
973
545
5706
AİDS
3
1
8
11
11
13
24
29
33
35
28
35
38
42
28
46
45
41
46
58
46
44
24
53
66
73
78
95
42
1096
TOPLAM
3
2
40
32
33
36
51
65
80
83
87
127
133
124
117
157
182
177
182
233
292
297
369
443
503
589
710
1068
587
6802
TÜRKİYEDE BİLDİRİLEN HIV/ AIDS VAKALARININ
YAŞ VE CİNSİYETE GÖRE DAĞILIMI
( 01 EKİM 1985 – 30 HAZİRAN 2013 )
YAŞ GRUPLARI
ERKEK
KADIN
CİNSİYETİ
BİLİNMEYEN
TOPLAM
0
19
11
30
1-4
15
23
38
5-9
11
9
20
10-14
10
7
17
15-19
50
54
104
20-24
410
320
730
25-29
733
380
1113
30-34
867
325
1192
35-39
754
215
969
40-49
1090
245
1335
50-59
559
153
712
60+
275
69
344
Bilinmeyen
138
58
2
198
TOPLAM
4931
1869
2
6802
AIDS’ten
korunabiliriz….
KIRMIZI KURDELE
AIDS’e karşı farkındalığın
uluslararası bir
sembolüdür.
AIDS’ i biliyorum,
AIDS’ ten korunuyorum,
AIDS’ den ölenlere saygı
duyuyorum…
mesajlarını taşımaktadır.
Sözünde Dur !
AIDS’i Durdur !
TEŞEKKÜRLER
Bursa Halk sağlığı Müdürlüğü
Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Şubesi