Transcript Zespół Marfana

Eugeniusz J. Kucharz
Zespół Marfana
Zespół Marfana
Zespół Marfana (MFS) jest dziedziczną
chorobą tkanki łącznej, uwarunkowaną
zmianami budowy i czynności fibryliny-1
Zespół Marfana
MFS został opisany w 1896 r. przez
francuskiego pediatrę Antoine Bernarda
Jeana Marfana.
Gen odpowiedzialny za powstawanie MFS
wykrył w 1991 r. Francesco Ramirez.
Fibrylina
Fibriliny to glikoproteidy tkanki łącznej tworzące
mikrofibryle. Mikrofibryle są składową włókien
elastycznych czyli sprężystych.
Włókna elastyczne m.in. stabilizują połączenie skóry
właściwej z naskórkiem,mocują soczewkę do
ciałka rzęskowego, uczestniczą w rozwoju ściany
naczyniowej i prawdopodobnie regulują rozwój
tkanki łącznej.
Fibrylina
Znane są trzy fibryliny będące produktami
kodowanymi przez odrębne geny.
Najwięcej w ustroju jest fibryliny-1.
Fibrylina-2 uczestniczy w rozwoju
płodowym. Fibrylina-3 występuje w
układzie nerwowym.
Fibrylina
MFS jest wynikiem zaburzeń strukturalnoczynnościowych fibryliny-1.
Jest to białko składające się z 2871 reszt
aminokwasowych (postać prekursorowa) o
masie cząsteczkowej ok. 350 kDa.
Fibrylina
Fibrylina-1 posiada złożoną budowę.
Ok. 75% cząsteczki składa się z 46
fragmentów przypominających EGF
(nabłonkowy czynnik wzrostu) – może ona
przyłączać jony wapniowe.
Mały fragment może łączyć się z TGF-β.
Fibrylina
Gen kodujący fibrylinę-1 znajduje się na
chromosomie 15 (15q21.1). Oznaczony jest
jako FBN1 i liczy ok. 200 kb. Sekwencję
kodująca tworzy 65 eksonów.
MFS jest stosunkowo częsty. Jego
występowanie szacuje się 1-2/5000 żywych
urodzeń.
Dziedziczy się jako cecha autosomalna
dominująca. Prawdopodobieństwo
zachorowania wynosi 50% jeżeli choruje
jeden z rodziców.
Objawy kliniczne
Wysoki wzrost
Długie kończyny
Długie palce u rąk i stóp
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Zniekształcenia klatki piersiowej
„szewska klatka piersiowa”
Objawy kliniczne
Niewielka nadruchomość stawów
Płaskostopie,
Skrzywienia kręgosłupa
„Gotyckie podniebienie”
Objawy kliniczne
Wydłużenie czaszki
Zmieniona mowa
Występują bóle stawów
Wcześnie rozwija się choroba
zwyrodnieniowa
Objawy kliniczne
Zmiany oczne:
- zwichnięcie soczewki
- odklejenie siatkówki
Podwichnięcie soczewki
Podwichnięcie soczewki – ojciec i syn
Objawy kliniczne
Największym zagrożeniem życia są zmiany
tętnicy głównej
80% chorych ma niedomykalnośc zastawki
mitralnej
Częste jest poszerzenie aorty
Pęknięcie tętniaka aorty jest główną
przyczyną śmierci
Rozwarstwienie aorty
Rozpoznanie
Duża zmienność fenotypowa
Wiele możliwych mutacji genu fibryliny-1
Kryteria obejmują małe i duże objawy ze
strony:
- Układu kostnego
- Oka
- Układu sercowo-naczyniowego
Rozpoznanie
Rozpoznanie wymaga spełnienia 2 kryteriów
dużych w dwóch układach i jednego małego
z innego układu
Rozpoznanie
Nie ma powodu wykonywać badanie wycinka
skórno-mięśniowego
Można wykonywać operacje korekcyjne
ortopedyczne jeżeli nie ma przeciwwskazań
kardiologicznych
Gojenie jest prawidłowe
Rozpoznanie
Badania genetyczne mają ograniczoną
przydatność kliniczną ponieważ dokładne
określenie mutacji genu fibryliny-1 nie
wpływa na sposób leczenia.
Rozpoznanie różnicowe
Należy odróżnić MFS od innych zespołów
(np. Ehlersa i Danlosa, wrodzonej
łamliwości kości)
Różnicować z innymi zespołami
mafanoidalnymi
Rozpoznanie różnicowe
-
Rzekomy zespół Marfana
Zespół Weila i Marchesaniego
Wrodzona pająkowatość palców
Zespół Lowysa i Dietza (typ1 i typ 2)
Rodzinna tętniakowatość aorty piersiowej
Leczenie
Wielospecjalistyczna opieka lekarska
Zmiany w tętnicy głównej
- ograniczenie dużych wysiłków fizycznych
- ukg i MRI co rok
- Jeżeli ujście aorty > 43 mm lub poszerzenie
jej światła – wskazanie do leczenia
kardiochirurgicznego
Leczenie
Do leczenia kardiochirurgicznego należy
kierować:
- wywiad rodzinny pęknięcia aorty
- poszerzenie ujścia aorty więcej niż 10
mm/rok
- duża niedomykalność zastawki mitralnej
- planowana ciąża
- planowany inny duży zabieg chirurgiczny
Leczenie
U dzieci o ile to możliwe należy odczekać z
zabiegiem do ukończenia wzrostu
Należy ściśle kontrolować ciśnienie krwi
Wskazane stosowanie leków betaadrenergicznych
Leczenie
Leczenie okulistyczne
Profilaktyka pogłębiania się skrzywień
kręgosłupa
Leczenie
Kobiety powinny rozważyć decyzję o ciąży
- ryzyko urodzenia dziecka z MFS 50%
- ryzyko pęknięcia tętniaka aorty
- ryzyko pęknięcia macicy (małe)
Rokowanie
Przeżycie chorych na MFS istotnie się
zwiększa ze względu na postępy
kardiochirurgii i lepszą opiekę
kardiologiczną.
Obecnie chorzy dożywają wieku 50-60 lat.
Na MFS chorowali jak się wydaje
Faraon Echnaton
(XIV w. pne)
Nicollo Paganini
(1782-1840)
Chorzy w Polsce są skupieni w: