Transcript İşyeri Hekimliğinde Alan Sorunları

İŞ YERİ HEKİMLİĞİNDE
ALAN SORUNLARI
Dr. M. Orkun ÖZKAYA,
Antalya, 2012
 Sözleşmeler ve Tam Gün Uygulaması
 OSGB’ ler
 Ağır tehlikeli İşlerdeki Sorumluluklarla Birlikte Ortaya Çıkan Etik Sorunlar
 Ücretler
 Tetkik Yöntemleriyle İlgili Sorunlar
 Aşılar ve Aşılama
 Sağlık Durumu Değerlendirme Listesi
 Denetim Sorunları
1. Tam Gün Uygulaması ve Sözleşmeler
Tam gün (240 saat) olarak değerlendirilen süreçte, özel sağlık kurumlarında tam gün çalışanların
denetimi olmamasına karşın, kamuda çalışanların ek iş yapmasını önlemek pahasına iş yeri
hekimliği hizmetlerinde aksamaya yol açacak ciddi bir engelleme karşımıza çıkarılmıştır.
Özel sağlık kuruluşlarında çalışan hekimler bilfiil 240 saat ve üzerinde çalıştırılmalarına karşın, il
sağlık müdürlüklerinin Tıp meslekleri şubelerinden çalışma sürelerini ifade edecek sözleşme
örneklerine göre bilgi talep edilmemesi nedeniyle, iş yeri hekimliği uygulamalarında ek iş mantığı
ile sözleşmeler yapıp, hizmet vermeden evrak tamamlayıcılığı ile ek gelir elde etmektedirler.
Halbuki kamuda istihdam edilen bir çok hekim tam gün yasasına tabi olmasına karşın, aylık 160180 saat aralığında çalışmakta ve bu sürenin üzerinde 240 saate kadar çok daha ciddi ve olması
gerektiği şekilde iş yeri hekimliği hizmeti verebilecek olmalarına karşın, sözleşme
yapamamaktadırlar.
2. OSGB’ ler
OSGB’ler mantığı anlaşılabilen, ama amacı anlaşılamayan bir sürece oturtulmuş ticari
işletmeler olarak alanda karşımıza çıkmaktadır.
Kurumsal olarak işçi sağlığı ile ilgili sağlık ve iş güvenliği ile ilgili bir kısım
uygulamaları kurumsal temelde karşılaması düşünülerek planlanmış olan bu
kuruluşların şu an piyasadaki değeri, « iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarından
işverenin maliyetlerini vergi giderlerinden düşmek üzere fatura karşılığı bu hizmeti
satan ticari işletmecikler » şeklini almıştır.
İş yerlerine sunabildikleri tek şey, bu hizmetlerin alındığı belgesi ve bu belge karşılığı
ödenen tutarın vergi iadesi olarak geri alınmasını sağlayan fatura olmaktadır.
Zira OSGB’ ler mevcut belirtilen yapılanmayla belirtilen hizmetleri veremeyecek
durumdadırlar. Bu işletmelerin yeniden ele alınıp yeniden yapılandırılmaları ve
işverene değil alana dönük denetim ve değerlendirme yeteneği kazandırılmaları
gerekmektedir.
3. Ağır ve tehlikeli işlerdeki sorumluluklar ve etik
problemler
Bu gruptaki işletmelerin iş güvenliği ve işçi sağlığı anlamında tarafsız
değerlendirilmesi durumunda çok ciddi cezai uygulamalar söz konusu olur ki şu
an alandaki denetimlerde bu cezalar uygulanmaktadır.
Ceza, işçi sağlığında ortaya çıkan bozulmaları düzeltemediği içindir ki iş sağlığı
ve güvenliği uygulamaları bilimsel bir disiplin içerisinde ifade edilmeye
çalışılıyor.
Ağır ve çok ağır tehlikeli sınıfındaki işletmelerde verilecek iş sağlığı ve güvenliği
çalışmaları işveren inisiyatifine bırakıldığında sonuçları vicdan azabından başka
bir şey olmuyor. Zira birçok şeyin kitaba uydurulmasının sonuçları değiştireceği
düşünülüyor.
Bu alanda işletmelerin eşit olarak kayıtlı iş yeri hekimleri ve iş güvenliği
uzmanlarına dağıtılması, işletmelerde yapılan uygulamaların ücretlendirilmesinin
işveren tarafından değil ayrılacak başka fonlardan sağlanması, ve bu alanda
çalışmayan işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarına diğer hafif iş kollarında
çalışan işletmelere iş sağlığı güvenliği hizmeti için onay verilmemesi,
4. Ücretler
Serbest piyasa koşullarında üretilen fiyatlar iş yeri hekimlerinin işe ihtiyacına
göre değişmektedir.
Ülkenin tüm sağlık işleri kendilerine verilse komşu ülkelerde de hasta bakmaya
gönüllü hekimlerimiz, piyasada hizmet almaya ihtiyacı olan kurum sayısı
arttıkça fiyatları daha da düşürerek, ülkem işvereninin teşebbüslerini artırmaya
yurtsever bir anlayışla destek vermektedir….
5. Tetkik yöntemleriyle ilgili sorunlar
Alanda aşı uygulamaya karar vermek ve yıllık kontrol muayenelerine eklemlenecek
tetkikleri yaptırmak sorun olmaktadır.
İş yeri hekimleri tetkik istemekte ve yaptırmakta zorlanmaktadır.
Aile hekimlerinin istemlerini kamu laboratuvarlarında yaptırabilmesine karşın iş yeri
hekimlerinin yaptıramaması, işlemlerin uzamasına, sonuçlara ulaşma ve
raporlamaların gecikmesine yol açmaktadır.
İş yeri hekiminin istemlerinin hıfzıssıhha laboratuvarlarında SGK üzerinden
yaptırılabilmesi, genel poliklinik uygulamalarında yapılacak EKG, radyogram, kan,
idrar istemlerin SGK kapsamında yaptırılabilmesi sağlanmalıdır. Bu anlamda istemler
işverenin finanse edebileceği bir süreci bekletilmemelidir.
6. Aşılar ve aşılama
Piyasada aşıların tedarikinde ciddi sıkıntılar olmasına karşı İl Sağlık
Müdürlükleri iş yeri hekimlerine aşı veremeyecekleri, ancak aile hekimlerine
aşı verebileceklerini yazılı olarak cevaplayabilmektedirler.
Çalışanın aile hekimliğinde aşılatılması da aile hekimlerince olumsuz
karşılanmaktadır.
Aşılamalarda, çalışma ortamında uygulayıcı bulmanın, ayrıca steril uygulama
ve soğuk zincir koşullarının sağlanmasının zorlukları göz önünde tutularak, aşı
uygulamalarının sağlık kuruluşlarında uygulanmasının yolu, düzenlemelerle
açılmalıdır.
7. Sağlık durumu değerlendirme listesi
Herhangi bir modellemeye oturtulmuş kullanışlı bir sağlık durumu değerlendirme
listesi iş yeri sağlık uygulamaları için yoktur.
Yine iş yeri hekimliği uygulamaları ile ilgili bir uygulama algoritmi yoktur.
Çoğu işyeri hekimi, tesadüflere dayalı ve özellikle alanda hasta muayenelerini esas
alan bir iş yeri hekimliği uygulamasını hayata geçirmektedir.
İş yerinde sağlık çalışmaların planlamak ve gerçekleştirmek amacıyla yapılması
gereken yıllık çalışma planı modeli metotlaştırılmamıştır.
…………………………………………………………………………..
İŞLETMESİ İŞ YERİ VE İŞ SAĞLIĞI YILLIK ÇALIŞMA PLANI
UYGULAMA
O
C
Ş M N M H
U A İ Y A
T
E
A
Ğ
E
Y
E
K
K
A
1-Periyodik Muayeneler
2-SFT Ölçümler
3-Odiyometrik Ölçümler
4-EKG
5-Akciğer Radyogramı
6-Hemogram
7-Portör Muayeneleri
8-Fizyolojik Analizler
9-Psikoteknik Değerlendirme
10-Sosyal Etkinlik
11-Sağlık Bilgisi Eğitimi
12-Özel Risk Ölçümleri
*1-Periyodik Muayene :Yılda 2 Kez
*2-SFT Ölçümleri
:Yılda 1 Kez
*3-Odiyometrik Ölçüm :Yılda 1 Kez
*4-EKG
:Yılda 1 Kez
*5-Akciğer Radyogramı:Yılda 1 Kez
*6-Hemogram
:Yılda 1 Kez
*7-Portör Muayenesi :Yılda 2 Kez
*8-Fizyolojik Analiz: Yılda 1 Kez
*9-Psikoteknik Değerlendirme:Yılda 1 Kez
10-Sosyal Etkinlik:
Yılda 4 Kez
11-Sağlık Bilgisi Eğitimi:Yılda 4 Kez
12-Özel Risk Ölçümleri
A
R
**Fizyolojik Analizler
a)VKİ hesaplama
b)Kas Kuvveti Değerlendirme
c)El Pençe Kuvveti Değerelndirme
d)EMG
e)Vücut Yağ Yüzdesi
f)Aerobik Kapasite
g)Anaerobik Kapasite
h)Anaerobik Kapasite (ÇokHızlı)
**Psikoteknik Değerlendirme
a)Depresyon Scalası
c)Bilişsel Değelendirme
)Esneklik Ölçümü
i)Reaksiyon Süresi Görsel
j)Reaksiyon Süresi İşitsel
k)Kinestetik Ölçüm
)Propriosepsiyon Değerleme
m)Koordinasyon Testleri
n)Besin Tüketimi Öçümü
b)Psikomotor Değerlendirme
d)Psikohijyen Çalışması
**Sosyal Etkinlik
a)Tiyatro,Opera,Bale,Sinema vb etkinlik
b)Yemekli Eğlence
**Sağlık Bilgisi Eğitimi
c)Dergi Çalışması
d)Spor Turnuvası
8. Denetim sorunları
Şuan iş yeri hekimlerini ve iş güvenliği uzmalarını denetleyecek kurumsal bir
yapı yoktur.
Ancak, iş yerlerinin denetimleri esnasında işletmelerin yapması gerekli iş
sağlığı güvenliği ile ilgili ugulamarında eksiklikler müfettişlerce tespit
edilmesi esasına dayalı rölatif bir denetim söz konusudur.
Meslek odalarının senelerce bir ölçüde yapmaya çalıştığı yetersiz denetimler
son düzenlemelerle ortadan kalkmıştır.
Meslek odaları tekrar alanda denetim yetkilerine sahip çıkıp bu alanda
yapılması gerekli uygulamarı düzenlemeli , standardize etmeli ve
denetlemelidir.
Mevcut sağlık uygulamaları içerisinde toplumu sağlık
sorunlarından korumayı amaçlayan gerçekçi bir yaklaşım
olan iş yeri sağlık riskleriyle uğraşmak ve çalışma
hayatından doğacak sağlık sorunlarını ortadan kaldırmak
toplum sağlığını gözetlemek ve bozulmadan önlemek
anlamında hali hazırımızda Ülkemizde kalan son yasal
koruyucu hekimlik alanıdır.
TEŞEKKÜRLER