Transcript Ống tiêu hóa - baigiangdienbien.edu.vn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐIỆN BIÊN
TRƯỜNG THPT MÙN CHUNG
NGƯỜI THỰC HIỆN: HOÀNG THỊ THẠCH TÂM
(NHÓM SINH HỌC)
MÔN SINH HỌC 11
TIẾT 15- BÀI 15: TIÊU HÓA Ở
ĐỘNG VẬT
THỰC VẬT LỚN LÊN
NHỜ KHẢ NĂNG TỰ TỔNG HỢP
CHẤT HỮU CƠ
NHỜ NĂNG LƯỢNG
ÁNH SÁNG MẶT TRỜI
CÂY ARACEA
ĐỘNG VẬT
KHÔNG QUANG HỢP ĐƯỢC
CHÚNG LẤY CHẤT HỮU CƠ TỪ ĐÂU
ĐỂ SỐNG?
ĐỘNG VẬT
SỐNG DỊ DƯỠNG
CHÚNG
LẤY CHẤT HỮU CƠ
TỪ
CÁC SINH VẬT
KHÁC
TIẾT 15
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ?
* Ví dụ : Qúa trình tiêu hóa ở người
Xem đoạn phim
sau, mô tả vắn tắt
quá trình tiêu hóa
ở người?
Phim: QUÁ TRÌNH TIÊU HÓA Ở NGƯỜI
Sơ đồ tóm tắt quá trình tiêu hóa
Các chất hấp
Thụ được
Các chất dinh dưỡng
Trong thức ăn
Đường đơn
Gluxit
Các
chất
hữu cơ
phức
tạp
Các chất
Vô cơ
Lipit
Pr«tªin
Hoạt động
Tiêu hóa
Axit béo và glixerin
Axit amin
Axit nuclªic
Các thành phần
Của Axit nucleic
Vitamin
Vitamin
Muối khoáng
Muối khoáng
Nước
Nước
Hoạt
động
hấp
thụ
PHT 1:Chọn câu trả lời đúng cho khái
niệm tiêu hóa
A)
B)
C)
D)
Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất hữu
cơ
Tiêu hóa là quá trình tạo ra các chất dinh dưỡng và năng
lượng, hình thành phân thải ra ngoài cơ thể
Tiêu hóa là quá trình biến đổi thức ăn thành các chất dinh
dưỡng và tạo ra năng lượng
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có
trong thức ăn thành các chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ
được
Rất tiếc, không hoàn thành câu
hỏi
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp tụcCâu trả lời của bạn là:
Bạn phải hoàn thành câu trả lời
trước khi tiếp tục
Đáp án đúng là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ
1. Khái niệm tiêu hóa:
Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh
dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn
giản mà cơ thể hấp thụ được.
I. TIÊU HÓA LÀ GÌ
2. Các hình thức tiêu hóa : 2 hình thức
- Tiêu hóa nội bào : Diễn ra trong từng tế
bào(không bào tiêu hóa)
- Tiêu hóa ngoại bào : Diễn ra bên ngoài tế bào
II. TIÊU HÓA Ở CÁC NHÓM ĐỘNG VẬT
1. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CHƯA CÓ CƠ QUAN TIÊU HÓA
a. Đại diện : Động vật đơn bào như : Trùng giày, trùng
roi, amip..
Quan sát hình 15.1.Hãy kể tên đại diện ĐV
chưa có cơ quan tiêu hoá?
b.Quá trình tiêu hóa thức ăn ở trùng giày
* Ví dụ về tiêu hóa nội bào ở động vật đơn bào:
Trùng đế giày
Chất dinh dưỡng đơn
giản đi vào tế bào chất
Enzim từ lizoxom vào
không bào tiêu hóa
Lizoxom gắn vào
không bào tiêu hóa
Chất thải ra ngoài
Hình thành không
bào tiêu hóa
Trình tự của quá
trình tiêu hóa TĂ
ở trùng đế giày
Thức ăn
Chất dinh dưỡng đơn
giản đi vào tế bào chất
Hình thành không
bào tiêu hóa
Enzim từ lizoxom vào
không bào tiêu hóa
Lizoxom gắn vào
không bào tiêu hóa
Chất thải ra ngoài
PHT 2: Dưới đây là các giai đoạn của quá trình tiêu hóa thức ăn ở trùng đế
giày:
1. Các chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ từ không bào tiêu hóa vào
tế bào chất. Phần thức ăn không được tiêu hóa trong không bào được thải
ra khỏi tế bào theo hình thức xuất bào.
2. Màng tế bào lõm dần vào, hình thành không bào tiêu hóa chứa thức ăn
bên trong
3. Lizôxôm gắn vào không bào tiêu hóa. Các enzim của Lizôxôm vào không
bào tiêu hóa và thủy phân các chất dinh dưỡng phức tạp thành các chất
dinh dưỡng đơn giản.
Chọn ý đúng về trình tự các giai đoạn của quá trình tiêu hóa nội bào:
A) 1 -> 2 -> 3
B) 2 -> 3 -> 1
C) 2 -> 1 -> 3
D) 3 -> 2 -> 1
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
PHT 3: Động vật chưa có cơ quan tiêu
hóa, thức ăn được tiêu hóa theo hình
thức nào?
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
c. Hình thức tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa
Tiêu hóa nội bào
PHT 4:Hoàn thành câu hỏi bằng cách điền
vào chỗ trống
Tiêu hóa nội bào là quá trình
bên trong tế bào. Các enzim từ Lizôxôm vào
không bào tiêu hóa để
thành
các chất dinh dưỡng đơn giản để tế bào sử
dụng
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
a. Đại diện : Các loài ruột khoang và giun dẹp
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
b. Cấu tạo túi tiêu hóa
Quan sát tranh
hình, mô tả cấu
tạo túi tiêu hóa ở
thủy tức?
Hình: Cấu tạo túi tiêu hóa thủy
tức
b. Cấu tạo túi tiêu hóa
Hình túi gồm
nhiều tế bào
Cấu tạo Túi tiêu
hoá
Miệng
1 Lỗ thông
Hậu môn
Trên thành túi có nhiều tế bào tuyến  Tiết
enzim tiêu hóa vào lòng túi tiêu hóa
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
c. Quá trình tiêu hóa thức ăn:
Quan sát, mô tả quá
trình tiêu hóa thức
ăn trong túi tiêu hóa
ở thủy tức?
Enzim tiêu
hoá
c. Quá trình tiêu hóa
thức ăn ở thủy tức
Thức ăn
Vào túi tiêu hóa
-Thức ăn có TH ngoại bào
Kích thước lớn
- Mảnh thức
ăn nhỏ
TH nội bào
Mảnh
nhỏ
Chất
đơn giản
PHT 5: Ở động vật có túi tiêu hóa, thức
ăn được tiêu hóa theo hình thức nào?
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
d. Hình thức tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóa
Tiêu hoá ngoại bào
(Lòng túi TH)
Hình thức
Tiêu hóa
Tiêu hoá nội bào
(TB thành túi)
2. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓA
Tại sao trong túi tiêu hóa,
thức ăn sau khi được tiêu
hóa ngoại bào lại tiếp tục
tiêu hóa nội bào?
Ưu, nhược điểm của tiêu hóa thức ăn
trong túi tiêu hóa
• Ưu điểm :
Ưu
điểm
của
- Tiêu hoá
được
thức
ăn có kích thước lớn
hoá
• Nhượctiêu
điểm
: thức
động
Thứcăn
ănởtrộn
lẫn vật
chất thảiHiệu suất tiêu hoá
thức ăn
cóthấp
túi tiêu hoá
so với động
vật chưa có
cơ quan tiêu
hoá là gì?
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
Hãy quan sát các hình 15.3-15.6 :
Kể tên đại diện các động vật
có ống tiêu hoá?
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
a. Đại diện : ĐV có xương sống và nhiều loài ĐV
không xương sống
HÌNH 15.3 (Ống TH giun đất), hình 15.4(Ống TH côn trùng)
Hình15.5(Ống TH của chim)
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
Hãy quan sát hình15.6 :
Nêu cấu tạo của cơ quan tiêu hoá ở người
(động vật có ống tiêu hoá)?
Hình 15.6: Ống tiêu hóa ở người
PHT 6:Kể tên các thành phần trong ống tiêu hóa
của người bằng cách điền vào chỗ trống theo trình
tự:
Miệng - Hậu môn
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
b. Cấu tạo cơ quan tiêu hóa ở động vật có ống TH
Cấu tạo
Cơ quan
tiêu hóa
- Ống tiêu hóa ( Miệng, thực quản,
dạ dày,ruột non, ruột già, hậu môn…)
- Tuyến tiêu hóa(nước bọt, tuyến vị,
gan, tụy, ruột…)
Miệng
2 Lỗ thông
Hậu môn
PHT 7: Ở động vật có ống tiêu hóa,
thức ăn được tiêu hóa theo hình thức
nào?
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
c. Hình thức tiêu hóa ở động vật có ống TH
Hình thức
Tiêu hóa
Tiêu hoá ngoại bào
(nhờ 2 hoạt động)
- Tiêu hóa cơ học của ống tiêu hóa và
- Tiêu hóa hóa học nhờ tác dụng của
dịch tiêu hóa
Mối quan hệ giữa 2 quá trình biến đổi cơ
học và hóa học trong tiêu hóa thức ăn
• Thức ăn
giản
(Kích
thước lớn cơ
thể không hấp thụ
được
BĐCH
Mẩu nhỏ
BĐHH
(Tăng diện tích
tiếp xúc với enzim
tiêu hóa)
Các chất đơn
Cơ thể hấp thụ được
Bảng 15: Tiêu hóa thức ăn trong các bộ phận của
ống TH ở người
Bộ phận
Miệng
Thực quản
Dạ dày
Ruột non
Ruột già
Tiêu hoá cơ học
x
Tiêu hoá hoá học
x
x
x
x
x
x
x
3. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓA
Ống tiêu hoá phân thành nhiều bộ phận
khác nhau có tác dụng gì?
PHT 8: Nối quá trình tiêu hóa thức ăn
với các cơ quan tương ứng
Quá trình
Cơ quan
A Tiêu hóa cơ học
B Tiêu hóa hóa học
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
A. Miệng, thực quản,dạ dày,
ruột non, ruột già
B. Miệng, dạ dày, ruột non
C. Miệng, dạ dày
D. Miệng, thực quản, dạ dày
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
Nêu ưu điểm của hệ tiêu hoá dạng ống
so với hệ tiêu hoá dạng túi?
Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn trong ống
tiêu hoá:
• Thức ăn được đi theo 1 chiều trong ống tiêu hoá
 thức ăn không bị trộn lẫn với chất thải.
• Dịch tiêu hoá không bị hoà loãng  hiệu quả
tiêu hoá cao.
• Sự chuyên hoá của các bộ phận trong ống tiêu
hoá  tăng hiệu quả tiêu hoá thức ăn.
Chiều hướng tiến hoá của hệ tiêu hóa
• Cấu tạo ngày càng phức tạp
Chưa có cơ quan tiêu hoá
có cơ quan tiêu hoá
Túi tiêu hoáống tiêu hoá
• Sự chuyên hoá về chức năng ngày càng rõ rệt
• Từ tiêu hoá nội bào Tiêu hoá ngoại bàoĐộng vật ăn
được thức ăn có kích thước lớn
CỦNG CỐ
CH1. Chọn câu trả lời đúng nhất: Ở động vật
có túi tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa như
thế nào?
A) Tiêu hóa ngoại bào
B) Tiêu hóa nội bào
C) Tiêu hóa nội bào và tiêu hóa
ngoại bào
D) Tiêu hóa ngoại bào trước rồi
tiêu hóa nội bào
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
CH2. Tiêu hóa hóa học trong ống tiêu
hóa ở người diễn ra ở:
A) Miệng, dạ dày, ruột non
B) Miệng, thực quản, dạ dày, ruột
non, ruột già
C) Miệng, thực quản, dạ dày, ruột
non
D) Chỉ diễn ra ở dạ dày
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
CH3. Tiêu hóa nội bào là quá trình tiêu
hóa diễn ra ở
A) Bên trong cơ thể
B) Bên ngoài cơ thể
C) Bên trong tế bào
D) Bên ngoài tế bào
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
CH4. Quan sát hình và từ kiến thức
thực tế điền từ thích hợp
vào chỗ trống:
Cấu tạo hệ tiêu hóa ở gia cầm và chim ăn hạt
có các đặc điểm khác biệt so với các động
vật khác là: Miệng có
không có
thêm
bộ phận là
và
. Thực quản có
. Dạ dày chia thành 2
và
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
Câutục
trả lời của bạn là:
kì để tiếp
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
CH5. Nối các hình thức tiêu hóa
tương ứng với đặc điểm của nó
Hình thức tiêu hóa
Đặc điểm
C Tiêu hóa nội bào
A. Thức ăn sau khi được tiêu hóa ngoại
bào lại tiếp tục được tiêu hóa nội bào
B. Thức ăn được tiêu hóa về mặt cơ học
và hóa học trong ống tiêu hóa(đôi khi
có tiêu hóa sinh học nhờ có vi sinh vật
cộng sinh)
C. Thức ăn được tiêu hóa trong không
bào tiêu hóa nhờ hệ thống enzim
A Tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa
B Tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa
Đúng - bấm chuột vào chỗ bất
kì để tiếp
Câutục
trả lời của bạn là:
Sai - bấm chuột vào chỗ bất kì
để tiếp tục
Rất tiếc, không hoàn thành câu
Chúc mừng bạn đã trả lời đúng
Đáp
ánphải
đúng
là:
hỏithành câu trả lời
Bạn
hoàn
trước khi tiếp tục
Trả lời
Trả
lời
xóa
xóa
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sinh học 11- Nguyễn Thành Đạt (tổng chủ biên)
2. Sinh học 11 nâng cao- Nguyễn Văn Vụ (tổng chủ biên)
3. Sinh học 11- Sách giáo viên – Nguyễn Thành Đạt
4. Hướng dẫn thực hiện Chuẩn kiến thức kĩ năng Sinh học
11- Ngô Văn Hưng (chủ biên)
5. Dạy học Sinh học ở trường THPT – Trịnh Nguyên Giao,
Nguyễn Đức Thành
6. Một số hình ảnh, video lấy từ google.com
CHÚC
CÁC EM
HỌC TỐT
CẢM ƠN CÁC EM
KẾT THÚC
ĐÃ THEO DÕI BÀI GIẢNG
TẠM BIỆT, HẸN GẶP LẠI