Transcript Dr.Hüseyin Velioğlu Sunum - Türkiye Süt, Et, Gıda Sanayicileri ve

Türkiye’de Sığırcılık
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği
Genel Sekreteri
Çalışmadan, öğrenmeden, yorulmadan rahat
yaşamanın yollarını aramayı alışkanlık haline
getirmiş milletler, evvela haysiyetlerini, sonra
hürriyetlerini ve daha sonra da istikballerini
kaybetmeye mahkumdurlar.
Mustafa Kemal ATATÜRK
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
MEVCUT DURUM-1
ha)
Hayvan sayısı
(baş)
Nüfus
Alan
(1000
Türkiye
Dünya
AB-27
Toplam
78 356
36.
1.
Tarımsal
39 122
29.
1.
Toplam
75 705 000
17.
2.
Tarım
14 994 000
24.
1.
Kırsal
22 977 000
24.
1.
Sığır sayısı
10 859 942
21.
3.
Koyun sayısı
23 974 591
10.
2.
5 593 561
15.
1.
86 297
15.
2.
Keçi sayısı
Manda sayısı
Kaynak: www fao org
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
MEVCUT DURUM-2
Kırmızı et
üretimi
(ton)
Kırmızı et
verimi
(kg/baş)
Süt üretimi Süt verimi
(ton)
(kg/baş)
Tür
Sığır
Koyun
Keçi
Sığır
Koyun
Keçi
Sığır
Koyun
Keçi
Sığır
Koyun
Keçi
Kaynak: www fao org
Türkiye
2803
78
105
11 583 313
734 219
192 210
217
16
15
325 286
262 000
37 000
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Dünya
AB-27
57.
23.
43.
10.
3.
13.
54.
73.
35.
27.
5.
14.
27.
12.
18.
5.
2.
4.
22.
17.
5.
9.
2.
2.
Türkiye'de tarımsal işletme
yapısı
İşletme Tiplerinin Payı (%)
YILLAR
1950
1963
1970
1980
1991
2001
İşletme Bitkisel ve Sadece
Sadece
Sayısı hayvansal hayvansal bitkisel
üretim
üretim
üretim
2 527 000
3 100 900
3 058 900
83,3
9,4
7,3
3 650 900
86,0
2,5
11,5
4 091 530
72,2
3,4
24,4
3 075 516
67,4
2,4
30,2
Kaynak: TÜİK, 2010
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Ortalama
arazi varlığı
(da)
77,0
55,3
55,8
62,3
52,7
61,0
Türkiye’de GSMH’da
sektörlerin payları (%)
Yıllar
Tarım sektörü Sanayi sektörü Hizmet sektörü
1970
30,7
17,5
51,7
1980
24,2
20,5
55,4
1990
16,3
25,9
57,9
2000
13,1
27,8
59,0
2005
11,4
28,9
59,7
2006
11,1
29,3
59,6
Kaynak: TÜİK, 2011
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Türkiye’de yıllar itibariyle hayvan
varlığı (1000 baş)
Yıllar
Sığır
Koyun
Keçi
Manda
1990
11 377
40 553
10 977
371
1995
11 789
33 791
9 111
255
2000
10 761
28 492
7 201
146
2005
10 526
25 304
6 517
105
2009
10 724
21 750
5 128
87
2010
11 433
23 090
6 293
86
Kaynak: TÜİK, 2011
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Türkiye’de yıllar itibariyle
Sığır ve koyun-keçi varlığı (1000 baş)
60,000
12,000
11,789
51,530
50,000
40,000
11,433
11,377
42,902
35,693
31,821
11,500
11,000
10,724
30,000
10,761
26,878
29,383
10,526
20,000
10,500
10,000
10,000
0
9,500
1990
1995
2000
2005
Koyun - Keçi
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
2009
Sığır
2010
Hayvan varlığı
1990 yılı 100 kabul edildiğinde
Yıllar
Sığır
Koyun
Keçi
Manda
1990
100
100
100
100
1995
104
83
83
69
2000
95
70
66
39
2005
93
62
59
28
2009
94
54
47
24
2010
100
57
57
23
Kaynak: TÜİK, 2011
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Genotipler itibariyle sığır varlığı
Yıllar
Sığır sayısı
(1000 baş)
Genotiplerin payı, %
kültür
melez
yerli
Sağmal inek
sayısı
(1000 baş)
1990
11 377
8,9
32,3
58,8
5 893
1995
11 789
14,4
40,5
45,1
5 886
2000
10 761
16,8
44,0
39,2
5 280
2005
10 526
22,4
43,1
34,5
3 998
2009
10 724
34,7
41,1
24,2
4 133
2010
11 433
36,9
41,4
21,7
4 384
Kaynak: TÜİK, 2011
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Türkiye’de türler itibariyle
süt üretimi (1000 ton)
Yıllar
Sığır
üretim
Koyun
%
üretim
Keçi
%
1990
7 960,6 83
1995
9 275,3 87
934,4
2000
8 732,0 89
%
üretim
%
TOPLAM
337,5
4
174,2
2
9 617,4
9
277,2
3
114,5
1
10 601,6
774,4
8
220,2
2
67,3
1
9 793,9
2005 10 026,2 90
789,9
7
253,8
2
38,1
0
11 107,9
2009 11 583,3 92
734,2
6
192,2
2
32,4
0
12 542,2
2010 12 480,2 92
816,8
6
272,8
2
35,9
0
13 605,6
Kaynak: TÜİK, 2010
1 145,0 12
üretim
Manda
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Türkiye’de türler itibariyle
et üretimi (1000 ton)
sığır
koyun
diğer (manda,
deve, domuz) TOPLAM
keçi
yıllar
üretim
%
üretim
%
üretim
%
üretim
%
1990
329,1
65
143,6
28
22,5
4
11,9
2
507,0
1995
292,4
70
102,1
25
14,1
3
6,6
2
415,2
2000
354,6
72
111,1
23
21,4
4
4,3
1
491,5
2005
321,7
79
73,7
18
12,4
3
1,6
0
409,4
2009
325,3
79
74,6
18
11,7
3
1,1
0
412,6
2010
618,6
79
135,7
18
3
3,4
0
780,8
Kaynak: TÜİK, 2011
23,1
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Sığırın üretimdeki payı (%)
Domuz hariç
Süt
Toplam et Kırmızı et
kırmızı et
üretiminde üretiminde üretiminde
üretiminde
Dünya
83
22
33
79
AB-27
97
18
26
89
Türkiye
92
17
52
52
Kaynak: www.fao.org
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
AB işletme büyüklüğü (%)
inek büyüklük grupları (baş)
ortalama
inek sayısı
1-9
10-29
30-49
50-99
>100
AB-27*
9,8
81,2
9,3
4,4
3,7
1,3
AB-25*
16,6
66,3
16,4
7,9
6,8
2,4
Soykütüğü**
10,1
66,9
29,7
2,2
0,9
0,3
e-ıslah**
3,6
93,9
5,6
0,3
0,1
0,0
* http://ec europa eu/agriculture/agrista/2009/table_en/C5-3-3536 pdf
** E-Islah Veri Tabanı, 2011
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Türkiye işletme büyüklüğü
oranları ( % )
Büyükbaş (sığır ve manda) hayvan büyüklük grupları
(baş)
Türkiye
1-9
10-19
20-49
81,1
12,8
5,4
Kaynak: TÜİK, 2011
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
50-149 150-299
0,7
0,0
300 +
0,0
DESTEKLEMELER
• 24 Şubat 2011 tarih ve 27856 sayılı Resmi Gazete
2011 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemelere İlişkin Karar (2011/1430)
Destekleme
Birim fiyat
225 TL/baş
Anaç sığır
Sığır soykütüğü ilave
50 TL/baş
Suni tohumlamadan doğan buzağı
75 TL/baş
Sığır-manda sütü
0,06 TL/lt
Hastalıktan ari işletmedeki sığır
300 TL/baş
Brucellosis S-19 aşısı (Büyükbaş)
25 TL/baş
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
İthal edilen damızlık hayvan
sayısı (baş)
YILLAR
GEBE DÜVE
DİŞİ DANA
TOPLAM
1999
600
0
600
2000
3197
0
3197
2001
224
0
224
2002
0
0
0
2003
1124
0
1124
2004
0
0
0
2005
1916
348
2264
2006
144
0
144
2007
2283
3440
5723
2008
4933
1773
6706
2009
2149
0
2149
2010
22380
2921
25301
2011
45179
1366
46545
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
İthal edilen damızlıkların
ülkelere dağılımı (%)
2010
2011
ABD
77,0
59,1
AVUSTURYA
6,1
27,2
AVUSTRALYA
4,6
4,8
MACARİSTAN
2,9
4,0
URUGUAY
5,8
2,5
LİTVANYA
1,6
1,3
ESTONYA
1,9
0,9
LETONYA
0,1
0,2
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Yıllar itibariyle ülkelerin süt fiyat
değişimi
39.48
Çiğ Süt Fiyatı (Euro cent/lt)
37
39.3
37.43
35.66
34,60
33.83
33.48
33.42
32.3
32.97
32
30.68
28.84
27.67
27.56
27
27.14
25.5
25.17
25.08
22.27
22
2008
2009
2010
Almanya
Fransa
Avusturya
İtalya
Kaynak http://www.clal.it/en/index.php?section=latte_europa ve e-ıslah veri tabanı
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
2011
USA
Türkiye
2011 yılında ülkelerin süt fiyat
değişimi -1
35.99
36.00
35.40
35.00
34.08
34.00
33.00
32.00
31.00
30.00
33.24
33.14
33.05
33.79
31.83
31.17
31.78
30.51
29.00
28.00
27.00
26.97
26.27
26.00
24.93
25.00
24.37
25.32
24.00
24.08
23.00
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Almanya
Fransa
Avusturya
Slovakya
Kaynak http://www.clal.it/en/index.php?section=latte_europa ve e-ıslah veri tabanı
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Haziran
Çek Cumh.
Temmuz
Türkiye
23.42
Ağustos
2011 yılında ülkelerin süt fiyat
değişimi -2
38.74
39.00
38.00
37.99
37.00
36.00
35.00
33.85
34.00
33.00
32.60
30.51
30.22
29.00
27.00
26.00
31.64
29.92
30.00
28.00
31.68
32.14
32.00
31.00
33.80
32.68
30.05
27.56
26.97
26.27
27.02
24.93
25.00
24.37
25.32
24.00
24.08
23.42
23.00
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
ABD
Brezilya
Uruguay
Türkiye
Kaynak http://www.clal.it/en/index.php?section=latte_europa ve e-ıslah veri tabanı
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Temmuz
Ağustos
2011 yılı canlı kasaplık sığır ve çiğ süt
fiyat değişimi
68.00
66.00
9.00
67.17
66.01
8.75
8.80
8.60
8.40
64.00
8.40
8.20
62.00
8.00
7.96
60.00
7.99
8.00
7.88
59.88
7.73
7.60
7.80
59.43
57.47
58.00
57.84
57.43
57.43
7.51
7.60
57.97
7.40
56.00
7.20
54.00
7.00
52.00
6.80
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Çiğ Süt Fiyatı (Krş/lt)
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Canlı Kasaplık Fiyat (TL/kg)
Kaynak: http://borsa.tobb.org.tr/fiyat_sorgu1.php?ana_kod=13&alt_kod=202 ve e-ıslah veri tabanı
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Eylül
Aylar itibariyle birim fiyat değişimi
68.00
66.00
67.17
1,0
66.01
1,12
65.00
64.00
65.00
64.00
64.00
Birim Fiyat (Krş/kg)
0,91
62.00
0,94
0,91
0,90
0,90
0,90
0,90
60.00
60.00
59.88
59.43
58.00
57.84
56.00
57.43
57.43
57.47
Nisan
Mayıs
Haziran
57.97
54.00
52.00
Ocak
Şubat
Mart
Çiğ Süt Fiyatı (Krş/kg)
Temmuz
Karma Yem Fiyatı (Krş/kg)
Kaynak: Yem sanayi ve e-ıslah veri tabanı 2011 yılı kayıtları
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Ağustos
Eylül
Yıllar itibariyle süt – yem paritesi
0.720
0.720
0.680
0.680
0.640
0.640
0.600
0.600
0.560
0.560
0.520
0.520
0.480
0.480
0.440
0.440
0.400
0.400
0.360
0.360
2004
2005
2006
2007
2008
kesif yem
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
2009
süt fiyatı
2010
2011
ÖNERİLER - 1
• Çiğ süt ve Kırmızı et piyasası, serbest piyasa
yaklaşımından kurtarılarak, stratejik ürün ilan
edilmeli ve hayvancılıkla ilgili asgari 5 yıllık
politikalar belirlenmeli,
• Oluşturulması düşünülen Piyasa Düzenleme
Kurumu’nda üreten, işleyen ve tüketen
tarafların eşit şekilde ve aktif rol alması
sağlanmalıdır,
• Sığırlarda Irk ıslahı çalışmalarına hız verilmeli,
• Anaç sığır, suni tohumlamadan doğan buzağı,
anaç koyun ve süt desteklemeleri artırılarak
damızlıkların kesimi engellenmeli,
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
ÖNERİLER - 2
• Kaliteli boğa sperması, damızlık koç ve teke
kullanımı özendirilerek bu alanda faaliyet
gösteren örgütler teşvik edilmeli,
• Koyun ve keçi türleri için ıslah hedefleri
belirlenerek
çalışmalar
bu
yönde
yoğunlaştırılmalı, kırmızı et üretimi açısından
sığır türü üzerindeki baskı azaltılmalı,
• Zoonoz ve Salgın hastalıklarla mücadele için
yeterli bütçe ayrılmalı ve tazminat fonu
oluşturulmalıdır.
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
ÖNERİLER - 3
• Canlı hayvan, kırmızı et ve süt perakende
fiyatlarındaki KDV oranı geçici olarak %8’den
%1’e indirilmeli,
• Canlı hayvan ve kırmızı et ve süt ürünleri (süt
tozu, tereyağı vb.) ithalatında yerli üretim
kesiminin ve piyasanın hassasiyetleri dikkate
alınmalı,
• Girdi maliyetleri yüksekliği (elektrik, akaryakıt,
yem, gübre, ilaç ) ile ilgili üretim kesimini
koruyucu gerekli tedbirler alınmalı,
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
ÖNERİLER - 4
• Kaliteli kaba yem bitkisi üretimi arttırılmalı,
meraların korunması ve ıslah edilmesi
çalışmalarına hız verilmeli, mera yönetimi
amaçlı örgütler kurulmalı,
• Yem hammaddelerinin ithalatındaki vergi
oranları dönemsel olarak düşürülmeli,
• Kredilendirmede gerçek yetiştirici kesiminin
kalkındırılması hedeflenmeli ve bu yönde
tedbirler alınmalıdır.
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Hedefler - Üretim
Toplam Süt Üretimi (milyon ton)
Toplam Kırmızı Et Üretimi (bin ton)
Kayıtlı Süt Üretimi (%)
Kişi Başı Süt ve Ürünleri Tüketimi (kg/Yıl)
Kişi Başı Et Tüketimi (kg/Yıl)
Kaba Yem Üretimi (milyon ton)
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
2010
2023
13,6
25
780,7 1 500
54
85
174
300
6
18,5
42,2
100
Hedefler – Yem Bitkileri
Üretimi
 Kaliteli kaba yem bitkisi üretiminin
arttırılması,
 Meraların korunması ve ıslah edilmesi,
 Mera yönetim birliklerinin kuruluşu,
 Yetiştiricilerin eğitimi,
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Hedefler – Hayvan Sağlığı
 Zoonoz ve salgın hastalıkların eradike edilmesi,
 Salgın hastalıklarla mücadele ve Tazminat
Fonu oluşturulması,
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Hedefler - Desteklemeler
 Ekonomik etkinlik,
 Bölgesel farklılıkların giderilmesi,
 Gıda güvenliği ve güvenilirliği,
 Sürdürülebilirlik,
 AB ve DTÖ kurallarıyla uyum,
 Piyasa mekanizmasının korunması,
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Hedefler - Desteklemeler
Desteklemede öne çıkması gereken konular;
 Hayvan sağlığı,
 Hayvan Islahı,
 Yeterli kaliteli yem bitkisi üretimi,
 Ürün kalitesi ve hijyeni,
 Yetiştirici örgütlerinin teşviki,
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
Türk Tarımını kalkındırmadan Türkiye’yi
kalkındıramayız.
Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri
TEŞEKKÜRLER
Dr. Hüseyin VELİOĞLU
TDSYMB Genel Sekreteri