- สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดจันทบุรี
Download
Report
Transcript - สำนักงานปศุสัตว์จังหวัดจันทบุรี
การให้ บริการตรวจโรคพิษสุ นัขบ้ า
ศูนย์ วจิ ัยและพัฒนาการสั ตวแพทย์ ภาคตะวันออก
จังหวัดชลบุรี
23
มกราคม 2556
Rabies : The old foe
โรคพิษสุนข
ั บา้ (Rabies)
โรคติดตอจากสั
ตวสู
พบใน 150 ประเทศทัว่
่
้
์ ่ คนรายแรง
โลก
มีผ้ป
ู ่ วยเสี ยชีวต
ิ กวา่ 55000 ในแตละปี
ส่วนใหญเป็
่
่ น
ประชากรในทวีปเอเชียและแอฟริกา
ผู้ถูกกัดโดยสั ตวที
่ งสั ยวาจะเป็
นโรคพิษสุนข
ั บ้า กวา่
่
์ ส
40% เป็ นแด็กอายุตา่ กวา่ 15 ปี
ผู้ป่วยเสี ยชีวต
ิ ส่วนใหญเกิ
ั ทีป
่ ่ วยดวย
่ ดการจากการถูกสุนข
้
โรคพิษสุนข
ั บากั
้ ด
การลางแผลและให
ิ ุ้มกันอยางทั
นทวงที
ช่วยป้องกัน
้
้ภูมค
่
่
การเกิดโรคได้
ผู้ไดรั
ิ ลังถูกกัดปี ละ 15 ลาน
้ บการฉี ดวัคซีนกระตุนภู
้ มห
้
Source : http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs099/en/
คน และวัคซีนช่วยป้องกันรักษาชีวต
ิ ผู้สั มผัสเชือ
้ โรคพิษ
Bat rabies in South America
Desmodus rotundus
Source : http://www.promedmail.org
ค้างคาวดูดเลือด
พบในภูมภ
ิ าค อเมซอน เขตประเทศบราซิล เปรู และ
บางส่วนของโคลอมเบีย
ค้างคาวแวมไพรพบเฉพาะในลาติ
นอเมริกา มี 3
์
species ไดแก
้ ่ Diphylla ecaudata, Diaemus youngi,
and Desmodus rotundus (the common vampire)
ในปี 2547, เฉพาะในอเมริกาใตมี
ู ดเชือ
้ พิษสุนข
ั บาจาก
้ ผ้ติ
้
สั ตวป
นข
ั
่
์ ่ ามากกวาจากสุ
ในปี 2553 มีผ้ป
ู ่ วยตายจากโรคพิษสุนข
ั บาในเขตอเม
้
ซอนอยางน
้ จาก
่
้ อย 20 คน ทัง้ เด็กและผู้ใหญติ
่ ดเชือ
ค้างคาว
Source : http://www.promedmail.org
Rabies in US since 2010
Source: http://www.cdc.gov/rabies/exposure/animals/wildlife_reservoirs.html
ที่มา : สานักระบาดวิทยา กระทรวงสาธารณสุ ข
ผู้ป่วยโรคพิษสุ นัขบ้ า ปี พ.ศ. 2546-2550
30
25
20
15
10
5
0
2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555
ที่มา : สานักระบาดวิทยา กระทรวงสาธารณสุ ข
Rabies Situation in Thailand. J Med Assoc Thai 2005; 88 (9): 1319-22
อัตราผลบวกในสั ตว์ จากตัวอย่ างส่ งตรวจ ปี พ.ศ. 2538-2547
50
45
40
46.42
41.51
35
32.67
30
25
20
28.61
27.56
28.72
28.7
24.45
22.02
18.83
15
10
5
0
2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547
Rabies Situation in Thailand. J Med Assoc Thai 2005; 88 (9): 1319-22
การตรวจพบเชื้อโรคพิษสุ นัขบ้ าภาคตะวันออกระหว่ างปี งบประมาณ พ.ศ. 2545-พ.ค.2555
จังหวัด
ฉะเชิงเทรา
ปราจีนบุรี
สระแกว
้
ระยอง
สมุทรปรากา
ร
นครนายก
ชลบุรี
จันทบุรี
ตราด
กรุงเทพฯ
รวม
ปี งบประมาณ 2545 – ก.ย. 2555
ปี
ปี
ปี
ปี
ปี
ปี
ปี
ปี
ปี
ปี
2545 2546 2547 2548 2549 ปี 2550 2551 2552 2553 2554 2555
8
4
2
6
6
4
9
3
9
6
13
8
2
1
0
0
0
0
2
1
0
1
7
6
2
5
7
4
2
1
3
3
0
4
5
1
2
13
5
5
2
2
5
4
2
0
6
0
0
0
0
0
6
0
0
0
0
0
9
0
0
1
1
0
8
0
0
0
0
1
16
0
0
0
2
2
17
0
0
0
2
2
10
0
0
1
3
2
3
1
0
0
6
1
1
1
1
1
3
0
3
0
0
0
3
0
8
1
0
0
35
23
16
22
43
34
31
17
26
20
30
ที่มา : สานักงานปศุสัตว์เขต 2
รวม
70
15
40
48
22
8
87
3
1
3
297
การตรวจพบเชือ
้ โรคพิษสุนข
ั บาในภาคตะวั
นออก
้
แทนสั ญลักษณ์ สุ นัข
แทนสั ญลักษณ์ แมว
แทนสั ญลักษณ์ โคนม
แทนสั ญลักษณ์ โคเนือ้
แทนสั ญลักษณ์ หมีควาย
แทนสั ญลักษณ์จังหวัด
แทนสั ญลักษณ์อาเภอ
+ 297 Cases
การตรวจพบเชื้อโรคพิษสุ นัขบ้ าภาคตะวันออกระหว่ างปี งบประมาณ พ.ศ. 2545-พ.ค.2555
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
ที่มา : สานักงานปศุสัตว์เขต 2
การเก็บตัวอยางส
่ ่ งตรวจ
และวิธก
ี ารตรวจ
วินิจฉัยโรคพิษสุนข
ั บา้
VRDC-ER
การเก็บตัวอยางเพื
อ
่ ส่ง
่
ตรวจ
วิธก
ี ารส่งตัวอยาง
่
สั ตวเล็
์ กส่งไดทั
้ ง้ ตัว
สั ตวใหญ
ตั
์
่ ดส่งเฉพาะส่วนหัวติดทายทอย
้
วิธก
ี ารส่งตัวอยาง
่
นาสั ตวหรื
์ อหัวสั ตวใส
์ ่ ถุงพลาสติกหนา
หลายๆชัน
้
รวบปากถุง มัดให้แน่น
วิธก
ี ารส่งตัวอยาง
่
แช่ในน้าแข็งแลวบรรจุ
ในกระติกหรือกลอง
้
่
โฟม
วิธก
ี ารส่งตัวอยาง
่
กรอกขอมู
อ
่
้ ลในใบนาส่งตัวอยางเพื
่
ประกอบการตรวจวินิจฉัย
– ชือ
่ ทีอ
่ ยูเจ
่ ้าของสั ตว ์ ชนิดสั ตว ์ อายุ ประวัต ิ
การฉี ดวัคซีน
– ประวัตก
ิ ารสั มผัสสั ตวป
์ ่ วย อาการสั ตวป
์ ่ วย
ห้องปฏิบต
ั
ั ก
ิ ารตรวจโรคพิษสุนข
บา้
หน่วยโรคพิษสุนข
ั บา้ สถานเสาวภา
ห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารโรคพิษสุนข
ั บา้ กรมปศุสัตว ์
หน่วยชันสูตรโรคสั ตว ์ คณะสั ตว
แพทยศาสตร ์
ห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารในสั งกัด
กรมวิทยาศาสตรการแพทย
์
์
โรงพยาบาลในสั งกัดกระทรวงสาธารณสุข
และคณะแพทยศาสตร ์
ห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารโรคพิษสุนข
ั
บา้ กรมปศุสัตว ์
• สถาบันสุขภาพสั ตวแห
่
์ งชาติ
บางเขน กทม.
• ศูนยวิ
ั และพัฒนาการสั ตว
์ จย
แพทยประจ
าภูมภ
ิ าค
์
• สานักงานปศุสัตวเขต
และ
์
สานักงานปศุสัตวจั
์ งหวัด
วิธก
ี ารตรวจวินิจฉัยโรคพิษสุนข
ั บา้
ห้องปฏิบต
ั ก
ิ ารไวรัส
ศูนยวิ
ั และพัฒนาการสั ตวแพทยภาคตะวั
นออก
์ จย
์
VRDC-ER
การตรวจโรคพิษสุ นัขบ้ า
วิธี Fluorescent Antibody Test ( FAT )
วิธี Mouse Inoculation Test ( MIT )
วิธี จุลพยาธิวทิ ยา (Histopathology)
วิธี RRT-PCR
VRDC-ER
การชันสูตรโรคพิษสุนข
ั บาโดย
้
วิธ ี FAT
VRDC-ER
ผาหั
ั เพือ
่ เก็บ
่ วสุนข
ตัวอยางจากสมอง
VRDC-ER
VRDC-ER
นาตัวอยางสมองมาเกลี
ย
่ ลงบน
่
VRDC-ER
นาสไลดมาแช
่ ในน้ายา Acetone 10์
VRDC-ER
หยด
VRDC-ER
นาไปอบทีอ
่ ุณหภูม ิ 37 องศา
VRDC-ER
นาสไลดมาล
างด
วย
PBS
์
้
้
VRDC-ER
นาสไลดมาสองดวยกลอง
VRDC-ER
ผลลบจะไมพบจุดเรืองแสงสี
VRDC-ER
ผลบวกจะเห็ นจุดเรืองแสงสี
VRDC-ER
การชันสูตรโรคพิษสุนข
ั บาโดย
้
วิธ ี MIT
VRDC-ER
เตรียมตัวอยางสมอง
่
VRDC-ER
บดเนื้อสมอง เติม PBS และ
VRDC-ER
ปั่นเหวีย
่ งตัวอยาง
15 นาที ตัง้ ทิง้
่
VRDC-ER
นาส่วนใสทีแ
่ ยกตะกอนออกฉี ด
VRDC-ER
นาหนูทฉ
ี่ ี ดเชือ
้ แลวไปเลี
ย
้ งดู
้
VRDC-ER
ถามี
้ หนูตายให้นาสมองไปตรวจอีก
VRDC-ER
การชันสูตรโรคพิษสุนข
ั บาโดยวิ
ธี
้
ทางจุลพยาธิวท
ิ ยา
VRDC-ER
VRDC-ER
การชันสูตรโรคพิษสุนข
ั บาโดย
้
วิธ ี RRT-PCR
VRDC-ER
สกัด RNA จากตัวอยางสมอง
VRDC-ER
เตรียม
VRDC-ER
ตัวอยางเขาเครือ
่ ง
VRDC-ER
Real Time – PCR running
VRDC-ER
อานผล
่
VRDC-ER
การบูรณาการแผน
ยุทธศาสตรเพื
่ สรางพื
น
้ ที่
้
์ อ
ปลอดโรคพิษสุนข
ั บา้
กรมปศุสัตว ์
กระทรวงเกษตร
และสหกรณ์
กรมควบคุมโรค กระทรวง
สาธารณสุข
กรมส่งเสริมการปกครองส่วน
ทองถิ
น
่ กระทรวงมหาดไทย
้
องคกรเอกชน
์
การขับเคลื่อน
1) พบสัตว์สงสัยให้ ควบคุมโรคทันทท
2) กักสัตว์ท่กดั คนทดูอาการ 10 วันท
3) ทาทะเบยนทได้ 80%
4) ฉดวัคซนทได้ 80%
5) ทาหมันท
การขับเคลื่อน
1) พบสัตว์สงสัยให้ ควบคุมโรคทันทท
2) กักสัตว์ท่กดั คนทดูอาการ 10 วันท
ปี 61-63
3) ทาทะเบยนทได้ 100%
ทุกจังหวัด
4) ฉดวัคซนทได้ 100%
ปลอด
5) ทาหมันท
โรคพิษสุนัขบ้ า
ปี 55
ปี 56
ปี 57
ปี 58
ปี 59
ปี 60
40%อปท
80%อปท
100%อปท
40%อปท
80%อปท
100%อปท
3,110 แห่ ง
6,220 แห่ ง
7,775 แห่ ง
3,110 แห่ ง
6,220 แห่ ง
7,775 แห่ ง
B
A
การขับเคลื่อน
1) สุ่มเก็บตัวอย่างตรวจ 0.01%
2) ทาทะเบยนทได้ 100 %
3) ฉดวัคซนทได้ 100%
4) ทาหมันท
5) ไม่มีสุนขั จรจัดในที่สาธารณะ
6) มีการเฝ้ าระวังการเคลื่อนย้าย
สุ นขั เข้าออกในพื้นที่
ปี 61
ปี 62
ปี 63
40%อปท 80%อปท 100%อปท
3,110 แห่ ง
6,220 แห่ ง
RFZ
7,775 แห่ ง
Rabies free in 2020 : Key to success
Participation & Collaboration
Veterinary Research and Development Center (Eastern Region) Chonburi ,Thailand
Department of Livestock Development