Transcript Temat: Bajka – pojęcie, podział, cechy i twórcy.

Temat: Bajka – pojęcie, podział,
cechy i twórcy.
Bajka to bardzo stary gatunek,
wywodzący się ze starożytności.
Za jej twórcę uważa się półlegendarnego Ezopa.
Rodzaje bajek
epigramatyczne
narracyjne
• przeważnie
czterowersowe,
• przedstawiona jest
elementarna sytuacja,
• posługują się
kontrastem lub
paralelizmem (zasadą
podobieństw).
• dłuższe, składające się
z kilkunastu wersów,
• stanowią jakby zwięzłą
nowelę
o nieskomplikowanej
akcji i z niewielką liczbą
bohaterów.
Tytuł bajki
„Pan i pies”
„Ptaszki
w klatce”
„Mądry i głupi”
„Dewotka”
„Jagnię i wilcy”
Liczba
bohaterów
Rodzaj
bohaterów
Zasada doboru
postaci
Liczba wersów
Tytuł bajki
Liczba
bohaterów
Rodzaj
bohaterów
Zasada doboru
postaci
Liczba wersów
„Pan i pies”
3
pan, złodziej,
pies; ludzie
i zwierzęta
kontrast
4
„Ptaszki
w klatce”
2
czyżyk młody
i czyżyk stary;
zwierzęta
kontrast
4
„Mądry i głupi”
2
człowiek
rozumny
i głupi; ludzie
kontrast
6
„Dewotka”
2
dewotka
i służąca;
ludzie
kontrast
6
„Jagnię i wilcy”
3
wilki i jagnię;
zwierzęta
kontrast
4
Cechy bajki:
 utwór wierszowany,
 ograniczona liczba postaci,
 bohaterami są zazwyczaj zwierzęta,
które odzwierciedlają cechy ludzkie
(alegoria); ale mogą nimi też być
ludzie, rośliny bądź przedmioty,
 najczęściej na końcu utworu, czasem
na początku znajduje się morał, czyli
pouczenie, stąd bajkę zalicza się do
gatunków dydaktycznych.
Twórcy bajek
Ezop,
Biernat z Lublina,
Ignacy Krasicki,
 Stanisław Trembecki
 Aleksander Fredro,
 Adam Mickiewicz
Przykłady alegorii w bajkach
 lis – chytrość, przebiegłość;
 lew – odwaga;
 sowa – mądrość;
 mrówka – pracowitość;
 żółw – powolność;
 osioł – upartość;
 słoń – niezgrabność;
 paw – duma;
małpa – głupota;
ślimak – powolność
 pies – wierność
 papuga – naśladownictwo, brak własnego zdania;
 niedźwiedź – siła;
 wilk – okrucieństwo;
 zając – płochość;
 jaszczurka – zwinność;
 wielbłąd – wytrzymałość.