Transcript Toplumsal Cinsiyet ve Sigara, Doç.Dr.İnci ÖZGÜR İLHAN

Toplumsal cinsiyet ve sigara
Doç. Dr. İnci Özgür İlhan
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi
Psikiyatri AD
Alkol-Madde Bağımlılığı Tedavi Birimi
Bağımlılık
• Bir süreçtir.
• Bir öğrenmedir.
• Biyo-psiko-sosyal bir sorundur.
• Madde kullanımı çocukluk ya da ergenlikte
başlar.
Psikososyal gelişim ve madde
kullanımı
• Ergenlik – yaşam boyu
• Kimlik gelişimi
– Kendilik algısı
– Tutarlılık
– Süreklilik
• Sosyal öğrenme
• Birincil sosyal çevre
• İkincil sosyal çevre
Epidemiolojik veriler (DSÖ)
• Dünyada: Erkeklerin %47’si
Kadınların %11’i sigara içiyor.
• E:K oranları:
–
–
–
–
Hindistan 12,1:1
Cezayir 6,6:1
Norveç 1:1
İsveç 0,9:1
Biyolojik farklılıklar tek başına bu oranları açıklamaktan
uzak.
Toplumsal cinsiyet
• Biyolojik cinsiyet – “sex”
• Toplumsal cinsiyet – “gender”
• Kadın ve erkek için belirlenmiş toplumsal
norm ve roller
• Toplumsal cinsiyet algılar üzerinde de
belirleyici olabiliyor.
Çocuklar ve toplumsal cinsiyet rolleri
– ezici modeller
sağı solu belli
olmayan
bağımsız
kaba
baskın
ERİLLİK
yufka yürekli
güçlü
sevecen
uyumlu
lider
kendine yeten
nazik
saldırgan
duyarlı
DİŞİLLİK anlayışlı
Kadınlık ve sigara
• Olgunluk
• Kendine güven
• Çekicilik
• Güzellik
Erkeklik ve sigara
•
•
•
•
•
•
“Cool” olma
Güçlülük (cinsel güç)
Bağımsızlık-özgürlük
Çekicilik
Cesaret
Kendine güven
Görsel medyada kovboylar
Freudian yaklaşım ve sigara
• Fallik nesne
• Erkeklerde güç ve
üstünlük
• Kadınlarda penise
özenme
Reklam
• Hedef kitle (cinsiyet, sınıf, yaş, vs.)
• Asıl ürün – birincil haz verici etki
• Eşleştirilmiş imge “imaj”
• Toplumsal kabul – kültüre yansıyanlar
• Bireye yansıyanlar
Türkiye’den görüntüler
•
Lyrics of Aksu Sezen - Yak Bir Sigara :
•
Sebnem Ferah - Sigara Lyrics
Album:
'YAK BiR SiGARA'
Seni ilk gordugumde
TIrnaklarInI yiyiyordun
Kim bilir nelere sIkIlmIstI canIn
Öyle sIkIntIlI yanlarI varki yasamIn
HaklIsIn haklIsIn cok haklIsIn
Yak bir sigara
Kul olsun dertler ucunda
Bir an oh diyemezsek
cekilirmi ah bu dunya
Ne guzelim diye gerin
Ne cirkinim diye yerin
ikiside tanrıyı suclamaktIr
Arayan gozlerle
Hic bakma etrafIna
Mutluluk pesinden
Kosarak yakalanmaz
aslında ben de isterim emeklemeden
koşmayı
güzel elbiselerle makyaj yapıp dolaşmayı
aslında ben de isterim düşünmeden
konuumayı
küçük bir oyun içinde önemli kişi olmayı
aklımdan geçen sözler, kalbimden gelen
sesler
hepsi bir orman oldu, bir kibritle yok oldu
Ben sigara dumanının altında yana yana en
sonunda kül oldum
sen kibritin hiç yanmayan ucunda birinin
hayatından geçmiş oldun
Halk sağlığı ve politika belirleme
• Kadınlarda sigara
içme yaygınlığı
erkeklerdekine
yaklaşıyor.
• Toplumsal cinsiyete
özgül politika
geliştirmek önemli
olabilir.