Transcript Ergenlik ve Arkadaşlık İlişkileri

ERGENLİK
&
ARKADAŞLIK
İLİŞKİLERİ
İnsan, yaşamı boyunca
sürekli bir gelişim ve
değişim içindedir.
Ergenlik dönemi , belki
de bu gelişim sürecinin
en önemli evresini
oluşturur.Çocukluktan
erişkinliğe geçiş olan
ergenlik dönemi ,
bireyde gözlenebilen
sürekli ve hızlı bir
gelişimi kapsamaktadır.
Ergenlik döneminin
başlama yaşı
ortalama olarak
11 yaştır.
Bu dönemde ergen
ne çocuktur , ne
de yetişkindir.
Kimliğini
belirlemeye
çalışan bir
bireydir.
ERGENLİK DÖNEMİNİN
GENEL ÖZELLİKLERİ
Büyüme Ve Değişim Evresidir.
Yeni Arayışlar İçinde Olduğu Bir Çağdır.
Kendini Aramaktadır. Kendi Kişiliğine
Çeki Düzen Vermeye Çalışır.
Cinsel Uyanışla Birlikte Yeni Ruhsal
Özellikler Ve Davranışlar Kendini
Gösterir.
ERGEN
BENCİLLİK
UYUM
ÇOCUKLUK
NEŞE
İSYAN ETME
İTEN
REDDEDEN
D
D
D
D
D
D
D
YARDIMSEVERLİK
UYUMSUZLUK
CİDDİYET
KEDER
BOYUN EĞME
İSTEYEN
BEKLEYEN
ERGENLİK DÖNEMİNDE
BAŞARILMASI
BEKLENEN
GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
• Cinsel rolü
kabullenme;ona
göre davranışlar
geliştirme.
• Duygusal
bağımsızlığını
kazanma , kendi
başına karar
verebilme.
•Arkadaşlık
yeteneklerini
geliştirebilmesi
•Davranışlarını
yönetebilmek için
gerekli değerler
ve ahlak sistemi
geliştirme
•Meslek seçimini
yapabilme
Öz kimliğine
ulaşabilme ve
bunu
kabullenme
• ERGENLİKTE CİNSEL GELİŞİM
•Bu dönemde ergen vücut enerjisinin
büyük bir bölümünü cinsel büyüme
ve olgunlaşmaya sarf eder.
•Boy ve kiloda hızlı bir artış olur
•Kas gelişimi hızlanır
•Kadınlık ve erkeklik hormonları
salgılanmaya başlar
•Açlık dürtüsü artar
•Vücutta kıllanma , cinsel organların
büyümesi,aşırı terleme , sivilcelerin
çıkması,ses değişmesi
•Yüz ve bedenin bazı kısımlarının
simetrisini kaybetme
DUYGUSAL-RUHSAL
GELİŞİM
KONUŞKANDIRLAR FAKAT BU
İLETİŞİM KURMAYA YÖNELİK
DEĞİLDİR.
OLUR OLMAZ ŞEYLERE GÜLME
EĞİLİMİNDEDİRLER.
AYNA KARŞISINDA DAHA FAZLA
ZAMAN HARCARLAR.
KARŞITLIKLARI VE
DENGESİZLİKLERİ VARDIR
•KENDİNİ TANIMA
YOLUNDA BÜYÜK BİR
ÇABA HARCAMAK
ZORUNDA KALIR.
“BAĞIMSIZ BENİ”
ORTAYA KOYMA
ÇABASINDADIR.
•ÇOK KISA
ARALIKLARLA AŞIRI
HAREKETLİ VE AŞIRI
DURGUN OLABİLİR.
ARKADAŞLAR ARASINDA ADI GEÇEN
YA DA BENZEMEK İSTEDİĞİ KİŞİLERİN
ÜZERİNDE GÖRÜLEN GİYSİLER VE
MARKALAR ÖNE ÇIKAR
İLGİ DUYDUĞU KONULAR VE
NESNELERE İLİŞKİN AŞIRI DİKKAT VE
TİTİZLİK SÖZ KONUSUDUR
KENDİNE GÜVEN VE GÜVENSİZLİK
ÇATIŞMALARI YAŞAR.
•Kızlar erkeklerden
daha erken duygusal
olgunluğa ulaşır ve
duygularını kontrol
edebilir.
•Bu dönemde
uzun uzun
düşler kurar
•Ergenin duygularında bir
yoğunlaşma görülür ve bunu
dışa vurma ihtiyacı güder.
•Ergen yaşadığı olumsuz
duyguları bağırarak ,
ağlayarak ve el-kol
hareketleri yaparak belli
eder.
•Olumlu duyguları ise
şiir,öykü yazarak veya
günlük tutarak ifade eder.
•Tepkileri
önceden
kestirilemez olur
•Dağınık ve savruk
olur.İlgileri artmış
gelgeç hevesleri
çoğaltmıştır.
•Gürültülü müziğe
bayılır.Süse ve giyime
düşkündür.
•Anne ve
babanın
uyarılarına
birden tepki
gösterir , ters
cevap verir.
•Bencilleşir,istekleri
artar,konan yasakları saçma,
kendisine tanınan hakları
yetersiz bulur.
•Derslere ilgisi
azalır,çalışma
düzeni bozulur.
•Dengeli ve uyumlu ilkokul
çocuğu gider,yerine oldukça
tedirgin,kuruntulu,güç beğenen
çabuk tepki gösteren bir
ergen gelir.
•Çabuk sevinir , çabuk
üzülür.Birden sinirlenir.Olur
olmaz şeyleri problem yapar.
•Odalarında yalnız
kalmak ister.
Duvarlara günün
yıldızlarının
resimlerini asar.
•Son derece heyecanlı ve
acelecidirler
•Sanki, herkesin
dikkati onun
üzerindedir ve
herkes onun dış
görünüşüne çok önem
vermektedir.
•Ergen kendi düşüncesinin ,
kendi inançlarının en doğru
,en orijinal olduğuna inanır.
SOSYAL GELİŞİM
☻ÇOCUK BEDENİ GELİŞİRKEN, ÇOCUKSU
DAVRANIŞLAR YERİNİ DAHA OLGUN
TUTUM VE DAVRANIŞLARA BIRAKIR.
☻ÇEVREDEN GELEN ETKİLER VE
BASKILARLA ERGEN ÇOCUKSU
DAVRANIŞLARINI BIRAKACAK,
YETİŞKİNLERE YARAŞIR DAVRANIŞLARA
ADIM ATACAKTIR.
☻ÇABUK KURULAN VE BOZULAN
İLİŞKİLER,
☻KOLAY ETKİLENME,
☻TOPLUM İÇİNDE SİVRİLME,
☻İLGİ ÇEKME,
☻ROL SAHİBİ OLMA
ÇABASIİÇİNDEDİR.
☻TOPLUMDA SAYGINLIK
KAZANMAYA VE STATÜ SAHİBİ
☻BAZEN BEBEKSİ VE ÇOCUKSU
DAVRANIR,
☻BAZEN DE BEBEK OLMADIĞINA
TÜM DÜNYAYI İNANDIRMAK
İSTERCESİNE AŞIRI BAĞIMSIZLIĞI
DENER.
☻ÖZELLİKLE SIKINTILI OLDUĞU
ZAMANLARDA ÇOCUKÇA
DAVRANIŞLAR GÖRÜLÜR.
ERGENLİKTE
ARKADAŞLIK
İLİŞKİLERİ
•Ergenlerde arkadaşlık kurma iki yol izler:
•Bir yandan ergen kendisine arkadaş olarak seçeceği
kimseleri beğenmek, aynı şeylerden hoşlanıyor olmak
,kendisinin yeteneklerine ve sosyal statüsüne uymak ve en
önemlisi kendisine sağdık olmasını ister.
•Diğer yandan da kendisinin, arkadaşı tarafından
beğenilmesini, onun ile aynı şeylerden hoşlanması
gerektiğini , onun için vefalı olmayı ve en önemlisi de onun
için fedakarlıklara katlanması, arkadaşının bazı kusurlarını
kabul etmesi gerekliliğini anlamaya başlar.
•Ergenliğin başlangıç yıllarında
genç sık sık arkadaş
değiştirirken , son yıllarına
doğru seçtiği arkadaşları ile
daha uzun süre arkadaşlık eder.
•Bu dönemde arkadaş grubu oluşturmak çok
önemlidir.Bu grupların , kendi aralarında yazısız
kuralları vardır ve kurallara uyan kişiler gruba
alınır.
Erkeklerin kurdukları gruplar daha
kalabalıktır,ilişkiler yüzeyseldir.
Kızlardan oluşan gruplar daha küçüktür,ilişkiler
ise daha sıkıdır.
ARKADAŞLARININ KENDİSİ İÇİN NE
DÜŞÜNDÜĞÜ ÇOK ÖNEMLİDİR.
KENDİ ARALARINDA ARKADAŞ GRUPLARI
VARDIR.
İLGİLERİNİ VE GİYİM TARZINI ARKADAŞ
GRUBUNA GÖRE AYARLARLAR,
AYNI CİNSİYETTEKİ YAKIN ARKADAŞLARLA
BİRLİKTE OLMAK İSTER.
ERKEKLER ARALARINDA CİNSELLİK VE
KIZLAR HAKKINDA DAHA FAZLA
KONUŞURLAR.
ERKEKLERİN KURDUKLARI GRUPLAR DAHA
KALABALIKTIR, İLİŞKİLER YÜZEYSELDİR.
KIZLARIN GRUPLARI DAHA KÜÇÜKTÜR,
ANCAK İLİŞKİLER DAHA SIKIDIR.
EN SEVDİĞİ ARKADAŞI BAŞKA BİRİYLE
ARKADAŞLIK EDERSE KIRILIR.
BİR YANDAN BAŞARILI OLMAK, BEĞENİLMEK
İSTER, DİĞER YANDAN BAŞARILI OLDUĞUNDA
ARKADAŞLARI ARASINDA, ALAY EDİLECEĞİ
ENDİŞESİNE KAPILIR.
ONURA VE BAŞARIYA PARADAN ÇOK DEĞER
VERİR.
BİR AN BİLE DÜŞÜNMEDEN KENDİNİ ORTAYA
ATABİLİR.
DÜŞÜNCELERİNİN VE DEĞERLERİNİN
ÖNEMSENMESİNİ İSTER.
“KİMSE BENİ ANLAMIYOR” DÜŞÜNCESİ
YAYGINDIR.
ELİ AÇIK VE İYİLİK SEVERDİR,
ÇABUK GÜVENİR VE BAĞLANIR,
BİR LİDERE KÖRÜ KÖRÜNE BAĞLANABİLİR,
BİR YANDAN DA BÜTÜN LİDERLERE VE
YETİŞKİNLERE KARŞI ÇIKAR.
BAĞIMLI OLABİLİR.
• AİLE İÇİNDE GEÇİMSİZLİK YADA
ŞİDDET VARSA, ERGENLER ARKADAŞ
GRUPLARI YERİNE ÇETELEŞMEYE
YÖNELİRLER.
ERGENLİĞİN ORTALARINA DOĞRU
KARŞI CİNSE OLAN İLGİ ARTAR.
ERGEN KARŞI CİNSİN DİKKATİNİ
ÇEKMEK İÇİN DIŞ GÖRÜNÜŞÜNE
DİKKAT EDER.
ERGENLİKTE
KARŞI CİNSLE
İLİŞKİLER
• Ergenlik dönemindeki gençler için
arkadaşlık son derece önemlidir. Yapılan
araştırmalarda gençlerin haftada en az 9
saatini arkadaşlarıyla birlikte geçirdikleri ve
en büyük isteklerinin arkadaş edinme ve
bunu sürdürmede başarılı olmak olduğu
saptanmıştır.
• Gençler ergenlik döneminde birbirlerinin
gizli duygularını diğer dönemlerde
görülmeyecek biçimde paylaşırlar.
• Ergenlik dönemindeki bu arkadaşlıklar gençler
için önemli olduğu kadar, sosyal gelişimleri
içinde önemlidir. Gençler arkadaşlık ilişkileri
sayesinde diğer insanlarla nasıl iletişim
kuracaklarını öğrenir, benlik saygısı ve empati
duygusunu geliştirirler.
• Ergenlik çağında bir kıza nasıl yaklaşacağını,
nasıl konuşup arkadaşlık kuracağını bilememek
erkeklerde en yaygın sorundur. Kızlar da
erkeklere ilgi duyarlar ama geleneğin ve
toplumun etkisiyle ilgilerini açığa vuramazlar.
Ne kadar güzel
bir kız…
Ama onunla nasıl
tanışacağım…
Ay çok hoş çocuk
ama ilgimi belli
edersem ne
derler önce o
belli etmeli:D
• Kız – erkek arkadaşlığı ergenlik döneminin
başlamasıyla, çocukluk arkadaşlığından
farklı bir boyuta ulaşmaktadır.
• Çocukluk yıllarından farklı olarak bu
arkadaşlıklar karşılıklı güvence ve açıklığa
dayalı geniş ilişkiler ağına dönüşmektedir.
• Bu arkadaşlıklar gruptan dışlanma,
sevdikleri kişilerce reddedilme gibi
duyguları da yaşatabilmektedir.
Karşı cinsle ilişkileri üç başlık altında
inceleyebiliriz.
1- Sevgi (AŞK)
2- Flört
3- Cinsellik
1-SEVGİ (Aşk)
• Aşk güven, anlaşma, karşılıklı dürüstlük ve
düşünceli olma üzerine kurulu sevgi ağıdır.
• Aşkı sıfır ile yüz arasında değişen bir
derecelendirme ölçeği olarak gösterirsek aşkın
farklı derecelerde olacağı daha iyi algılanabilir.
• Birbirlerini daha sık gördükçe ve daha iyi
tanıdıkça aşk yaşayanların duyguları ölçeğin
üzerinde yükselmeye başlayacak onunla
beraber olmaktan heyecanlandığı ve onunla
mümkün olduğu kadar çok beraber olmak
istediği, ondan başka birisini istemediği noktaya
kadar yükselecektir.
• Burada çok büyük bir aşktan söz edilebilir
ancak bu, aşkın en uç noktası anlamına
gelmez çünkü aşkta her zaman biraz daha
ileri gidilebilir; ayrıca aşk, değişmeyen bir
duyguda değildir.
• Anlamlı bir ilişkide “BEN ÖNEMLİYİM AMA
SENDE ÖNEMLİSİN” ilkesi büyük önem
taşır. Ancak bu tip bir ilişki ergenlik
çağında veya yetişkinlikte doyurucu bir
beraberliği doğurur.
2- FLÖRT
• Evlilik öncesi arkadaşlık, tarafların hem
kendilerini ve hem de birbirlerini tanıma, sınama
ve ısınmaları için bireylere fırsat veren önemli bir
aşamadır.
• Flört süreci okulda, oyunda ve çiftlerin
rastladıkları her yerde duyguların ve
düşüncelerin paylaşılması şeklinde olur.
Paylaşımların; daha çok hoşlanılan konulara,
spor, müzik, sinema yada daha binlerce ilgi
duyulan konuya yönelmesi doğaldır.
3- CİNSELLİK
• Cinsellik gelecekteki yaşamı da
etkileyebilen ergenlik çağının en önemli
sağlık konularındadır.
• Cinsellik; fiziksel, ruhsal ve toplumsal iyilik
halinin en önemli elemanıdır.
• Cinsel yakınlık ise cinselliğin karşı cins,
aynı cins ya da her iki cinsle yakın beden
teması olarak haz duyacak şekilde
yaşanmasıdır.
Gençlerin Ergenlik Döneminde Sağlıklı
Cinsellikle Dikkat Etmesi Gereken
Hususlar
• Genç kendi cinsel arzu ve sorunlarını
bilmelidir.
• Hoşlanmadığı bir durumla karşılaştığında
net olarak hayır diyebilmelidir.
• Yanlış anlaşılmamak için duyguları,
davranışları ve sözlerinin uyum içinde
olması gerektiğini bilmeli.
• Arkadaşının yönlendirici olmasına izin
vermemelidir.
• Yaşı tutmuyorsa disco, bar vb. yerlere
gitmemeli, başkalarından yiyecek ve
içecek almamalıdır.
• Alkol ve uyuşturucudan, sağlıklı
düşünmeyi engellediği için uzak durulması
gerekir.
• Çok iyi tanımadığı insanlarla birlikte
olunmamalıdır.
• Cinsellik konusunda kendisini
anlayabilecek kişilerden yardım almalıdır.
MERVE ÜÇÜNCÜ
PSİKOLOJİK DANIŞMAN