Transcript 4 Ura e Vistonit

Bazat e Elektroteknikës
Ligjërata: 13
Rrjetat e përbëra
Akademik Alajdin Abazi
e-mail: [email protected] , Tel: (044)356-110
Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)
 Ndërlidhja e pesë elementeve pasive dhe e një elementi aktiv
si në figurën vijuese, quhet ndërlidhje urë. Në rastin kur të
gjitha elementet pasive janë rezistorë, ndërlidhja urë më
përsëafërmi përcaktohet përmes urës së Vistonit.
2
Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)
 Në rrjetën e dhënë, sipas ligjeve të Kirhovit, mund të
përcaktohet rryma I5:
3
Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)
 Rast i veçantë:
• Kur I5=0, qarku mund të interpretohet në dy verzionet
vijuese:
• Ky kusht plotësohet kur: R1· R3- R2· R4=0 dhe quhet
kushti i baraspeshës së urës.
4
Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)
 Ura në baraspeshë:
R1  R3  R2  R4  0
;
R1 R4

R2 R3
 Në këtë rast dega e urëzimit (R5) mund të lidhet shkurt ose
të largohet krejtësisht, ngase fare nuk ndikon në ndërimin e
tensioneve dhe rrymave në rrjetë!
 Rrjeta thjeshtësohet mjaftë dhe mund të interpretohet si
lidhje seriko-paralele e rezistorëve R1, R2, R3 dhe R4.
 Aplikimi:
Ura matëse e Vistonit – është mjaftë e thjeshtë dhe
shumë precize për përcaktimin e vlerave të rezistencave të
panjohura!
5
Ura e Vistonit (Wheatstone bridge)
 Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:
• Kushti i baraspeshës:
Z1  Z 3  Z 2  Z 4  0
;
Z1 Z 4

Z2 Z3
6
Transformimi Trekëndësh-Yll
 Në qarqet me rrymë njëkahore:
7
Transformimet Trekëndësh-Yll dhe anasjelltas
 Në qarqet me rrymë të ndryshueshme:
8
Rrjetat elektrike me më tepër burime
 Në raste të këtilla edhe pse janë të mundura transformime të
ndryshme yll-trekëndësh dhe anasjelltas, ata nuk lehtësojnë
zgjidhjen e rrjetave elektrike, ngase nuk eliminojnë ndikimin
e burimeve në degë të veçanta!
9
Rrjetat elektrike me më tepër burime
 Zgjidhja e rrjetave elektrike
me më tepër burime zakonisht
bazohet në ligjet e Kirhovit:
10
Rrjetat elektrike me më tepër burime
 Nga interpretimi matricor fitohet:
 Ligji i Omit në formë matricore:
RI U
1
I

R
U paraqet vështirësi ne llogaritje të R-1!
 Mirëpo:
11
Rrjetat elektrike me më tepër burime
 Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:
 Ligji i Omit në formë matricore:


Z I U
 Mirëpo:

1

I  Z U
paraqet vështirësi ne llogaritje të Z-1!
12
Metoda e superpozicionit
 Në rrjetat elektrike me më tepër burime, ndikimi i
përgjithshëm i (rrymave ose tensioneve) të gjitha burimeve
në ndonjë element të rrjetit mund të shprehet përmes
superponimit të ndikimeve të veçanta të ç’do burimi në atë
element.
 Zbatimi i metodës:
• Përcaktohen ndikimet vehtiake të çdo burimi
(Të gjitha burimet përveç njërit shuhen, ashtuqë burimet e
tensionit zëvendësohen me lidhje të shkurtë, kurse ata të
rrymës me ndërprerje të qarkut)
• Përcaktohet ndikimi i përgjithshëm (algjebrik) si shumë e
ndikimeve individuale të ç’do burimi në veçanti.
13
Metoda e superpozicionit
 Përcaktimi i rrymave Ii (i=0, 1, … , 5) në rrjetën e
dhënë:
14
Metoda e superpozicionit
I. Analizohet vetëm ndikimi i burimit U0 në rrjetë:
• Përcaktohen rrymat:
I i' ,
i  1, 2, ..., 5
15
Metoda e superpozicionit
II. Analizohet vetëm ndikimi i burimit U3 në rrjetë:
• Përcaktohen rrymat:
Ii'' ,
i  1, 2, ..., 5
16
Metoda e superpozicionit
III. Analizohet vetëm ndikimi i burimit U4 në rrjetë:
• Përcaktohen rrymat:
Ii''' ,
i  1, 2, ..., 5
17
Metoda e superpozicionit
 Për rrjetin e dhënë:
Nga:
I i' ,
i  1, 2, ..., 5
Ii'' ,
i  1, 2, ..., 5
Ii''' ,
i  1, 2, ..., 5
 Rrymat Ii (i=0, 1, … , 5) përcaktohen si vijon:
Ii  I  I  I
'
i
''
i
'''
i
,
i  1, 2, ..., 5
18
Metoda e superpozicionit
 Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:
Zgjidhja është e njejtë sikurse te rrjetat
me rrymë njëkahore!
19
Metoda e potencialit të nyjeve
 Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:
φ4=0
Nyja 1:
Nyja 2:
Nyja 3:
20
Teorema e Tevenenit
 Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:
21
Teorema e Nortonit
 Për rrjetat me rrymë të ndryshueshme:
22
Pyetje!
23