Transcript 3.Oturum – İTÜ – Prof. Dr. Beril TUĞRUL

NÜKLEER ENERJİ ALANINDA
ÜNİVERSİTE SANAYİ İŞBİRLİĞİ
Prof.Dr. A. Beril Tuğrul
İstanbul Teknik Üniversitesi – Enerji Enstitüsü
Nükleer Araştırmalar Anabilim Dalı Başkanı
Ayazağa Kampüsü – 34469, Maslak -İSTANBUL
22 Nisan 2014
NÜKLEER ENERJİ ENDÜSTRİSİNİN
YERLİLEŞTİRİLMESİ
Toplantısı
KSO - İzmit
Fosil Yakıtlı
Santral
Nükleer
Santral
Bir Nükleer Santrala İlişkin Başlıca
Elemanların Yerlerinin Şematik
Gösterimi
3
1
2
4
Önemli Husus,


Burada önemli bir husus; nükleer
teknolojinin bir ileri teknoloji olması ve
yüksek kalite standartlarına sahip
olunmasını gerektirmesi ve bu bağlamda
teknoloji transferinin söz konusu olmasıdır.
Ayrıca, denetleme ve kontrol faaliyetleri de
etkin olunacak konular arasındadır.
Türk Şirketleri,




Nükleer güç santralı, yaklaşık 500 binin
üzerinde farklı parçadan oluşan bir proje
niteliğindedir.
Dolayısıyla da, farklı sanayi ve hizmet sektörlerini
ilgilendirmektedir.
Bu bağlamda, NGS inşasında, işletiminde, bakım
ve onarımında kendi alanlarında deneyimli Türk
şirketlerinin de görev alabileceği öngörülebilir.
Ancak, Türk şirketlerinin, kendilerini nükleer
teknoloji bağlamında donanımlı kılmaları
gerekmektedir.
ÜNİVERSİTE – SANAYİ
İŞBİRLİĞİ



Ülkemizde yıllardır sözü edilen ve fakat bir
türlü istenen boyutlarda gerçeklenemeyen bir
konudur “Üniversite-Sanayi” işbirliği…
Oysa, nükleer teknolojiye girerken var
gücümüzle bu işbirliğini sağlamamız
gerekmektedir.
Zira, nükleer teknoloji, bu teknolojiye sahip
olan ülkelerin transfer etmeye gönüllü
olmadıkları ileri bir teknolojidir.
Üniversite-Sanayi
İşbirliği Modelleri
DEVLETÇİ ANLAYIŞ
Devlet
Sanayi
LİBERAL ANLAYIŞ
Üniversite
Sanayi
Üniversite
Devlet
Kaynak: B.Keskinler, Örneklerle Üniversite-Sanayi İşbirliği, GYTE, 2012
Önerilebilecek Bir Model:
Süperpoze Model


Nükleer teknoloji
transferinin tek başına
sektörel bazda
yapılabilmesi pek de
mümkün
görünmemektedir.
Bu bağlamda, klasik
modeller olan devletçi
anlayış ve liberal anlayışın
süperpoze edildiği bir
modeli kullanmak belki en
uygun yöntem olacaktır.
Süperpoze Model
Devlet
Devlet
Sanayi
Sanayi
Üniversite
Üniversite
ÜNİVERSİTE
Açısından Durum Değerlendirmesi








Öğrencilerine ve fakültelerine endüstriyel tecrübe alanları
açmak,
Mezunlarına iş alanları yaratmak
Sanayi ile işbirliğini ön koşul olarak gören kamu fonlarından
yararlanmak,
Kamu fonlarına nazaran daha az kural ve sınır içeren özel
fon akışını çoğaltmak,
Kamu yararına hizmet sunma misyonunu yerine getirmek,
Anlamlı problemler belirlemek,
Bölgesel ekonomik gelişmeye katkıda bulunmak,
Güçlü bir üniversite olmak
Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiye’de üniversite sanayi işbirliği, Mayıs 2010, TTGV
SANAYİ
Açısından Durum Değerlendirmesi











Üniversitelerin araş. altyapısına ve insan kaynaklarına erişmek,
Bünyesinde olmayan laboratuar uzmanlıklarına erişmek,
Üniversitelerce sağlanan sürekli eğitim faaliyetlerinden
yararlanmak,
Şirket prestiji ve imajını yükseltmek,
Teknolojilerinin genişlemesine ve yenilenmesine olanak
sağlamak,
Gelecekteki elemanlarını seçebilmek,
Rekabet öncesi araştırma olanakları sağlamak,
Kendi araştırma kapasitesini artırmak,
Bölge ve ülkeye karşı sosyal sorumluluk görevini yerine getirmek
Rekabetçi ortamda avantaj sağlamak ve kar etmek
Güçlü bir sanayi kuruluşu olmak
Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiye’de üniversite sanayi işbirliği, Mayıs 2010, TTGV
DEVLET
Açısından Durum Değerlendirmesi







Ekonomik gelişme ve fark yaratmayı ileri götürmek,
Kamu yararını hakim kılmak ve beklentilerin
karşılanmasını sağlamak,
İleri görüşlü olmayı benimsemek,
En son teknolojileri sürekli takip ederek yaşam boyu
öğrenme ve araştırma yaklaşımını cesaretlendirmek,
Uzun dönemli stratejilerle temel araştırmaları
desteklemek,
Yeni teknoloji ve stratejik konularda derinlemesine
çözümlemeler yapabilme yetenek ve sistemlerinin
geliştirilmesini özendirmek,
Güçlü bir devlet olmak
Kaynak: M. Kiper, Dünyada ve Türkiye’de üniversite sanayi işbirliği, Mayıs 2010, TTGV
Güçlü Olmak
Argümanına Ulaşmak



Üniversite-Sanayi-Üçlemesi ile tüm
kurumlar sonuç olarak Güçlü Olmak
argümanında birleşmektedirler.
Bu bağlamda, bu model; Edward
Deming’in “Win-Win” (Kazan-Kazan)
Modeline dönüşebilme potansiyeline
sahiptir.
Bu, gerçekte “Win-Win-Win” (KazanKazan-Kazan) modeli olmaktadır.
Uygulama Yöntemleri
TEKNOPARK
ÜNİVERSİTE
TEKNOLOJİ
TRANSFER OFİSİ
AR-GE
DESTEKLERİ
SANAYİ
Üniversite-Sanayi İşbirliği
Uygulamaları

Genel Araştırma Destekleri

Informal Araştırma İşbirlikleri

Sözleşmeye Bağlı Araştırma Çalışmaları

Bilgi Transferi ve Eğitim Projeleri

Devlet Destekli İşbirlikli Araştırma Projeleri

Araştırma Konsorsiyumları

Üniversite-Sanayi İşbirliği Merkezleri

Teknokent Uygulamaları
Sözleşmeye Bağlı Araştırma
Çalışmaları



Danışmanlıklar
Endüstri Destekli Araştırma Görevlisi
(EDAG)
Endüstri Destekli Araştırma Projeleri
(EDAP)
AR-GE Destekleri
Devlet tarafından sağlanan destekler, AR-GE
destekleri için en önemli argümanı
oluşturmaktadır.



TÜBİTAK Yenilik ve Destek Programları (TEYDEB)
TTGV Proje Destekleri
SANTEZ (Sanayi Tezleri Projesi) Programı
vb. gibi destekler
Nükleer teknoloji konularına öncelik
verilmelidir
Teknolojik Öğrenme
Teknolojik Transfer, öğrenme süreçlerini gerektirir.
Zira,“örtük” niteliktedir.
Bu süreçler yeni beceri, bilgi ve nihayet
teknolojik yetenek kazanmayı içerimektedir.
1. Yaparak öğrenme
2. Kullanarak öğrenme
3. Uyum göstererek öğrenme
4. Etkileşerek öğrenme
TEKNOLOJİ TABANINDA
GEÇİŞ DÖNEMİ
•
•
•
Fiziksel güçten
Bireysel rekabetten
Sanayi toplumundan
beyin gücüne
toplumsal rekabete
bilgi toplumuna
Teknolojik Yetkinlik
Kaynak: F.Vardar, Gelişen Ülkelerde Üniversite & Sanayi İşbirliğinin İnovasyon Sürecine Katkıları, EBİLTEM
ARGE
AR-GE desteği (milyon TL, 2008 fiyatları)
300
3000
2500
200
2000
1500
100
1000
500
0
0
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Özel AR-GE harcamaları (milyon TL, 2008 fiyatları)
3500
Yerel Teknolojik Faaliyetler
1.0
AR-GE/GSYİH oranı
(percentage point)
0.8
0.6
0.4
0.2
0.0
1988
1990
1992
1994
1996
Old series
1998
2000
New series
2002
2004
2006
2008
2500
25000
2000
20000
1500
15000
1000
10000
500
5000
0
1994
1996
1998
2000
Patent sayısı
2002
Bilimsel makale sayısı
2004
2006
0
2008
Bilimsel makale sayısı
Yerli patent sayısı
Yenilik Politikaları
AR-GE HARCAMALARININ
GSYH’ya ORANI
Kaynak: F.Vardar, Gelişen Ülkelerde Üniversite & Sanayi İşbirliğinin İnovasyon Sürecine Katkıları, EBİLTEM
İNOVASYON İNDEKSİ
Kaynak: F.Vardar, Gelişen Ülkelerde Üniversite & Sanayi İşbirliğinin İnovasyon Sürecine Katkıları, EBİLTEM
Kaynak: H.Serbest, Üniversite-sanayi işbirliği ortak dil/ortak amaç, Adana-USAM
Yapılması Gereken
Prof.Dr. A. Beril Tuğrul
İTÜ – Enerji Enstitüsü
Nük.Araş. ABD Başkanı