Transcript ÖLÇME

EĞİTİMDE
ÖLÇME
&
DEĞERLENDİRME
-1Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
YILLARA GÖRE SORU
DAĞILIMLARI
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2009 KPSS
Ölçme & Değerlendirme
SORULARININ ANALİZİ
* Sorular beklenen kalite ve düzeydeydi.
* Soruların kapsama dağılımı, kurguları, doğru cevap ve
çeldiricilerin işlerliği son derece uygundu. Adaylar için kaliteli ve
cevaplandırılabilen bir sınav alanı oldu.
* Soruların konu dağılımı ise aşağıdaki gibidir:
• Temel kavramlar: 4 soru
• Klasik ve çağdaş değerlendirme yaklaşımları: 3 soru
• Ölçme araçları: 2 soru
• Geçerlik ve güvenirlik: 2 soru
• Madde istatistikleri: 4 soru
• Test istatistikleri: 3 soru
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
SUNU İÇERİĞİ
1- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRMENİN EĞİTİMDEKİ YERİ
VE ÖNEMİ
2- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME İLE İLGİLİ TEMEL
KAVRAMLAR
* Ölçme
* Ölçme Kuralı
* Ölçüm
* Ölçüt
* Değerlendirme
3- ÖLÇME
* Değişken
* Ölçme Türler
- Doğrudan (Temel) Ölçme
- Dolaylı (Göstergeyle) Ölçme
- Türetilmiş Ölçme
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
1- ÖLÇME & DEĞERLENDİRMENİN
EĞİTİMDEKİ YERİ VE ÖNEMİ
EĞİTİM NEDİR?
* Bireyde kendi yaşantısı sonucu istendik,
kalıcı izli davranış değişikliği sağlama
sürecidir.
* Öğrenciyi belli bir hedefe ulaştırmak için
yapılan etkinliklerin tümüdür.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
EĞİTİMDE ÖLÇME NEDİR ?
Eğitim sürecinde öğrenciye kazandırılması öngörülen
hedef ve davranışların ne ölçüde kazandırıldığının
çeşitli araçlar yardımıyla ortaya konulmasıdır.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
GİRDİ
SÜREÇ
(Eğitim Etkinlikleri)
ÇIKTI
DÖNÜT
(Değerlendirme)
¤ Denetlenmeyen bir süreç kontrol edilemez.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Ölçme ve Değerlendirmenin
Yararları
* Öğrencilerin hazır bulunuşluk
düzeyleri belirlenir
* Öğrencilerin gelişimleri izlenir ve
dönüt sağlanır
* Öğrenme güçlükleri belirlenir
* Öğretimin ve öğretim materyallerinin
etkinliği belirlenir
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
* Gelecekteki öğrenme
süreçlerini planlamaya veri
sağlanır
* Sağlıklı bir rehberlik için
öğrencilerin güçlü ve zayıf
yönleri ortaya çıkarılır
* Öğretim programlarının
yeterliliği belirlenir
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2- ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
Ölçme,
* bireylerin ya da nesnelerin belirli özelliklere
sahip olup olmadığının, sahiplerse sahip oluş
derecesinin belirlenerek sonuçların sembollerle
ve özellikle sayı sembolleriyle ifade edilmesidir.
* niteliklerin nicelleştirilmesi işlemidir.
* bir betimleme (tanımlama) işlemidir.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
ÖRNEK;
* Bir kişinin boyunun ölçülmesi;
- Ayşe’nin boyu 172 cm’dir
* Öğrencinin bilgisinin ölçülmesi;
- Burak tarihten 95 aldı
* Sınıftaki kişi sayısının ölçülmesi;
- Sınıfta 33 öğrenci var
* Bir kişinin göz renginin ölçülmesi;
- Orçun, mavi gözlüdür
* Bir derginin sayfa sayısının ölçülmesi;
- Sinema dergisi 110 sayfadır
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Ölçme Kuralı,
Ölçme işlemini yaparken, ölçmeye konu olan
özelliğin hangi miktarına ne değer verileceğinin
belirlenmesidir.
Örnek;
“Fizik sınavdaki 3. soruya tam
cevap veren öğrenciler 30 puan
alacaktır.”
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Ölçüm,
Ölçme işlemi yapıldıktan sonra elde edilen sayı
veya semboldür.
Örnek;
“Cem geometri dersinden 68 puan aldı.”
ifadesindeki “68 puan” bir ölçümdür.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Ölçüt,
Ölçme sonuçlarıyla karşılaştırılan ve
değerlendirmeye dayanak oluşturan değer.
Örnek;
Kimya dersinden geçebilmek için en az 70
almak gerekir.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Değerlendirme,
* ölçme sonuçlarını bir ölçütle
kıyaslayarak, ölçülen nitelik
hakkında bir karara varma sürecidir.
* bir yargılama işlemidir ve ölçme
sonucunun bir ölçütle
karşılaştırılmasına dayanır.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
3- ÖLÇME
Bir betimleme işlemi olan ölçmenin temelinde
“fark” kavramı vardır.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Değişken;
gözlemden gözleme değişik değerler alabilen
objeler, özellikler ya da durumlardır.
Nicel değişken: Sayılarla ifade edilebilen bir büyüklük
gösteren değişkenlere denir. Örnek: boy uzunluğu, ağırlık,
zeka, maaş vb.
Nitel değişken: Sembollerle ya da sıfatlarla ifade edilebilen
değişkenlerdir. Sayılarla ifade edilse dahi bir büyüklük
göstermezler. Örnek: cinsiyet, din, millet vb.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Sürekli değişken: Matematiksel olarak herhangi iki değer
arasında daima bir başka değeri bulunabilen değişkenlerdir.
Örnek: uzunluk, ağırlık, yaş vb.
Süreksiz değişken: iki değer arasında hiç değeri olmayan ya
da çok sınırlı sayıda değer alabilen değişkenlerdir.
Örnek: okul türü, cinsiyet vb.
Bağımsız değişken: Sonuca etki eden, neden (sebep)
konumundaki değişkendir.
Bağımlı değişken: Bir başka değişkene bağlı olarak değişen
sonuç konumundaki değişkendir.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
ÖLÇME
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Ölçme işleminin yapılabilmesi için;
1- Ölçülecek özelliğin tanımlanması,
2- Ölçülecek özelliğe uygun sayı ve
semboller kümesinin belirlenmesi,
3- Ölçülecek özelliğe hangi sayı ve
sembollerin verileceğini gösteren
kuralın belirlenmesi gerekir.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Ölçme sonuçları her zaman sayılarla
ifade edilmez. Bazı ölçme sonuçları
iyi–orta–kötü, büyük–küçük gibi
sembollerle de ifade edilebilir.
Örneğin;
“Cansu iyi bir kompozisyon yazdı.”
cümlesindeki “iyi”, bir ölçme
sonucunu gösteren semboldür. Bu
tür ölçme işlemleri sınıflama
düzeyinde yapılan ölçme işlemlerine
örnektir.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
ÖLÇME TÜRLERİ
Ölçme, ölçülen özelliğe ve bu özelliğin gözlenme
şekline bağlı olarak belirli çeşitlere ayrılır.
ÖLÇME
Doğrudan Ölçme
Dolaylı Ölçme
Göstergeyle
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Türetilmiş
DOĞRUDAN ve DOLAYLI ÖLÇME
ARASINDAKİ FARKLAR
DOĞRUDAN ÖLÇME
DOLAYLI ÖLÇME
Ölçme işlemi direkt yapılır,
gözlemlenir
Ölçme işlemi direkt yapılmaz,
dolaylı yapılır
Kendine ait ölçme aracıyla
ölçüm yapılır
Başka bir araç kullanılır
Ölçme işlemini yorumlamak
kolaydır
Yorumlamak zordur
Hata miktarı azdır
Daha çok hata karışır
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
DOĞRUDAN (Temel) ÖLÇME
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
GÖSTERGEYLE ÖLÇME
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
TÜRETİLMİŞ ÖLÇME
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
KPSS’DE
ÇIKMIŞ SORULAR
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2001
I- Herhangi bir özelliği, o özelliğe uygun bir araçla
karşılaştırarak sunucu sayı veya sembollerle belirlemek.
II- Bir gözlem sonucunu uygun bir ölçütle karşılaştırarak, bu
sonuca ilişkin bir karara ya da yargıya ulaşmak.
I
II
A)
Değerlendirme
Ölçme
B)
Ölçme
Ölçek
C)
Değişken
Değerlendirme
D)
Ölçme
Değerlendirme
E)
Ölçek
Ölçme
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2001
I- Herhangi bir özelliği, o özelliğe uygun bir araçla
karşılaştırarak sonucu sayı veya sembollerle belirlemek.
II- Bir gözlem sonucunu uygun bir ölçütle karşılaştırarak, bu
sonuca ilişkin bir karara ya da yargıya ulaşmak.
I
II
A)
Değerlendirme
Ölçme
B)
Ölçme
Ölçek
C)
Değişken
Değerlendirme
D)
Ölçme
Değerlendirme
E)
Ölçek
Ölçme
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2003
Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz?
A) Öğrencileri kısadan uzana doğru dizerek onların boy
sıralarını belirleme
B) Öğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirme
C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını
gösteren bir sınır belirleme
D) Öğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını sayma
E) Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç
puan alacaklarını belirleme
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2003
Aşağıdakilerden hangisi "ölçme" işlemine örnek olamaz?
A) Öğrencileri kısadan uzana doğru dizerek onların boy
sıralarını belirleme
B) Öğrencilerin projelerini 1 ile 10 arasında derecelendirme
C) Hangi puanı alanların derste başarılı sayılacağını
gösteren bir sınır belirleme
D) Öğrencilerin yazılarındaki yazım yanlışlarını sayma
E) Bir sınavda, verilen cevaplara bakarak öğrencilerin kaç
puan alacaklarını belirleme
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2006
Aşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisi
doğrudan ölçülebilir?
A) Zekâ puanı
C) Derse karşı tutum
E) Ders başarısı
B) Boy uzunluğu
D) Yetenek
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2006
Aşağıdaki öğrenci özelliklerinden hangisi
doğrudan ölçülebilir?
A) Zekâ puanı
C) Derse karşı tutum
E) Ders başarısı
B) Boy uzunluğu
D) Yetenek
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2006
I. Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını
doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır.
II. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir.
III. Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar
ederler.
IV. Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler
bir sonraki döneme devam edemezler.
Yukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifade
etmektedir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) II ve III
D) III ve IV
E) I, III ve IV
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2006
I. Matematik sorularının %75’ini, fizik sorularının da %60’ını
doğru cevaplayan öğrenciler bu dersleri başarmış sayılır.
II. İlk iki sorudan alınabilecek en yüksek puan 25’tir.
III. Sınavda 65’in altında puan alan öğrenciler dersi tekrar
ederler.
IV. Türkçe ve matematik derslerinden başarısız olan öğrenciler
bir sonraki döneme devam edemezler.
Yukarıdakilerden hangileri birer değerlendirme ölçütünü ifade
etmektedir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) II ve III
D) III ve IV
E) I, III ve IV
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2007
Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçme
işleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildir?
A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği
870 metredir.
B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması
207 dir.
C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap
veremeyenler sıfır puan almıştır.
D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir.
E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010
2007
Aşağıdaki örneklerin hangisinde sözü edilen ölçme
işleminde bağıl (keyfî, itibari) sıfır söz konusu değildir?
A) Ankara ili Çankaya ilçesinin deniz seviyesinden yüksekliği
870 metredir.
B) Öğrencilerin felsefe dersine karşı tutum puanları ortalaması
207 dir.
C) Tarih sorularından en az dört tanesine doğru cevap
veremeyenler sıfır puan almıştır.
D) Bugün hava sıcaklığı 15 ºC dir.
E) Bu kitabın ilk 4 sayfasında kitabın kapsamı tanıtılmaktadır.
Psik.Dan.&Reh. Yusuf ŞARLAK
KPSS 2010