Transcript Mesleki Rehberlik

ÜLKEMİZDE MESLEKİ REHBERLİK
ALANINDA ÖNEMLİ BİR AŞAMA:
ULUSAL MESLEKİ BİLGİ SİSTEMİ
MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI
ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK ve DANIŞMA
HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Mesleki Rehberlik
Her yaştan bireylere
Yaşamlarının herhangi bir
döneminde
Eğitsel ve mesleki tercihlerini yapabilmeleri
Kendileri ve mesleklerini geliştirebilmeleri
ve sürdürebilmeleri
için verilen destek hizmetleridir.
Mesleki Rehberlik
Bireylerin, istihdam edilmelerinde destek
sağlamak,
İşgücü piyasasında olan bireylere mesleki
kararlarında yardımcı olmak,
İşgücü piyasası ihtiyaçları ile bireylerin özelliklerini
daha iyi eşleştirmek,
Eğitimi bırakma oranlarını düşürmek için önemlidir.
Mesleki Rehberlik
Sadece bireyler için değil ,
Hükümetlerin eğitimdeki politika hedefleri,
İş piyasası ve sosyal eşitlik hedefleri ,
Hayat boyu
öğrenme ve aktif
işgücü
politika
hedeflerine yönelik etkili sistemler geliştirmek ve
insan gücünün etkili ve verimli kullanımını sağlamak
için de önemlidir.
AB Çerçevesinde Mesleki
Rehberlik
Ortak rehberlik politikası prensipleri (1963)
Mesleki rehberlik politikasının ve eylem planının
geliştirilmesine yönelik konsey kararları (1971, 1991, 1994)
Yüksek öğrenimde Bologna süreci (1997)
Hayat boyu öğrenmeye ilişkin tebliğ ve raporlar (2001)
Avrupa Eğitim Vakfı (ETF)
AB Çerçevesinde Mesleki Rehberlik
Avrupa Mesleki Eğitimi Geliştirme Merkezi (CEDEFOP)
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)
Dünya Bankası Belgeleri
Lizbon Stratejisi Eğitim ve Öğretim Hedefleri 2010
Kopenhag Süreci
2004 ve 2008 Konsey Kararları ve öncelikli alanlar
Avrupa Hayat Boyu Rehberlik Politika Ağı (ELGPN)
Eğitim 2020 hedefleri
Eğitim 2020 Temel Hedefleri
Öğrenci hareketliliği
İstihdam
Dil yeterlilikleri
Eğitim 2020 Temel Göstergeleri
Hayat boyu öğrenme ve hareketliliği geliştirmek:
2020 yılına kadar, yetişkinlerde en az %15
Temel becerileri kazandırmak:
15 yaşına kadar temel becerileri kazanmamış olanları
en fazla % 15 düzeyine çekmek
Okulu bırakanların oranını düşürmek:
En fazla %10
Erken çocukluk eğitimini yaygınlaştırmak:
4 yaş ve üstünde, en az %95
Mesleki Rehberlik Hizmetlerinde Türkiye
Boyutu
2006 Güncellenen ülke raporu
2006-2010 yılları arasında DB ile Orta Öğretim projesiMesleki Rehberlik ve Danışmanlık Bileşeni
AB desteği ile MEGEP/SVET
ÇSGB-DB “İstihdam ve Eğitim Projesi”
2009 Hayat Boyu Rehberlik Politikaları Türkiye raporu
Mesleki rehberlik….
Geleneksel mantıkta temel olarak genç insanlara,
örgün eğitime ve artan bir şekilde işsizlere yönelik
hizmetlere odaklanır.
Proaktif yaklaşımda ise mesleki rehberlik hayat
boyu öğrenme yaklaşımı ile tüm hedef gruplara
yöneliktir.
Hayat Boyu Öğrenme Hedefleri
Ulusal ve ekonomik büyümeyi desteklemek üzere insan
kaynağının geliştirilmesinin desteklenmesi,
Eğitim ve öğretim sistemleri ve iş gücü piyasası arasındaki
bağlantıların güçlendirilmesi,
Daha esnek bir eğitim ve öğretim sisteminin desteklenmesi,
Okul sistemi içinde daha güçlü ancak daha esnek bir mesleki
yönlendirmenin desteklenmesi,
Okulu bırakma oranlarının azaltılması,
İş Gücü Piyasası Hedefleri
İşgücü piyasası etkinliğinin artırılması,
Arz ve talep arasındaki dengenin sağlanması,
Hem coğrafi hem de mesleki hareketlilik
bakımından, piyasa koşulları ile işgücü uyumunun
dengelenmesi,
Sosyal Adalet ve Sosyal Katılım Hedefleri
Eğitimde başarısız öğrencilerin güdülenmesi ve eğitim
sürecine kazandırılması,
Gençlerin okuldan ayrılma oranlarının azaltılması istihdama
katılma şanslarının yükseltilmesi
Kız ve erkek öğrencilerin fırsatlara eşit erişiminin sağlanması,
Kadınların, çocukların, gençlerin ve engellilerin genel ve
mesleki gelişimlerinde toplumsal katılım ve istihdamının
sağlanması ,
Mesleki Rehberlik Hizmetlerinde Kamu Politikaları
Tüm bu kamu politikaları:
Mesleki rehberlikte teknolojik ve ekonomik değişimi
yakalamayı,
Ülkenin küresel piyasalarda rekabet edebilmesini sağlamak
üzere belirlenmiş insan kaynaklarını geliştirme stratejisinin
bir parçası olarak proaktif bir politika mantığı kullanmayı
gerektirmektedir.
Mesleki Rehberlik alanında tüm Avrupa Birliği
ve OECD Ülkelerinde ortak noktalar:
Okulu erken bırakmayla mücadele etmek,
Risk gruplarının işgücü piyasasına ve eğitime tam
entegrasyonlarını kolaylaştırmak,
Yoksulluğu azalmak yönünde uygulanan aktif
tedbirlerden biri olarak görülmektedir.
Avrupa Mesleki Rehberlik Politikası Çerçevesi
Özetle
Tüm vatandaşlara sağlanan genel bir haktır.
Serbest piyasa ekonomisi için önemlidir.
Yasal düzenlemelerle belirlenmiştir.
Hizmetler, kamu, özel sektör, sendikalar,
üniversiteler ve STK’lar tarafından
yürütülmektedir.
Rehberlik ve BİT
Daha çabuk, daha ucuz, ve daha basit hizmet vermek
Bireylerin hizmetlere erişimini kolaylaştırmak
Kendi kendine hizmet almayı geliştirmek
Yüz yüze iletişime alternatif değil, desteklemek amacı
ile kullanılır.
Rehberlik ve BİT
BİT tabanlı hayat boyu rehberlik araçları
 Interaktif etkileşim
 Videokonferans
 E posta
 Sohbet odaları /chat rooms
 Forumlar
ORTA ÖĞRETİM PROJESİ
MESLEKİ REHBERLİK BİLEŞENİ
Rehberlik ve psikolojik danışma
hizmetleri
Hükümet Programları
Kalkınma Planları
Milli Eğitim Şuraları
9.Kalkınma Planı
Eğitimde kalitenin artırılabilmesi için;




Müfredat programlarının yenilenmesi,
Öğretim yöntemlerine uyumlu öğretmen
niteliklerinin geliştirilmesi,
İnsan kaynaklarının geliştirilmesi,
Fiziki alt yapının güçlendirilmesi,
9.Kalkınma Planı
Orta öğretimin kalitesinin artırılması,
 Bilgi ekonomisi sürecinin ihtiyaçlarının
eğitim- öğretim sistemine daha iyi
yansıtılabilmesi,
 İşgücü piyasasının ihtiyaçlarının
mesleki ve teknik öğretim programlarına
daha etkin şekilde yansıtılabilmesi,
9.Kalkınma Planı
Mesleki ve teknik eğitimin yaygınlaştırılması,
Öğrencilere kendi istekleri, becerileri ve
gelişimleri doğrultusunda programlar ve okullar
arasında hareket edebilme fırsatı tanıması
hedeflenmektedir.
17. Milli Eğitim Şûrası:
“Rehberlik hizmetlerine okul öncesi eğitimden
başlanmalıdır.
Rehberlik hizmetlerinden okulların yanında, yaşam
boyu öğrenme kapsamında da yararlanılmalıdır.
Mesleklerin tanıtılması bağlamında medyanın
desteği sağlanmalıdır.
Yönlendirme, rehber öğretmenler başta olmak
üzere öğrenciler, veliler, öğretmenler, okul
yöneticileri, meslek odaları, yerel yönetimler, resmi
ve özel işverenler, yazılı ve görsel medyanın ortak
çabaları ile yürütülecektir.”
PDR hizmetleri açısından;
Ülkemizin kalkınma planları ve şura kararları
doğrultusunda;
Eğitim
İstihdam
İş piyasasının
bütünleşmesini sağlamak esastır.
Bu bütünleşmeyi sağlayan boyutlardan biri de PDR
hizmetleridir.
Ortaöğretim Projesi
Bakanlığımız 8. ve 9. kalkınma planları
doğrultusunda
Kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi,
Eğitimde kalitenin artırılabilmesi için müfredat
programlarının yenilenmesi,
Öğretim yöntemlerine uyumlu öğretmen
niteliklerinin,
Bilgisayar destekli rehberlik hizmetlerinin,
İnsan kaynaklarının
geliştirilmesi amacıyla Ortaöğretim Projesi hayata
geçirilmiştir.
Orta öğretim projesi
Orta öğretim projesinde; hayat boyu öğrenme
anlayışı ile hayat boyu rehberlik hizmetleri
yaklaşımı temel alınmıştır.
İnsan kaynaklarımızı geliştirmenin temel bir
stratejisi ve aracı olarak MBRD hizmetlerini proaktif
bir yaklaşımla ele almak proje kapsamındaki en
önemli adımdır.
ORTA ÖĞRETİM PROJESİ MESLEKİ
REHBERLİK BİLEŞENİ
Orta öğretim projesi mesleki rehberlik
bileşeni
2004 yılında proje paydaşları ile MBRD Hizmetleri
İşbirliği Protokolü,
 2006 yılında Dünya Bankası ile ikraz anlaşmasının
imzalanması ile hayata geçmiştir.
Orta öğretim projesi mesleki rehberlik
bileşeni
Protokol tarafları, diğer kurum ve
kuruluşların katılımı ile gerçekleştirilen
Ilgaz ve TÜSSİDE çalıştayları ile
ülkemizdeki mesleki rehberlik hizmetlerine
farklı bir açılım sağlanmıştır
Orta öğretim projesi mesleki rehberlik
bileşeni
MBRD hizmetleri bileşeninin amacı; bireylerin hayatları
boyunca kendilerini, eğitim ve istihdam fırsatlarını
değerlendirerek mesleki gelişim, tercih ve kararlarını
belirleme süreçlerine yardım etmektir.
Kurumlar
arası
işbirliği
Personel
Gelişimi
Projenin
Çıktıları
Ulusal
Mesleki
Bilgi
Sistemi
Program
Gelişimi
32
1. Çıktı : Kurumlar arası işbirliği
kapsamında
 Mesleki rehberliği geliştirme birimi
(MERGEB) kurulması,
 Mutabakat belgesinin ve stratejik planın
hazırlanması faaliyetleri bulunmaktadır.
Mutabakat Belgesi
2004 yılında imzalanan Mesleki Bilgi Rehberlik ve
Danışma Hizmetleri İşbirliği Protokolü gereğince
tüm tarafların katılımı Mesleki Bilgi Rehberlik ve
Danışma Hizmetleri İşbirliği Mutabakat Belgesi
hazırlanmış ve Mart 2009 tarihinde yürürlüğe
girmiştir.
Mutabakat Belgesi
Mesleki rehberlik ve danışmanlık
hizmetlerinin
geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve uygulanmasının
kolaylaştırılmasına yönelik olarak
paydaşların rol,
görev ve sorumluluklarının yer aldığı bir
belgesidir.
işbirliği
Mutabakat Belgesi Tarafları
•MEB
(ÖERDHGM)
•ÇSGB
(İŞKUR)
•TOBB
•YÖK
•DPT
•KOSGEB
•MYK
•TİSK
•TÜİK
•TÜRK-İŞ
•TESK
•MPM
2. Çıktı : Personel Gelişimi
MEB ve İŞKUR’da MBRD hizmeti sunan personelin
yeterliliklerinin belirlenmesi faaliyetlerini
kapsamaktadır. Çalışmalar sürmektedir.
2009 yılı sonuna kadar standartlar belirlenmiş ve
bir model geliştirilmiş olacaktır.
2. Çıktı : Personel Gelişimi
Personel Gelişimi kapsamında geliştirilmekte olan
model;
CEDEFOP
EVGP
NCDA
MEVOC
ASCA
kaynakları dikkate alınarak global bir bakış
açısına sahiptir.
2. Çıktı : Personel Gelişimi
Kaynaklardan elde edilen bilgiler ve ülkemiz
rehberlik hizmetleri doğrultusunda Rehber
Öğretmenler için;
a. Temel Yeterlilikler
b. Özel Alan yeterlilikleri
•Eğitsel Rehberlik
•Mesleki Rehberlik
•Kişisel/Sosyal rehberlik
•Psikolojik Danışman
•Değerlendirme
2. Çıktı : Personel Gelişimi
c. Destek yeterlilikleri
•Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetlerini Yönetme
•Bilgi ve Enformasyonu yönetme
•Bireysel gelişim
•Savunuculuk
•İşbirliği
2. Çıktı : Personel Gelişimi
İŞKUR personeli için;
a. Temel Yeterlilikler
b. Özel Alan yeterlilikleri
Mesleki Rehberlik
Değerlendirme
Danışmanlık
2. Çıktı : Personel Gelişimi
İŞKUR personeli için;
c. Destek yeterlilikleri
•İş ve Meslek Danışmanlığı Hizmetlerini Yönetme
•Bilgi ve Enformasyonu yönetme
•Bireysel gelişim
•Savunuculuk
•İşbirliği
ULUSAL
MESLEKİ BİLGİ SİSTEMİ
Ulusal Mesleki Bilgi Sisteminin
Hedef Kitlesi
 Öğrenciler
 Gençler (eğitime devam edenler, okulu
bırakmış olanlar, okulu bırakma riski olanlar)
 Yetişkinler (çalışan ve çalışmayanlar)
 Özel eğitime ihtiyacı olan bireyler
 İşsizler
Neden Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi?
Mesleki rehberlik çalışmalarına her yaştan
bireylerin erişimini sağlamak,
Mesleki rehberlik çalışmalarını yaygınlaştırmak,
MEB, İŞKUR ve diğer kurum ve kuruluşlar
kapsamında verilen mesleki rehberlik çalışmalarına
destek sağlamak,
Ülke genelinde farklı kurum ve kuruluşlar
arasında verilen mesleki rehberlik çalışmalarında
eşgüdüm sağlamak.
Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi
Kendini Değerlendirme
İlgi
Yetenek
Mesleki değerler
46
Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi
Eğitim
İlköğretim, ortaöğretim, üniversite, yaygın eğitim ve
uluslararası eğitim bilgilerini ve fırsatlarını,(Ploteus,
Euroguidance), burslar ve ödüller, kurslar ve sertifika
programlarını içermektedir.
Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi
İş Piyasası
Ülkemizdeki iş piyasasına özgü olarak Mesleki
Görünüm (arz- talep bilgileri vb.)hazırlanmıştır.
Sistemde iş piyasası boyutunda
İş piyasası tahminleri,
Gözde meslekler,
İş sınavlarına hazırlanma,
İş arama yöntemleri,
İş görüşme becerileri
İş başvurusu yapma vb. bilgiler yer almaktadır.
Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi, Güvenceli
Esneklik ve Hareketlilik
Küreselleşme ve yeni iş piyasası
örüntüleri
Hareketlilik
Esneklik
Küreselleşme, hızlı teknolojik değişmeler ve
bilgi ekonomisi, hayat boyu aynı işte çalışma
düşüncesini farklılaştırmış bunun yerine hayat
boyu farklı işler gündeme gelmiştir.
Farklı iş dönemlerinde kişilerin kendilerini ve
değişik eğitim ve iş fırsatlarını tanımaya ihtiyaçları
vardır.
Ülkemizde hareketlilik noktasında verilen
hizmetlere bakıldığında;
Ulusal Ajans tarafından sağlanan (öğrenci
hareketliliği) hareketlilik çalışmaları yer alır.
Mesleki Bilgi Sisteminin işgücü hareketliliğine
katkısına bakıldığında;
 Bireylerin kendilerini tanımalarına,
Açık işleri görmelerine,
Kendi yeterliliklerini geliştirmelerine ….
Güvenceli esneklik"te işverenlerin işçi
alması ve işten çıkarması kolaylaşırken,
işçilere işten çıkarılma halinde yeni bir iş
bulabilmeleri için gereken eğitimin
sağlanmasını ve işçilerin iki iş arasındaki
geçiş dönemlerinde de ekonomik olarak
desteklenmelerini öngörülür.
Ulusal mesleki bilgi sistemi
Kendini tanıyıp becerilerini
geliştirmelerini
Eğitim fırsatlarını araştırmalarını
Ülkedeki mesleki görünümü
incelemelerini
Açık iş pozisyonlarını görmelerini
sağlamayı amaçlamaktadır.
TEŞEKKÜR EDERİZ