Transcript File - Gaelcharraig

An tOzón
Le Máire Áine Nic Ghearailt
An tOzón
Mise an t-ozón
Anseo i lár na spéire.
Rinne Dia fadó mé
Chun tusa a shaoradh
Ó iomarca gréine
Agus nithe gránna eile
•
•
•
•
•
•
Táim ag rá leat
Aire a thabhairt
Dod chomharsanacht
Don domhan
Mar cónaíonn tú ann
Agus tá sé ag braith
ort
• Ná loit rud ar bith ná
•
•
•
•
chruthaigh tú.
Glac mo chomhairle
Agus mairfidh tú.
Mairfimid uile
Mar a ceapadh dúinn.
Cad a cheap tú faoi…..?
• Leadránach – Karl agus
• Ait – ní bhíonn an t-ozón
•
•
•
•
Avril
Suimiúil – chuir sé mé ag
smaoineamh faoin
domhain agus
timpeallacht.
Rabhadh – chuir sé eagla
orm
Deas – mar tá an t-ozón
ag caint
•
ag caint linn
Is dán maith é – faoi
cúrsaí glaise
Teachtaireacht – tabhair
aire don domhain.
Ceisteanna
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Cé atá ag caint sa dán seo?
Cén fáth a bhfuil sé ag caint linn?
Cén comhairle a thugann sé?
Cathain a rinneadh é?
Cén fáth a rinneadh é?
Cad ba cheart dúinn go léir a dhéanamh?
Téamaí
• Tabhair aire don domhain
• Is ár ndomhain é
• Cosain an domhain
• Ná damáiste
Scéal an Dáin
• Sa dán seo, cloisimid an ciseal ózóin (ozone layer) ag
•
•
caint. Cé go bhfuil an t-ózón ag tabhairt cosaint dúinn
(protecting us), tá an cine daonna ag déanamh dochair
don imshaol (harming the environment) agus dá bhrí sin,
tá fearg ar an t-ózón.
Tá an t-imshaol ag brath orainn é a shábháil agus ag an
am céanna, tá gach duine sa domhan ag brath ar a
chéile (depending on each other).
Má éistimid le hoduithe an ózóin, mairfidh an cine
daonna.
Mothúcháin sa Dán
• Grá; Fearg; Dóchas (Hope)
• Is iomaí mothúcháin atá sa dán seo, An tOzón, le Máíre Áine Nic
Ghearailt, fearg, dóchas agus buairt ina measc. Ach is é grá an
mothúchán is láidre, dar liom.
• Tá sé soiléir sa dán go bhfuil a lán grá ag an t-ózón (an file) don
domhain agus don imshaol. Tugann sé cosaint dúinn ach tá sé i
mbaol toisc go bhfuil an cine daonna ag loit (destroying) an
timpeallacht. Tugann sé rabhadh dúinn mar tá súil aige go mairfidh
gach duine mar tá grá aige dúinn.
• Dá bhrí sin, tá fearg ar an ózón mar níl aon duine ag éisteacht leis
na horduithe atá an ciseal ózóin ag tabhairt dúinn chun an t-imshaol
a shábháil. Tá sé buartha faoi todhchaí an domhain.
• Ta dóchas ann freisin, áfach, mar tá an t-ózón ag rá go mbeidh gach
rud ceart go leor sa todhchaí má leanaimid a chomhairle.
Freagra Samplach - TS
• An t-Ózón le Máire Áine Nic Ghearailt
• Is é an dán a roghnaigh mé ná An t-Ózón le Máire Áine Nic
Ghearailt.
• Is é grá don dúlra téama an dáin seo. Úsáideann an file pearsantú
chun an téama seo a chur os ár gcomhair. Is teicníc fíor cliste agus
éifeachtach é, dar liom. Cruthaíonn an file atmaisféar thar a bheith
cumhachtach go háirithe sa chéad véarsa.
• Is breá liom an íomhá seo. Is pictúir thar a bhith ealaíonta agus
fileata é gan aon dabht. Tá an file ag iarraidh teachtaireacht nó
ceacht a mhúineadh dúinn. Tá an cine daonna i mbaol. Tá an t-ózón
i mbaol freisin agus caithfimid rud éigin a dhéanamh faoi. Caithfimid
aire agus grá a thabhairt don dúlra. Is téama fíor réadúil é. Eiríonn
leis an bhfile an téama nádurtha seo a chur os ár gcomhair go
héifeachtach mar usáideann sí a lán teicníochtaí fileata. Mar
shampla : íomhánna, meafar pearsantú agus friotal deas simplí.
Freagra Samplach 2
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Rinne mé staidéar ar an dán “An t-Ózón” le Máire Áine Nic Gearailt i rith mo chúrsa.
Baineann an dán seo leis an imshaol agus leis an baol atá ann mura mbíonn an cine daonna cúramach.
Tá pearsantú (personification) le feiceáil sa dán nuair atá an ciseal ózóin ag caint. Tá a fhios againn go bhfuil an
file ag caint agus tá fearg uirthi.
Tá fearg uirthi/ar an t-ózón mar tugann an t-ózón cosaint ón ngrian dúinn ag an am céanna atá daoine ag
déanamh dochar dó:
“Rinne Dia fadó mé
Chun tusa a shaoradh
Ó iomarca gréine
Agus nithe gránna eile.”
Úsáideann an t-ózón focail cosúil le “Táim ag rá leat”, “Ná loit rud ar bith” agus “Ghlac mo chomhairle” chun a
fhearg a thaispeáint dúinn. Ce go bhfuil sé ag déanamh gach rud ina chumhacht an domhan a chosaint, níl an
cine daonna ag déanamh an rud ceart chun aire a thabhairt don imshaol. Tugann sé dóchas dúinn go mairfidh
gach duine mura loitimid (if we don’t destroy) aon rud eile arís ar domhan:
“Ghlac mo chomhairle
Agus mairfidh tú
Mairfimid uile.”
Tá ar an cine daonna anois bheith cúramach leis an t-imshaol agus ansin beidh gach duine slán sábhailte.