Transcript BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

BAKIM HİZMETLERİ DAİRESİ
BAŞKANLIĞI
(YAŞLI BİRİMİ)
TÜRKİYEDE YAŞLILARA SUNULAN
BAKIM HİZMETLERİ
* Tıp alanındaki gelişmeler ve yaşam refahının
yükselmesi ülkemizde beklenen yaşam süresini
uzatmış olup, toplam nüfus içinde 60 ve 65 yaş üzeri
nüfus sayısal ve oransal olarak artmıştır.
*
Türkiye İstatistik Kurumunun 2011 yılı
Veri
Tabanına bakıldığında,
Türkiye nüfusunun;
*4.428.003’ünü kadın, 3.629.199’unu erkek olmak
üzere toplam 8.057.202’sini 60 yaş üstü kişilerin,
*1.231.274’ü erkek, 1.335.213’ü kadın olmak üzere
2.566.487 ’ini 60 – 64 yaş arası kişilerin,
*2.397.925 erkek, 3.092.790 kadın olmak üzere
toplam 5.490.715’ini 65 yaş üstü kişilerin oluşturduğu
görülmektedir.
Ülkemiz nüfusunun toplam 74.724.269 olarak
belirtildiği 2011 yılı veri tabanı dikkate
alındığında 60 yaş üstü kişilerin toplam nüfusa
oranının yaklaşık % 10.7 iken, 65 yaş üstü
kişilerin toplam nüfusa oranının yaklaşık % 7.3
olduğu görülmektedir.
Birleşmiş Milletler tarafından öngörülen ve Avrupa ülkelerinin
çoğunda uygulanan yaşlanma alt sınırı 65 yaş olarak kabul
edilmektedir. Ancak istatistiki verilerden de görüleceği üzere
60 – 65 yaş arası yaşlı nüfusumuzdaki yoğunluk (10.7 olan 60
yaş üstü nüfusun % 3.4’ü) ve Ülkemizin ekonomik / sosyal
şartları göz önüne alınarak bakım kurumlarına kabul yaşı
resmi Huzurevi ve Yaşlı Rehabilitasyon Merkezlerimiz için 60 ,
Özel Huzurevlerimiz için ise 55 yaş olarak uygulanmaktadır.
Yaşlı nüfusundaki bu artışın yanı sıra;
*
geniş aileden çekirdek aileye geçiş,
*
kırsal anlardan şehirlere göç,
*
evde bakımda önemli rolü olan kadının
iş hayatına katılımı,
*
geleneksel
kültür
değerlerindeki
değişimler, yaşlının aile yapısı içindeki eski
rolünün de değişmesine ve kurum bakımına
talebin artmasına neden olmuştur.
Yaşlı Bakım Hizmetleri
Ülkemizde, yaşlılara yönelik yatılı kurum
hizmetleri;
- Bakanlığımıza bağlı faaliyet gösteren
Huzurevleri ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve
Rehabilitasyon Merkezleri,
- Resmi huzurevlerine bağlı ek ünite olarak
hizmet veren Yaşlı Yaşam Evleri,
-Özel Huzurevleri ve Yaşlı Bakım
Merkezleri,
- Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşları
bünyesinde açılan Huzurevleri ,
-Gündüzlü Hizmetler ise Yaşlı
Hizmet
Merkezleri
aracılığı
ile
sunulmaktadır.
Huzurevleri İle Huzurevi Yaşlı Bakım ve
Rehabilitasyon Merkezleri
60 yaş üzerindeki, sosyal ve/veya ekonomik yönden yoksunluk
içinde olup, korunmaya, bakıma ve yardıma muhtaç olan kişileri
huzurlu bir ortamda korumak, bakmak, sosyal ve psikolojik
gereksinimlerini karşılamak kendi kendilerini idare edebilecek
şekilde rehabilitasyonlarının sağlandığı, tedavisi mümkün
olmayanların ise sürekli olarak özel bakım altına alındığı yatılı
sosyal hizmet kuruluşlarıdır.
Huzurevi ile Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon
Merkezlerinde yaşlılara götürülen hizmetler; barınma, sağlık,
psiko-sosyal destek kapsamında psikolojik ve sosyal kaynaklı
sorunlarının çözümünde yardımcı olunması, sosyal ilişkilerinin
geliştirilmesi zamanlarının değerlendirilmesi, aktivitelerinin
devamının sağlanması, beslenme, temizlik, boş zamanlarını
değerlendirme, sosyal faaliyetler ve diğer sosyal hizmetler
olarak sıralanabilmektedir.
SAMSUN BAFRA 75.YIL HUZUREVİ
 Huzurevlerinin; şehir merkezlerinde, sağlık merkezlerine yakın, şehir içi
ulaşım araçlarından yararlanabilecekleri alanlarda yer alması,
kapasitesinin 60 – l00 arasında olması, binaların fiziksel koşullarının
yaşlı kullanımına uygun olarak düzenlenmesi, özel bakıma ve
rehabilitasyona
ihtiyacı
olan
yaşlılara
ayrılacak
bölümlerin
birbirlerinden bağımsız olmasına
imkanlar dahilinde özen
gösterilmektedir.
 Bakanlığımıza bağlı Huzurevleri ve Yaşlı Bakım Rehabilitasyon
Merkezlerinde ekonomik durumu iyi olan ve sosyal yönden yoksunluk
içinde bulunan yaşlılarımıza ücretli, ekonomik yönden yoksunluk
içinde bulunan yaşlılar ile 1005 sayılı Kanun gereği İstiklal Madalyası
verilen yaşlılarımıza ise ücretsiz yatılı bakım hizmeti sunulmaktadır.
 Ücretsiz kalan 60-65 yaş arası yaşlılarımıza kurum bütçesinden aylık
harçlık verilmekte olup,65 yaş üstü yaşlılarımıza ise 2022 sayılı yasa ile
aylık maaş bağlanmaktadır.
 Ayrıca yaşlanmaları sonucunda, özürlü duruma gelmiş olan kurum
bakımını talep etmeyen yaşlılarımıza aylık bir asgari ücret bakım ücreti
ödenmektedir.
Halen Bakanlığımıza bağlı 11.732
kapasiteli 106 Huzurevi ve Yaşlı
Bakım Rehabilitasyon Merkezinde;
4454 kadın, 6238 erkek olmak üzere
toplam 10.688 yaşlımıza yatılı bakım
hizmeti verilmektedir.
Bu yaşlılarımızın;
% 41’i kadın, % 59’u erkek yaşlı , % 49’u
ücretsiz, % 51 ücretli yaşlı, % 67’si huzurevi
yaşlısı,% 33’ü özel bakım yaşlısıdır.
Yaşlı Yaşam Evleri
* Değişen
Ülke
ve
Dünya
şartları
çerçevesinde yaşlılara sunulan hizmetlerin
nicelik /nitelik olarak artırılması ve hizmetin
çeşitlendirilmesi,
*Yatılı kurum bakımı dışındaki alternatif
hizmet modellerine duyulan ihtiyaç,
*Yaşlıların bireysel özellikleri ve farklılıkları,
*Kurum bakım hizmetinin maliyetinin yüksek
oluşu hususları dikkate alınarak ;
Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon
Merkezlerinde kalan veya kuruluşa kabul
koşullarını taşıyan, sosyal, psikolojik , fiziksel
gereksinimlerini bağımsız olarak karşılayabilen
yaşlılardan durumu uygun olduğu sosyal ve sağlık
servisinin ortak kararı ile belirlenen ve yaşlı
yaşam evinde kalmayı tercih eden yaşlılarımızın
kuruluşa bağlı ek ünite konumunda olan “Yaşlı
Yaşam Evi” olarak isimlendirilen evlerde
bakımlarının sağlanması amaçlanarak “Yaşlı
Yaşam Evleri” projesi hayata geçirilmiştir.
Yaşlı Yaşam Evlerinde; yaşlılarımızın
sosyal çevreden soyutlanmadan, yaşam
standartlarının yükseltilmesi, 3-4 yaşlının
kaldığı
ev
ortamında
bakımlarının
sağlanması amaçlanmaktadır.
İlk olarak, 2012 yılının Ekim ayında
Ankara ilinde “Yaşlı Yaşam Ev”i açılmıştır.
Kısa süre içinde Sivas ve Trabzon
İllerimizde de açılarak 3 “Yaşlı Yaşam
Evi”ne
ulaşılmış
olup
projenin
yaygınlaştırılması yönünde çalışmalarımız
sürdürülmektedir.
DİĞER KAMU KURUM VE KURULUŞLARINA AİT
HUZUREVLERİ
Kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde
açılacak huzurevlerinin açılış, çalışma, fiziki
şartlar, personel şartları, teftiş ve denetim
işlem ve esaslarına mevcut mevzuata uygun
bir şekilde belirlemek çağdaş anlayış ve
şartlara uygun düzeyde hizmet vermelerini
sağlamak amaçlanmıştır.
Diğer Bakanlıklar ile Belediyelere bağlı
huzurevi sayısı ise 22 olup, kapasitesi
2579’dur.
ÖZEL HUZUREVLERİ İLE HUZUREVİ YAŞLI BAKIM
MERKEZLERİ
55 ve daha yukarı yaşlarda olup sosyal
ve/veya ekonomik yönden yoksunluk içinde
bulunan, kuruluş bakımına ihtiyacı olan yaşlı
bireylerin özel huzurevlerinde/ yaşlı bakım
merkezlerinde
bakım
ve
korunmaları
sağlanmaktadır.
Bu kapsamda; Dernekler, Vakıflar, Azınlıklar
ile Gerçek ve Tüzel kişilerin işletmekte olduğu
huzurevi sayısı 167 olup, kapasitesi 9985’dir.
Özel ve Diğer Kamu Kurumlarına ait
Huzurevleri; ilgili Yönetmelikler gereğince İl
Müdürlüklerimizden
açılış
izni
alarak
ülkemizde
faaliyet
göstermekte,
açılış
işlemleri, hizmet standardı, personel durumu,
işletme koşulları, ücret, denetim, devir ve
kapatılmasına yönelik usul ve esaslara göre
çalışmalarını sürdürmektedir.
Türkiye’de faaliyette bulunan resmi ve özel
huzurevi sayısı 294, toplam yatak kapasitesi
yaklaşık 24.296’dır.
Gündüzlü Hizmetler;
Genel Müdürlüğümüz; yaşlılara yönelik gündüzlü
hizmetlerini 07.08.2008 tarih ve 26960 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan “Yaşlı Hizmet Merkezlerinde
Sunulacak Gündüzlü Bakım ile Evde Bakım Hizmetleri
Hakkında Yönetmelik” gereği Yaşlı Hizmet Merkezleri
aracılığıyla sunmaktadır.
Yaşlı Hizmet Merkezlerinde;
Ev ortamında yaşayan akıl ve ruh sağlığı yerinde olan
yaşlının boş zamanlarını çeşitli sosyal etkinliklerle
değerlendirmek, sosyal ilişkilerini ve aktivitelerini artırarak
sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı
olunması amacıyla Gündüzlü Dayanışma Hizmetleri,
Akıl ve ruh sağlığı yerinde olan, tıbbi bakıma
ihtiyacı olmayan ve her hangi bir
özrü
bulunmayan yaşlının bakımı ile ilgili olarak hane
halkının tek başına veya diğer destek unsurlarına
( komşu- akraba) rağmen yetersiz kaldığı
durumlarda yaşlıların evde yaşamlarını devam
ettirebilmeleri
için
yaşam
ortamlarının
iyileştirilmesi, günlük yaşam faaliyetlerine
yardımcı olunması amacıyla Evde Bakım
Hizmetleri,
Yaşamını evde ailesi, akrabalarıyla veya
yalnız sürdüren Alzheimer , Demans vb. hastalığı
olan yaşlıların yaşam ortamlarının iyileştirilmesi,
boş zamanlarının değerlendirilmesi, sosyal,
psikolojik
ve
sağlık
ihtiyaçlarının
karşılanmasında yardımcı olunması, kendi
imkanlarıyla karşılamakta güçlük çektikleri
konular ile günlük yaşam faaliyetlerine destek
hizmetleri verilmesi, gerekli olduğu zamanlarda
aileleri ile dayanışma sağlanarak yaşam
kalitesinin artırılması amacıyla Gündüzlü Bakım
Hizmetleri sunulmaktadır.
Gündüzlü Bakım Hizmetleri, Yaşlı Bakım ve
Rehabilitasyon Merkezlerimizin bünyesinde
verilebilmekte olup yaşlılarımıza Gündüzlü
bakım ve rehabilitasyon hizmeti sunulmaktadır.
Genel Müdürlüğümüze bağlı Ankara,
Çanakkale, Eskişehir, İzmir ve Kırıkkale
illerinde 5 Yaşlı Hizmet Merkezimizde 584
Kadın, 516 erkek olmak üzere toplam 1100
yaşlı üyemize hizmet sunulmaktadır.
İstanbul ilinde 15 kapasiteli 1 Özel Yaşlı
Hizmet Merkezi faaliyet göstermektedir.
Hizmet standart’ının yükseltilmesi çalışmaları
kapsamında;
 Yaşlı bakımı hizmeti
veren resmi ve özel
kuruluşlarımızın fiziki şartları iyileştirilerek modern
çağın yaşanılır mekanları haline getirilmiştir.
 Mevcut kuruluşlarımızda bulunan yaşlı odalarındaki
yatak sayısı asgariye indirilmiş olup, yeni inşa edilen
huzurevlerinde tek kişilik odaların fazla olmasına özen
gösterilmektedir.
 Yaşlı bakım hizmetleri, yaşlı bakımı konusunda kurs
görmüş sertifikalı elemanlar ile aynı alanda eğitim
veren ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarından
mezun kişiler tarafından sunulmakta olup, yaşlı bakım
merkezlerinde her 10 yaşlıya 3 vardiya halinde
çalışmak üzere 4 yaşlı bakım elemanı, huzurevlerinde
ise her 20 yaşlıya 3 vardiya halinde 4 yaşlı bakım
elemanı görevlendirilmektedir.
 Temizlik
hizmetleri
ise
bakım
hizmetlerinden
ayrıştırılarak her kuruluşta yeterli sayıda ayrıca temizlik
elemanı görevlendirilmektedir.
 Yaşlıların muayene ve tedavileri daha iyi imkanları
bulunan
sağlık kuruluşlarında yapılmakta olup
kuruluşlarımızda ise takipleri yapılmaktadır.
 Kuruluşlarımızdaki sağlıklı yaşlıların gezi, tiyatro,
sinema ve el sanatları gibi sosyal ve kültürel
etkinliklere katılımları sağlanmaktadır.
 Kuruluşlarımızdaki yaşlılarımızın yemek ihtiyaçları özel
hizmet alımı kapsamında mamül yemek satın alınarak
daha hijyenik şartlarda ve kaliteli yemek
temin
edilmektedir.
HULÛSİ ARMAĞAN YILDIRIM
AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI
ÖZÜRLÜ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL
MÜDÜRLÜĞÜ
BAKIM HİZMETLERİ DAİRE BAŞKANI
E-mail: [email protected]