Transcript Józef_Banach - Optymalizacja_podatkowa (Lublin)

Optymalizacja podatkowa
Józef Banach
Optymalizacja
Polega na znalezieniu najlepszego rozwiązania (względem
ustalonego kryterium) ze zbioru rozwiązań dopuszczalnych tj.
zgodnych z obowiązującym prawem.
Innymi słowy optymalizacja to wybór takiej formy oraz struktury
planowanej transakcji, aby w granicach obowiązującego prawa
podatkowego zapłacić jak najniższy podatek.
Optymalizacja, a czyny zabronione
W przypadku działań wykraczających poza zakres dopuszczony
prawem będziemy mieć do czynienia po prostu z:
• oszustwem podatkowym
• wyłudzeniem
• uchylaniem się od opodatkowania
- które są czynami zabronionymi i są bezwzględnie ścigane przy
użyciu całego aparatu państwa w tym aparatu przymusu.
Kryteria stosowania optymalizacji (1)
Optymalizacje oparte:
• o jedno kryterium (np. optymalizacja zysku, optymalizacja
wysokości podatku, optymalizacja straty, wcześniejsze
rozpoznanie kosztu podatkowego/późniejsze ujęcie przychodu
w rachunku podatkowym)
• o wiele kryteriów (np. wysokość podatku i wysokość obciążeń
ZUS, zachowanie płynności finansowej i wysokość kosztów
prowadzenia działalności gospodarczej)
Kryteria stosowania optymalizacji (2)
Wnioski:
• dokonując optymalizacji należy uwzględniać wiele kryteriów
(m.in. uwarunkowania biznesowe, kwestie obciążeń
podatkowych są tylko jednym z elementów rozważanej
koncepcji)
• optymalizacje oparte o jedno kryterium mają charakter
rozwiązania incydentalnego i mogą nie stanowić rozwiązania
ukierunkowanego na optymalizację kompleksową danego
podmiotu.
Zakres optymalizacji podatkowej
• dotyczący poszczególnych rodzajów działalności /aktywności podatnika
(np. sprzedaż, inwestycje)
• ograniczający się do pojedynczych tytułów podatkowych (m.in. VAT,
podatki dochodowe, podatki lokalne)
• dotyczący wybranych zagadnień (np. zmiana okresów rozliczeniowych)
• obejmujący zmiany formy prowadzonej działalności gospodarczej (np.
przekształcenie spółki cywilnej w handlową)
• kompleksowy - obejmujące daleko idące zmiany w prowadzonej
działalności gospodarczej nie muszą być wprowadzane w formie
rewolucyjnej, często proces optymalizacji jest rozłożony w czasie nawet na
kilka lat
• lokalny (dotyczyć jednego państwa), jak i międzynarodowy przy
zaangażowaniu struktur międzynarodowych
Optymalizacja podatkowa w praktyce (1)
Warunkiem niezbędnym do oceny możliwości zastosowania
określonych rozwiązań optymalizacyjnych jest:
• ocena dotychczasowej działalności podatnika (ustalenie stanu
faktycznego)
• zdefiniowanie oczekiwań danego podmiotu, w tym poziomu
akceptowanego ryzyka
• identyfikacja dopuszczalnych rozwiązań zgodnych z
obowiązujących prawem (m.in. forma prawna, sposób
opodatkowania ) i potwierdzonych aktualną praktyką
Optymalizacja podatkowa w praktyce (2)
Ocena dotychczasowej działalności podatnika
Polega na zdefiniowaniu okoliczności faktycznych w jakich prowadzenia
jest działalność gospodarcza (w przypadku nowych podmiotów - carte
blanche).
Określając „punkt startowy” należy wziąć pod uwagę:
• uwarunkowania prawne, w jakich prowadzona jest działalność
• formy rozliczeń podatkowych (np. karta podatkowa, ryczałt, zasady
ogólne)
• wielkości podmiotu i jego zdolność finansową
• poziom ryzyka związanego z prowadzoną działalnością
Optymalizacja podatkowa w praktyce (3)
Zdefiniowanie oczekiwań podatnika
Obejmuje różne elementy, takie jak: stałość prowadzonego
biznesu, szybkie osiągnięcie wysokich zysków w krótkim czasie,
ale również w wymiarze pozapodatkowym np. bezpieczeństwo
majątku osobistego, stopień zaangażowania w prowadzoną
działalność.
Kluczową kwestią jest jednak identyfikacja głównego celu, który
będzie determinował możliwości, jak i sposób przeprowadzenia
optymalizacji przez przedsiębiorcę.
Optymalizacja podatkowa w praktyce (4)
Identyfikacja dopuszczalnych rozwiązań
• obejmuje zestawienie możliwości działań zarówno o charakterze
pozytywnym (cele jakie chcemy osiągnąć) jak i negatywnym (elementy,
których wystąpienia nie dopuszczamy); elementy negatywne mogą
wykluczać „z definicji” niektóre modele optymalizacji
• przedsiębiorcy mają różne cele i oczekiwania, zatem nie da się wyróżnić
obiektywnie najlepszego (optymalnego) rozwiązania, gdyż te kwestie
musimy rozpatrywać indywidualnie z punktu widzenia konkretnego
przedsiębiorcy
• oczekiwania poszczególnych podmiotów mogą być na tyle zbieżne, iż celowe
jest zastosowanie standardowych modeli optymalizacji, których wdrożenie
zawsze powinno być poprzedzone szczegółową analizą
Optymalizacja podatkowa w praktyce - Case study (1)
Analiza korzyści/wad różnych form „zatrudnienia”
Przedsiębiorca rozważa zatrudnienie osób na określonych stanowiskach.
Planując zatrudnienie danej osoby na konkretnym stanowisku winien
rozważyć możliwe formy współpracy biorąc pod uwagę charakter pracy oraz
obciążenia wynikające z innych przepisów.
Umowa o pracę
• najwyższy poziom opodatkowania (niskie koszty ryczałtowe dla pracownika,
w konsekwencji relatywnie „niskie” wynagrodzenie netto)
• wysokie obciążenia związane z ubezpieczeniami społecznymi dla
przedsiębiorcy
• ochrona wynikająca z przepisów prawa pracy, co implikuje dodatkowe
koszty m.in. z tytułu rozwiązania umowy o pracę.
Optymalizacja podatkowa w praktyce - Case study (2)
Umowa cywilnoprawna (np. zlecenia)
• możliwość rozliczania kosztów rzeczywistych lub ryczałtowych
(20% lub 50%) wpływające na niższy poziom opodatkowania (w
szczególności dla twórców), co skutkuje wyższymi
wynagrodzeniami netto
• obniżenie kosztów ubezpieczeń społecznych dla przedsiębiorcy
• brak ochrony wynikającej z Kodeksu pracy
Optymalizacja podatkowa w praktyce - Case study (3)
Umowa o współpracę (samozatrudnienie)
• świadczenie usług przez podmiot w ramach samodzielnie
prowadzonej działalności gospodarczej (koszty rzeczywiste)
• brak obowiązków wynikających z Kodeksu pracy
• brak obciążeń z tytułu ubezpieczeń społecznych
Wniosek:
Ostateczna forma „zatrudnienia” będzie wynikiem konsensusu
osiągniętego pomiędzy przedsiębiorcą, a zainteresowaną osobą
(wyższe dochody/mniejszy poziom stabilności).
Przykłady optymalizacji podatkowej
w działalności gospodarczej
Optymalizacja opodatkowania zysku
• indywidualna działalność gospodarcza może być
opodatkowana wg skali podatkowej (18% i 32%) lub liniową
stawką podatku (19%) – prawo wyboru przysługuje
podatnikowi
• wysokość podatku zależy zarówno od wysokości osiągniętego
dochodu, jak i formy opodatkowania (do wysokości 96.384 zł
mniejszy podatek zapłacimy korzystając z opodatkowania wg
skali podatkowej. Powyżej tej kwoty korzystniejszy będzie
wybór stawki liniowej)
Optymalizacja dochodu do opodatkowania (1)
• przeznaczenie środków na fundusz szkoleniowy (nie może
ono jednak mieć charakteru pozornego – bo nie miałoby
wpływu na wysokość zysku i podatku) i w przypadku, gdy nie
zostaną one wykorzystane w przyszłym roku na te cele
stanowić będą przychód przyszłego roku (w którym możemy
być już opodatkowani stawką linową)
• sprzedaż akcji na GPW, kupionych po wyższych kursach niż
obecne notowania i odkupienie ich po tej samej cenie pozwoli
wykazać stratę na ich sprzedaży, która pomniejszy poziom
zysku, o ile strata zostanie zaliczona do tego samego źródła
przychodu
Optymalizacja dochodu do opodatkowania (2)
• jednorazowa amortyzacja dla małych podatników od środków
trwałych i wartości niematerialnych i prawnych o łącznej
wartości w ciągu roku do 50 000 EUR z wyłączeniami
• przyspieszona amortyzacja środków trwałych
• wprowadzenie do działalności środka trwałego z majątku
prywatnego (używanego o wartości znacznie niższej niż
wartość nabycia) i sprzedaż w ramach działalności
gospodarczej
Optymalizacja poziomu opodatkowania
wspólnika w zależności od formy
działalności spółki
Spółka kapitałowa ( spółka z o.o./spółka akcyjna)
• spółka kapitałowa podlega opodatkowaniu od osiąganych
dochodów stawką podatku w wysokości 19%
• wypłata zysku wspólnikowi (osobie fizycznej), co do zasady,
podlega ponownie opodatkowaniu (opodatkowanie
dywidendy) w wysokości 19% . Zatem efektywne
opodatkowanie udziałowca wynosi 34,39% - procent
składany)
• prowadzenie działalności poprzez spółkę kapitałową daje
jednak wysoki poziom zabezpieczenia majątku prywatnego
wspólnika
Spółka osobowa (jawna)
• spółka osobowa nie jest odrębnym podatnikiem podatku
dochodowego
• przychody i koszty spółki są dzielone pomiędzy wspólników wg
udziału w zysku i są przez nich rozliczane w ramach podatku
dochodowego od osób fizycznych, jako przychody z działalności
gospodarczej wg skali lub stawki liniowej
• w przypadku opodatkowania wg skali podatkowej poziom
opodatkowania wspólnika będzie niższy niż z tytułu
działalności prowadzonej przez osobę prawną
• wspólnicy odpowiadają jednak całym swoim majątkiem
(prywatnym) za zobowiązania spółki
Spółka osobowa (komandytowa)
Rozwiązaniem pośrednim pomiędzy strukturą spółki kapitałowej i spółki
jawnej (osobowej) może być uczestnictwo w spółce komandytowej, w której:
• komplementariuszem (podmiotem odpowiadającym za zobowiązania spółki
bez ograniczenia) jest osoba prawna (tym samym majątki prywatne
wspólników są chronione, jak przy działalności prowadzonej przez osobę
prawną)
• komandytariusze odpowiadają tylko do wysokości sumy komandytowej
(którą można dowolnie ustalić)
Wysokość opodatkowania wspólnika spółki komandytowej jest taka sama jak
przy spółce jawnej (osobowej), ale ochrona majątku prywatnego
komandytariuszy jest taka sama jak przy spółce kapitałowej (np. sp. z o.o.)
Optymalizacja straty
Optymalizacja rozliczania straty (1)
• stratę można rozliczyć w 5 kolejnych latach podatkowych, nie
więcej niż 50% straty w jednym roku podatkowym
• limity straty do rozliczenia z poszczególnych lat podatkowych
mogą się sumować
• podmiot będący w okresie rozwoju może nie mieć możliwości
na odliczenie straty w pełnej wysokości w danym roku
podatkowym
Optymalizacja rozliczania straty (2)
Zmiana kwalifikacji wydatków /rozpoznawania przychodów
Uznanie danych wydatków za koszty remontów oznacza, iż obciążą
wynik podatkowy w danym roku. W sytuacji, gdy dany wydatek spełnia
kryteria „ulepszenia” środka trwałego, podwyższy on jego wartość
początkową i w konsekwencji jedynie część poniesionego wydatku
zostanie rozpoznana w danym roku poprzez odpisy amortyzacyjne.
Z analogiczną sytuacją będziemy mieli do czynienia jeżeli dany wydatek
będzie mógł być uznany za koszt pośrednio lub bezpośrednio związany
z przychodem, który będzie podlegał rozliczeniu/rozpoznaniu w czasie
w różnych latach podatkowych.
Optymalizacja rozliczania straty (3)
Zmniejszenie wysokości odpisów amortyzacyjnych
Zmniejszenie stawek amortyzacyjnych środków trwałych i wartości
niematerialnych i prawnych pozwala w danym roku odpowiednio
obniżyć koszty podatkowe, a w rezultacie podwyższyć
dochód/zmniejszyć stratę (podwyższanie stawek amortyzacyjnych jest
ograniczone przepisami).
Przejęcie spółki z zyskiem
W przypadku braku możliwości rozliczenia strat w ramach własnego
przedsiębiorstwa, może rozważyć przejęcie innej dochodowej spółki i
rozliczyć swoją stratę z dochodem spółki przejętej.
Optymalizacja rozliczania straty (4)
Zwolnienie VAT/opodatkowanie wg zasad ogólnych
• możliwość wyboru przez przedsiębiorcę zwolnienia podmiotowego z VAT
lub rezygnacji z tego zwolnienia
• w zależności od poziomu kosztów (towary i usługi nabywane jako
opodatkowane VAT) przy tych samych cenach sprzedaży może być
opłacalne zwolnienie od VAT lub wybór opodatkowania
• w przypadku podatników świadczących usługi nie wymagające ponoszenia
wysokich kosztów, zazwyczaj będzie opłacalny wybór zwolnienia
• jeśli podatnik musi ponieść duże nakłady na stworzenie przedsiębiorstwa
wybór opodatkowania i możliwość odliczenia VAT oraz uzyskania jego
zwrotu może znacząco obniżyć wysokość środków potrzebnych na nabycie
towarów i usług lub okres na jaki musimy uzyskiwać finansowanie
Optymalizacja wpłacania podatku
Optymalizacja wpłat zaliczek na podatek dochodowy (1)
Kredyt podatkowy dla małych przedsiębiorców
Możliwość zwolnienia z obowiązku wpłacania zaliczek w drugim lub
trzecim roku działalności oraz możliwość odroczenia wpłaty podatku, przy
spełnieniu warunków (minimalny dochód, minimalne zatrudnienie).
Zaliczki uproszczone
Podatnik może wpłacać w danym roku podatkowym zaliczki jako 1/12
podatku dochodowego sprzed dwóch lub trzech (jak 2 lata wcześniej była
strata) lat. Pozwala to zaoszczędzić na wpłacie zaliczek jeśli dochód z
tamtego okresu i wysokość podatku jest znacznie niższa, niż planowany w
bieżącym roku podatkowym (np. w przypadku znaczącego rozwoju
przedsiębiorstwa).
Optymalizacja wpłat zaliczek na podatek dochodowy (2)
Zaliczki kwartalne
Prawo do wyboru wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w
okresach kwartalnych, a nie miesięcznych.
Wniosek:
Powyższe sposoby nie powodują definitywnego zmniejszenia
wysokości obciążeń podatkowych, ale pozwalają na przesunięcie w
czasie momentu przekazania środków do urzędu skarbowego.
Optymalizacja wpłat zaliczek na podatek VAT (1)
Kwartalne okresy rozliczeniowe
Tzw. mali podatnicy mogą wpłacać podatek za okresy kwartalne, przez
co mogą dysponować kwotą podatku nawet do dwóch miesięcy dłużej
w porównaniu z rozliczaniem w okresach miesięcznych.
Kwartalny okres rozliczeniowy jest dostępny również dla dużych
podatników, jednak mogą występować zaliczki płatne w okresach
miesięcznych. Zaliczki te mogą być ryczałtowe lub rzeczywiste. W
niektórych branżach (sezonowych) odpowiedni wybór i zmiana zaliczek
ryczałtowych na rzeczywiste i odwrotnie może wpływać na znaczące
odsunięcie momentu wpłacania podatku nawet o pół roku.
Optymalizacja wpłat zaliczek na podatek VAT (2)
Moment fakturowania czynności
Jednym z dopuszczalnych rozwiązań jest przesunięcie momentu
wystawiania faktur na kolejny okres rozliczeniowy.
Przyjęcie zasady wystawiania faktur po zakończeniu miesiąca
którego dotyczą (np. 1 kolejnego miesiąca, a nie 31 poprzedniego
miesiąca) wydłuża termin płatności podatku o cały okres
rozliczeniowy.
Optymalizacja rozliczeń VAT
Import towarów w ramach procedury 4200
Podatnik dokonujący importu towarów na terytorium kraju jest obowiązany, co
do zasady, do zapłaty należności celnych i VAT przed zwolnieniem towarów przez
organy celne (nie dłużej niż 10 dni – tu okres ma zostać wydłużony).
Podatnik dokonując importu do innego państwa członkowskiego może dokonać
tam odprawy celnej i uiścić tylko należności celne. Nie trzeba wpłacać VAT, jeśli
towar ma być przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na
terytorium Polski.
Zatem polski nabywca nie będzie musiał dokonywać wpłaty podatku VAT do
organu, wystarczy wykazanie podatku należnego i naliczonego w deklaracji za ten
sam okres. Przyjecie tej metody pozwala zaangażować znacznie mniej środków na
nabycie określonej ilości towarów i usług lub nabycie ich znacznie więcej za te
same środki.
Optymalizacja podatkowa - podsumowanie
• optymalizacja to zawsze wybór takiej formy oraz struktury
planowanej transakcji, aby w granicach obowiązującego prawa
podatkowego zapłacić jak najniższy podatek
• w przypadku działań wykraczających poza zakres dopuszczony
prawem będziemy mieć do czynienia z czynami zabronionymi
• kluczową kwestią jest więc identyfikacja dopuszczalnych
rozwiązań potwierdzonych aktualną praktyką, jak ich
dostosowanie do indywidualnej sytuacji przedsiębiorcy przez
eksperta podatkowego
Dziękuję Państwu za uwagę
Józef Banach
Radca Prawny
tel. kom. 660 224 882
fax 022 621 57 06
e-mail: [email protected]