Transcript Sunum

FİKRİ VE SINAİ ÜRÜNLERDEN
YARARLANMA VE HAKLARIN
KORUNMASI
Avukat M. Nevhan AKYILDIZ
Telif-Marka –Patent-Tasarım-Haksız Rekabet
Hukuku Danışmanı
Emekli Cumhuriyet Savcısı
EBSO-19 Kasım 2013
FİKRİ VE SINAİ HAKLAR GENEL
BİLGİLENDİRME
FİKİR VE SANAT ESERLERİ
KAVRAMLAR
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU:
Eser ile ilgili olarak;
1. Eser sahiplerinin,
2. Eserleri yorumlayan icracı sanatçıların,
3.Seslerin ilk tespitini yapan fonogram yapımcılarının,
4.Filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların,
5. Radyo-televizyon kuruluşlarının,
6. Bireylerin,
haklarını koruma altına almaktadır.
Eser:
Fikir
ve
ürünleridir.
sanat
Unsurları:
1.Düşünce ürünü olma
2.Somutlaşma
3. Hususiyet
4.
Eser
uygunluk
türlerine
İlim ve edebiyat eserleri,
Bilimsel
ve teknik mahiyette ise
Güzel sanat eserleri,
Estetik olması koşuluyla;
İşlemeler ve Derlemeler:
Başka
dile
çevrilmiş
bilgisayar programı ya da
ESERLER İLE İLGİLİ
HAKLAR
*
1-Manevi Haklar:
a)Eserin
umuma
arzı(zamanı,
biçimive yeri belirleme, tanıtma)
b)Adının belirtilmesi
c)Eserde değişiklik yapılmasını
engelleme
*
2-Mali Haklar:
a)Çoğaltma hakkı
b)Eserin aslı veya nüshalarını yayma
hakkı
c)İşleme hakkı
d)Temsil hakkı
e)Umuma iletim hakkı
*
Eser sahibine tanınan mali haklar
zamanla sınırlıdır:
Bu süre, eser sahibinin yaşamı +
ölümünden itibaren 70 yıldır.
Sürenin sona ermesinden itibaren
herkes eser sahibine tanınan
mali haklardan faydalanabilir.
-Manevi haklar
değildir.
süreyle
sınırlı
*
Eser sahibine tanınan haklara getirilen
istisnalar:
a) Kamu düzeni gerekçesi ile
b) Mevzuat ve içtihatlar
c) Nutuklar
d) Eğitim öğretim istisnası
e) İktibas serbestisi
f) Gazete içeriği ve haber
g) Şahsen kullanım amacıyla çoğaltma
Eser Sahipliği’ kavramı
*Kanunda sayılan ve
*‘Eser sahipliği’ ortaya
*Fikri Hak kanunları,
*Mali ve manevi inhisari
‘sahibinin hususiyetini
taşıyan’ ‘eser’lerin
meydana getirilmesi
ile
çıkar.
yetkiler (mutlak yetkiler)
verir.
eser sahiplerine
15
*-Eser sahibi olmak idari formaliteye
tabi midir?
*Eser sahipliği
*Eserin yaratılması ile
birlikte hukuken
doğar.
*(Tescil gerekli
değildir-hakkın
kanıtlanması)
16
Eser Sahibi Kimdir?
Bir eserin sahibi,
Bir işlenmenin sahibi,
onu meydana
getirendir.
*asıl eser sahibinin
hakları mahfuz
kalmak şartıyla onu
işleyendir.
17
* Mali hakları kullanma
yetkisi.
--------------------------------
* Aralarındaki
* özel sözleşmeden veya
* işin mahiyetinden aksi
anlaşılmadıkça;
*
* münhasıran
şirketlerde çalışanlar
gibi
eser sahibine
aittir
------------------* memur,
* hizmetli ve
işçilerin
*işlerini
görürken
meydana
getirdikleri
eserler
üzerindeki
* +tüzel kişilerin
uzuvları
18
Mali haklar
bunları
çalıştıran
veya
tayin
edenlerce
kullanılır
* - İstisna Sözleşmelerinde (Bağımsız
kişilere Sipariş Üzerine Yartılan
Eserlerde) Eser Sahibi Kimdir?
-Sözleşmede açık hükmün olmaması halinde
sipariş verilen eser sahibi sayılır.
19
* -Diğer Birlikte yaratılan eserlerde eser sahibi
kimdir?
1.ihtimal: eser ‘bağımsız bölümlere’ ayrılabiliyorsa
Birden fazla kimselerin birlikte
vücuda getirdikleri eserin kısımlara
ayrılması mümkünse, bunlardan
her biri vücuda getirdiği kısmın
sahibi sayılır.
20
* Diğer Birlikte yaratılan eserlerde eser sahibi
kimdir?
2.ihtimal: eser ayrılmaz bir bütün oluşturuyorsa.
‘Birlik’ eser
sahibidir ve farklı düzenleme
yapmamışlarsa adi şirket hükümleri
çerçevesinde yürütülür
Fikir verme : hayır
Teknik hizmet ve yardımlar: doküman derleme: hayır
Birlikte beste: evet
21
* 1-ESER SAHİBİNİN MALİ HAKLARI
İLKELER:
Sayılan mali haklar sınırlı sayıdadır.
Herbir mali hak birbirinden bağımsızdır.
Birbirinden ayrı olarak yazılı şekilde
hukuki tasarruflara(hk devri veya kullanımın
devri) yazılı şekilde konu olur.
Mirasa, hacze ve rehne konu olurlar.
22
* SÖZLEŞMENİN KONUSU
- Eser üzerindeki malî hakları (İşleme,
çoğaltma, yayma, temsil, umuma
iletim) eser sahibinin kendisi
kullanma veya başkasına kullandırma
imkânı
- Manevî haklar sözleşme ile
devredilemez.
* ÖZLEŞMENİN KAPSAMI
Hakların devri
- Yer
- Süre
- İçerik
bakımından sınırlı veya sınırsız
gerçekleştirilebilir
Bu sınırlama sebebiyle hakkın adeta para
gibi piyasada tedavül etmesine imkân
tanınır.
B
A
B
Cep Telefonuyla kayıt
Söz, beste sahibi
A
Evde, aile-yakın
arkadaşlarla d. Günü
Kampusun kapalı devre monitör sistemi
-Umuma arz yetkisi ihlali-manevi hk 14.Mad.
-Çoğaltma hk ihlali -mali hk22/2. Mad.
-Dolaylı temsil hk. İhlali
24.Mad.
K
-İnternetle (dijital) umuma iletim
hk ihlali
25/ 2. Mad.
Bir TV yayın kuruluşu
İnternette you tube
KTv You tube dan aldığı
Görüntüyü yayınlar
Tv ile yayınlama hk. İhlali
25.Mad.
yayın
25
*
Manevi, mali veya bağlantılı haklara tecavüz
1-5 hapis veya adlî
cezasına hükmolunur.”
para
SINAİ HAKLAR
KAVRAMLAR
*PATENTLER
28
* Buluş Nedir?
*Teknik bir probleme teknik
araçların kullanılması yoluyla
getirilen çözüm.
*Buluş, ürün veya usul (süreç)
olabilir.
29
Buluş konusu:
Tekrar kapatılabilir özellikli
teneke kutu açacağı.
30
* Buluş
31
* Patent Nedir?
Teknik alandaki yeni, buluş
basamağını gerçekleştiren ve
sanayiye uygulanabilir buluşlara
verilen belge .
32
* Patent Verilebilirlik Şartları
*Yenilik
*Buluş Basamağını
Gerçekleştirme
*Sanayiye Uygulanabilir Olma
33
* Buluş Basamağı
*Yeni olan buluşun, tekniğin bilinen
durumuna oranla bir katkı sağlaması
gerekir.
*Uzman kişi tarafından buluşun
tekniğin bilinen durumunu ne kadar
yükselttiği tespit edilir.
34
Buluş konusu:
Tutma yerinin poliüretan olması
ile karakterize edilen tornavida.
Tekniğin bilinen durumu (Önceki teknik):
Özellikleri belirtilen tornavida önceki teknikte
bulunamamıştır. Ancak çekiçlerin tutma yerinin olması
bilinmektedir.
35
* Patent Verilmesi Sistemi
İncelemeli Patent
İncelemesiz Patent
Koruma süresi 20 yıldır.
Koruma süresi 7 yıldır.
36
* Patent - Know-how İlişkisi
Patent verilebilirlik şartlarını taşıyan bir
buluşun sahibi, patent korumasını tercih
etmeyip buluşunu gizli tutmak isteyebilir.
Buluşun patent süresinden daha uzun bir
süre başkaları tarafından taklit
edilemeyeceğine inanıyorsa, patent
başvurusundan kaçınabilir.
37
* Patent mi? Know-how mı?
?
Patent sisteminin avantajı
•Tekelci etki
•Mutlak hak
Patent sisteminin dezavantajı
•Süre ile sınırlı
•Buluşu açıklama yükümlülüğü
•Patent verilmesi aşamasının uzun
ve masraflı oluşu
38
*FAYDALI MODELLER
39
* Faydalı Model
*Yeni, sanayiye uygulanabilir, ancak buluş basamağı
olarak nitelendirilmeyecek teknolojik ilerleme kaydeden
küçük buluşları korumak amacıyla verilir.
*Patentlere ilişkin hükümler, niteliklerine uygun düştüğü
sürece faydalı modeller hakkında da uygulanır.
40
*ENDÜSTRİYEL
TASARIMLAR
41
* Endüstriyel Tasarım
Korumanın Amacı
Tasarım hukukuyla korunması
amaçlanan, ürünün dış özelliklerinin
ürüne sağladığı ekonomik
değerdir.
Koruma Şartları
554 sayılı KHK kapsamında yeni ve
ayırdedici tasarımlar korunur.
42
Y.Doç.Dr. Feyzan Şehirali Çelik
43
*MARKALAR
44
* Marka
Tanım
İşletmelerin mal ve hizmetlerini
diğer işletmelerinmal ve
hizmetlerinden ayırt etmek
amacıyla kullanılan işaretler.
45
* Markanın Temel Unsurları
Markanın temel unsurları şunlardır:
*Marka bir işarettir,
*Marka olacak işaretin çizimle veya
herhangi bir şekilde
görüntülenebilmesi gerekir,
*İşaretin ayırdedici olması gerekir.
46
47
*MARKA OLARAK TESCİL
EDİLEBİLECEK
İŞARETLER
48
Genel Koşul:Ayırt Edici Olma
TİCARET ÜNVANI(A… T… Ltd. Şti)
İŞLETME ADI(Divan Oteli)
KELİME (Varan)
TASVİRİ İŞARET(Tek başına kullanılmaz) (Apple..bilgisayar )
CİNS İSİMLER (Tek başına kullanılmaz) (Ciklet,
Labne)(Ekstra)(Birinci sınıf)
MESLEK ADLARI(İstanbul Barosu)
REKLAM SLOGANLARI(Ayırt edici olmalıdır)(Harekete
geçmeden önce doğruyu görün)(Tefal, Ne varsa sende var)
(Aldatıcı olmamalıdır)
ÜÇ BOYUTLU ŞEKİL( Toblerone)
HARF VE SAYI(Şekille olabilir)(Hyundai arması)
RENK(Tek başına olmaz)(Kombine edilerek olabilir)
SES (Aygaz)
KOKU(Olamaz)
ŞEKİL, RESİM, FOTOĞRAF, LOGO,
KARMA İŞARETLER
49
* Marka Tescil Prosedürü
*TPE’ye tescil başvurusu
*TPE’nin başvuruyu şekli şartlara uygunluk açısından
incelemesi
*TPE’nin başvuruyu mutlak red nedenleri açısından
incelemesi
*Mutlak red nedenleri açısından yapılan inceleme sonucu
başvuru reddedilmezse Resmi Marka Bülteni’nde
yayımlanır.
50
* Marka Tescil Prosedürü
*Marka başvurusunun yayımından itibaren 3 ay içinde
ilgili kişiler markanın tescil edilemeyeceğine yönelik
itirazlarını TPE’ye bildirirler.(Nisbi red nedenleri)
*Marka başvurusuna itiraz yapılmaz veya itirazlar
giderilirse başvuru sahibine “marka tescil belgesi”
verilir ve “Resmi Marka Gazetesi”nde yayımlanır.
*Marka tescilden itibaren 5 yıl içinde kullanılmalıdır.
51
*COĞRAFİ İŞARETLER
52
* Coğrafi İşaret Türleri
Menşe Adı
Mahreç İşareti
Ürün, sadece coğrafi
Ürünün tüm veya esaslı
sınırları belli bir yöre
özellikleri bir bölgeden
veya bölgeden çıkar.
kaynaklanmaz. Ancak
Tüm veya esaslı
belli bir niteliği bir
unsurlarını o bölgeden
bölgeye özgüdür, bu
alır, o bölgede üretilip
bölge dışında da
işlenir.
üretilebilir.
Örn.: Anamur muzu
Örn.:Ankara’da dokunan
Sivas halısı
53
54
*ENTEGRE DEVRE
TOPOĞRAFYALARI
55
Entegre Devre:
Elektronik bir işlevi veya bunun gibi diğer bir
işlevi yerine getirmek üzere tasarlanmış, en az
bir aktif elemanı olan ve ara bağlantılarından bir
kısmının ya da tümünün bir araya getirilmiş
olduğu ürün.
Entegre Devre Topoğrafyası:
Entegre devreyi oluşturan tabakaların üç boyutlu
dizilimini gösteren, üretim amacıyla hazırlanmış
ve herhangi bir formatta sabitlenmiş görüntüler
dizisi.
56
Yrd. Doç. Dr. Feyzan Şehirali Çelik- A.Ü.
SBF
57
58
Sabrınız için teşekkür
ederim.
[email protected]
0 232 463 85 80
0 505 356 90 80
0 533 637 03 83
* Hangisi eser?
*TCK 134,139,140
*TTK 55
*FSEK 86
*İndirme-çoğaltma
*Paylaşıma açma(aile-P2P)
*Yönetici yasal olm.
Yükleme sorumluluk
*Çalışanlar indirme-illegalmail-sorumluluk
*Arama işlemleri
*SİPARİŞ ESERLER
*Grafik
*Reklam filmi-yapım
*Web tasarım
*Hak sahibi
*Sorumluluk
*ÇALIŞANLAR
* Grafik tasarımlar
* Şirket içi yazılımlar
* Müşteri portföyü
*Hak sahibi
* Yazılımlarda işleme
*HAKSIZ REKABET
EYLEMLERİ
64
Başkasının ürünlerinin kötülenmesi(kaçak ve katkılı benzin
kullandığı…)(Karşılaştırmalı reklamda ilaç emtiası ürününü
yamalı iç lastik kendi ürününü can simidi göstermek)(fiyat
politikasını kötülemek KDV)
*Rakibinin ticarette kullandığı işaret, fotoğraf ve uygulamaları
kendisininmiş gibi internette yayınlamak(Endüstriyel tesis ve
paten pisti)
*Başkasının ticari işaretlerini kullanmak(Sayın müşterimiz eski
G… Optik yeni H… Optik olarak B….. A… Hastanesi yanında
uzman kadromuzla hizmetlerimize devam etmekteyiz/435 ..
..) şeklinde SMS göndermek, G… Optik logosunu kartvizitti
kullanmak
65
*Yanlış ve yanıltıcı beyan (lojistik firması olduğu halde gümrük
müşavirliği hizmeti verdiğine dair ilan ve reklam vermek)
*Ayrılan ortağın eski şirketin ünvanını kullanması( YükselenlerSalihli Yükselenler-sözleşmede aksine hüküm yok)
*Çalışılan şirkette edinilen bilgi ve teknik donanımın
kullanılması haksız rekabet değildir.
*Çalışan işçinin rekabet yasağı hizmet sözleşmesinde
düzenlenmiş olmalıdır.
*A.Ş. Yönetim kurulu üyesinin aynı alanda Ltd. Ş. Kurup işlerini
yürütmesi (sadece ortak değil)
66
Başkasına özgü ayakkabı modelini taklit etmek (Converse
All Star markalı ayakkabıyı aynen üretip başka marka ile
satmak)
*Aynı alanda aynı isimle faaliyet gösteren işletmenin alan
adını farklı uzantı ile kullanmak(
www.kardeselektrik....)(www.geltat.....)
*Başkasının tanıttığı ambalaj kompozisyonunu
kullanmak(Pearly Intimate Wipes temizlik ürünü)(Peros
markalı ürün)(sunuş biçimi)
*Başkasının ürün fotoğrafının kopyalanması(Sedef Duş
firmasının Gold Duş firmasının katalogundaki fotoğrafları
kopyalayıp kullanması)
*Başka firmanın ürünlerinde kullandığı fiyat listesi kodlama
sistemini taklit ederek kullanmak
67
*Koltuk tasarımlarımızın tamamı tasarım tescillidir(U….
Mobilya)
*Türkiye’de tek satıcılık sözleşmesine aykırı şekilde yeni
şirket kurup aynı ürünü Türkiye’de pazarlamak
*Hukuki ilişki bittikten sonra aynı markalı malların ticari
amaçla bulundurulması ( Pimapen PVC pencere aksesuarları)
*Türkiye’de tescil edilmemiş patentli ürün haksız
rekabetle korunabilir.
*Satış mümessili iken aynı anda yeni şirket kurup aynı alanda
ticaret yapmak
*Yöneticinin bayilik sözleşmesini kendi adına yapması
68
Dava dışı şirketin marka işareti ve logosunu internet
sitesinde kullanarak kendisini tedarikçi gibi göstermek
*Bilgi isteme amacını aşan beyanla kötüleme( Dürüst
hareket etmediğinden OIML lisansının iptalini talep
ediyoruz)
*Çalıştıkları şirketten ayrılan ve aynı alanda adi ortaklık
kuran çalışanların eski şirketin salt projesinde yer
aldıkları işleri eski şirket yerine kendilerine ait referans
gibi göstermeleri
*Başkası adına tescilli markayı ticaret ünvanı olarak tescil
ettirip kullanmak(HEY…./HEY Triko)
69
*Bayisi olmadığı halde, bayi gibi kart bastırıp dağıtmak
*Distribütörlük anlaşmasının bitiminden sonra kendisini
distribütör olarak göstermeye devam
etmek(tanınmışlıktan yararlanmak),distribütör müşteri
portföyüne göre müşterilere mal satmak
*Karşı tarafın bayilerine kendisinin tedarik fiyatının dahi
altında yıkıcı fiyat teklifi içeren faks göndermek
*Ünlü spor kulübünün renklerini içeren yatak örtüsünün
futbol topu ve kulübü çağrıştıracak şekilde kullanılması
(Galatasaray…)
*Ortakların aynı alanda onay almadan yeni şirket kurması
70
*
Sınai Haklar;
*Ait oldukları ticari işletme ile
birlikte,
*Ya
da ait oldukları ticari
işletmeden
bağımsız
olarak
devredilebilirler.
*
Devir,
*Tamamı
(Ör: Markanın, tescil kapsamında bulunan tüm mal
ve hizmet sınıfları için devredilmesi),
*Kısmen
(Ör: Markanın, tescil kapsamında bulunan mal veya
hizmet sınıflarının bir kısmı için devredilmesi).
olabilir .
Aksi sözleşmede yazmıyorsa tamamıdır.
Patent ya da tasarım haklarının devir için dahi
bölünebilmeleri mümkün değildir.
*
*Devir
işleminin yazılı şekilde yapılması
zorunludur.
*
*Devir,
taraflardan birinin talebi üzerine sicile kaydedilir ve
yayımlanır.
*Sicile tescil edilmediği sürece, devir işlemi iyi niyetli üçüncü
kişilere karşı ileri sürülemez.
*Sicile tescil edilmese dahi işlem taraflar arasında geçerli kabul
edilir. Devir işlemi tescil edilmediği sürece iyi niyetli üçüncü
kişilere karşı kullanamaz.
*Devir alan on yıllık koruma süresini tamamlar, markayı
üzerindeki takyidatlarla (lisans, haciz, rehin vs.) birlikte alır,
beş yıllık kesintisiz kullanma ile ilgili sonuçlar devralanı da
bağlar.
*Devir yeni bir beş yıllık süre başlatmaz.
*
Türleri
İnhisari Lisans
İnhisari Olmayan (Basit- Adi) Lisans
* İnhisari lisansta, lisans veren, aynı bölgede başkasına lisans verme hakkına
sahip değildir. Hatta, sözleşmede hakkını açıkça saklı tutmuş olmadıkça,
kendisi dahi aynı bölgede o sınai hakkı kullanamaz.
* İnhisari
olamayan lisansta ise, lisans veren aynı bölgede başkalarına da
lisans verebileceği gibi, hakkı aynı zamanda kendisi de kullanabilir.
* Sözleşmede lisansın türü açıkça belirtilmemişse, inhisari olmayan (“basit””adi”) lisansın mevcut olduğu kabul edilir.
*
*Lisans
sözleşmelerinin
de
tescil
edilebilmeleri
için
yazılı
şekilde
yapılmaları gerekir.
*Yazılı şekilde yapılmayan lisans
sözleşmeleri ise taraflar arasında
geçerlidir; sicile tescil edilemedikleri
sürece üçüncü kişilere karşı ileri
sürülemezler.
*
*İnhisari lisans sahibi, tecavüz edilmesi halinde hukuk ve ceza
davalarını kendi adına açmaya yetkilidir.
*İnhisari olmayan (“basit”- “adi”) lisans sahibinin, kural olarak
üçüncü kişilere karşı dava açma hakkı yoktur. Ancak inhisari
olmayan lisans sahibi, noter vasıtasıyla yapacağı bir bildirimle
davanın açılmasını lisans verenden talep edebilir. Lisans
verenin bu talebi kabul etmemesi ya da bildirimi aldığı
tarihten itibaren 3 ay içerisinde davayı açmaması halinde,
lisans alan kendi adına dava açabilir.
* PATENT-TAS. TESCİL
* Araştırma(Yenilik-tek.
Aşma-kamu)
* Tescil için aracı kişinin
(kuruluşun) önemi
* Hükümsüzlük(tazminat)
* Yazılımlarda işleme
BİZMEN
İLE
GİZMEN
BENZER
benzer
COFFEE
BENZER
DEĞİL
*
benzer
*
BENZER
*
BENZER DEĞİL
*
benzer
*
benzer
BAŞER
*
BENZER
*
BENZER DEĞİL
*
BENZER
BEYAZ
ve
BEYAZIM
BENZER DEĞİL
*
*
BENZER DEĞİL
*
BENZER
SÖBE
*
benzer
*
BENZER DEĞİL
*
BENZER
*
benzer
*
BENZER
*
benzer
PRADA
İLE
*
BENZER
DİNAMİT
İLE
DYNAMİT
*
benzer
*
VİGOSS
ile
BENZER
DEMİRFREKANS
İLE
FREKANS SİGORTA
ARACILIK HİZMETLERİ
*
BENZER
Sabrınız için teşekkür
ederim.
[email protected]
0 232 463 85 80
0 505 356 90 80
0 533 637 03 83