Transcript System wersalski i jego funkcjonowanie.

System wersalski
i jego
funkcjonowanie.
Zmiany na mapie
politycznej
Europy.
System wersalski
Konferencja w Paryżu i traktat
wersalski stały się
determinantem nowej sytuacji
polityczno – gospodarczej w
Europie.
Przyszłość jednak pokazała, że
długotrwałe ustalenia Wielkiej
Czwórki, nigdy nie zostały
zrealizowane w całości i, że
już wkrótce dojdzie do
powszechnego łamania zasad
ustalonych w Paryżu.
Francja a system wersalski
Podstawowym założeniem systemu
wersalskiego było
niedopuszczenie do odrodzenia
potęgi Niemiec. Zatem już w 1923
roku, Francja rozpoczęła politykę
„silnej ręki” wobec Niemiec, które
nie kwapiły się do spłat
odszkodowań wojennych. W
konsekwencji Francuzi wkroczyli
na terytorium Niemiec, by w ten
sposób wpłynąć na wypełnianie
zobowiązań niemieckich.
Plan pomocy Niemcom
Niemcy zatwardziale odmawiali realizacji
postanowień wersalskich, a
stanowczy opór Niemców
doprowadził do złagodzenia polityki
Francji wobec Niemiec. Rządy obu
państw z ulgą przyjęły plan Dawesa,
przyjęty w 1924 roku na konferencji w
Londynie. Zakładał on zmniejszenie
reparacji wojennych i udzielenie
Niemcom kredytów na odbudowę
gospodarki. Dalsze obniżenie stawek
odszkodowań nastąpiło w 1929 r, po
zaakceptowaniu planu Younga.
Ostatecznie w 1931 roku Niemcy
zaprzestały spłat.
Sytuacja Niemiec po I wojnie
światowej.
Ostatecznie Niemcy spłaciły jedynie
16% całej sumy odszkodowań. W 1926
roku zostały przyjęte do Ligi Narodów,
a w 1930 roku wojska okupacyjne
opuściły Nadrenię. Było to na 5 lat
przed planowanym odwrotem
okupantów. Anglia i Francja straciły
możliwość kontrolowania Niemiec. W
efekcie, już w początkach lat 30. XX
wieku, Niemcy ponownie stały się
mocarstwem europejskim.
Oprócz dobrej sytuacji gospodarczej,
Niemcy posiadały tez znaczna siłę
militarną, ponieważ zręcznie omijały
postanowienia wersalskie. Dodatkowo
Francja i Anglia liczyły, że polityką
ustępstw wobec Niemiec zdołają
doprowadzić do odprężenia w stosunkach
z tym krajem. Ostatecznie uznano to jako
przejaw ich słabości.
Zmiany na mapie politycznej
Europy.
Po I wojie światowej doszło do wielu zmian na mapie
Europy. Polska odzyskała niepodległość, swój kraj
odzyskali Finowie, Estończycy, Łotysze i Litwini.
Rozpadowi uległa Monarchia Habsburgów. Na jej miejsce
powstały Austria (z ziem etnicznie niemieckich) i Węgry
(z ludnością madziarską, natomiast utraciły tereny
niemadziarskie i etnicznie mieszane).
Dalej, z ziem Habsburgów powstały:
• Czechosłowacja, obejmująca Czechy, Słowację i część
ziem ukraińskich (Ruś Zakarpacką);
• Królestwo Serbów, Chorwatów i Słoweńców, tzw.
królestwo SHS, a od 1929 zwane Jugosławią;
Zmiany na mapie politycznej
Europy.
Część ziem Habsburgów znalazła się w
rękach Polski, Rumunii oraz Włoch, które
jednak oczekiwały większych korzyści
terytorialnych.
Powstanie nowych państw nie rozwiązało
jednak wszystkich problemów
narodowościowych Europy. W dalszym
ciągu swojego państwa nie mieli Ukraińcy i
Białorusini.
Problemy w Irlandii
• Po I wojnie świtowej również i Irlandczycy
próbowali uzyskać niepodległe państwo.
Prowadzone od 1916 roku walki ( m.in.
„powstanie wielkanocne” i zrywy
narodowe, doprowadziły w konsekwencji
do utworzenia z pd. części wyspy w 1921
roku Wolnego Państwa Irlandzkiego, a
dopiero 1937 Irlandia ogłosiła się republiką
i zerwała związki polityczne z Anglią.
Powstanie ZSRR
Po zakończeniu I wojny światowej w Rosji
oraz wielu państwach europejskich odżyły
tendencje socjaldemokratyczne ideowo
zbliżone do bolszewików. Nie wszędzie
jednak ugrupowania te zdołały przejąć
władzę. Bolszewikom udało się utrzymać
władzę w Rosji, którzy w 1922 roku
powołali do istnienia Związek
Socjalistycznych Republik Radzieckich
(ZSRR).
Przywódcy bolszewików
ZSRR
Na czele państwa stał przywódca partii
bolszewickiej o władzy dyktatora. Jedyną
legalną partią była Wszechzwiązkowa
Komunistyczna Partia bolszewików
(WKPb).
Istnienie innych partii i jakiejkolwiek
opozycji było zakazane i surowo tępione.
Podstawą rządu bolszewików był
rozbudowany aparat przymusu, który
później zaowocował powstaniem Czeki –
Ogólnorosyjskiej Nadzwyczajnej Komisji
do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem,
na czele z Feliksem Dzierżyńskim.
• W 1922 organizacje tę przemianowano na
Zjednoczony Państwowy Zarząd Polityczny
(OGPU) a w 1934 na Ludowy Komisariat
Spraw Wewnętrznych (NKWD). Był to organ
policyjny o nieograniczonych
uprawnieniach, który kontrolował życie
wszystkich obywateli.
• W dziedzinie ekonomii, państwo zniszczone
wojna musiało zrezygnować z komunizmu i
dlatego w 1921 roku ogłoszono Nową
Ekonomiczną Politykę (NEP). Zezwolono
wówczas na istnienie drobnego handlu
prywatnego, rzemiosła i przemysłu oraz
istanienie wolnego rynku.
Stosunki ZSRR – Europa.
Bezpośrednio po zakończeniu wojny Rosja
była państwem izolowanym od reszty
Europy. Dopiero w 1922 przełamano
izolację podpisując w Rapallo układ o
nawiązaniu stosunków politycznych i
gospodarczych pomiędzy Niemcami a
ZSRR. Stopniowo i inne kraje zaczęły
współpracować z Rosja Radziecką, a w
1934 została ona przyjęta do Ligi
Narodów.
Locarno (1925)
W 1925 roku w Locarno odbyła się konferencja z udziałem
Anglii, Francji, Belgii, Włoch i Niemiec, a na zakończenie
obrad zaproszono również reprezentację Polski i
Czechosłowacji. W trakcie konferencji podpisano wiele
układów i umów międzynarodowych, z którego
najważniejszym był tzw. pakt reński, w którym
zagwarantowano nienaruszalność granic między
Niemcami a Francją i Belgią. Takimi gwarancjami nie
zostały objęte wschodnie granice z Polską i
Czechosłowacją. Zagwarantowano jednak iż wszelkie
spory o granice zostaną rozwiązane pokojowo.
Locarno jawi się w polskiej historii jako porażka polityki
Piłsudskiego, był to znak rozluźnienia polsko –
francuskiego i sygnał osłabienia Polski na arenie
międzynarodowej.
Kryzys imperiów kolonialnych.
Po I wojnie światowej Wielka Brytania i Francja
zachowały swe imperia kolonialne a nawet
powiększyły je kosztem Niemiec i Turcji. Jednak
w wielu koloniach nasiliły się ruchy
narodowowyzwoleńcze. Skutkiem wielkiego
zainteresowania koloniami, Anglia i Francja
zaprzestały zważać na sprawy Europejskie. Nie
zauważyły, że „za miedzą” powstają dwa groźne
i współpracujące państwa totalitarne, które w
przyszłości staną się prowodyrami następnego
konfliktu światowego.