Transcript Yaşlılık ve Sosyal Hizmet (Türkiye'de Yaşlı Bakımı) Taner Artan Sosyal Hizmet Uzmanı

Yaşlılık ve Sosyal Hizmet
(Türkiye'de Yaşlı Bakımı)
Taner Artan
Sosyal Hizmet Uzmanı
Şubat 2009
“Dünya; kötülük yapanlar değil seyirci kalıp
hiçbir şey yapmayanlar yüzünden tehlikeli bir
yerdir.”
A.Einstein
Yaşlılık Sosyal Bir Sorun mudur?
 Marjinalizasyon,
 Geleneksel
toplumlar hariç, yaşlılığın
olumsuz olarak değerlendirilmesi,
 Geniş ailenin azalmasıyla aile içindeki
konumlarını kaybetmeleri,
 Kırsal yaşamdan kentsel yaşama geçiş,
Yaşlılık Sosyal Bir Sorun mudur?
 Yaşam
süresinin
uzaması,
 Kuşaklar arası
gerilim,
 Kişilerin yalnızca
yaşa göre
sınıflandırılması,
Yaşlı İstismarı ve İhmali Var mı?
 Çeşitli
araştırmalar şiddetin toplumsal
değişme hızına bağlı olduğunu
göstermektedir.
 Genel olarak toplumsal değişme, yeni
beklentileri ve sonuç olarak şiddete yol açan
yeni engelleri doğurabilmektedir.
 Şiddetin bir türü olan yaşlı istismarı, aile içi
şiddet olayları ile bağlantısı olan bir olgudur.
 Türkiye'de yaşlılığın toplumsal ve ekonomik
olaylarla ilgisi gittikçe artmaktadır.
Yaşlı İstismarı ve İhmali Var mı?
 1996
yılında huzurevine girmek için
başvuran yaşlılar üzerinde yaptığımız bir
araştırmada,
 Araştırma kapsamındaki yaşlıların günlük
aktivitelerini yerine getirebilecek nitelikte
olduğu,
 Yaşlılardan (%25.66) yaklaşık dörtte birinin
fiziksel istismara maruz kaldığı,
Yaşlı İstismarı ve İhmali Var mı?
 Yaşlılardan
kendisini
yalnız ve kötümser
hissedenlerin oranının
%84.95 olduğu
görülmüştür.
Yaşlılıkta Karşılaşılan Sorunlarla Yoksulluk
Arasında Doğru Orantı Var mıdır?
Antalya valisi Yüksel, polis ekiplerinin her gün
cami önünde sahipsiz ve bakıma muhtaç
bir dede bulduğunu söyledi.
www.haberler.com. 14 Şubat 2009,
Yaşlılıkta Karşılaşılan Sorunlarla Yoksulluk
Arasında Doğru Orantı Var mıdır?
Yaşlılar, Sokakta Yaşamaya Terk Ediliyor
Sahip çıkılmayarak sokağa terk edilen
yaşlılarımız, dilenci ve
organ mafyasının tehdidi altında korku
içinde yaşıyor.
Adana www.medya73.com 19 şubat 2009
Mevcut Yapı Yeterli mi?
Huzurevi
Sayısı
SHÇEK
78
Kapasite
7962
www.shcek.gov.tr 05.02.2009 tarihi itibariyle
Mevcut Yapı Yeterli mi?

Dernek ,Vakıf, Azınlıklar ve Gerçek Kişilere Ait (Özel) Kuruluşlar
Huzurevi
Sayısı
DERNEK VE VAKIFLAR
34
AZINLIKLAR
ÖZEL
TOPLAM
Kapasite
2675
7
991
112
4736
153
8411
www.shcek.gov.tr
05.02.2009 tarihi itibariyle
Mevcut Yapı Yeterli mi?
Kamu Kurum Kuruluşlarına Bağlı Huzurevleri
Huzurevi
Sayısı
Kapasite
Diğer Bakanlıklar
6
2442
Belediyeler
22
2104
TOPLAM
28
www.shcek.gov.tr
4546
05.02.2009 tarihi itibariyle
Mevcut Yapı Yeterli mi?
Yaşlı
Danışma
Merkezleri
Ankara Emek
193
Ankara Mamak
Çanakkale
İzmir
Eskişehir
90
192
361
78
Toplam
914
www.shcek.gov.tr 05.02.2009 tarihi itibariyle
Mevcut Yapıya En Son Yasal Düzenleme; Evde Yaşlı
Bakımı
 "Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü
Bakım İle Evde Bakım Hizmetleri Hakkında
Yönetmelik" hazırlanmış olup,

07.08.2008 tarih ve 26960 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Özel Sektör Çözüm Olabilir mi?
 Özel
sektör üst ve orta sosyo-ekonomik
yapıda bulunan yaşlılar için çözüm olabilir.
 Alt orta ve en alt sosyo-ekonomik
düzeydekiler için çözüm değildir.
 Bir yaşlının ortalama maliyeti (kamu
kurumlarında) 1300 ile 1500 TL
arasındadır.
Aciliyet Arz Eden Durum Var mı?
 Yaşlılara
yönelik; fiziksel, psikolojik,
ekonomik ihmal ve istismar vakalarında
yaşanan artışlar,
 SHÇEK huzurevleri ve rehabilitasyon
merkezlerinin ihtiyaca cevap verememesi,
 Alternatif bakım modeli yetersizliği,
 Ve yerel yönetimlerin konuya duyarsızlığı,
Mevcut Huzurevleri ve Rehabilitasyon
Merkezlerinin Yapısal ve Yönetimsel Sorunları
 Sosyo-ekonomik
fark gözetilmeksizin
kamu kurumlarında yaşlılara hizmet
verilmesi,
 Akıl ve ruh sağlığı yerinde olmayanlarla
sağlıklı yaşlıların aynı ortamda tutulması,
 Ara kurumların bulunmaması,
 Yaşlılara disiplin cezası uygulanması ve
yaşlıların zorunlu nakili,
Mevcut Huzurevleri ve Rehabilitasyon
Merkezlerinin Yapısal ve Yönetimsel Sorunları
 Maliyetlerin
yüksekliği,
 Ayrıcalıklı bir grubun yaratılması,
 Personelin nitelik sorunu,
 İki ve daha fazla odalarda kışla tipi bakım,
Sosyo-Ekonomik Durumlarına Göre Alternatif
Çözüm Önerileri Geliştirilmeli mi?
 Mevcut
kurumsal yapılanmada bu konu
çok fazla dikkate alınmamakta,
 Yaşlılar mevcut kurum bakımlarında da
ihmal ve istismara maruz
kalabilmektedirler.
Yaşlıların Sosyo-Ekonomik Durumlarına Göre
Alternatif Çözüm Önerileri Geliştirilmeli mi?
 Konutu
olmayan,
 Konutu olup evin iç ve dış işletme
giderlerini karşılayamayan,
 Konutu ve yeterli geliri olup,
gereksinmelerini karşılayamayan,
 Her yaşlı grubu için farklı hizmet
modelleri oluşturulmalıdır.
Alternatif Hizmet Modelleri İçin
Yerel Yönetimlerin Önemi
 Yerel
düzeyde sosyal hizmet örgütlenmesi
için yasal düzenlemeler yeterlidir.
 Belediyeler yasal sorumluluklarını yerine
getirmekten uzaktır.(Bazı il ve ilçe
belediyeleri hariç )
Alternatif Sosyal Hizmet Modelleri
 Geriatrik
Hastaneler,
 Konutu dışında yaşlıya sunulabilecek
hizmetler,
 Konut içinde yaşlıya sunulabilecek
hizmetler,
Çözüm Önerileri
 Mevcut huzurevlerinin koşulları iyileştirilmeli,
 STK ve üniversitelerle işbirliğine gidilmeli,
 Huzurevlerinde mümkün olduğu ölçüde tek
kişilik oda sistemine geçilmeli,
 Rehabilitasyon merkezlerinin sayısı
artırılmalı,
 Huzurevi bakımının yerine farklı bakım
modelleri geliştirilmeli,
 Hizmetler yerel düzeyde örgütlenmeli,
Çözüm Önerileri
 Huzurevleri
ihtiyaç varsa açılmalı,
 İl ve ilçeler düzeyinde yaşlıların
demografik verileri elde edilmeli,
 Ve hizmet modelleri bu veriler ışığında
oluşturulmalı,
 Meslek elemanları çalıştırılmalı,
 Ve alanda uzmanlaşma sağlanmalıdır.