KADINLARDA GÖRÜLEN KANSER TÜRLERİ

GİRESUN HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ Kanser Kontrol Birimi

HÜCRE NEDİR?

Vücudumuzda tüm organlar Hücrelerden oluşur.

Hücreler vücudumuzun en küçük yapıtaşlarıdır

HÜCRE

Sağlıklı vücut hücreleri bölünebilme yeteneğine sahiptirler.

Her hücrenin hayatı boyunca belli bir bölünebilme sayısı vardır

KANSER NEDİR?

Hücrelerin kontrolsüz olarak ve sürekli çoğalmaları sonucu oluşan,tedavi edilmediğinde yakındaki ve uzaktaki organlara yayılan bir hastalıktır.

Normal hücre

KANSER OLUŞUMU

Etkenler ile hücrenin Anormal çoğalması Tümörün kan dolaşımından beslenmesi Tümörün kan dolaşım sistemi ile diğer organlara hücum etmesi

KANSERİN NEDENLERİ

Sigara ve Alkol Hareketsiz Yaşam (Şişmanlık) Genetik ve Yaş Aşırı Güneş Işını

Yanlış

Beslenme(Yağlı Yiyecekler,aşırı et tüketimi) Bazı Virüsler ( HPV,HCV) Radyasyon Kimyasal maddeler(Boya Mesane Ca) Çevre Kirliliği

KANSERDEN KORUNMA

• Kanser yapıcı etkenlerden uzak durmalıyız, çocuklarımızı da uzak tutmalıyız.

• Dengeli ve doğru beslenmeliyiz .

KANSERDEN KORUNMA

• Düzenli egzersiz yapmalıyız, çocuklarımızın fiziksel aktivitelerini desteklemeliyiz.

• İdeal bir kilomuzu korumalıyız.

•

KANSERDEN KORUNMA

Sigara ve tütün kullanmayınız.

• Sigara kullanılan yerlerde .

KANSERDEN KORUNMA

• Çocuklarınızı sigara dumanına maruz Bırakmayınız.

KANSERDEN KORUNMA

• Güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalmayınız.

• Çocuklarınızı fazla güneşte kalmaktan koruyunuz.

KANSERDEN KORUNMA

• Çocuklarımızın, yaz aylarında 11.00-15.00 arası güneşe çıkarken koruyucu kremler sürmelerini ve geniş kenarlı şapka takmalarını sağlamalıyız Güneşte yanmaktan kaçınınız

KANSERDEN KORUNMA

• Hava ve çevre kirliliğine neden olan sanayi tesislerinden uzak durunuz.

• Hem kendimiz hem deçocuklarımızın geleceği için çevremizi korumalıyız

KANSERDEN KORUNMA

• Gerekmedikçe röntgen filmi çektirmeyiniz.

• Cep telefonunun radyasyon etkisinden kendimizi ve çocuklarımızı korumalıyız.

KANSERDEN KORUNMA

Düzenli sağlık kontrollerinizi yaptırınız

.

KANSER TİPİ Meme TARAMALAR KANSERİ ÖNLER RİK GRUBU

Kadınlar

TEST YADA İŞLEM SIKLIK

KKMM Klinik Muayene Mamografi 20 Yaştan sonra her ay 20 Yaştan sonra her yıl 50 yaşından sonra 2yılda bir

Serviks Kolon-rektum

Kadınlar Kadın/erkek Pap Smear Testi 30 yaştan sonra 5 yılda bir Gaytada Gizli kan Kolonoskopi 50yaştan sonra yılda bir 10 yılda bir

Prostat

Erkek Prostat Spesifik 50yaştan sonra yılda bir Antijeni (PSA)

•

KANSERDEN KORUNMAK İÇİN BESLENME ÖNERİLERİ

Yeterli ve dengeli beslenilmelidir. • İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır.

Yağ tüketimi

durulmalıdır. azaltılmalı, yağlı etlerden mümkün oldukça uzak

 Günde en

az 3-5 porsiyon

sebze ve meyve tüketilmelidir.  Kabuklu yenebilen meyveler

kabuğu ile birlikte tüketilmelidir

.  Sebze yemekleri

ile pişirilmeli

tüketilmelidir.

az suda veya kendi suyu

ve hemen

• Günde

2 porsiyon

kurubaklagil yemekleri tüketilmelidir. • Kuru baklagillerin

ıslama ve haşlama suları

dökülmemelidir.

• Besinlerin

saklama koşullarına

dikkat edilmelidir. •

Alkol

tüketilmemelidir.

• Hazır satılan yiyeceklerin

etiketleri

incelenmelidir.

•

Ekmeğin kepekli

olanı tercih edilmelidir. •

Haftada 3 gün en az 30 dakika

yürüyüş,yüzme,bisiklet,step vb. egzersizler yapılmalı ve ömür boyu sürdürülmelidir.

KADIN KANSERLERİ

1-Üreme Organları Kanserleri 2-Meme Kanserleri

Üreme Organları Kanserleri

Kadın üreme organı kanserlerinden en sık görülenleri;

 Dış Genital Organ Kanserleri  Rahim ağzı(Serviks)  Rahim (Endometrium)  Yumurtalık (Over) kanserleridir.



Kimler Risk Altında?

Aile öyküsü

Yumurtalık, meme ve rahim kanserleri 

Hiç doğum yapmamış olmak

meme ve rahim kanseri hiç doğum yapmamış olanlarda daha sık görülmektedir.



Cinsel yolla bulaşan hastalıklar geçirmiş olmak

HPV (genital siğil yapan virüs) rahim ağzı ve dış genital 

Sigara kullanmak

Rahim ağzı kanseri ve vulva kanseri sigara kullanan

•

Kilolu olmak

Rahim kanseri fazla kilolu ve adet gecikmeleri olan kadınlarda daha sık görülmektedir.

•

Jinekolojik muayenelere düzenli olarak gitmemek

Jinekolojik muayene bazı kanser türlerinin (rahim fırsattır. •

Diğer;

Kontrolsüz bir şekilde horman ilaçları kullanmak.

RAHİM AĞZI KANSERİ

Rahim ağzı kanseri tüm dünyada sıklık açısından ön sıralarda yer alan bir kanser türü iken,bazı tarama testleri ile ( smear tarama testi, kolposkopi) sayesinde henüz kanser aşamasına gelmeden önce yakalanabilen ve etkili bir şekilde tedavi edilebilen bir kanser türü haline gelmiştir.

Kimler Risk Altında?

 Cinsel yolla bulaşan hastalığı olanlar  Erken başlayan cinsel yaşam (<20 yaş)  Çok eşli yaşam tarzı  HPV ile enfeksiyon, genital siğiller  Sigara kullanımı

RAHİM AĞZI KANSERİ

Ne Gibi Belirtiler Verir?

 Düzensiz kanamalar  İlişki esnasında ortaya çıkan kanamalar  Kötü kokulu bir akıntı  Cinsel ilişki sırasında ağrı  Menapoz sonrası kanama  Bazen belirti vermeyebilir!!!!!!

• • •

RAHİM AĞZI KANSERİ

Rahim ağzı kanserinde kanser öncüsü lezyonların ortaya çıkmasından kanser oluşumuna kadar geçen süre 5-10 yıl arasındadır.

Kanser öncüsü lezyon aşamasında veya

çok erken evre kanser aşamasında

yakalandığında şifa ile sonuçlanma olasılığı oldukça yüksek bir hastalıktır rİleri evre kanserin tedavisinin şifa ile sonuçlanma olasılığı düşüktür

TEDAVİ

Erken evrelerde: Lazer,oluşumu dondurma, Rahim ağzından lezyonlu bölgenin kesilip

İleri evrelerde

çıkarılması Yöntemlerinden uygun görülenler uygulanabilir.

Histerektomi Radyoterapi kemoterapi

uygulanabilir.

• • •

RAHİM AĞZI KANSERİ

PAPSMEAR

KORUNMA

Tüm kadınlarda yılda bir yapılması önerilen test:

Temelde bir kanser tarama testidir Hedefi rahim ağzı kanseri öncüsü lezyonları yakalamaktır İki normal papsmear sonrası, papsmear yapılma sıklığı iki yılda bire indirilebilir

SMEAR ALIMI

• • • • Basit bir işlemdir, ağrısızdır.

Alınma işlemi 15 -30 sn Vaginal spekulum takıldıktan sonra rahim ağzı görülür.

Gözle görülebilen yaralar açısından değerlendirilir.

SMEAR ALIMI

Yumşak bir fırçayla rahimağzı bölgesinden salgı alınır.Patolojiye gönderilir.

KİMLER TARANMALI?

Serviks kanserlerden biri olduğuna ve PAP test sayesinde kanseri; hastalık ve sık rastlanan buna bağlı ölümlerde yüksek oranda azalma saptandığına göre cinsel yaşantının

başladığı ve 18 yaş üstü tüm evli kadınlar taranmalıdır.

NE SIKLIKLA YAPILMALIDIR

“ Pap smear testinin genellikle yıllık yaptırılması önerilse de, 3 tane peş

peşe pap smear sonucunuz normal

bulunduğu takdirde, doktorunuz size 3 yılda bir tarama önerebilir. Buna karşılık pap smear sonucunuzda normal dışı veya riskli bir durum söz konusu ise yılda birden daha sık tarama da gerekli olabilir.”

BU NOKTALARA DİKKAT!

Pap smear testinden 3 gün önce

vajina sabun veya benzeri maddelerle yıkanmamalı.

Kullanılıyorsa vajinal ovül (fitil) veya kremlerin kullanımı bırakılmalı.

Cinsel ilişkiye girilmemeli.

Mümkünse regl dönemlerinde pap test uygulanmamalı.

HPV AŞISI

Bir kişinin riskli tipteki bir HPV’yi kapması ile serviks kanseri olması arasındaki süre 15-20 yılı bulmaktadır.

kişiler İki tip HPV Aşısı vardır. Devlet güvencesi ile aşı yapılamadığından ötürü bu konuda özel merkezlere yönelmektedirler. Fiyatı 250 TL civarındadır.

HPV AŞISI KİMLERE YAPILMALI?

Her iki HPV aşısı da 3 doz şeklinde yapıldıktan sonra -günümüzdeki bilgilerimize göre- ömür boyu koruyuculuk sağlamaktadır.

ideal yapılma yaşı 9 ile 26 yaş arasıdır.

Ancak en ideali hiç cinsel ilişkiye girmemiş kişilere yapılmasıdır, bu nedenle kişinin daha önceden HPV virüsünü almadığından emin olunmuş olur.Geç yaşlarda yapılmasının bir sakıncası bulunmamaktadır. Aşı 40 yaşında dahi yapılabilir.

HPV aşısı yaptırsanız bile smear testlerinizi ve düzenli jinekolog muayenelerinizi ihmal etmeyiniz!...

RAHİM KANSERİ

 Rahim kanseri, genellikle menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda ortaya çıkan bir kanser türüdür.  En sık verdiği belirti menopoz sonrası dönemde rahim kanamasıdır.

 USG, rahim biyopsi .

YUMURTALIK KANSERİ

    Kadın genital kanserleri içinde erken tanısı oldukça zor olan ve belirti verdiğinde genellikle ileri evrelerde olan bir kanser türüdür .

Yıllık olağan jinekolojik muayene ve USG.

Menapoz sonrası dönemde kanda yumurtalığa özel tümör marker taraması.

Birden fazla yumurtalık kanserli bireyi olan ailelerde gen taraması.

MEME KANSERİ NEDİR?

 Bu süt bezleri ve kanalları döşeyen hücrelerin, kontrol dışı olarak çoğalmalarına

MEME KANSERİ

denir.

 Kadınlar arasında en sık görülen kanserdir.

MEME KANSERİ BELİRTİLERİ

 Kitle  Ağrı  Meme başında akıntı  Memenin dik ve yukarıda görünmesi (Forgue belirtisi)  Meme üzerindeki deride ödem  Portakal kabuğu görünüm  Meme başında retraksiyon  Komşu lenf nodlarında büyüme

ERKEN TANI YÖNTEMLERİ

Kadının yaşına göre,

B-Klinik muayene C-Mamografi UYGULANIR.

MAMOGRAFİ

Mamografi, düşük dozda çekilen bir meme röntgen filmidir.

Memede, muayene ile saptanamayacak kadar küçük anormalliklerin tespit edilmesi amacı ile çekilir.

NE ZAMAN, NASIL ÇEKİLİR?

Meme, iki tabaka arasında birkaç saniye hafifçe sıkıştırılır. Bu nedenle memelerin en az hassas olduğu zamanda (adet bitimini takip eden hafta) çektirilmelidir. Hormonal nedenlerle memelerin şişliği en alt düzeydedir ve bu sırada daha iyi sonuçlar alınmaktadır.

ÇEKİME GELMEDEN ÖNCE

• • Mamografi çekilirken belden yukarısı çıplaktır. Bu nedenle çekime gelirken iki parça elbise giyilmesi önerilir.

Filmi etkileyebileceğinden, koltuk altlarına deodorant, talk pudrası, losyon gibi şeyler sürülmemelidir.

KETEM (Kanser Erken Teşhis, Tarama Ve Eğitim Merkezi)

KETEM’lerin Görevleri

• • • • Farkındalık Yaratacak Eğitimler Meme Kanseri Taraması Serviks Kanseri Taraması Kolo-Rektal Kanser Taraması

• • •

Ulusal Meme Kanseri Tarama Standartları

Başlangıç yaşı

–

50-69 yaş

:

Tarama aralığı

: – 2 yılda bir mamografi ile Tarama sonlanması: – 69 yaş

• • •

Ulusal Kolo-rektal Kanserler Tarama Standartları

Tüm erkek ve kadınlarda – Başlama yaşı: 50 – Bitiş Yaşı: 70 Yılda bir Gaitada Gizli Kan 10 yılda bir kolonoskopi

Ulusal Serviks Kanseri Tarama Standardları



Başlangıç yaşı

 35 yaş :  Tarama aralığı :  5 yılda bir kez smear  Tarama sonlanması:  65 yaş, son iki test negatif ise

ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR!!!

SAĞLIKLI GÜNLER